پرش به محتوا

فیء: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


== پیشینه ==
== پیشینه ==
[[فیء]] در [[اسلام]]، از زمان [[یهودیان]] "[[بنی نضیر]]" و بیرون رفتن آنها از [[مدینه]] آغاز شده است. به همین مناسبت، [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}} نازل و [[اموال]] و مستغلات بر جای مانده از یهودیان را از آن [[رسول خدا]] ([[رئیس حکومت]]) دانست. از آنجا که این اموال، بدون [[جنگ]] به دست آمده از [[غنایم]] [[جنگی]] به حساب نیامده‌اند، البته رسول خدا {{صل}} از جانب خود، آن اموال را میان [[نیازمندان]] تقسیم کردند<ref>مجمع البیان، ذیل آیه ۶ از حشر؛ تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۵۰۱؛ سیره ابن هشام، ج۲، ص۱۹۱؛ ارشاد مفید، ص۴۷-۴۸.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۴۴.</ref>
فیء در [[اسلام]]، از زمان [[یهودیان]] "[[بنی نضیر]]" و بیرون رفتن آنها از [[مدینه]] آغاز شده است. به همین مناسبت، [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}} نازل و [[اموال]] و مستغلات بر جای مانده از یهودیان را از آن [[رسول خدا]] ([[رئیس حکومت]]) دانست. از آنجا که این اموال، بدون [[جنگ]] به دست آمده از [[غنایم]] [[جنگی]] به حساب نیامده‌اند، البته رسول خدا {{صل}} از جانب خود، آن اموال را میان [[نیازمندان]] تقسیم کردند<ref>مجمع البیان، ذیل آیه ۶ از حشر؛ تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۵۰۱؛ سیره ابن هشام، ج۲، ص۱۹۱؛ ارشاد مفید، ص۴۷-۴۸.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۴۴.</ref>


== فرق فیء و انفال ==
== فرق فیء و انفال ==
خط ۲۱: خط ۲۱:
# یک دهمی که از تاجران [[اهل کتاب]] و غیر مسلمان گرفته می‌شده<ref>ماوردی، أحکام السلطانیه، ص۱۲۶؛ ابو یعلی، أحکام السلطانیه، ص۱۳۶.</ref>.
# یک دهمی که از تاجران [[اهل کتاب]] و غیر مسلمان گرفته می‌شده<ref>ماوردی، أحکام السلطانیه، ص۱۲۶؛ ابو یعلی، أحکام السلطانیه، ص۱۳۶.</ref>.


فقهای شیعه فیء را اموالی دانسته‌اند که بدون جنگ از مشرکان به مسلمانان برسد و اموال خراجی را در بحث [[غنائم]] این گونه تفکیک کرده‌اند که: آنچه از غنائم در محدوده [[سپاه]] و درگیری است، میان جنگجویان تقسیم می‌شود؛ اما آنچه بیرون از محدوده سپاه است از [[زمین‌ها]] و [[املاک]]، فیء همه مسلمانان می‌باشد؛ چه حاضران و چه غایبان و چه کسانی که در [[آینده]] می‌آیند<ref>طوسی، نهایه، ص۲۹۴.</ref>. علی{{ع}} در روایتی بر این نکته تأکید می‌نماید که [[املاک]] و زمین‌های [[اهل ذمه]]، [[فیء]] [[مسلمانان]] است: «از ملک‌ها ([[منزل]]) و زمین‌های اهل ذمه چیزی مخر؛ زیرا فیء مسلمانان است»<ref>{{متن حدیث|لَا تَشْتَرِ مِنْ عَقَارِ أَهْلِ الذِّمَّةِ وَ لَا مِنْ أَرْضِهِمْ شَيْئاً لِأَنَّهُ فَيْءُ الْمُسْلِمِينَ}}؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۱۲۴ و ج۱۳، ص۲۴۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳]]، ص ۵۷۴ - ۵۷۶.</ref>
فقهای شیعه فیء را اموالی دانسته‌اند که بدون جنگ از مشرکان به مسلمانان برسد و اموال خراجی را در بحث [[غنائم]] این گونه تفکیک کرده‌اند که: آنچه از غنائم در محدوده [[سپاه]] و درگیری است، میان جنگجویان تقسیم می‌شود؛ اما آنچه بیرون از محدوده سپاه است از [[زمین‌ها]] و [[املاک]]، فیء همه مسلمانان می‌باشد؛ چه حاضران و چه غایبان و چه کسانی که در [[آینده]] می‌آیند<ref>طوسی، نهایه، ص۲۹۴.</ref>. علی{{ع}} در روایتی بر این نکته تأکید می‌نماید که [[املاک]] و زمین‌های [[اهل ذمه]]، فیء [[مسلمانان]] است: «از ملک‌ها ([[منزل]]) و زمین‌های اهل ذمه چیزی مخر؛ زیرا فیء مسلمانان است»<ref>{{متن حدیث|لَا تَشْتَرِ مِنْ عَقَارِ أَهْلِ الذِّمَّةِ وَ لَا مِنْ أَرْضِهِمْ شَيْئاً لِأَنَّهُ فَيْءُ الْمُسْلِمِينَ}}؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۱۲۴ و ج۱۳، ص۲۴۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳]]، ص ۵۷۴ - ۵۷۶.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۲٬۶۶۶

ویرایش