اراده انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

"[[اراده]]" میل بسیار شدید و قوه و نیرویی درونی است که به [[عقل انسان]] وابسته است؛ ولی از [[شئون]] [[عقل]] و عین [[عقل]] نیست. [[انسان]] با [[اراده]]، خودش را از تأثیر نیروهای بیرونی خارج و مستقل می‌‌کند. هر مقدار که [[اراده]] قوی‌تر باشد، بر [[اختیار]] او افزوده می‌‌شود و [[انسان]] بیشتر مالک [[نفس]] و کار و [[سرنوشت]] خود می‌‌گردد؛ برخلاف "میل"، که به طبیعت [[انسان]] وابسته است و از نوع کشش و جاذبه است و جنبه بیرونی دارد، یعنی میل، رابطه‌ای است بین [[انسان]] و شیء خارجی که آن شیء، [[انسان]] را به سوی خودش می‌‌کشد؛ مثل [[آدم]] گرسنه که میل به غذا دارد. بنابراین، میل جاذبه‌ای است که [[انسان]] را به طرف خود می‌‌کشد و هر اندازه که میل شدیدتر باشد، [[اختیار]] از [[انسان]] راحت‌تر سلب می‌‌گردد، یعنی [[انسان]] در اختیارِ یک [[قدرت]] بیرونی است.

میل قوه مجریه طبیعت است و [[اراده]] قوه مجریه [[عقل]] است. [[اراده]]، نیروی دیگری است در [[انسان]]. چه بسیار [[صاحب]] عقل‌های [[قوی]] و نیرومند که [[اراده]] آنها ضعیف است و چه بسیار [[صاحب]] اراده‌های [[قوی]] که عقلشان ضعیف است. اینها دو قوه است؛ اما با دو کارکرد متفاوت.

کار [[اراده]] این است که طرح‌های [[عقل]] را اجرا می‌‌کند. گاهی [[عقل انسان]] به چیزی [[حکم]] می‌‌کند که در حال حاضر هیچ‌گونه میلی نسبت به آن وجود ندارد، یعنی [[تمایلات]]، همه در جهت عکس است. میل اساساً نسبت به [[آینده]] حساس نیست؛ اما در [[عقل]] قضیه متفاوت است؛ یعنی بعد از اینکه [[انسان]] میان [[کارها]] [[اندیشه]] و [[محاسبه]] و سبک و سنگین می‌‌کند، با [[عقل]] خودش [[مصلحت‌ها]] و مفسده‌ها را با یکدیگر می‌‌سنجد و بعد تشخیص می‌‌دهد که اصلح و بهتر کدام است. لذا بسیاری از اوقات، آنچه [[عقل]] [[مصلحت]] می‌‌داند و [[انسان]] [[اراده]] می‌‌کند، طبق [[حکم عقل]] انجام بدهد، ضد میلی است که در وجودش احساس می‌‌کند؛ یعنی گاهی [[انسان]] چیزی را شدیداً مشتاق است، ولی آن را [[اراده]] نمی‌کند؛ چون با طبیعتش موافق نیست. گاهی به عکس است، یعنی [[شوق]] نیست، ولی [[اراده]] وجود دارد. پس، کاری که ملایم طبع است، مورد [[شوق]] می‌باشد و کاری که ملایم [[عقل]] است، مورد [[اراده]]. لذا، بیشتر تکیه علمای [[اخلاق]] بر مسئله [[اراده]] است. [[اراده]] بر میل‌های [[انسان]] [[حاکم]] است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۶-۲۷.</ref>.

لذا نظریه هر حیوانی متحرک بالاراده است، یعنی هر حیوانی با [[اراده]] حرکت، و بر اساس [[اراده]] [[اقدام]] می‌‌کند و [[انسان]] نیز مثل هر حیوانی متحرک بالاراده است" اشتباه است.