پرش به محتوا

آینده پژوهی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸٬۱۱۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ دسامبر ۲۰۱۸
تغییرمسیر به آینده‌پژوهی
(تغییرمسیر به آینده‌پژوهی)
 
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
#تغییر_مسیر [[آینده‌پژوهی]]
{{مهدویت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''امام مهدی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 
'''آینده پژوهی''' به معنای فعالیت‌‏های پژوهشی درباره آینده جهان است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۷-۲۹.</ref>.
 
==مقدمه==
*"آینده"، کلید واژه، مفهوم و انگاره‏ای است که اندیشه و تأمّل درباره آن، برای همگان جالب و پر جاذبه است. *مردم دوست دارند بدانند سرنوشت جهان در آینده‏ چگونه رقم خواهد خورد؟ آیا دنیا به سمت پیشرفت، توسعه، تعالی و تکامل حرکت می‏کند یا نه؟ در آینده نزدیک یا دور، زندگی بشری چگونه خواهد بود؟ آیا وعده‏‌های ادیان و مکاتب درباره آینده تحقّق خواهد یافت یا نه؟ با توجّه به پیشرفت مادی بشر، وضعیت تکنولوژی و صنعت چگونه خواهد بود؟
* با رخ‏‌نمایی این‏گونه پرسش‏ها و صدها سؤال دیگر، توجه به آینده، ضرورت و اهمیت ویژه‌‏ای یافته است و دولت‌‏ها و صاحبان دانش و اندیشه، همواره به فکر برنامه‌‏ریزی و سیاستگذاری "در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت، مدیریت و ..." برای آینده و پیشدستی برابر مشکلات احتمالی بوده‏‌اند و خواسته‏‌اند آینده‏ای مطمئن و توسعه‏‌آمیز برای کشورهای خود رقم زنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۷-۲۹.</ref>.
*از طرف دیگر، پدیده‌‏ها و تحولات سریع و شگرفی که در عرصه بین‌الملل رخ داده است "مانند تحولات جهانی شدن و پیشرفت‏‌های فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی و تشکیل دهکده جهانی و ..." باعث شده است اندیشمندان و فیلسوفان توجّه ویژه‏‌ای نسبت به آینده جهان داشته باشند و درباره خطرات و تحوّلات احتمالی هشدارهایی بدهند.
*ادیان- به‏ ویژه [[دین اسلام]]- نیز توجّه ویژه‏‌ای به آینده بشر دارند و افقی روشن و امیدوارانه فراروی انسان گشوده‏‌اند و آینده‏‌ای توأم با عدالت، امنیت، معنویت و پیشرفت برای جهان پیش‏‌بینی کرده‏‌اند. این وعده و بشارت به دست خاتم اوصیا، موعود آسمانی و حجت الهی عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف تحقق خواهد یافت.
*پس مطالعه و پژوهش درباره "آینده"، در حال حاضر اهمیت و ضرورت ویژه‏‌ای یافته و "آینده پژوهی"- هرچند با پیشینه اندک و نوظهور- جایگاه مهم و برجسته‏‌ای میان علوم پیدا کرده و یکی از رشته‌‏های علمی، مطرح شده است.
*در رابطه با آینده، اصطلاحات و الفاظ گوناگونی از قبیل: فرجام‌‏مندی، آینده‌‏نگری، پیش‏‌بینی، سرنوشت‌‏باوری، آینده‌‏باوری، غیب‌‏گویی، آینده‏‌شناسی، دوراندیشی و ... به کار می‏‌رود؛ اما آنچه اهمیت دارد "روش‏مند کردن پژوهش درباره آینده" و نشان دادن تصویری جامع و نزدیک به واقع از آینده است. بر این اساس فهم "آینده"، "تصویرسازی واقع‏‌بینانه از آینده" و "روش‏مند کردن پژوهش‏ درباره آینده"، امری بایسته و ضروری به نظر می‌‏رسد.
*درباره مهدویت‌‏پژوهی و آینده‌پژوهی چند نکته قابل تأمل است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۷-۲۹.</ref>:
#آینده‏‌پژوهی، اعم از غایت و نهایت‌‏پژوهی است. مهدویت‏‌پژوهی از این حیث، جزئی از آینده‏‌پژوهی است. البته مهدویت، آینده نهایی محسوب می‌‏شود.
#آینده‏‌پژوهی، کلّی و مفهومی است؛ حال این‏که مهدویت‌‏پژوهی، مصداقی است؛ آن هم درباره همان یک مصداق تامّ و تمام. از طرفی جزئیات آینده جهان در نظام مهدوی، از جهات گوناگونی روشن شده است.
#مهدویت‌‏پژوهی، کمال‌‏پژوهی است؛ پس در واقع، در "مهدویت"، نهایت همراه کمال مطرح است.
*بنابراین مهدویت‌‏پژوهی، علاوه ‏بر منابع عقلی- فلسفی و احیانا علمی- تجربی، به شدّت در تبیین جزئیات، به منابع [[وحی]] و سنت و روش استنادی و اجتهادی وابسته است؛ برای نمونه، عقل با برهان و استدلال، غایت و علت نهایی را به صورت قطعی و حتمی برای انسان، جامعه، جهان و تاریخ پذیرفته و آن را تعمیم می‌‏دهد و نمی‌‏پذیرد این‏ها عبث آفریده شده باشند و این‏که نظام در آینده، نظامی متشکل از جمعیت، دولت، سرزمین و حاکمیت جهانی خواهد بود.
*علم و تجربه‌‏های علمی، با تحلیل گذشته، به صورت احتمالی وضعیت آینده را پیش‌‏بینی می‌‏کند؛ ولی فراتر از همین احتمال کلی، پیش نمی‌‏رود و از محدوده علم تجربی، سیاسی و تاریخی خارج است. حداکثر می‌‏تواند تا این اندازه احتمال دهد که شکل جهانی و مردمی‌‏تری باشد. منابع قرآنی و سنّت "احادیث"، در تبیین مبانی و شرایط و حتی شکل، شیوه‌‏ها و ساختار آینده جهان و تاریخ و وضعیت نظام سیاسی، سیاست و دولت جهانی، به کمک عقل و تجربه می‌‏آیند و به صورت یقینی، دانسته‌‏های عقل را تفسیر و تفصیل داده و شکل و ساختار سیاسی آینده را تبیین و روشن می‏‌سازند و از آن خبر می‌‏دهند<ref>  رحیم کارگر، آینده جهان( دولت و سیاست در اندیشه مهدویت)، ص ۱۵- ۱۷</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۷-۲۹.</ref>.
== جستارهای وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|7}}
*[[آخر الزمان]]؛
*[[آدینه]]؛
*[[آستانه عسکریین]]؛
*[[آستانه قیامت]]؛
*[[آفتاب پشت ابر]]؛
*[[آینده پژوهی]]؛
*[[آیین جدید]]؛
*[[أبدال]]؛
*[[ابوالادیان]]؛
*[[ابوصالح]]؛
*[[ابوالقاسم]]؛
*[[اثنا عشری]]؛
*[[احمد]]؛
*[[احمد بن اسحاق قمی]]؛
*[[احمد بن هلال کرخی]]؛
*[[احمدیه]]؛
*[[اخیار]]؛
*[[ادله رجعت]]؛
*[[اسماعیلیه]]؛
*[[أشراط الساعه]]؛
*[[اصحاب قائم]]؛
*[[اصحاب کهف]]؛
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]]؛
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}؛
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}؛
*[[امامت و مهدویت]]؛
*[[امام حسن عسکری]]؛
*[[امام زمان]]؛
*[[امام‌شناسی]]؛
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]؛
*[[امامیه]]؛
*[[امدادهای غیبی]]؛
*[[امکان رجعت ]]؛
*[[امنیت ]]؛
*[[انتظار فرج]]؛
*[[انتقام]]؛
*[[انجمن حجتیه]]؛
*[[انطاکیه]]؛
*[[اوتاد]]؛
*[[اهل سنت و مهدی موعود]]؛
*[[اهل سنت و ولادت مهدی]]؛
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]؛
*[[الغیبة للحجة]]؛
*[[ایام الله]]؛
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]؛
*[[باب]]؛
*[[بابیه]]؛
*[[باران‌های پیاپی]]؛
*[[باقریه]]؛
*[[البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان]]؛
*[[بعثت امام مهدی]]؛
*[[بقیه الله]]؛
*[[بلالی]]؛
*[[بلالیه]]؛
*[[بهائیت]]؛
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]؛
*[[بیت الحمد]]؛
*[[بیت المقدس]]؛
*[[بیدا]]؛
*[[بیعت حضرت مهدی]]؛
*[[بیعت نامه مهدی]]؛
*[[البیعه لله]]؛
*[[پایان تاریخ]]؛
*[[پدر حضرت مهدی]]؛
*[[پدر مهدی و اهل سنت]]؛
*[[پرچم حضرت مهدی ]]؛
*[[پرچم‌های سیاه]]؛
*[[پیراهن حضرت مهدی]]؛
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]؛
*[[تاریخ عصر غیبت]]؛
*[[تاریخ غیبت کبرا]]؛
*[[تشرف]]؛
*[[تکذیب وقت گزاران]]؛
*[[تناثر النجوم]]؛
*[[توقیع]]؛
*[[جبرئیل]]؛
*[[جده]]؛
*[[جزیره خضرا]]؛
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]؛
*[[جعفر کذاب]]؛
*[[جمعه]]؛
*[[جنگ افزارهای مهدی]]؛
*[[حجت]]؛
*[[حجر الاسود]]؛
*[[حدیث غدیر]]؛
*[[حدیث لوح حضرت زهرا]]؛
*[[حدیث معراج]]؛
*[[حرز حضرت مهدی]]؛
*[[حرمت نام بردن مهدی]]؛
*[[حسن شریعی]]؛
*[[حسین بن روح نوبختی]]؛
*[[حسین بن منصور حلاج]]؛
*[[حکومت جهانی]]؛
*[[حکومت صالحان]]؛
*[[حکومت مستضعفان]]؛
*[[حکیمه خاتون]]؛
*[[حیرت]]؛
*[[خاتم الاوصیاء]]؛
*[[خراسانی]]؛
*[[خردسال‌ترین پیشوای معصوم]]؛
*[[خروج خراسانی]]؛
*[[خروج دابه الارض]]؛
*[[خروج دجال]]؛
*[[خروج سفیانی]]؛
*[[خروج سید حسنی]]؛
*[[خروج شعیب بن صالح]]؛
*[[خروج شیصبانی]]؛
*[[خروج عوف سلمی]]؛
*[[خروج مهدی]] ([[قیام مهدی]])؛
*[[خروج یأجوج و مأجوج]]؛
*[[خروج یمانی]]؛
*[[خسف به بیداء]]؛
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]؛
*[[خضر]]؛
*[[خلافت موعود]]؛
*[[خورشید پشت ابر]]؛
*[[خطبه قیام]]؛
*[[خورشید مغرب]]؛
*[[خیمه]]؛
*[[دابه الارض]]؛
*[[دادگستر جهان]]؛
*[[دانشمندان عامه و مهدی موعود]]؛
*[[دجال]]؛
*[[در انتظار ققنوس]]؛
*[[در فجر ساحل]]؛
*[[دست بر سر گذاشتن]]؛
*[[دعای افتتاح]]؛
*[[دعای عهد]]؛
*[[دعای ندبه]]؛
*[[دعای سمات]]؛
*[[دوازده امامی]]؛
*[[دولت کریمه]]؛
*[[دین در آخرالزمان]]؛
*[[دین در عصر ظهور]]؛
*[[ذی طوی]]؛
*[[رایات سود]]؛
*[[رحلت مهدی]]؛
*[[رجعت]]؛
*[[رجعت کنندگان]]؛
*[[رکن و مقام]]؛
*[[رؤیت مهدی]]؛
*[[زبور داود]]؛
*[[زمینه‌سازان ظهور]]؛
*[[زنان آخرالزمان]]؛
*[[زنان و قیام مهدی]]؛
*[[زندگی آخرالزمان]]؛
*[[زیارت آل یس]]؛
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]؛
*[[زیارت رجبیه]]؛
*[[زیدیه ]]؛
*[[سازمان وکالت]]؛
*[[سامرا]]؛
*[[سرداب سامرا]]؛
*[[سلاح امام مهدی]]؛
*[[سفیانی]]؛
*[[سید حسنی]]؛
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]؛
*[[سیصد و سیزده]]؛
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]؛
*[[شرایط ظهور]]؛
*[[شرید]]؛
*[[شریعیه]]؛
*[[شعبان]]؛
*[[شعیب بن صالح]]؛
*[[شلمغانیه]]؛
*[[شمائل حضرت مهدی]]؛
*[[شمشیر]]؛
*[[شهادت امام مهدی]]؛
*[[شیخیه]]؛
*[[شیطان]]؛
*[[شیصبانی]]؛
*[[شیعه]]؛
*[[صاحب الامر]]؛
*[[صاحب الدار]]؛
*[[صاحب الزمان]]؛
*[[صاحب السیف]]؛
*[[صاحب الغیبه]]؛
*[[صاید بن صید]]؛
*[[صقیل]]؛
*[[صیحه آسمانی]]؛
*[[طالقان]]؛
*[[طرید]]؛
*[[طلوع خورشید از مغرب]]؛
*[[طویل العمر]]؛
*[[طی الارض]]؛
*[[طیبه]]؛
*[[ظهور]]؛
*[[عاشورا]]؛
*[[عبرتایی]]؛
*[[عثمان بن سعید عمری]]؛
*[[عدد یاران مهدی]]؛
*[[عدل و قسط]]؛
*[[العرف الوردی فی الاخبار المهدی]]؛
*[[عسکریه]]؛
*[[عصائب]]؛
*[[عصر زندگی]]؛
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]؛
*[[علایم ظهور]]؛
*[[علائم قیامت]]؛
*[[علی بن محمد سمری]]؛
*[[غار انطاکیه ]]؛
*[[غایب]]؛
*[[غریم]]؛
*[[غلام]]؛
*[[غیبت امام مهدی]]؛
*[[الغیبة]]؛
*[[غیبت صغرا]]؛
*[[غیبت کبرا]]؛
*[[فترت]]؛
*[[فرید]]؛
*[[فرجام حضرت مهدی]]؛
*[[فرجام شناسی]]؛
*[[فضیلت انتظار فرج ]]؛
*[[فضیلت منتظران]]؛
*[[فلسفه رجعت]]؛
*[[فلسفه غیبت صغرا]]؛
*[[فلسفه و علل غیبت]]؛
*[[فواید امام غایب]]؛
*[[فوتوریسم]]؛
*[[قائم]]؛
*[[قادیانیه]]؛
*[[قتل نفس زکیه]]؛
*[[قم]]؛
*[[قیامت صغرا]]؛
*[[قیام‌های پیش از ظهور]]؛
*[[کشته شدن شیطان]]؛
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]؛
*[[کوفه]]؛
*[[کنیه حضرت مهدی]]؛
*[[کوه رضوی]]؛
*[[کیسانیه]]؛
*[[لباس حضرت مهدی]]؛
*[[لوح حضرت زهرا]]؛
*[[مادر حضرت مهدی]]؛
*[[متمهدی]]؛
*[[مثلث برمودا]]؛
*[[محدث]]؛
*[[محل بیعت مهدی]]؛
*[[محل ظهور مهدی]]؛
*[[محل قتل نفس زکیه]]؛
*[[محمد]]؛
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]؛
*[[محمد بن علی بن بلال]]؛
*[[محمد بن علی شلمغانی]]؛
*[[محمد بن نصیر نمیری]]؛
*[[محمدیه]]؛
*[[مدعیان بابیت]]؛
*[[مدعیان مهدویت]]؛
*[[مرجع تقلید]]؛
*[[مردان آخرالزمان]]؛
*[[مرکز حکومت مهدی]]؛
*[[مرگ جاهلی]]؛
*[[مرگ سرخ]]؛
*[[مرگ سفید]]؛
*[[مستضعف]]؛
*[[مسجد جمکران]]؛
*[[مسجد الحرام]]؛
*[[مسجد سهله]]؛
*[[مسجد صاحب الزمان]]؛
*[[مسجد کوفه]]؛
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]]؛
*[[مضطر]]؛
*[[معجم احادیث الامام المهدی ]]؛
*[[معمرین]]؛
*[[مغیریه]]؛
*[[مقتدای مسیح]]؛
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]؛
*[[ملاحم و فتن]]؛
*[[ملاقات با حضرت مهدی]]؛
*[[ملیکه ]]؛
*[[منتخب الاثر]]؛
*[[منتظر ۱]]؛
*[[منتظر ۲]]؛
*[[منتقم]]؛
*[[منصور]]؛
*[[موتور]]؛
*[[موسویه]]؛
*[[موعود مسیحیت]]؛
*[[موعود یهود]]؛
*[[مهدی]]؛
*[[مهدی سودانی]]؛
*[[مهدی موعود ]]؛
*[[مهدویت]]؛
*[[ممهدون ]]؛
*[[مهدویت‌پژوهی]]؛
*[[مهدی شخصی و مهدی نوعی]]؛
*[[مهدیه]]؛
*[[میراث دار پیامبران]]؛
*[[ناحیه مقدسه]]؛
*[[نام‌های حضرت مهدی]]؛
*[[ناووسیه]]؛
*[[نجبا]]؛
*[[ندای آسمانی]]؛
*[[نرگس]]؛
*[[نزول عیسی]]؛
*[[نشانه‌های آخرالزمان]]؛
*[[نشانه‌های ظهور]]؛
*[[نفس زکیه]]؛
*[[نماز امام زمان]]؛
*[[نواب خاص]]؛
*[[نیابت خاص]]؛
*[[نیابت عام]]؛
*[[نیمه شعبان]]؛
*[[وقاتون]]؛
*[[وقت ظهور]]؛
*[[وقت معلوم]]؛
*[[وکلای حضرت مهدی]]؛
*[[ولادت حضرت مهدی]]؛
*[[ولایت فقیه]]؛
*[[ولی فقیه]]؛
*[[همسر و فرزند مهدی]]؛
*[[هیبت مهدی]]؛
*[[یأجوج و مأجوج]]؛
*[[یاران حضرت مهدی]]؛
*[[یا لثارات الحسین]]؛
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==منابع==
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
 
{{امام مهدی}}
 
 
[[رده:آینده پژوهی]]
[[رده:مدخل فرهنگ‌نامه مهدویت]]
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش