صلح امام حسن مجتبی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←امام حسین در زمان امام حسن
(←منابع) |
|||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۹۶: | ||
[[امام مجتبی]]{{ع}} نهایتاً با این [[منطق]] آنان را قانع ساخت که فرمود: [[مَثَل]] من و شما، مثل [[خضر]] و [[موسی]]{{ع}} است. همان‌گونه که خضر کارهایی کرد که موسی [[حکمت]] آن را نمی‌دانست و به او [[اعتراض]] می‌کرد؛ تا آن‌گاه که خضر، موسی را از [[حقیقت]] [[آگاه]] ساخت و او [[راضی]] شد. اگر من این کار (پذیرش صلح) را نمی‌کردم، یک تن از [[شیعیان]] ما بر روی [[زمین]]، [[جان]] به در نمی‌برد و همه را می‌کشتند<ref>نک: احتجاج طبرسی، ج۲، ص۶۷؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۸۷.</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص ۲۹۶.</ref> | [[امام مجتبی]]{{ع}} نهایتاً با این [[منطق]] آنان را قانع ساخت که فرمود: [[مَثَل]] من و شما، مثل [[خضر]] و [[موسی]]{{ع}} است. همان‌گونه که خضر کارهایی کرد که موسی [[حکمت]] آن را نمی‌دانست و به او [[اعتراض]] می‌کرد؛ تا آن‌گاه که خضر، موسی را از [[حقیقت]] [[آگاه]] ساخت و او [[راضی]] شد. اگر من این کار (پذیرش صلح) را نمی‌کردم، یک تن از [[شیعیان]] ما بر روی [[زمین]]، [[جان]] به در نمی‌برد و همه را می‌کشتند<ref>نک: احتجاج طبرسی، ج۲، ص۶۷؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۸۷.</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص ۲۹۶.</ref> | ||
==امام حسین در | == موضع امام حسین در برابر صلح == | ||
یکی از حوادث مهم و سرنوشت‌سازی که در عصر [[امامت امام مجتبی]] رخ داد و موجب رنجش و حتی [[اعتراض]] گروهی از [[یاران]] حضرت شد، جریان [[صلح]] [[امام]]{{ع}} با [[معاویه]] و واگذاری [[حکومت]] به وی بود. | یکی از حوادث مهم و سرنوشت‌سازی که در عصر [[امامت امام مجتبی]] رخ داد و موجب رنجش و حتی [[اعتراض]] گروهی از [[یاران]] حضرت شد، جریان [[صلح]] [[امام]]{{ع}} با [[معاویه]] و واگذاری [[حکومت]] به وی بود. در برخی از گزارش‌های [[تاریخی]] آمده که [[حسین بن علی]] با دیدگاه برادرش درباره صلح، مخالف بوده است!<ref>بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، ج۳، ص۱۴۸. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۴، ص۱۲۲. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، تحقیق محمد سماوی، ج۱، ص۱۳۵. هبة الله، ابن عساکر، ترجمة الامام الحسن بن علی{{ع}} من تاریخ مدینة دمشق، ص۱۷۸. معتزلی، ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱۶، ص۲۳. عبدالرحمن بن محمد، ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون (العبر)، ج۲، ص۶۱۹.</ref> این سخن، تنها تهمتی است از سوی بدخواهان [[امت]] و کسانی که به اصل [[عصمت ائمه]] [[اعتقادی]] ندارند؛ چراکه بنا بر یکی از مبانی اعتقادی [[شیعه]]، همه [[امامان]]، [[معصوم]] و دور از [[خطا]] و [[لغزش]] هستند. از این رو آنان [[اشتباه]] نمی‌کنند تا به دنبال آن، اعتراض یا [[اختلاف]] با معصوم دیگر پدید آید. | ||
در برخی از گزارش‌های [[تاریخی]] آمده که [[حسین بن علی]] با دیدگاه برادرش درباره صلح، مخالف بوده است!<ref>بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، ج۳، ص۱۴۸. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۴، ص۱۲۲. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، تحقیق محمد سماوی، ج۱، ص۱۳۵. هبة الله، ابن عساکر، ترجمة الامام الحسن بن علی{{ع}} من تاریخ مدینة دمشق، ص۱۷۸. معتزلی، ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱۶، ص۲۳. عبدالرحمن بن محمد، ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون (العبر)، ج۲، ص۶۱۹.</ref> این سخن، تنها تهمتی است از سوی بدخواهان [[امت]] و کسانی که به اصل [[عصمت ائمه]] [[اعتقادی]] ندارند؛ چراکه بنا بر یکی از مبانی اعتقادی [[شیعه]]، همه [[امامان]]، [[معصوم]] و دور از [[خطا]] و [[لغزش]] هستند. از این رو آنان [[اشتباه]] نمی‌کنند تا به دنبال آن، اعتراض یا [[اختلاف]] با معصوم دیگر پدید آید. | |||
افزون بر این، اگر پیشوای سوم با صلح [[برادر]] خویش مخالف بود، باید پس از | افزون بر این، اگر پیشوای سوم با صلح [[برادر]] خویش مخالف بود، باید پس از شهادت امام حسن، بی‌درنگ به [[مبارزه مسلحانه]] با معاویه می‌پرداخت؛ اما به دلیل موانعی که خواهیم نوشت تا معاویه زنده بود، حضرت قیام مسلحانه نکرد. البته [[امام حسین]] {{ع}} در دوران معاویه اقدامات غیرمسلحانه‌ای برای شناساندن و برملا کردن چهره [[واقعی]] معاویه و شیوه حکمرانی‌اش انجام داد و اعلام دیدگاه خود را درباره [[قیام]] و حرکت، به بعد از [[مرگ]] وی، واگذار نمود<ref>بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، ج۳، ص۱۵۰.</ref>. از این رو آغاز قیام مسلحانه و [[انقلاب]] امام، با آغاز [[خلافت یزید]]، رقم خورد<ref>قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن بن علی، ج۲، ص۲۴۱ به بعد.</ref>. | ||
بنابراین | |||
بنابراین پیمان صلح، مورد [[تأیید]] پیشوای سوم [[شیعیان]] نیز بود و ایشان در دوره ده ساله [[امامت]] برادرش [[امام حسن]]، کاملا با مواضع و سیاست‌های [[برادر]] موافق بوده، از آنها [[دفاع]] می‌کرد. از این رو در برابر درخواست‌های مکرر مردم عراق مبنی بر رفتن به [[کوفه]] و برپایی [[قیام بر ضد حکومت]] [[معاویه]] در عصر امامت برادر، پاسخ مثبت نداد و فرمود: «ابومحمد (حسن بن علی) راست گفته است. مادامی که این شخص (معاویه) زنده است، باید هریک از شما شیعیان ملازم [[خانه]] خود باشید...<ref>{{متن حدیث|... صدق ابو محمد، فلیکن کل رجل منکم حلسا مناحلاس بیته مادام هذا الانسان حیا}}؛ دینوری، ابوحنیفه، الاخبارالطوال، تحقیق عصام محمد الحاج علی، ص۲۲۱.</ref> اگر او به هلاکت رسید و شما زنده بودید، امیدواریم [[خدا]] ما را برگزیده، [[رشد]] و [[صلاح]] ما را عطا کند و ما را به خود وانگذارد...»<ref>{{عربی|فان یهلک وانتم احیاء رجونا ان یختارالله لنا ویؤتینا رشدنا ولایکلتا الی انفسنا...}}؛ بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، ج۳ ص۱۵۰.</ref>. این همسویی و رعایت جانب برادر، تنها منحصر به جریان [[صلح]] و [[حفظ]] [[تعهد]] او نمی‌شد؛ بلکه [[سیدالشهدا]] در امور دیگر نیز رعایت [[احترام]] برادر بزرگ خویش را می‌کرد؛ چنان که فرموده: {{متن حدیث|ما تکلم الحسین بین یدی الحسن اغظاما له...}}؛ «حسین نه برای حفظ احترام حسن به هیچ گاه در برابر او سخن نگفت». همچنان که در [[بخشش]] به افراد نیز، [[امام حسین]] سروری برادر را بر خود حفظ کرده، احترام ایشان را بر خود لازم می‌دانست. بنابر خبری از [[امام صادق]]{{ع}}، وقتی حسن بن علی به مستمندی پنجاه دینار بخشیدند، حسین به همان مستمند، ۹۹ دینار کمک کرد<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]]، ص ۱۶۱.</ref>. | |||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||