پرش به محتوا

حدیث دوازده خلیفه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷٬۰۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۴۷: خط ۴۷:
== حدیث دوازده خلیفه و اثبات امامت ==
== حدیث دوازده خلیفه و اثبات امامت ==
اهمیت این [[روایات]] از آن‌روست که از مهم‌ترین [[ادله]] [[اثبات امامت]] [[امامان معصوم]] {{عم}} به شمار می‌آید و از آنجا که سند و دلالتشان خدشه‌ناپذیر است، می‌تواند محور [[وحدت امت اسلامی]] و کلید گشودن اختلاف‌های کهنه و گسترده‌ای باشد که میان مذاهب اسلامی از دیرباز وجود داشته است. به همین دلیل است که گروهی از عالمان بزرگ [[امامیه]] بر این باورند [[خدای متعال]] با [[اعجاز]]، این روایات را از [[تحریف]] مصون داشته است<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۶۵.</ref>. بسیاری از آنان به این روایات برای اثبات امامت [[ائمه]] {{عم}} [[استدلال]] کرده‌اند<ref>[[سید علی حسینی|حسینی، سید علی]]، [[اثناعشر (مقاله)|مقاله «اثناعشر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۱]]، ص ۵۹۹-۶۱۱.</ref>.
اهمیت این [[روایات]] از آن‌روست که از مهم‌ترین [[ادله]] [[اثبات امامت]] [[امامان معصوم]] {{عم}} به شمار می‌آید و از آنجا که سند و دلالتشان خدشه‌ناپذیر است، می‌تواند محور [[وحدت امت اسلامی]] و کلید گشودن اختلاف‌های کهنه و گسترده‌ای باشد که میان مذاهب اسلامی از دیرباز وجود داشته است. به همین دلیل است که گروهی از عالمان بزرگ [[امامیه]] بر این باورند [[خدای متعال]] با [[اعجاز]]، این روایات را از [[تحریف]] مصون داشته است<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۶۵.</ref>. بسیاری از آنان به این روایات برای اثبات امامت [[ائمه]] {{عم}} [[استدلال]] کرده‌اند<ref>[[سید علی حسینی|حسینی، سید علی]]، [[اثناعشر (مقاله)|مقاله «اثناعشر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۱]]، ص ۵۹۹-۶۱۱.</ref>.
==[[حدیث دوازده جانشین]]==
از میان فرضیه‌های محتمل برای [[آینده]]، [[امت]] فقط فرضیه تعیین و [[نص بر امامت]] صحیح می‌نماید و دیگر فرض‌ها، ساخته و پرداخته دوران پس از [[رسول خدا]]{{صل}} است.
اکنون می‌افزاییم که [[پیامبر]] در چاره‌اندیشی برای آینده امت، حتی شمار [[جانشینان]] خود را نیز رقم زده است. این [[احادیث]] به طرق مختلف و در کتب معتبر [[اهل سنت]] آمده است. [[صحیح مسلم]] از [[جابر بن سمره]] نقل کرده است که پیامبر فرمود: «[[اسلام]] تا زمانی [[عزیز]] خواهد بود که [[دوازده خلیفه]] بیایند». سپس کلمه‌ای افزود که آن را نشنیدم. از پدرم پرسیدم که پیامبر چه گفت. او گفت: پیامبر فرمود که تمامی آنها از [[قریش]] هستند<ref>{{متن حدیث|لَا يَزَالُ الدِّينُ قَائِماً حَتَّى تَقُومَ السَّاعَةُ وَ يَكُونَ عَلَيْكُمُ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ}}؛ (مسلم، الجامع الصحیح، ج۳، ص۱۴۵۳؛ ابی داود، السنن، ج۴، ص۱۰۶).</ref>. در [[سنن ترمذی]] آمده است که پیامبر{{صل}} فرمود: «بعد از من [[دوازده امیر]] خواهند آمد»<ref>{{متن حدیث|يَكُونُ مِنْ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَمِيراً}}؛ (ترمذی، السنن، ج۴، ص۵۰۱؛ ابن حنبل، المسند، ج۷، ص۴۳۰).</ref>. [[صحیح بخاری]] نیز مشابه این را نقل کرده است<ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِيَّ{{صل}} يَقُولُ: يَكُونُ مِنْ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَمِيراً فَقَالَ كَلِمَةً لَمْ أَسْمَعْهَا فَقَالَ أَبِي إِنَّهُ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ}}. (بخاری، الصحیح، ج۶، ص۲۶۴۰).</ref>.
روشن است که این احادیث، نقل به معنا شده‌اند؛ یعنی یک واقعه مشخص و واحد، در رهگذر [[روزگار]] و [[روایت]] کردن‌ها، به گونه‌های متفاوتی نقل شده است. آن‌چه قابل استناد است، مضمون مشترک و متعین در تمامی این [[روایات]] است و آن متن مشترک است که به صدورش [[اطمینان]] وجود دارد. این مضمون مشترک، اشاره به [[دوازده]] [[جانشین رسول الله]]{{صل}} است که پس از وی می‌آیند و مورد [[تأیید]] آن حضرتند.
سؤالی که مطرح می‌شود، این است که پیامبر با این [[کلام]] چه چیز را نشان داده است. از واقعیتی که رخ خواهد داد، سخن گفته یا حقیقتی که باید باشد؟
تردیدی نیست که [[پیامبر]]، [[جانشین]] و [[خلیفه]] معرفی می‌کند؛ یعنی کسانی که پای بر جای پای او می‌نهند و چون او بر [[مردم]] [[حکم]] می‌رانند و همچون او [[دین]] را پیش خواهند برد؛ یعنی اشاره به حقیقتی است که باید باشد نه واقعیتی که رخ خواهد داد. پیامبر با این [[کلام]] نظر خود را [[اعلان]] نموده است تا همه بدانند که چه کسانی مورد [[تأیید]] وی هستند.
سؤال دوم این است که مصداق [[سخن پیامبر]] کیست. آیا [[دوازده خلیفه]] پی درپی پس از پیامبر، مورد اشاره قرار گرفته‌اند؟ یا آن‌که اشاره [[رسول اکرم]]{{صل}} به [[بنی امیه]] است؟ یا [[بنی عباس]]؟ یا فارغ از همه اینها است و اشاره به [[دوازده امام]] [[شیعیان]] دارد؟
به نظر ما تنها مصداقی که برای این [[دوازده نفر]] می‌توان پیدا کرد، دوازده امام [[شیعه]] است و لا غیر. تنها این گروه هستند که [[دوازده]] نفرند و از [[قریش]] هستند و پای در جای پیامبر نهاده‌اند. نه به کسی [[ظلم]] و [[تعدی]] کرده و نه خطایی را مرتکب شده‌اند. نیز از [[خاندان پیامبر]] و نواده‌های اویند. گفتنی است در یکی از متون، به جای لفظ {{متن حدیث|كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ}} آمده است: {{عربی|كُلُّهُمْ مِنْ بَنِي هَاشِمٍ}}<ref>قندوزی حنفی، سلیمان، ینابیع المودة، ج۳، ص۲۹۰.</ref>.
ولی محتملات دیگر که در بالا اشاره شد، هیچ یک از این شرایط را ندارند. [[خلفای راشدین]]، چهار یا پنج نفرند و تناسبی با دوازده خلیفه ندارند. هیچ کدام از دو سلسله بنی امیه و بنی عباس نیز دوازده نفر نیستند. علاوه بر آن‌که این دو سلسله هیچ‌گونه تناسب و ارتباطی با پیامبر و [[تعالیم]] متعالی ایشان ندارند. آنان در جایگاهی مقابل روش و [[سیره]] [[رسول الله]]{{صل}} قرار می‌گیرند. اگر دوازده نفر اول [[خلفا]] و امرای پس از پیامبر را مقصود بدانیم، باید یزید و [[مروان]] و [[عبدالملک]] و ولید را نیز مورد تأیید پیامبر بشماریم! این را هم اضافه کنیم که هیچ تفاوتی بین نفر دوازدهم و نفرات بعدی نیست تا آنها را در دو گروه جداگانه قرار دهیم. علاوه بر آن‌که در بعضی متون، پایان این [[دوازده نفر]] به «[[قیام الساعه]]» متصل شده است؛ در حالی که تمامی این گروه‌ها، منقرض شده‌اند.<ref>[[سید محمد کاظم طباطبایی|طباطبایی، سید محمد کاظم]]، [[ادله و نصوص امامت علی (مقاله)| مقاله «ادله و نصوص امامت علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۳]] ص ۲۹۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۵: خط ۶۷:
# [[پرونده:IM010559.jpg|22px]] [[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|'''امامت در بیان حضرت فاطمه''']]
# [[پرونده:IM010559.jpg|22px]] [[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|'''امامت در بیان حضرت فاطمه''']]
# [[پرونده: 1100514.jpg|22px]] [[سید علی حسینی|حسینی، سید علی]]، [[اثناعشر (مقاله)|مقاله «اثناعشر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۱''']]
# [[پرونده: 1100514.jpg|22px]] [[سید علی حسینی|حسینی، سید علی]]، [[اثناعشر (مقاله)|مقاله «اثناعشر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۱''']]
# [[پرونده:1368101.jpg|22px]] [[سید محمد کاظم طباطبایی|طباطبایی، سید محمد کاظم]]، [[ادله و نصوص امامت علی (مقاله)| مقاله «ادله و نصوص امامت علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۳ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۳''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۷۳٬۳۴۳

ویرایش