بحث:صبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:صبر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۸

۷٬۱۱۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۹ اکتبر ۲۰۲۳

←‏منشأ و خاستگاه (زمینه‌ها و عوامل)

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۵۸

ویرایش

@@ خط ۷۴: / خط ۷۴: @@
 == مراتب صبر ==
 == شرایط صبر ==
-== منشأ و خاستگاه (زمینه‌ها و عوامل) ==
+== ریشه و خاستگاه==
+«صبر» یک فضلیت [[اخلاقی]] و [[انسانی]] است؛ زیرا به طور طبیعی انسان در برابر کنش‌های تند و [[مصیبت‌ها]] و مشکلات، عنان [[اختیار]] خود را از دست می‌‌دهد؛ اما کسی که به خداوند [[باور]] داشته باشد، حالت [[صبر]] در او ایجاد می‌‌شود. [[خداوند]] در [[آیات]] ۲۲ و ۲۳ [[سوره حدید]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ * لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ}}<ref>«هیچ گزندی در زمین و به جان‌هایتان نمی‌رسد مگر پیش از آنکه آن را پدید آوریم، در کتابی (آمده) است؛ این بر خداوند آسان است * تا بر آنچه از دست شما رفت دریغ نخورید و بر آنچه به شما دهد شادی نکنید و خداوند هیچ خود پسند خویشتن ستایی را دوست نمی‌دارد» سوره حدید، آیه ۲۲-۲۳.</ref>
+پس هیچ اتفاقی در [[زندگی]] [[بشر]] نمی‌افتد مگر آنکه در [[کتاب الهی]] و [[لوح محفوظ]] و [[ام الکتاب]] نوشته شده باشد و آنها بر اساس [[حکمت]] و مصلحتی اتفاق می‌‌افتد. بنابراین، [[بی‌تابی]] و بی‌صبری بشر هیچ تاثیر در آن نخواهد داشت و تنها موجب [[اذیت]] و [[آزار]] خود شخص و بروز رفتارهای نادرست و نامتعارف خواهد بود.
+[[انسانی]] که به خداوند [[حسن ظن]] دارد و می‌‌داند خداوند جز خیر آفریده‌ها و بندگانش را نمی‌خواهد، در برابر [[مشکلات]] و [[مصیبت‌ها]] بی‌تابی نمی‌کند؛ زیرا می‌‌داند که به حکمت و یا مصلحتی این اتفاقات رخ می‌‌دهد. چنین [[گمان]] [[نیک]] به خداوند است که صبر و تاب آوری را در [[انسان]] موجب می‌‌شود؛ چنان که [[امیرمؤمنان]] [[امام علی]]{{ع}} در بیان خاستگاه و ریشه صبر فرموده است: {{متن حدیث|اَصْلُ الصَّبْرِ حُسْنُ الْیَقینِ بِاللّهِ}}؛ ریشـه صبر، [[ایمان]] [[نیکو]] و [[عقیده]] [[استوار]] به خداوند است.<ref>غرر الحکم، ج ۲، ۳۱۸۴</ref>
+از همین روست که امام علی{{ع}} در بیان [[ارزش]] و جایگاه صبر در ایمان شخص فرموده است: {{متن حدیث|اِلْزَموا الصـَّبْرَ فَاِنَّهُ دِعامَةُ الاِیْمانِ وَمِلاکُ الاُمُورِ}}؛ همیشه همراه صبر و شکیبائی باشید که آن ستون ایمان و قوام کارهاست.<ref>غرر الحکم، ج ۲، ۲۵۴۲</ref> زیرا کسی که به خداوند نیک گمان است و [[یقین]] به [[خداوند]] دارد، [[صبر]] می‌‌ورزد و با صبر خویش نشان می‌‌دهد تا چه درجه از [[ایمان]] [[سود]] برده و [[نور ایمان]] در دلش نشسته و او را [[تزیین]] کرده است. [[رسول خدا]]{{صل}} نیز فرمود: {{متن حدیث|اَلاْیْمانُ نِصْفانِ، نِصْفٌ فِی الصَّبْرِ وَ نِصْفٌ فِی الشُّکْرِ}}؛ ایمان دو نیمه دارد، نیمی از آن در صبر است، و نیمی از آن در [[شُکر]] نهفته است.<ref>نهج الفصاحه، ۱۰۷۰</ref>
+و [[امام علی]]{{ع}} در تبیین نسبت و رابطه صبر و [[دین]] یعنی همان ایمان و [[اسلام]] نیز می‌‌فرماید: {{متن حدیث|اَیُّهَا النّاسُ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ لادیِنَ لِمَن لا صَبْرَلَهُ}}؛ [[مردم]]! بر شما باد صبر و شکیبائی، چون کسی که صــبر نداشـته باشد، دین نخواهـد داشت.<ref>بحارالانوار، ج ۷۱، ص۹۲</ref>
+امام علی{{ع}} صبر در گرفتاریها را به عنوان [[حقیقت ایمان]] مطرح می‌‌کند و می‌‌فرماید: {{متن حدیث|لایذُوقُ الْمَرْءُ مِنْ حَقیقَةِ الاِیْمـانِ حَتّی یَکُونَ فیه ثـَلاثُ خِصالٍ: اَلْفِقْهُ فِی الدّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَی الْمَصائِبِ وَ حُسْنُ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعاشَ}}؛ [[مرد]] حقیقت ایمان را نمی‌چشد تا اینکه دارای سه خـصلت شـود: ۱ ـ به مسائل [[دینی]] [[آگاهی]] کامل داشته باشد؛ ۲ ـ در گرفتاریها [[صبور]] باشد؛ ۳ ـ در [[زندگی]] حساب و اندازه داشته باشد.<ref>بحارالانوار، ج ۷۱، ص۸۵</ref>
+همچنین از امام علی{{ع}} [[روایت]] است که فرمود: {{متن حدیث|اَلصَّبْرُ اَحْسَنُ حُلَلِ الاِیْمانِ وَاَشْرَفٌ خـَلائِقِ الاِنْسـانِ}}؛ صبر، بهترین جـامه‌های ایمـان و از [[برترین]] [[ویژگی‌های اخلاقی]] [[انسان]] است.<ref>غرر الحکم، ج ۲، ۱۸۹۳</ref>
+حضرت امام علی{{ع}} همچنین با توجه به این جایگاه صبر در ایمان و یقین انسان سفارش به صبر می‌‌کند و می‌‌فرماید: {{متن حدیث|عَلَیْکَ بِالصَّبْرِ، فَاِنَّهُ حِصْنٌ حَصینٌ وَ عِبادَةُ الْمُؤقِنینَ}}؛ بر تو باد به صبر، که صبر دژی [[استوار]] است، و عبـادت اهـل یقـین بـه شـمار می‌‌رود.<ref>غرر الحکم، ج ۴، ۶۱۳۴</ref>
+و بر همین اساس است که رسول خدا{{صل}} صبر را [[سلاح]] [[مؤمن]] می‌‌داند و صبر را به ایمان مستند می‌‌کند و می‌‌فرماید: {{متن حدیث|نِعْمَ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ الصَّبْرُ وَ الدُّعآءُ}}؛ چه [[نیکو]] سلاحی است صبر و [[دُعا]] برای [[مؤمن]].<ref>نهج الفصاحه، ۳۱۲۸</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[صبر ویژگی‌ها و آثار آن (مقاله)|صبر ویژگی‌ها و آثار آن]].</ref>.
+==عوامل و زمینه‌ها ==
 برای اینکه صبر در انسان تحقق یابد غیر از منشا و خاستگاه آنکه همان [[خداوند تعالی]] است<ref>صافات، آیات ۱۰۲ و ۱۰۶؛ بقره، آیه ۲۵۰؛ نحل، آیه ۱۲۷</ref> عوامل و موجباتی می‌‌خواهد که در اینجا به آنها اشاره می‌‌شود:
 # [[آگاهی]]: آگاهی و [[شناخت]] از [[فلسفه]] حوادث پیش آمده<ref>{{متن قرآن|وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَى مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا}} «و چگونه در چیزی که به آن آگاهی فراگیر نداری شکیب می‌کنی؟» سوره کهف، آیه ۶۸.</ref>، آگاهی از [[سرنوشت]] گذشتگان<ref>{{متن قرآن|تِلْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنْتَ تَعْلَمُهَا أَنْتَ وَلَا قَوْمُكَ مِنْ قَبْلِ هَذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ}} «این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی می‌کنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمی‌دانستید پس شکیبا باش که سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره هود، آیه ۴۹.</ref>، آگاهی از [[جهل]] ریشه دار و انکارهای [[جاهلانه]] [[دشمنان]]<ref>روم، آیات ۵۸ تا ۶۰</ref> و آگاهی از [[قوانین]] و [[سنت‌های الهی]] زمینه‌ساز صبر در [[آدمی]] است. بنابراین، نقش [[علم]] و آگاهی نسبت به مسایل می‌‌تواند در ایجاد صبر در شخص موثر باشد.