امنیت در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

امنیت در معارف و سیره علوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۳

۲۳٬۵۸۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳

۷۳٬۱۸۵

ویرایش

@@ خط ۲۱: / خط ۲۱: @@
 علاوه بر راهبردهای سه‌گانه پیش‌گفته، امام علی{{ع}} [[آموزش]] و [[تربیت]] نیروی نظامی را ضروری شمرده، [[اخلاق]] [[جهاد]] و [[مقابله با دشمنان]] را به آنان می‌آموخت و بر [[نظم]] و [[آمادگی]] و توجه به فرصت‌های حساس تأکید می‌ورزید. [[سیره]] [[دفاعی]] و [[امنیتی]] [[امام]] مبتنی بر دفع تجاوزها و رفع سرکشی‌ها و طغیان‌ها بود و هرگز قبل از [[اقدام]] [[متجاوزان]] و [[سرکشان]]، به [[سپاهیان]] خود دستور [[جنگ]] و [[هجوم]] نمی‌داد<ref>موسوعة الامام علی{{ع}}، ج۴، ص۲۷۵-۳۱۳.</ref>.<ref>[[سید عباس نبوی|نبوی، سید عباس]]، [[جامعه آرمانی (مقاله)| مقاله «جامعه آرمانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۶]]، ص۱۸۵.</ref>
+==امنیت‌بخشی به [[جامعه]]==
+[[آرامش]] و [[اطمینان]] خاطر که مایه [[پیشرفت]] و زمینه اجرای [[وظایف فردی]] و [[اجتماعی]] است، حاصل وجود [[امنیت]] در تمامی ابعاد [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، نظامی، [[فکری]] و [[فرهنگی]] می‌باشد. [[تهاجم]] به امنیت به معنای [[تهدید]] شاهرگ حیاتی یک [[ملت]] یعنی [[هویت]] و [[اقتدار ملی]] و پایمال شدن [[باورها]] و ارزش‌های اصیل جامعه است.
+در [[بینش]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} نعمتی گواراتر از امنیت نیست<ref>{{متن حدیث|لَا نِعْمَةَ أَهْنَأُ مِنَ الْأَمْنِ‌}}؛ غررالحکم، ج۶، ص۴۳۵.</ref> و [[رفاه]] و [[آسایش]] [[زندگی]] در گرو تحقق آن می‌باشد<ref>{{متن حدیث|رَفَاهِيَةُ الْعَيْشِ فِي الْأَمْنِ‌}}؛ غررالحکم، ج۴، ص۱۰۰.</ref>؛ از همین رو محلی را که در آن امنیت نباشد، بدترین مکان معرفی نموده‌اند<ref>{{متن حدیث|شَرُّ الْبِلَادِ بَلَدٌ لَا أَمْنَ فِيهِ وَ لَا خِصْبَ}}؛ غررالحکم، ج۴، ص۱۶۵؛ موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ج۴، ص۲۶۷.</ref>.
+بنابراین، تلاش برای از بین بردن انگیزه‌های [[غرور]] و [[استکبار]] و [[زیاده‌خواهی]] و افزون‌طلبی‌هایی که موجب [[ناامنی]] و [[هرج و مرج]] در جامعه می‌شود در [[اولویت]] [[وظایف]] [[حکومت اسلامی]] خواهد بود.
+امیرمؤمنان{{ع}} رمز امنیت و آسایش را در گرویدن به [[اسلام]] و [[عمل به احکام]] و [[تکالیف]] آن - که در همه اجزا و پدیده‌های [[حیات آدمی]] جاری است - معرفی می‌کند<ref>{{متن حدیث|فَجَعَلَهُ أَمْناً لِمَنْ عَلِقَهُ وَ سِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۰۶.</ref>؛ زیرا [[انسان]] در این حالت هرگز [[احساس]] گسیختگی از مبدأ [[آفرینش]] و واضع [[قوانین]] در دو قلمرو انسان و [[جهان]] نمی‌کند و در پرتو این [[دین فطری]] از هرگونه [[نگرانی]] و تشویش در [[امان]] خواهد بود<ref>ر.ک: محمدتقی جعفری، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۸۶.</ref>.
+از آنجا که بهبودی اوضاع و پیشرفت و [[ترقی]] [[جامعه انسانی]]، رهین تحقق امنیت در همه بخش‌های جامعه می‌باشد؛ لذا در این قسمت به بررسی ابعاد مختلف امنیت می‌پردازیم.
+===امنیت [[روحی]] و روانی جامعه===
+امیرمؤمنان{{ع}} درباره ایجاد امنیت روحی و روانی - که از ابعاد مهم امنیت به شمار می‌رود - می‌فرماید:
+{{متن حدیث|فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ... أَمْنُ فَزَعِ جَأْشِكُمْ وَ ضِيَاءُ سَوَادِ ظُلْمَتِكُمْ‌}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸.</ref>؛
+همانا [[تقوای الهی]]، امنیت در [[ناآرامی‌ها]] و روشن‌کننده تاریکی‌های [درونی و بیرونی] شماست.
+حضرت در بیانی دیگر فرمود:
+{{متن حدیث|أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ مَنِ اسْتَنْصَحَ اللَّهَ وُفِّقَ وَ مَنِ اتَّخَذَ قَوْلَهُ دَلِيلًا هُدِيَ {{متن قرآن|لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ}}<ref>«بی‌گمان این قرآن به آیین استوارتر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref> فَإِنَّ جَارَ اللَّهِ آمِنٌ وَ عَدُوَّهُ خَائِفٌ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۴۷.</ref>؛
+ای [[مردم]]! هر کس از [[خدا]] [[خیرخواهی]] طلبد، [[توفیق]] یابد و آن کس که سخنان خدا را راهنمای خود قرار دهد، به راست‌ترین [[راه هدایت]] شده است؛ چراکه کسی در [[امنیت]] است که در [[پناه]] خدا باشد و ترسان کسی است که خدا را [[دشمن]] می‌دارد.
+از این رو [[حکومت اسلامی]] موظف است تلاش کند تمامی [[برنامه‌ریزی‌ها]] و تصمیم‌های آن، بر مبنای [[تقوا]] و [[رضایت الهی]] بوده باشد و بدین وسیله خدا محوری را به جای خودمحوری‌ها، در [[جامعه]] [[حاکمیت]] بخشد، تا [[آرامش]] و امنیت [[روحی]] و روانی جامعه را تأمین کند.<ref>[[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی]] ص ۱۰۹.</ref>
+===[[امنیت سیاسی]] - [[اجتماعی]]===
+در [[بینش]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} رمز امنیت و [[آرامش سیاسی]] - اجتماعی، رعایت کردن [[حقوق متقابل]] در [[روابط اجتماعی]] [[انسان‌ها]]، به ویژه در رعایت حقوق متقابل مردم و [[زمامداران]] است. [[حضرت علی]]{{ع}} بیان می‌دارند که رعایت این [[حقوق]]، باعث [[الفت]] و [[هم‌بستگی]] آنان و [[عزت]] و [[نیرومندی]] [[دین]] و [[شکوه]] [[حق]] می‌شود و در [[سایه]] آن زمانه [[اصلاح]] شده، به ماندگاری [[دولت]] [[امید]] می‌رود و [[آزمندی]] [[دشمنان]] به [[نومیدی]] مبدل می‌گردد. اما در صورتی که مردم و [[حاکمان]]، خود را به [[رعایت حقوق]] هم دیگر موظف ندانند، [[اختلاف]] کلمه به وجود می‌آید و نشانه‌های [[جور]] آشکار شده، دست برد در برنامه‌های [[دینی]] ([[تحریف]]) بسیار می‌شود، [[هوا و هوس]] مبنای عمل قرار می‌گیرد و [[احکام]] به تعطیلی کشیده می‌شود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶.</ref>.
+[[امام علی]]{{ع}} در خصوص عوامل [[عافیت]] و امنیت سیاسی - اجتماعی، یعنی [[تحقق وحدت]] و [[همدلی]] و از بین بردن [[کینه‌توزی‌ها]] و حسادت‌ها، مردم را چنین سفارش می‌فرمایند: حالات گذشتگان را در [[خوبی‌ها]] و [[سختی‌ها]] به یاد آورید و بترسید که همانندِ آنها باشید. پس آن گاه که در [[زندگی]] گذشتگان مطالعه و [[اندیشه]] می‌کنید، عهده‌دار چیزی باشید که عامل [[عزّت]] آنان بود و [[دشمنان]] را از سر راهشان برداشت و [[سلامت]] و [[عافیت]] زندگی آنان را فراهم کرد و [[نعمت‌های فراوان]] را در اختیارشان گذاشت و [[کرامت]] و [[شخصیت]] به آنان بخشید. [این عوامل عبارت بودند از این] که از [[تفرقه]] و جدایی اجتناب کردند و بر [[وحدت]] و [[همدلی]] [[همت]] گماردند و یکدیگر را به وحدت واداشته و سفارش کردند. و از کارهایی که پشت آنان را [[شکست]] و [[قدرت]] آنها را درهم کوبید، چون [[کینه‌توزی]] با یکدیگر، پر کردن [[دل‌ها]] از [[بخل]] و [[حسد]] به یکدیگر، پشت کردن و از هم بریدن و دست از [[یاری]] هم کشیدن، بپرهیزید.<ref>{{متن حدیث|فَتَذَكَّرُوا فِي الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَحْوَالَهُمْ وَ احْذَرُوا أَنْ تَكُونُوا أَمْثَالَهُمْ فَإِذَا تَفَكَّرْتُمْ فِي تَفَاوُتِ حَالَيْهِمْ فَالْزَمُوا كُلَّ أَمْرٍ لَزِمَتِ الْعِزَّةُ بِهِ شَأْنَهُمْ وَ زَاحَتِ الْأَعْدَاءُ لَهُ عَنْهُمْ وَ مُدَّتِ الْعَافِيَةُ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ انْقَادَتِ النِّعْمَةُ لَهُ مَعَهُمْ وَ وَصَلَتِ الْكَرَامَةُ عَلَيْهِ حَبْلَهُمْ مِنَ الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ وَ اللُّزُومِ لِلْأُلْفَةِ وَ التَّحَاضِّ عَلَيْهَا وَ التَّوَاصِي بِهَا وَ اجْتَنِبُوا كُلَّ أَمْرٍ كَسَرَ فِقْرَتَهُمْ وَ أَوْهَنَ مُنَّتَهُمْ مِنْ تَضَاغُنِ الْقُلُوبِ وَ تَشَاحُنِ الصُّدُورِ وَ تَدَابُرِ النُّفُوسِ وَ تَخَاذُلِ الْأَيْدِي}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.</ref>؛<ref>[[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی]] ص ۱۱۰.</ref>
+===[[امنیت اقتصادی]]===
+[[سرمایه‌گذاری]] در بخش [[اقتصاد]] - که تأثیر به سزایی در [[خودکفایی]] و تأمین نیازمندی‌های معیشتی جامعه‌دار است - منوط به وجود [[امنیت]] برای سرمایه‌گذاران در [[امور اقتصادی]] است.
+اگر امنیت اقتصادی، به دلیل اصولی بودن [[سیاست‌های اقتصادی]] و محفوظ بودن [[اموال]] [[مردم]] از [[تعدی]] و تعرض، برقرار شود، آن وقت زمینه [[کار و تلاش]] در زمینه [[تولید]] و [[تجارت]] به نحو مطلوبی حاصل شده و مردم خواهند توانست با [[اطمینان]] خاطر و با اتکا به این امنیت، سرمایه‌های خود را در بخش‌های مختلف به کار اندازند و به سوی [[خودکفایی]] و [[استقلال اقتصادی]] گام بردارند.
+[[امیرمؤمنان]]{{ع}} مهم‌ترین عامل برای ایجاد [[امنیت اقتصادی]] را اصولی نمودن سیاست‌های [[دولت]] در زمینه [[اقتصادی]] به ویژه سامان بخشیدن به [[نظام مالیاتی]] معرفی می‌کند که در بخش نامه‌های مختلف، سفارش‌ها و راهکارهای لازم را به [[کارگزاران]] خود توصیه می‌فرماید<ref>ر.ک: نهج البلاغه، نامه‌های ۲۵، ۵۱، ۵۳ و فصل ششم مبحث دوم، گفتار دوم.</ref>.
+اما اگر امنیت اقتصادی، به دلیل نا به سامانی ساختار مالیاتی و گرفتن مالیات‌های گزاف و بی‌حساب و [[ضعف]] و ناهم آهنگی در [[سیاست]] گذاری‌های اقتصادی و نیز به واسطه تها۔ یاد‌های افراد [[فرصت]] [[طلب]] و [[شرور]] به مخاطره افتد، [[سرمایه]] گذاری‌های لازم انجام نخواها. یافت و در نتیجه [[جامعه]] در برآوردن نیازهای خود [[ناتوان]] بوده و توان اقتصادی مطلوب و نیرومند نخواهد داشت. در دنیای امروز که کشورهای [[قدرت]] مند اقتصادی می‌کوشند با تکیه بر توان اقتصادی خود کشورهای دیگر را در زمینه‌های [[فرهنگی]] [[سیاسی]] و اقتصادی وابسته سازند و آنها را میادان تاخت و تاز خواسته‌های خود کنند، اهمیت استقلال اقتصادی و قطع ریشه‌های [[وابستگی]] بیش از پیش نمایان می‌شود که برای دست یابی به آن ضروری است [[دولت اسلامی]] در تحقق امنیت اقتصادی و ایجاد بستر لازم برای [[سرمایه‌گذاری]] و [[فعالیت‌های اقتصادی]] تلاش و کوشش کند۔<ref>[[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی]] ص ۱۱۱.</ref>
+===امنیت قضایی===
+[[امنیت قضایی]] امنیت قضایی در فرآیند عادلانه و به [[حق]] بودن [[قضاوت]] و اجرای [[حکم]] تأثیر بسیاری دارد. [[دادرسی]] بر اساس ضوابط و [[قواعد]] عادلانه زمانی صورت خواهد گرفت که [[قاضی]] با [[اطمینان]] و [[آرامش]] خاطر و به دور از هرگونه فشار‌ها و جنجال‌های بیرونی و با [[استقلال]] کامل قضاوت کند.
+بدیهی است که در قضاوت، یک طرف محکوم و حکم علیه او صادر می‌شود؛ اما بسیار کم‌اند کسانی که به حکمی گردن نهند که علیه آنها صادر شده و در درون خود دغدغه‌ای نداشته باشند و به جوسازی و اقدام‌هایی به ضرر قاضی نپردازند، به ویژه وقتی که شخص محکوم از افراد صاحب [[نفوذ]] در دستگاه [[حاکم]] باشد. اگر [[قاضی]] در [[داوری]] خود، به خصوص در باره چنین افرادی، [[احساس آرامش]] نکند و دستگاه [[حکومتی]] را پشتوانه خود نداند، ممکن است به هنگام صدور [[حکم]] دستش بلرزد و در ستاندن [[حق]] کوتاه آید و قضاوتی ناعادلانه و به دور از حق انجام دهد<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، سیاست‌نامه امام علی، ترجمه مهدی مهریزی، ص۷۰ – ۷۱.</ref>.
+[[امام علی]]{{ع}} در دستورالعمل [[ارزشمند]] به مالک، پس از آن‌که به او گوشزد می‌کنند برای داوری، برترین‌ها را برگزیند سفارش کرده که قُضات را در جایگاهی قرار دهد که هرگز حتی نزدیکانش، [[سعایت]] علیه آنان را در سر نپرورانند؛ زیرا ممکن است برخی هواپرستانِ دنیازده، علیه قاضیان از نزدیکی به [[زمامدار]] [[سوء]] استفاده کنند و از چنگ [[عدالت]] [[فرار]] کنند. در سخنان گهربار [[امیرمؤمنان]]{{ع}} به مالک چنین می‌خوانیم:
+برای حکم و [[قضاوت]] میان [[مردم]] بهترین افراد را برگزین، از آنها که در [[دانش]] و [[بردباری]] و [[پارسایی]] و [[سخاوت]] امتیاز دارند، از آنان که [[کارها]] در تنگنا نگذارد و مراجعان او را [[خشمگین]] نکند و اگر لغزید، بر سر آن نایستد و از [[رجوع]] به حقی که فهمیده کوتاهی نکند... سپس از داوری چنین کسی بسیار [[مراقبت]] کن و در [[بخشش]] به وی چنان [[گشاده‌دستی]] کن که کاستی‌اش را بزداید و با آن در [[زندگی]] کمک گیرد و در [[سایه]] آن نیازمندیش به مردم اندک باشد. او را نزد خود، مرتبتی ده که نزدیکانت در آن [[طمع]] نکنند، تا بدان وسیله از گزند [[مردمان]] نزد تو ایمن ماند. در حضورت او را خوب [[احترام]] کن و نزدیک خود بنشان و قضاوتش را [[امضا]] کن. و حکمش را نافذ دار و بازوانش را محکم ساز. دستیارانش را از بهترین کسانی که می‌پسندی، از همتایانش میان [[دین‌شناسان]] و [[خیرخواهان]] [[خدا]] و بندگانش قرار ده، تا در اموری که بر او مشتبه گردد با آنان به بحث و گفت و گو نشیند و در آن چه نمی‌داند از [[دانش]] آنها استفاده کند و آنان [[گواه]] [[قضاوت]] او میان [[مردم]] باشند<ref>تحف العقول، ترجمه کمره‌ای، ص۱۳۱.</ref>.
+بنابراین [[حکومت اسلامی]]، برای [[حاکمیت]] بخشیدن به [[امنیت]] [[قضایی]] در کل [[جامعه]]، لازم است ترتیبی دهد که همه افراد اعم از [[حقیقی]] یا [[حقوقی]]، مشمول [[دادرسی]] و [[دادخواهی]] عادلانه بوده باشند و هرگونه [[تبعیض]] و استثنا را در این خصوص از میان بردارد، تا [[قضات]] جریان قضاوت را براساس [[واقعیت]] و جهت ستاندن [[حق]] به انجام رسانند.<ref>[[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی]] ص ۱۱۲.</ref>
+===امنیت‌بخشی به راه‌ها و مرزها===
+از آنجا که [[طمع]] ورزان و [[دشمنان اسلام]] همواره در صدد فرصتی هستند که با ایجاد [[ناامنی]] و [[ارعاب]] و [[وحشت]] در راه‌ها و نیز با [[تجاوز]] و [[تعدی]] به [[حریم]] [[کشور]]، به نیت‌های شوم خود [[جامه]] عمل بپوشانند و باعث به خطر افتادن کیان [[جامعه اسلامی]] و [[تهدید]] [[جان]] و [[مال]] و نوامیس مردم شوند، ضروری است که [[دولت اسلامی]] با [[آماده‌سازی]] و [[تجهیز]] [[نیروهای نظامی]] و انتظامی، با این تعدی‌ها و شرارت‌های دشمنان اسلام و افراد [[شرور]] مقابله کند و موجبات امنیت و [[آرامش]] را در مرزها و راه‌های [[کشور اسلامی]] فراهم آورد.
+[[امام علی]]{{ع}} پیوسته امنیت داخلی و اوضاع مرزها را زیر نظر داشتند و چنان چه از [[کارگزاران]] خود در این جهت [[ناتوانی]] یا [[مدیریتی]] ناموفق، [[احساس]] می‌کردند، وی را مورد [[انتقاد]] قرار می‌دادند. «[[کمیل بن زیاد]]» از [[شیعیان مخلص]] حضرت و [[حاکم]] [[منصوب]] آن حضرت بر [[شهر]] «[[هیت]]» بود. وی در برقراری و [[حفظ امنیت]] ناموفق عمل می‌کرد و گَشتی‌های [[معاویه]] را که به اطراف [[عراق]] [[هجوم]] می‌آوردند و [[غارت]] می‌کردند و از کنار منطقه تحت [[ولایت]] او می‌گذشتند، دفع نمی‌کرد و برای جبران این [[ضعف]] خود، چاره‌اندیشی می‌کرد که بر نواحی مرزی منطقه حکم‌فرمایی معاویه مانند «[[قرقیسیا]]» و دیگر دهکده‌های کنار [[فرات]] [[حمله]] برد<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۴۹.</ref>. [[امام]]{{ع}} [[کمیل]] را به دلیل ضعف مدیریتش در ایجاد امنیت و [[اقدام]] نادرست او در [[حمله]] به مناطق دیگر، [[نکوهش]] کرده و طی نامه‌ای خطاب به وی نوشتند:
+[[سستی]] [[انسان]] در انجام [دادن] آن چه بر عهده او گذارده شده و [[اصرار]] بر انجام [دادن] آن چه در [[وظیفه]] او نیست، یک [[ناتوانی]] روشن و اندیشه‌ای [[باطل]] و هلاک‌کننده است. تو به [[اهل]] «[[قرقیسیا]]» حمله کرده‌ای، ولی مرزهایی را که مسئولیتش را به تو سپرده بودیم، بی‌دفاع رها ساخته‌ای که این کار، یک [[فکر]] نادرست و [[بیهوده]] است. تو در [[حقیقت]] پلی شده‌ای برای دشمنانت که می‌خواهند بر دوستانت دست [[غارت]] بگشایند، نه بازوی [[توانایی]] داری و نه هیبت و ترسی در [[دل]] [[دشمن]] ایجاد می‌کنی، نه مرزی را [[حفظ]] می‌کنی و نه [[شوکت]] دشمن را درهم می‌شکنی، نه اهل [[شهر]] و دیارت را کفایت می‌کنی و نه از آنان به خوبی [[دفاع]] می‌نمایی و نه [[امیر]] و پیشوایت را از دخالت در آنجا [[بی‌نیاز]] می‌سازی!<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۱.</ref>
+[[امیرمؤمنان]]{{ع}} برای ایجاد [[امنیت]] در قلمرو خود در تقویت [[نیروهای نظامی]] و افزایش [[کارایی]] آنان تلاش‌های زیادی نموده و آنان را با [[فنون]] [[نظامی‌گری]] آشنا می‌ساخت<ref>ر.ک: موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ج۴، ص۱۸۶ – ۲۹۲.</ref> و پیوسته [[مسئولان]] [[نظام]] را به توجه ویژه درباره آنان سفارش می‌کرد. آن [[امام همام]]{{ع}} در [[نامه]] خود به «[[مالک اشتر]]» [[نیروهای مسلح]] را به عنوان دژهای [[استوار]]، [[حافظ]] و [[پناه]] [[ملت]]، آرایه [[زمامداران]]، مایه [[شکوه]] [[دین]] و راه‌های تحقق امنیت معرفی می‌کند. و وی را سفارش می‌کند که با آنان همانند پدر و فرزند تعامل داشته باشد و در برآوردن نیازهاشان کوتاهی نکند<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>. و این همه نیست مگر برای [[حفظ کیان کشور]] و [[برقراری امنیت]] و [[آرامش]] در [[جامعه اسلامی]].<ref>[[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی]] ص ۱۱۴.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۲۶: / خط ۷۰: @@
 # [[پرونده:1368105.jpg|22px]] [[محمد تقی حکیم آبادی گیلک|حکیم آبادی گیلک، محمد تقی]]، [[دولت و سیاست‌های اقتصادی (مقاله)| مقاله «دولت و سیاست‌های اقتصادی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۷''']]
 # [[پرونده:1368104.jpg|22px]] [[سید عباس نبوی|نبوی، سید عباس]]، [[جامعه آرمانی (مقاله)| مقاله «جامعه آرمانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۶''']]
+# [[پرونده:10059092.jpg|22px]] [[محمد رضا کریمی والا|کریمی والا، محمد رضا]]، [[وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی (کتاب)|'''وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی''']]
 {{پایان منابع}}