اراده در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
در مسأله [[اراده]] در میان فرق و مذاهب اسلامی از دو حیث [[اختلاف]] نظر به وجود آمد. حیث نخست آن ریشه در اختلاف میان دیدگاههای صفاتیه و [[عدلیه]] داشت، زیرا صفاتیه [[معتقد]] بودند اراده صفتی زائد بر ذات [[حق]] است، اما عدلیه به هیچ وجه نمیپذیرفتند که [[خداوند]] صفتی زائد بر ذات داشته باشد که اراده نیز در شمار آن باشد و معتقد بودند معنای مرید بودن خداوند آن است که اراده [[قائم]] به ذات او باشد. حیث دوم ریشه در بحث [[جبر و اختیار]] داشت و اینکه [[افعال]] [[انسان]] به [[اراده خداوند]] صورت میپذیرد یا اراده خودش و اگر به [[اراده الهی]] صورت میپذیرد، اراده [[انسانی]] چه جایگاهی دارد<ref>غایة المرام فی علم الکلام، ص۵۴ – ۵۵؛ المغنی، ابن قدامه، ج۶ ص۳؛ مقالات الإسلامیین، ص۱۶۹- ۱۷۰.</ref>. | در مسأله [[اراده]] در میان فرق و مذاهب اسلامی از دو حیث [[اختلاف]] نظر به وجود آمد. حیث نخست آن ریشه در اختلاف میان دیدگاههای صفاتیه و [[عدلیه]] داشت، زیرا صفاتیه [[معتقد]] بودند اراده صفتی زائد بر ذات [[حق]] است، اما عدلیه به هیچ وجه نمیپذیرفتند که [[خداوند]] صفتی زائد بر ذات داشته باشد که اراده نیز در شمار آن باشد و معتقد بودند معنای مرید بودن خداوند آن است که اراده [[قائم]] به ذات او باشد. حیث دوم ریشه در بحث [[جبر و اختیار]] داشت و اینکه [[افعال]] [[انسان]] به [[اراده خداوند]] صورت میپذیرد یا اراده خودش و اگر به [[اراده الهی]] صورت میپذیرد، اراده [[انسانی]] چه جایگاهی دارد<ref>غایة المرام فی علم الکلام، ص۵۴ – ۵۵؛ المغنی، ابن قدامه، ج۶ ص۳؛ مقالات الإسلامیین، ص۱۶۹- ۱۷۰.</ref>. | ||
در بحث از اراده دیدگاههای متفاوتی در چند قرن نخست مطرح شد. [[واصل بن عطا]] و پیروانش اساساً منکر وجود اراده در حق | در بحث از اراده دیدگاههای متفاوتی در چند قرن نخست مطرح شد. [[واصل بن عطا]] و پیروانش اساساً منکر وجود اراده در حق متعال بودند<ref>الکشف عن مناهج الأدلة، ص۱۸؛ الملل و النحل، شهرستانی، ج۱، ص۶۰.</ref>. برخی از دیگر [[معتزله]] چون [[ابوعلی جبائی]]، [[ابوهاشم جبائی]]، [[ابوالهذیل علاف]] و [[قاضی عبدالجبار]] به اراده حادث در مقام فعل که فاقد محل است، قائل بودند<ref>المغنی، ابن قدامه، ج۶، ص۳ – ۴؛ شرح الأصول الخمسة، ص۲۹۲ ـ ۲۹۳.</ref>. جماعتی از [[اهل حدیث]] و [[اشاعره]] نیز اراده را صفتی قدیم و زائد بر ذات میدانستند<ref>مقالات الإسلامیین، ص۱۶۹ – ۱۷۰.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[اراده - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «اراده»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۸۲-۸۸.</ref> | ||
== اراده در بیان امام رضا {{ع}} == | == اراده در بیان امام رضا {{ع}} == |