صبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۸۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳
خط ۶۲: خط ۶۲:


===[[تقوا]] و [[خداترسی]]===
===[[تقوا]] و [[خداترسی]]===
[[تقوا]] از عوامل صبر است، از همین رو صبر صفت [[اهل تقوا]] قرار گرفته است ([[آل‌عمران]] / ۳، ۱۵، ۱۷)(۱) و اگر در آیه ۱۸۶ [[سوره آل‌عمران]] / ۳ به صبر و تقوا هر دو سفارش شده: «وَ إِن تَصْبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُور»، از این روست که صبر عامل [[پیروزی بر دشمن]] است و مراد از تقوا در این آیه، [[مداومت]] بر امور [[ایمانی]] است.(۲) [[هابیل]] نیز پس از پذیرش [[قربانی]] خود و پذیرفته نشدن قربانی برادرش [[قابیل]]، وقتی از سوی قابیل به [[قتل]] [[تهدید]] شد، [[راز]] پذیرش قربانی خود را خداترسی و خودداری از [[اقدام]] متقابل در برابر اقدام او دانست: «وَ اتْلُ عَلَیهِمْ نَبَأَ ابْنَی آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ یتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّکَ قالَ إِنَّما یتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقینَ * لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَیَّ یدَکَ لِتَقْتُلَنی‌ما أَنَا بِباسِطٍ یدِیَ إِلَیکَ لِأَقْتُلَکَ إِنِّی أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمینَ». ([[مائده]] / ۵، ۲۷ - ۲۸)(۳)
[[تقوا]] از عوامل صبر است، از همین رو صبر صفت [[اهل تقوا]] قرار گرفته است {{متن قرآن|قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِنْ ذَلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«بگو آیا (می‌خواهید) شما را به بهتر از آن آگاه سازم؟ برای کسانی که پرهیزگارند نزد پروردگارشان بوستان‌هایی است که از بن آنها جویباران روان است؛ در آنها جاودانند و (آنان را) همسرانی پاکیزه و خشنودی از سوی خداوند خواهد بود و خداوند به (کار) بندگان، بیناست» سوره آل عمران، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ}}<ref>«(همان) شکیبایان و راستگویان و فرمانپذیران و بخشندگان و آمرزش‌خواهان در سحرگاهان» سوره آل عمران، آیه ۱۷.</ref>.<ref>التبیان، ج ‌۲، ص۴۱۵.</ref> و اگر در آیه {{متن قرآن|لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَذًى كَثِيرًا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الأُمُورِ }}<ref> بی‌گمان با مال و جانتان آزمون خواهید شد و از آنان که پیش از شما به آنان کتاب (آسمانی) داده‌اند و از کسانی که شرک ورزیده‌اند (سخنان دل) آزار بسیار خواهید شنید و اگر شکیبایی کنید و پرهیزگاری ورزید؛ بی‌گمان این از کارهایی است که آهنگ آن می‌کنند؛ سوره آل عمران، آیه۱۸۶.</ref> به صبر و تقوا هر دو سفارش شده، از این روست که صبر عامل [[پیروزی بر دشمن]] است و مراد از تقوا در این آیه، [[مداومت]] بر امور [[ایمانی]] است.<ref>التحریر و التنویر، ج ‌۳، ص۳۰۳.</ref> [[هابیل]] نیز پس از پذیرش [[قربانی]] خود و پذیرفته نشدن قربانی برادرش [[قابیل]]، وقتی از سوی قابیل به [[قتل]] [[تهدید]] شد، [[راز]] پذیرش قربانی خود را خداترسی و خودداری از [[اقدام]] متقابل در برابر اقدام او دانست: {{متن قرآن|وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«و برای آنان داستان دو پسر آدم (هابیل و قابیل) را به درستی بخوان! که قربانی‌یی پیش آوردند اما از یکی از آن دو پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد، (قابیل) گفت: بی‌گمان تو را خواهم کشت! (هابیل) گفت: خداوند تنها از پرهیزگاران می‌پذیرد» سوره مائده، آیه ۲۷.</ref>، {{متن قرآن|لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَا بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«اگر به سوی من دست دراز کنی تا مرا بکشی، من به سوی تو دست دراز نمی‌کنم تا تو را بکشم؛ که من از خداوند، پروردگار جهانیان می‌هراسم» سوره مائده، آیه ۲۸.</ref>.<ref>نک: مجمع البیان، ج ‌۳، ص۲۸۴.</ref>
۱. <ref>التبیان، ج ‌۲، ص۴۱۵.</ref>
 
۲. <ref>التحریر و التنویر، ج ‌۳، ص۳۰۳.</ref>
۳. <ref>نک: مجمع البیان، ج ‌۳، ص۲۸۴.</ref>
=== [[تواصی به صبر]]===
=== [[تواصی به صبر]]===
در دو [[آیه قرآن]] بیان شده که [[مؤمنان]] یکدیگر را به [[صبر]] توصیه می‌کنند. ([[بلد]]/ ۹۰، ۱۷؛ عصر / ۱۰۳، ۳) توصیه به صبر و نیز مصابره که در [[آیه]] ۲۰۰ [[سوره آل‌عمران]] / ۳ آمده، اثر مثبت [[روحی]] دارد و چنان‌که گفته شده، به صبر [[اجتماعی]] اشاره دارد؛ یعنی جمعیتی به اتفاق یکدیگر اذیت‌ها را [[تحمل]] کنند و در نتیجه برکاتی که در صفت صبر هست، [[دست]] به دست هم دهد و تأثیر صبر دوچندان گردد.<ref>المیزان، ج ‌۴، ص۹۱؛ تفسیر کوثر، ج ‌۲، ص۳۴۱؛ نیز نک: نضرة النعیم، ج ۶، ص۲۴۴۲.</ref>
در دو [[آیه قرآن]] بیان شده که [[مؤمنان]] یکدیگر را به [[صبر]] توصیه می‌کنند. ([[بلد]]/ ۹۰، ۱۷؛ عصر / ۱۰۳، ۳) توصیه به صبر و نیز مصابره که در [[آیه]] ۲۰۰ [[سوره آل‌عمران]] / ۳ آمده، اثر مثبت [[روحی]] دارد و چنان‌که گفته شده، به صبر [[اجتماعی]] اشاره دارد؛ یعنی جمعیتی به اتفاق یکدیگر اذیت‌ها را [[تحمل]] کنند و در نتیجه برکاتی که در صفت صبر هست، [[دست]] به دست هم دهد و تأثیر صبر دوچندان گردد.<ref>المیزان، ج ‌۴، ص۹۱؛ تفسیر کوثر، ج ‌۲، ص۳۴۱؛ نیز نک: نضرة النعیم، ج ۶، ص۲۴۴۲.</ref>
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش