خطبههای امام حسین: تفاوت میان نسخهها
←منابع
(←منابع) |
|||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = امام حسین | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== خطبه امام حسین در مدینه == | == خطبه امام حسین در مدینه == | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین در مدینه}} | {{اصلی|خطبه امام حسین در مدینه}} | ||
بعد از مرگ [[معاویه]] و به [[خلافت]] رسیدن [[یزید]]، او نامهای برای حاکم [[مدینه]] فرستاد و خواست که از [[امام حسین]] {{ع}} [[بیعت]] بگیرد اما حضرت در جواب او فرمود: "... یزید مردی شرابخوار و کشنده انسانهای محترم است و آشکارا [[گناه]] میکند. هیچ گاه فردی مثل من با چنین کسی بیعت نخواهد کرد...". همچنین در متن وصیتی که آن را به دست [[محمد بن حنفیه]] داد نوشته است: "... من نه از روی [[خودخواهی]] و یا برای خوشگذرانی و نه برای [[فساد]] و [[ستمگری]] از [[مدینه]] خارج میگردم، بلکه [[هدف]] من از این امر [[اصلاح]] در [[امت]] جدم است...<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی]]، | بعد از مرگ [[معاویه]] و به [[خلافت]] رسیدن [[یزید]]، او نامهای برای حاکم [[مدینه]] فرستاد و خواست که از [[امام حسین]] {{ع}} [[بیعت]] بگیرد اما حضرت در جواب او فرمود: "... یزید مردی شرابخوار و کشنده انسانهای محترم است و آشکارا [[گناه]] میکند. هیچ گاه فردی مثل من با چنین کسی بیعت نخواهد کرد...". همچنین در متن وصیتی که آن را به دست [[محمد بن حنفیه]] داد نوشته است: "... من نه از روی [[خودخواهی]] و یا برای خوشگذرانی و نه برای [[فساد]] و [[ستمگری]] از [[مدینه]] خارج میگردم، بلکه [[هدف]] من از این امر [[اصلاح]] در [[امت]] جدم است...<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص۲۶.</ref>. | ||
== خطبه مکیه امام حسین == | == خطبه مکیه امام حسین == | ||
{{اصلی|خطبه مکیه امام حسین}} | {{اصلی|خطبه مکیه امام حسین}} | ||
خطابه مشهوری را [[امام حسین]] {{ع}} در "[[منی]]" پیرامون [[امر به معروف و نهی از منکر]] بیان فرموده و خواسته است در آخرین دیدار خود از [[مکّه]] ضمن استفاده از موقعیت [[کنگره حج]]، [[تکلیف]] [[مردم]] را در قبال دستگاه یزیدی روشن کند و علل قیام خود را بر ضد [[دولت اموی]] تبیین نماید. در این خطابه آمده است: "جریان امور ([[حکومتی]] و [[اجتماعی]] و سرنخ [[کارها]]) به دست دانشمندان الهی است که [[امین]] بر [[حلال و حرام]] [[خدا]] هستند"<ref>{{متن حدیث|...مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ الْأُمَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ}}؛ تحف العقول، ص۱۷۲، بیروت.</ref>. | |||
براساس این سخن امام{{ع}}، عالم به [[خدا]] کسی است که [[امین]] [[احکام]] و [[قوانین الهی]] باشد و این تعبیر شامل [[فقها]] و [[علما]] در عصر غیبت هم میشود. امام [[مقام زعامت]] و [[رهبری امت]] را مربوط به [[علما]] میداند و طبعاً در زمان حضور امام، [[منصب زعامت]] مربوط به ایشان است و با [[وجود امام]] که [[اعلم]] [[مردم]] است، نوبت به بقیه نمیرسد و اگر امام [[معصوم]] حاضر نبود، علما به اطلاق روایت متصدی زعامت خواهند شد<ref>[[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص۱۵۰-۱۵۶؛ [[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۳۵-۲۴۲.</ref>. | |||
براساس این | |||
== خطبه امام حسین در مسیر کوفه == | == خطبه امام حسین در مسیر کوفه == | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین در مسیر کوفه}} | {{اصلی|خطبه امام حسین در مسیر کوفه}} | ||
بعد از اینکه امام حسین {{ع}} مجبور به ترک مکه در روز ترویه و حرکت به سوی کوفه شد، در بین راه جواب نامه و یا سخنانی ایراد فرمودهاند؛ مانند اینکه در برابر سپاهیان حر بن یزید ریاحی فرمود: " ... ما [[اهل بیت پیامبر]] به [[ولایت]] و [[رهبری]] مردم شایستهتر و سزاوارتر از اینها ([[بنی امیه]]) میباشیم که به ناحق مدعی این | بعد از اینکه امام حسین {{ع}} مجبور به ترک مکه در روز ترویه و حرکت به سوی کوفه شد، در بین راه جواب نامه و یا سخنانی ایراد فرمودهاند؛ مانند اینکه در برابر سپاهیان حر بن یزید ریاحی فرمود: " ... ما [[اهل بیت پیامبر]] به [[ولایت]] و [[رهبری]] مردم شایستهتر و سزاوارتر از اینها ([[بنی امیه]]) میباشیم که به ناحق مدعی این مقام بوده و همیشه راه [[ظلم]] و [[فساد]] و دشمنی با [[خدا]] را در پیش گرفتهاند ... . و یا در جواب حضرت علی اکبر {{ع}} که سؤال از علت گفتن {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}} کردند فرمود: «من سرم را به زین اسب گذارده بودم که [[خواب]] خفیفی بر چشمانم مسلط شد. در این موقع صدای هاتفی به گوشم رسید که میگفت این جمعیت در این هنگام شب در حرکت هستند و [[مرگ]] نیز در تعقیب آنهاست. برای من معلوم گردید که این، خبر مرگ ماست»<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص ۴۲.</ref>. | ||
== خطبه امام حسین در برابر لشکر حر == | |||
{{اصلی|خطبه امام حسین در برابر لشکر حر}} | |||
مطابق روایتی: هنگام نماز عصر [[امام حسین]]{{ع}} به [[مؤذن]] خود [[فرمان]] داد [[اذان]] و اقامه بگوید، سپس امام{{ع}} جلو ایستاد و هر دو [[سپاه]] به آن حضرت [[اقتدا]] کردند، پس از [[نماز]] امام برخاست و [[حمد]] و [[ثنای الهی]] را به جای آورد و فرمود: «ای [[مردم]]! من فرزند دختر [[رسول]] خدایم، ما به [[ولایت]] این امور بر شما ([[امامت]] بر [[مسلمین]]) از این [[مدعیان دروغین]] که در میانتان به [[ظلم و ستم]] و [[تجاوز]] [[رفتار]] میکنند سزاوارتریم. اگر به [[خدا]] اعتماد کنید و صاحبان [[حق]] را بشناسید، مایه [[خشنودی خداوند]] است و اگر ما را ناخوش داشته و [[حقّ]] ما را نشناسید و [[عقیده]] شما برخلاف آن باشد که در نامههایتان نوشتهاید و فرستادگانتان گفتند، از نزد شما باز میگردم». | |||
[[حر بن یزید]] در پاسخ عرض کرد: «ای اباعبدالله{{ع}}! ما از این [[نامهها]] و فرستادگان بیخبریم». امام{{ع}} به یکی از خدمتگزاران به نام عقبة ابن سمعان، رو کرد و فرمود: «ای [[عقبه]]! آن دو خورجین نامهها را بیاور». | |||
عقبه نیز نامههای [[شامیان]] و [[کوفیان]] را حاضر کرد و پیش روی آنان ریخت، آنان پیش آمده، به نامهها نگاه کرده و میگذشتند! [[حر]] گفت: «ای اباعبدالله! ما از آنان که این نامهها را نوشتند نیستیم، مأموریت ما آن است که از تو جدا نشده تا تو را نزد [[امیر]] ([[عبیدالله بن زیاد]]) ببریم». امام{{ع}} تبسمی کرد و فرمود: «[[مرگ]] از انجام این کار به تو نزدیکتر است!»<ref>فتوح ابن اعثم، ج۵، ص۱۳۷- ۱۳۸؛ تاریخ طبری، ج۴، ص۳۰۳ (با مختصر تفاوت)؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج۱، ص۲۳۲ (با مختصر تفاوت).</ref>. | |||
امام{{ع}} در منزلگاه «[[بیضه]]» نیز برای یاران خود و سپاه حر خطبه خواند؛ ایشان پس از [[حمد]] و [[ثنای الهی]] چنین فرمودند: «ای [[مردم]]! [[پیامبر خدا]]{{صل}} فرمودند: «هر کس [[سلطان]] [[ستمگری]] را ببیند که [[حرام]] [[خدا]] را [[حلال]] شمرده، [[پیمان الهی]] را شکسته و با [[سنت رسول خدا]]{{صل}} [[مخالفت]] ورزیده، در میان [[بندگان خدا]] به [[ستم]] [[رفتار]] میکند؛ و او با زبان و کردارش با وی به مخالفت بر نخیزد، سزاوار است [[خداوند]] او را در جایگاه آن [[سلطان ستمگر]] ([[دوزخ]]) بیاندازد»... . | |||
این گفتار [[تاریخی]] امام{{ع}} با صراحت تمام هدف قیام خونین عاشورا را شرح میدهد، بیانی که برای هر [[زمان]] و هر مکان کاربرد دارد. امام{{ع}} [[قیام]] خود را تبلوری از [[وظیفه]] عمومی همه [[مسلمین]] میداند که در برابر [[حکام جائر]] و [[ظالم]] بر عهده دارند. ظالمانی که نه فقط [[بندگان خدا]] را به زنجیر [[ستم]] گرفتار ساختهاند، بلکه [[حلال]] [[خدا]] را [[حرام]] کرده و حرام او را حلال شمردهاند<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها (کتاب)|عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها]]، ص۳۵۸ ـ ۳۷۵.</ref>. | |||
== خطبههای امام حسین در کربلا == | == خطبههای امام حسین در کربلا == | ||
خط ۲۷: | خط ۳۸: | ||
=== هنگام ورود به کربلا === | === هنگام ورود به کربلا === | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین هنگام ورود به کربلا}} | {{اصلی|خطبه امام حسین هنگام ورود به کربلا}} | ||
[[امام حسین]] {{ع}} در روز [[کربلا]] و [[عاشورا]] سخنانی ایراد فرمودهاند مانند اینکه هنگام رسیدن به کربلا فرمودند: «خدایا! از [[اندوه]] و [[بلا]] به تو | [[امام حسین]] {{ع}} در روز [[کربلا]] و [[عاشورا]] سخنانی ایراد فرمودهاند مانند اینکه هنگام رسیدن به کربلا فرمودند: «خدایا! از [[اندوه]] و [[بلا]] به تو پناه میبرم! اینجاست، محل فرود آمدن ما و به [[خدا]] [[سوگند]] همین جاست محل قبرهای ما و به خدا سوگند از اینجاست که در [[قیامت]] [[محشور]] و منشور خواهیم گردید ...». در سخنانی با یاران خویش درباره علت قیام فرمود: «... اوضاع [[زمان]] دگرگون گردیده، [[زشتیها]] آشکار و نیکیها و فضلیتها از محیط ما رخت بر بسته است ... شایسته است که در چنین محیط ننگین، شخص با [[ایمان]] و [[فضیلت]]، [[فداکاری]] و جانبازی کند ...»<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص ۵۵ ـ ۸۰.</ref>. | ||
=== خطبه امام در شب عاشورا === | === خطبه امام در شب عاشورا === | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین در شب عاشورا}} | {{اصلی|خطبه امام حسین در شب عاشورا}} | ||
شب عاشورا خطاب به یاران خویش فرمود: «من [[اصحاب]] و یارانی بهتر از [[یاران]] خود ندیدهام و [[اهل بیت]] و خاندانی باوفاتر و صدیقتر از اهل بیت خود سراغ ندارم...»آن حضرت بر بالین هر یک از یاران و اصحاب خویش نیز سخنانی ایراد فرمودهاند<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی]]، | شب عاشورا خطاب به یاران خویش فرمود: «من [[اصحاب]] و یارانی بهتر از [[یاران]] خود ندیدهام و [[اهل بیت]] و خاندانی باوفاتر و صدیقتر از اهل بیت خود سراغ ندارم...»آن حضرت بر بالین هر یک از یاران و اصحاب خویش نیز سخنانی ایراد فرمودهاند<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص ۵۵ ـ ۸۰.</ref>. | ||
=== خطبه امام حسین در برابر لشکر ابن زیاد === | === خطبه امام حسین در برابر لشکر ابن زیاد === | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین در برابر لشکر ابن زیاد}} | {{اصلی|خطبه امام حسین در برابر لشکر ابن زیاد}} | ||
روز [[عاشورا]] قبل از شروع جنگ [[امام حسین]] {{ع}} سخنانی را خطاب به سپاه کوفه بیان داشتهاند که قسمتی از این سخنان عبارت است از: " ... شما اینک به امری همپیمان شدهاید که [[خشم خدا]] را برانگیخته و به سبب آن، [[خدا]] از شما [[اعراض]] کرده و غضبش را بر شما فرستاده است. چه نیکوست خدای ما و چه بد بندگانی هستید شماها که به [[فرمان خدا]] گردن نهاده و به پیامبرش [[ایمان]] آوردید و سپس برای کشتن [[اهل بیت]] و فرزندانش | روز [[عاشورا]] قبل از شروع جنگ [[امام حسین]] {{ع}} سخنانی را خطاب به سپاه کوفه بیان داشتهاند که قسمتی از این سخنان عبارت است از: " ... شما اینک به امری همپیمان شدهاید که [[خشم خدا]] را برانگیخته و به سبب آن، [[خدا]] از شما [[اعراض]] کرده و غضبش را بر شما فرستاده است. چه نیکوست خدای ما و چه بد بندگانی هستید شماها که به [[فرمان خدا]] گردن نهاده و به پیامبرش [[ایمان]] آوردید و سپس برای کشتن [[اهل بیت]] و فرزندانش هجوم کردید..."؛ "... [[مردم]]! بگویید من چه کسی هستم؟ آنگاه به خود آیید و خویشتن را ملامت کنید و ببینید آیا [[قتل]] من و در هم شکستن حریم من برای شما جایز است؟ آیا من فرزند [[دختر پیامبر]] شما نیستم؟ آیا من فرزند [[وصی]] و پسر عموی پیامبر شما نیستم؟ مگر من فرزند کسی نیستم که پیش از همه [[مسلمانان]] به خدا ایمان آورد و پیش از همه [[رسالت پیامبر]] را تصدیق نمود؟ ..."؛ "... همه شما عصیان و [[سرکشی]] نموده و با دستور من مخالفت میکنید که به گفتارم گوش فرا نمیدهید. آری، در اثر هدایای حرامی که به دست شما رسیده و در اثر غذاهای [[حرام]] و لقمههای غیر مشروعی که شکمهای شما از آن انباشته شده، [[خدا]] این چنین بر دلهای شما مهر زده است..."<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص ۶۴.</ref>. | ||
=== خطبه امام حسین هنگام شهادت اصحاب و یاران === | === خطبه امام حسین هنگام شهادت اصحاب و یاران === | ||
{{اصلی|خطبه امام حسین هنگام شهادت اصحاب}} | {{اصلی|خطبه امام حسین هنگام شهادت اصحاب}} | ||
بعد از حمله گروهی و شهادت برخی از سپاهیان، [[امام حسین]] {{ع}} با دیدن کشتهشدگان، [[اصحاب]] خود را خطاب قرار داده و فرمودند: «برای بزرگزادگان، [[صبر]] و [[شکیبایی]] به [[خرج]] دهید که مرگ چیزی جز یک پل نیست که شما را از [[سختی]] و [[رنج]] عبور داده به [[بهشت]] پهناور و نعمتهای همیشگی آن میرساند...». آن حضرت که شهادت [[یاران]] خود را نظاره میکرد، محاسن شریفش را به دست گرفت و فرمود: «[[خشم خدا]] بر [[یهودیان]] آنگاه سخت گردید که برای او [[فرزندی]] قائل شدند. و خشم خدا بر [[مسیحیان]] آنگاه شدید شد که به خدایان سهگانه قائل گردیدند و [[غضب خداوند]] بر آتشپرستان وقتی بیشتر شد که به جای [[خدا]]، [[آفتاب]] و ماه را پرستیدند و [[غضب الهی]] بر [[قوم]] دیگری آنگاه شدیدتر شد که بر کشتن پسر دختر پیامبرشان [[متحد]] و هماهنگ گردیدند ...»، سپس آن حضرت با صدای بلند فرمود: «آیا فریادرسی نیست که به فریاد ما برسد!؟ أیا کسی نیست که از [[حرم]] [[رسول خدا]] حمایت نماید؟» همچنین حضرت بعد از شهادت برخی از یاران و اصحاب خویش نیز سخنانی ایراد فرمودند. | |||
زمانی که حضرت تمام اصحاب و یاران خود را از دست داد، سخت مشغول نبرد با دشمنان شد و گروهی از آنان را به خاک و [[خون]] کشانید. ناگهان برای شکستن روحیه [[امام]]، [[دشمن]] به سوی خیمههای حضرت روانه گردید! امام با دیدن این منظره با صدای بلند فریاد زدند: «ای [[پیروان]] [[خاندان]] [[ابی سفیان]]، اگر [[دین]] ندارید و از [[روز جزا]] نمیهراسید، لااقل در [[زندگی]] [[آزاد]] مرد باشید، و اگر خود را [[عرب]] میپندارید، به نیاکان خود بیندیشید و [[شرف]] [[انسانی]] خود را [[حفظ]] کنید...»<ref>[[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)| فرهنگ عاشورایی ج۳]]، ص ۸۰.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100843.jpg|22px]] [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها (کتاب)|'''عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها''']] | |||
# [[پرونده:1100815.jpg|22px]] [[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|'''فرهنگ عاشورایی ج۳''']] | # [[پرونده:1100815.jpg|22px]] [[محمد حسن تشیع|تشیع، محمد حسن]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۳ (کتاب)|'''فرهنگ عاشورایی ج۳''']] | ||
# [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']] | # [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']] |