اثبات امامت امام علی در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از بیانات و روایات منسوب به حضرت فاطمه{{س}}، سخنانی را می‌توان یافت که برای [[دفاع]] از [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، احادیث پیامبر{{صل}} و گفته‌های آن حضرت را برای [[مردم]] بازخوانی نموده است. در این قسمت به بعضی از این روایات اشاره می‌شود:

فاطمه{{س}}: {{متن حدیث|ویلکم ما أسرع ما خنتم الله و رسوله فینا أهل البیت و قد أوصاکم رسول الله باتباعنا و مودتنا و التمسک بنا}}<ref>نوادر الأخبار، فیض کاشانی، ص۱۸۳.</ref>. جریان بیرون کشیدن [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} از [[منزل]] و بردن آن حضرت به [[مسجد]] برای انجام [[بیعت با ابوبکر]] بسیار [[ظالمانه]] اتفاق افتاد. در نامۀ [[عمر]] به [[معاویه]]، جریان حضور او در پشت درب خانۀ امیرالمؤمنین{{ع}} و فاطمه{{س}} این‌گونه ترسیم شده است: هنگامی که به سراغ علی به در خانۀ او رفتیم، [[تهدید]] نمودیم که اگر در را باز نکند، [[خانه]] را [[آتش]] می‌زنیم. فاطمه{{س}} از خانه بیرون آمد و پشت در ایستاد و گفت ای [[گمراهان]] [[دروغگو]] چه می‌گویید و چه قصد نموده‌اید؟ عمر گوید: گفتم پسر عمویت را چه شده که تو را برای جواب دادن فرستاده و خود پشت پرده پنهان شده است؟ فاطمه{{س}} به من گفت: [[طغیان]] تو ای شقاوتمند مرا از خانه خارج نموده و [[حجت]] را برای تو و هر [[گمراه]] [[سرکش]] تمام نموده است<ref>{{متن حدیث|فَخَرَجَتْ فَاطِمَةُ فَوَقَفَتْ مِنْ وَرَاءِ الْبَابِ، فَقَالَتْ: أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ! مَا ذَا تَقُولُونَ؟ وَ أَيَّ شَيْ‌ءٍ تُرِيدُونَ؟. فَقُلْتُ: يَا فَاطِمَةُ!. فَقَالَتْ فَاطِمَةُ: مَا تَشَاءُ يَا عُمَرُ؟!. فَقُلْتُ: مَا بَالُ ابْنِ عَمِّكِ قَدْ أَوْرَدَكِ لِلْجَوَابِ وَ جَلَسَ مِنْ وَرَاءِ الْحِجَابِ؟. فَقَالَتْ لِي: طُغْيَانُكَ- يَا شَقِيُّ- أَخْرَجَنِي وَ أَلْزَمَكَ الْحُجَّةَ، وَ كُلَّ ضَالٍّ غَوِيٍّ}}؛ بحار الأنوار، ج۳۰، ص۲۹۳؛ عوالم العلوم، ج١١، ص۶٠۵.</ref>.

 

تفصیل این ماجرا این‌گونه نقل شده است: پس از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} و [[جریان سقیفه]]، [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[خانه]] نشست و مشغول [[جمع‌آوری قرآن]] شد. در همان [[زمان عمر]] با عده‌ای از یارانش، به درب خانه آن حضرت آمدند و [[تهدید]] نمودند که اگر علی بیرون نیاید خانه را [[آتش]] می‌زنیم. [[فاطمه]]{{س}} پس از شنیدن آن تهدیدات درب را باز نمود<ref>رحمانی همدانی، الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ص۷۰۹.</ref> و در آن هنگام: پس از آن [[عمر]] و یارانش بر امیرالمؤمنین{{ع}} که نشسته بود؛ [[هجوم]] آورده و با [[حمله]] دسته‌جمعی او را با [[زور]] از خانه بیرون کشیدند و به سوی [[مسجد]] بردند<ref>{{عربی|إنهم تواثبوا علی أمیر المؤمنین و هو جالس علی فراشه و اجتمعوا علیه؛ حتی أخرجوه سحبا من داره ملبّبا بثوبه. یجرونه إلی المسجد}}</ref>.

[[امام صادق]]{{ع}} به [[مفضل بن عمر]] فرمود: در گفتگویی که بین [[عمر]] و [[فاطمه]]{{س}} رخ داد، فاطمه{{س}} دربارۀ [[مهاجر]] و [[انصار]] فرمود: {{متن حدیث| إِنَّ الْمُهَاجِرِينَ بِرَسُولِ اللَّهِ وَ أَهْلِ بَيْتِ رَسُولِ اللَّهِ هَاجَرُوا إِلَى دِينِهِ، وَ الْأَنْصَارُ بِالْإِيمَانِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ بِذِي الْقُرْبَى أَحْسَنُوا، فَلَا هِجْرَةَ إِلَّا إِلَيْنَا، وَ لَا نُصْرَةَ إِلَّا لَنَا، وَ لَا اتِّبَاعَ بِإِحْسَانٍ إِلَّا بِنَا، وَ مَنِ ارْتَدَّ عَنَّا فَإِلَى الْجَاهِلِيَّةِ}}<ref>بحار الأنوار، ج۲۹، ص۱۹۷؛ عوالم العلوم، ج۱۱، قسم ۲، ص۶٣۵.</ref>؛ همانا هجرت‌کنندگان به سوی [[رسول خدا]]{{صل}} و [[اهل بیت]] او، کسانی هستند که به [[دین]] او [[هجرت]] نمودند و انصار رسول خدا{{صل}} و اهل بیت او کسانی هستند که با [[ایمان به خدا]] و [[رسول]] او ذریه‌اش را [[یاری]] کرده و به آنها [[نیکی]] نمودند. پس هجرت تنها به سوی ما و [[نصرت]] و یاری برای ما است و [[پیروی]] به نیکی نیز به ماست و هر کس از ما برگردد به [[جاهلیت]] بازگشته است.

 

[[استدلال]] فاطمۀ زهرا{{س}} به آیۀ [[مودّت]] و نیز [[احادیث]] پیرامون آن، دلالت بر این نکته دارد که [[آیه مودّت]] در [[شأن اهل بیت]] نازل شده است و ایشان نسبت به دیگران اولویّت دارند و باید [[حقوق]] آنان رعایت شود<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۹۶.</ref>.

یکی از مسائل اولویت‌آور برای [[اهل بیت]]، مسئله درخواست [[محبّت]] و مودّت آنان در [[قرآن]] است که [[خداوند]] [[محبت اهل بیت]] را بر هر [[مسلمانی]] [[واجب]] نموده است، آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> و در [[تفسیر]] این [[آیه]]، [[روایات]] فراوانی از [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده مبنی بر این که مراد از [[ذوی القربی]]، [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} است<ref>شواهد التنزیل، ص۱۳۲؛ روح المعانی، ج٢۵، ص۲۹؛ جامع البیان، ج۱۳، ص٢۵.</ref>.

 

باز قرآن دربارۀ [[مزد رسالت]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و من از شما برای این (پیامبری) پاداشی نمی‌خواهم، پاداش من جز با پروردگار جهانیان نیست» سوره شعراء، آیه ۱۰۹.</ref>. در [[منابع شیعه]] و [[سنّی]] نقل شده است، هنگامی که این آیه بر [[پیامبر]]{{صل}} نازل شد، [[صحابه]] از آن حضرت پرسیدند: {{عربی|یا رسول الله من قرابتک الذین وجبت علینا شد مودتهم}}<ref>{{متن حدیث|روی أنها لما نزلت قیل: يَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ قَرَابَتُكَ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ وَجَبَتْ عَلَيْنَا مَوَدَّتُهُمْ قَالَ: عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ َ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ ابْنَاهُمَا}}. تفسیر الحبری، ص٣۶٢؛ تفسیر الکاشف، ج۶، ص۵٢٣؛ تفسیر روح البیان، ج۸، ص۳۱؛ تفسیر غرائب القرآن، ج۶، ص۷؛ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۱، ص۵٠٠؛ شواهد التنزیل، ج۲، ص۱۹۴؛ الکشف و البیان، ج۸، ص۳۱۰.</ref> و هم‌چنین [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} برای [[لزوم]] [[محبت]] [[خاندان پیامبر]]{{صل}} فرمود: آیه‌ای از [[سوره شوری]] در [[حق]] ما [[اهل بیت]] نازل شده است سپس این [[آیه]] را ({{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}) [[تلاوت]] نمود<ref>شواهد التنزیل، ج۲، ص٢٠۵؛ البرهان، ج۴، ص۸۲۳؛ بیان المعانی، ج۴، ص۷۳؛ تفسیر الصافی، ج۴، ص۳۷۳؛ تفسیر نور الثقلین، ج۴، ص۵٧٢؛ روح المعانی، ج۱۳، ص۳۲.</ref>.

سرانجام اینکه [[محبت اهل بیت]]{{عم}} آن‌گونه مهم و تأثیرگزار در [[هدایت]] [[انسان‌ها]] است که خداوند در آیه دیگری آن را یگانه راه پرورش کمال و حرکت به سوی [[معرفت الهی]] ذکر نموده است: {{متن قرآن|قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا}}<ref>«بگو: برای این (پیامبری) از شما مزدی نمی‌خواهم جز این که هر کس بخواهد به سوی پروردگار خویش راهی پیش گیرد» سوره فرقان، آیه ۵۷.</ref>.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۹۹.</ref>

{{متن حدیث|وَ هَلْ تَرَكَ أَبِي يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ لِأَحَدٍ عُذْراً؟!}}<ref>الخصال، ج۱، ص۱۷۳.</ref>. [[جریان غدیرخم]] در سال آخر [[عمر رسول خدا]]{{صل}} و در حضور جمعی از حج‌گزاران اتفاق افتاد. در آن واقعه، [[رسول خدا]]{{صل}} [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را به عنوان [[جانشین]] خود [[نصب]] نمود. از دیدگاه [[حضرت زهرا]]{{س}} مسئله [[امامت]] و [[رهبری]] [[امیر المؤمنین]]{{ع}} یک مسئله [[قطعی]] و مسلّم بود که توسط رسول خدا{{صل}} برای همگان بیان و بدین وسیله [[حجت]] بر آنان تمام شده بود.

 

{{متن حدیث|وَ هَلْ تَرَكَ أَبِي يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ لِأَحَدٍ عُذْراً؟!}}<ref>الخصال، ج۱، ص۱۷۳؛ بحار الأنوار، ج۳۰، ص١٢۴.</ref>؛ آیا پدرم در [[روز غدیر]] برای کسی عذری باقی گذاشته است؟

 

درباره [[استدلال]] فاطمه{{س}} به [[حدیث غدیر]] در روایتی دیگر، این‌گونه نقل شده است: فاطمه، [[زینب]] و امّ‌کلثوم، [[دختران]] [[موسی بن جعفر]] از فاطمه دختر [[جعفر بن محمد]]، او از فاطمه دختر [[امام محمد باقر]]{{ع}}، او از فاطمه دختر [[علی بن الحسین]]{{ع}}، او از [[سکینه]] و فاطمه دو [[دختر امام حسین]]{{ع}}، او از امّ‌کلثوم دختر فاطمه{{س}} [[دختر رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده است که فاطمه{{س}} فرمود: {{متن حدیث|أنسیتم قول رسول الله یوم غدیر خمّ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌ مَوْلَاهُ؟ وَ قَوْلَهُ: أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى‌}}<ref>عبقات الانوار، ج۷، ص۱۸۸؛ الغدیر، ج۱، ص۱۹۸؛ تستری، قاموس الرجال، ج۱۲، ص۳۳۴؛ احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۲۱، ص۲۷.</ref>؛ آیا [[سخن پیامبر]]{{صل}} را در [[روز غدیر]] فراموش نموده‌اید که فرمود: هر که را من مولای اویم پس (از من) علی مولای اوست؟

 

سرانجام اینکه جریان غدیر در بیان [[فاطمه]]{{س}} یک [[فکر]] و [[اندیشه]] در مسئله [[رهبری امت اسلامی]] است که در آن واقعه، [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}} برای زمان پس از [[رسول اکرم]]{{صل}}، همطراز با [[بعثت]] [[نبوی]] و با [[تأیید الهی]] اتفاق افتاد، تا با [[حاکمیت]] [[معصومان]]، [[بشریت]] از تاریکی‌های [[جهل و نادانی]] به سوی [[سعادتمندی]] رهنمون گردد. متأسفانه در تلقی و برخورد عملی [[مسلمانان]] با [[دستورات]] پیامبر{{صل}} و [[پیام غدیر]] با بی‌تفاوتی‌ها و سهل‌انگاری‌هایی روبرو می‌شویم. این بی‌تفاوتی‌ها نسبت به جریان [[رهبری]] رخدادی نگران‌کننده بود که پیامبر{{صل}} در جریان غدیر به خوبی آن را دریافته و درباره آن هشدار داده و فرمود: {{متن حدیث|وَ سَيَجْعَلُونَ الْإِمَامَةَ بَعْدِي مُلْكاً وَ اغْتِصَاباً أَلَا لَعَنَ اللَّهُ الْغَاصِبِينَ}}<ref>سید بن طاوس، الیقین، ص٣۵۵؛ روضة المتقین، ج۱۳، ص٢۵٧؛ إثبات الهداة، ج۳، ص۴١٧.</ref>؛ به زودی [[امامت]] را پس از من غاصبانه به [[پادشاهی]] تبدیل می‌نمایند. [[آگاه]] باشید که [[لعنت]] [[خداوند]] بر غصب‌کنندگان آن باد.

 

 

از مهمترین وسایل [[جریان غدیر]] خم بود که هم خود امیرالمؤمنین{{ع}} افرادی مانند [[سلمان]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و بزرگان دیگری از [[اصحاب پیامبر]]{{صل}}، با استناد به آن، امامت و پیشوایی را [[حق]] امیرالمؤمنین{{ع}} و [[حاکمیت]] [[خلفای نخستین]] را غاصبانه می‌دانستند<ref>الانصاف فی النص علی الائمة{{عم}}، ص۱۸۱؛ المسترشد للامامة، ص٣٧٠ تا ٣٧۴؛ الاحتجاج، ج۲، ص۳۸۱؛ الفصول المختارة، ص۷۰.</ref>.<ref>برای تحقیق در این باره به کتاب در جستجوی حق از همین قلم مراجعه شود.</ref>.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۰۱.</ref>

فاطمة{{س}}: {{متن حدیث|قَالَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}: مَنْ كُنْتُ وَلِيَّهُ فَعَلِيٌّ وَلِيُّهُ‌...}}<ref>ینابیع المودة، ج۲، ص٢٨۶.</ref>. طرح [[ولایت]] و [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[اندیشه]] و [[روایات حضرت فاطمه]]{{س}} یک طرح [[پایدار]] و بسترساز برای مسیر هدایت و [[تکامل]] است که از آن به عنوان یک [[فریضه]] [[برتر]] از سایر [[فرائض]] و سرچشمۀ زلال [[معرفت الهی]] یاد شده است. بر این اساس، صدیقۀ [[طاهره]]{{س}} در همان [[زمان]] آغازین [[خانه‌نشینی امیرالمؤمنین]]{{ع}}، به سراغ حدیث ولایت رفت و با تمام توان از [[ولایت امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[دفاع]] نمود که به نمونه‌ای از این استدلال‌ها اشاره می‌شود.

 

در حدیث دیگری [[سهل بن سعد انصاری]] گوید: از [[فاطمه]]{{س}} راجع به [[ائمه]]{{عم}} [[پرسش]] نمودم. در جوابم فرمود: {{متن حدیث|كَانَ رَسُولُ اللَّهِ يَقُولُ لِعَلِيٍّ{{ع}} يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْإِمَامُ وَ الْخَلِيفَةُ بَعْدِي وَ أَنْتَ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ‌}}<ref>کفایة الأثر، ص١٩۶.</ref>؛ رسول خدا{{صل}} به علی{{ع}} فرمود: [[یا علی]] تو پس از من [[پیشوا]] و [[جانشین]] من هستی و تو به مؤمنین از خودشان سزاوارتر هستی.

 

در رابطه با همین معنا از [[بریده]] نقل شده است در [[جنگی]] که بین [[مسلمانان]] با [[قبیله]] [[بنی زبید]] پیش آمد، [[پیامبر]]{{صل}} دو [[لشکر]] به سوی [[یمن]] فرستاد، یکی به [[فرماندهی علی]]{{ع}} و دیگری به [[فرماندهی]] [[خالد بن ولید]]. در این [[جنگ]]، [[مسلمین]] [[پیروز]] گردیدند و در این هنگام خالد نامه‌ای در [[شکایت]] از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} به من داد تا [[خدمت]] [[رسول خدا]]{{صل}} ببرم. وقتی آن [[نامه]] را به حضرت تحویل دادم، آثار [[ناراحتی]] را در چهره ایشان [[مشاهده]] نمودم. حضرت به من فرمود: {{متن حدیث|لَا تَقَعْ فِي عَلِيٍّ فَإِنَّهُ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ وَ هُوَ وَلِيُّكُمْ بَعْدِي}}<ref>این حدیث از احادیث مشهور است که با اندک تفاوت در منابع ذیل آمده است: مسند احمد، ج۵، ص٣۵۶؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۱۰؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۲۸؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۲۹۸.</ref>؛ از علی شکایت نکنید همانا او از من است (از جهت [[اهداف الهی]] یکی هستیم) و من از او و علی پس از من [[سرپرست]] شماست. از [[ابن عباس]] [[روایت]] شده است که پیامبر{{صل}} به علی{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَنْتَ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي‌}}<ref>مستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص١٣۴؛ مسند احمد، ج۱، ص۳۳۱.</ref>؛ ([[یا علی]]) تو پس از من سرپرست همۀ [[مؤمنان]] هستی.

 

 

همچنین از [[عمار بن یاسر]] نقل شده که رسول خدا{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ آمَنَ بِي وَ صَدَّقَنِي‌؛ فَلْيَتَوَلَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ‌؛، فَإِنَّ وَلَايَتَهُ وَلَايَتِي‌، وَ وَلَايَتِي وَلَايَةُ اللَّهِ‌}}<ref>کنز العمال، ج۱۱، ص۶١.</ref>؛ هر کس به من [[ایمان]] آورد و مرا [[تصدیق]] نماید، باید [[علی بن ابی‌طالب]] را [[سرپرست]] [[انتخاب]] نماید. همانا [[ولایت]] او ولایت من و ولایت من [[ولایت خدا]] است. هم‌چنین از [[حذیفه]] نقل شده است که [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|إِنْ تُوَلُّوهُ تَجِدُوهُ هَادِياً مَهْدِيّاً}}<ref>الاستیعاب، ص۴٧٨؛ حلیة الأولیا، ج١، ص۶۴.</ref>؛ اگر علی را سرپرست برگزینید او را [[هدایت کننده]] می‌‌یابید.

از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است: {{متن حدیث|مَا خَلَقَ اللَّهُ خَلْقاً إِلَّا وَ قَدْ عَرَضَ وَلَايَتَنَا عَلَيْهِ وَ احْتَجَّ بِنَا عَلَيْهِ فَمُؤْمِنٌ بِنَا وَ كَافِرٌ وَ جَاحِدٌ حَتَّى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبَالِ}}<ref>بحار الانوار، ج٢٧، ص۴۶.</ref>؛ [[خداوند]] هیچ موجودی را نیافریده مگر اینکه ولایت ما را بر او عرضه داشته است و بر او، با ما [[احتجاج]] کرده است. پس برخی ایمان آورده و برخی [[کافر]] گشته و بعضی [[انکار]] نموده‌اند؛ حتی [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و [[کوه‌ها]].

هیچ فردی از این [[امت]] ([[اسلام]]) با خاندان پیامبر مقایسه نمی‌شود؛ زیرا برای خاندان پیامبر [[حق ولایت]] اختصاص داده شده و در میان آنان [[وراثت]] و [[وصیت]] قرار داده شده است<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۰۷.</ref>.

[[حدیث ثقلین]] به طرُق فراوانی از بزرگان:چون [[امیرمؤمنان]]{{ع}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص٢٣۵؛ کلینی، کافی، ج٢، ص۴١۵؛ ابن أبی‌عاصم، کتاب السنة، ص۶٣١.</ref>، [[امام مجتبی]]{{ع}}<ref>خزاز، کفایة الأثر، ص١۶٢.</ref>، [[امام باقر]]{{ع}}<ref>صفار، بصائر الدرجات، ص۴٣٣؛ کلینی، کافی، ج۲، ص۴٢١.</ref>، [[امام صادق]]{{ع}}<ref>بصائر الدرجات، ص۴٣۴؛ کلینی، کافی، ج۲، ص۴٩٣؛ طوسی، أمالی، ص١۶١.</ref>، [[امام رضا]]{{ع}}<ref>صدوق، أمالی، ص۶١۵.</ref>، [[جابر بن عبد الله انصاری]]<ref>بصائر الدرجات، ص۴٣۴؛ کمال الدین و تمام النعمة، ص۲۳۷.</ref>، [[عبد الله بن عباس]]<ref>مفید، أمالی، ص۴۵؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۳۷۲.</ref>، [[زید بن ثابت]]<ref>أمالی، ص۵٠٠؛ مسند احمد، ج۵، ص۱۸۱؛ کتاب السنة، ص٣٣۶؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۵، ص١۵۴.</ref>، [[زید بن ارقم]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص٢٣۴؛ کوفی، مناقب الإمام أمیر المؤمنین{{ع}}، ج۲، ص١۶٩؛ سنن الترمذی، ج۵، ص۳۲۷؛ صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۲؛ مسند احمد، ج۴، ص٣۶۶.</ref>، [[ابو سعید خدری]]<ref>معانی الأخبار، ص۸۹؛ مفید، أمالی، ص١٣۵؛ کوفی، مناقب الإمام أمیر المؤمنین{{ع}}، ج۲، ص۹۸؛ طوسی، امالی، ص۲۵۵؛ مسند احمد، ج۳، ص١۴؛ سنن الترمذی، ج۵، ص٣٢٧.</ref>، [[ابوذر غفاری]]<ref>کمال الدین وتمام النعمة، ص۲۳۹؛ سنن الترمذی، ج۵، ص٣٢٧.</ref>، [[حذیفه بن اسید]]<ref>کوفی، مناقب الإمام أمیر المؤمنین{{ع}}، ج۲، ص۱۵۰؛ سنن الترمذی، ج۵، ص۳۲۷؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۶٧؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴٢، ص٢١٩.</ref> و [[امّ‌سلمه]]<ref>طوسی، أمالی، ص۴٧٨.</ref>، در [[منابع حدیثی]]<ref>کلینی، کافی، ج۲، ص۴١۵؛ صدوق، أمالی، ص۵٠٠؛ مسند احمد، ج۵، ص۱۸۱؛ ترمذی، سنن الترمذی، ج۵، ص۳۲۸؛ طحاوی، مشکل الآثار، ج۴، ص۳۱۰.</ref>، [[کلامی]]<ref>سید مرتضی الشافی فی الامامة، ج۳، ص۱۲۷؛ مفید، الإفصاح، ص۲۲۳؛ تفتازانی، شرح المقاصد فی علم الکلام، ج۲، ص٣٠٣.</ref> و [[تاریخی]]<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۱۲؛ السیرة الحلبیة، ج۳، ص٣٣۶؛ ابن کثیر، السیرة النبویة، ج۴، ص۴١۶.</ref> نقل شده است. یکی از راه‌های نقل این [[حدیث]]، از طریق [[فاطمه زهرا]]{{س}} است که آن حضرت از آخرین لحظات [[زندگانی رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده است، از جهت محتوا یکی از روشن‌ترین [[احادیث]] در [[اثبات]] [[برتری]] و [[مرجعیت اهل بیت]]{{عم}} و در رأس همه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} است. این حدیث را [[ابن عقده]] از طریق [[عروه]] فرزند [[خارجه]] نقل نموده است که [[فاطمه]]{{س}} فرمود: {{متن حدیث| سَمِعْتُ أَبِي فِي مَرَضِهِ الَّذِي قُبِضَ فِيهِ يَقُولُ وَ قَدِ امْتَلَأَتِ الْحُجْرَةُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَيُّهَا النَّاسُ يُوشِكُ أَنْ أُقْبَضَ قَبْضاً سَرِيعاً فَيُنْطَلَقَ بِي وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمُ الْقَوْلَ مَعْذِرَةً إِلَيْكُمْ أَلَا إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمْ كِتَابَ اللَّهِ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ{{ع}} فَرَفَعَهَا فَقَالَ هَذَا عَلِيٌّ مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَ عَلِيٍّ خَلِيفَتَانِ نَصِيرَانِ لَا يفترقا [يَفْتَرِقَانِ‌] حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَأَسْأَلَهُمَا مَا ذَا خُلِّفْتُ فِيهِمَا}}<ref>الولایة ابن عقده کوفی، ص٢۴١؛ ینابیع المودة، ج۱، ص١٢۴؛ احقاق الحق، ج۹، ص٣۵۵؛ عبقات الانوار، ج١٩، ص۶۴۵.</ref>؛ از پدرم در بستر بیماریی که منجر به رحلتش گردید، در حالی‌که [[حجره]] مملو از [[جمعیت]] بود، شنیدم که فرمود: ای [[مردم]]! نزدیک است مرا به سرعت [[قبض]] ([[روح]]) کنند و برای برطرف شدن عذر شما، نزد [[خدا]] من گفتارم را برای شما تقدیم می‌کنم. [[آگاه]] باشید که من در میان شما دو [[جانشین]] از خود می‌گذارم؛ کتاب پروردگارم و عترتم که [[اهل بیت]] من هستند. سپس دست علی را گرفت و بلند کرد و گفت: این علی با [[قرآن]] است و قرآن با علی است و این دو تا از هم جدا نمی‌شوند تا در کنار [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند. پس آنجا از شما درباره آنچه که پس از من با آن دو کردید، بازخواست می‌کنم<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۱۳.</ref>.

۴. [[وعده]] بازخواست از [[رفتار]] [[امت]] با ثقلین: از عبارت {{متن حدیث|فَأَسأَلُكُمْ مَا تَخلُفُونِي فِيهِمَا}} به روشنی [[مسئولیت]] خطیر در قبال قرآن و عترت استفاده می‌شود و بر اساس آن، [[مسلمانان]] [[وظیفه]] دارند [[حرمت]] این دو را [[پاس]] دارند و نسبت به قرآن و عترت [[رفتاری]] [[نیک]] و [[پسندیده]] را در پیش گیرند. [[مطیع]] عترت بوده و از آنان جدا نگردند. فراموش نکنند که [[اطاعت]] از [[عترت]] همان [[تمسک به ثقلین]] می‌باشد. همه [[توانایی]] [[علمی]] و عملی خود را برای اطاعت و [[تبعیت]] از عترت به کار گیرند و [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] خود را در [[تمسک به قرآن]] و عترت بدانند<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۱۵.</ref>.

در مجموع با استفاده از هرسه [[حدیث]] می‌توان به دست آورد که طبق حدیث اول وصایت [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در اندیشۀ فاطمه{{س}} و بنا به حدیث دوم وصایت آن حضرت در [[روایت]] فاطمه{{س}} از [[رسول خدا]]{{صل}} یک امر مسلّم بوده و طبق حدیث سوم، مسئلۀ تعیین وصایت امیرالمؤمنین{{ع}} با [[انتخاب]] [[خداوند]] و [[کرامت الهی]] برای آن حضرت بوده است که دیگران پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} به ناحق آن را نادیده گرفتند و امیرالمؤمنین{{ع}} را از حقّش [[محروم]] کردند<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۱۷.</ref>.

بنابراین مسئله وراثت پس از رسول اکرم{{صل}} برای امیرالمؤمنین{{ع}} یک امر معروف و ثابت بوده است که هم خود امیرالمؤمنین{{ع}} و هم [[یاران خاص]] آن حضرت و هم [[فاطمه زهرا]]{{س}} در برابر [[مخالفان]] از آن بهره جسته‌اند<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۲۶.</ref>.

‌بنابراین، [[امامت]] در [[اندیشه]] [[فاطمه]]{{س}} واسطه فیض‌بخشی و وسیله [[ارتباط]] [[خداوند]] با [[مردم]] است؛ زیرا اگر [[امام]] نباشد، مردم در [[شناخت]] [[اوامر و نواهی]] خداوند دچار مشکل می‌شوند و به [[گمراهی]] می‌افتند. مصداق این امام که وسیله [[ارتباط با خدا]] و [[حجت خداوند]] بر مردم و [[وارثان]] [[پیامبران]] است، جز [[خاندان پیامبر]]{{صل}} کسانی دیگر نخواهند بود؛ لذا فاطمه{{س}} با بیان این ویژگی‌ها برای امامت خاندان پیامبر{{صل}}، از [[حق امامت]] و [[پیشوایی]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[دفاع]] و [[دشمنان]] آن حضرت را [[توبیخ]] نمود<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۳۶.</ref>.

بنابراین، [[امامت]] آنگونه دارای اهمیّت است که حتی [[معرفت خداوند]]، بدون [[شناخت امام]] از دسترس انسان‌های عادی خارج است. از این رو است که در [[روایات]] نقل شده که زمین یک لحظه بدون [[حجت]] باقی نمی‌ماند<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۳۸.</ref>.

از دیدگاه فاطمه{{س}}، جریان [[خانه‌نشینی امیرالمؤمنین]]{{ع}} پس از [[رسول خدا]]{{صل}} در حقیقت مساوی بود با جلوگیری از [[سیر]] [[تکامل معنوی]] و [[هدایت]] [[انسان‌ها]] به سوی [[سعادت]] و معرفت خداوند. به همین دلیل، فاطمه با [[درک]] آسیب‌ها و واقعیت‌های [[جامعه]] پیرامونش، عملکرد [[مخالفین]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را مورد [[نکوهش]] قرار داد و می‌فرماید: {{متن حدیث|أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ تَرَكُوا الْحَقَّ عَلَى أَهْلِهِ‌، وَ اتَّبَعُوا عِتْرَةَ نَبِيِّهِ‌، لَمَا اخْتَلَفَ فِي اللَّهِ اثْنَانِ، وَ لَوَرِثَهَا سَلَفٌ عَنْ سَلَفٍ، وَ خَلَفٌ بَعْدَ خَلَفٍ، حَتَّى يَقُومَ قَائِمُنَا، التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ}}<ref>الإمامة و التبصرة، ص۱؛ کفایة الاثر، ص۱۹۹؛ الصراط المستقیم، ج۲، ص۱۲۳.</ref>؛ به [[خدا]] [[سوگند]] اگر [[حق]] را بر اهلش واگذارده بودند و از [[عترت]] پیغمبرشان [[پیروی]] کرده بودند؛ درباره ([[اوامر و نواهی]]) [[خداوند]] دو نفر (با هم) [[اختلاف]] نمی‌کردند و گذشتگان و آیندگان ([[امامت]]) از هم [[ارث]] می‌بردند تا [[قائم]] ما که نهمین فرزند حسین{{ع}} است، [[قیام]] کند.

 

 

همچنین فاطمه{{س}} در مورد دیگری با اشاره به وجود پیوند میان [[اهداف نبوت]] و [[امامت]] می‌فرماید: {{متن حدیث|أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ، يُقِيمَانِ أَوَدَهُمْ وَ يُنْقِذَانِهِمْ مِنَ الْعَذَابِ الدَّائِمِ إِنْ أَطَاعُوهُمَا، وَ يُبِيحَانِهِمُ النَّعِيمَ الدَّائِمَ إِنْ وَافَقُوهُمَا}}<ref>تفسیر منسوب به امام حسن عسکری{{ع}}، ص۳۳۰؛ بحار الأنوار، ج۲۳، ص٢۵٩ و ج٣۶، ص٩؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص٣٠٧.</ref>؛ [[پدران]] این [[امت]] [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[حضرت علی]]{{ع}} هستند. اگر از آن دو [[اطاعت]] کنند، کژی‌های آنان را [[اصلاح]] می‌کنند و از [[عذاب]] دردناک نجاتشان می‌بخشند و [[همراهی]] با آن دو، [[نعمت]] جاودان را ارزانیشان می‌دارد<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۴۲.</ref>.

 

و در [[سوره سجده]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ}}<ref>«و چون شکیب ورزیدند و به آیات ما یقین داشتند برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم که به فرمان ما (مردم را) رهنمایی می‌کردند» سوره سجده، آیه ۲۴.</ref>.

علاوه بر این [[آیات]]، آثار [[هدایت]] [[امام]] در [[روایات معصومین]]{{عم}} نیز مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در روایتی از [[پیامبر]]{{صل}} نقل شده است: {{متن حدیث|تمسكوا بطاعة ائمتكم و لا تخالفوهم فان طاعتهم طاعة الله و معصيتهم معصية الله}}<ref>متقی هندی، کنز العمال، ج۶، ص۵٩.</ref>؛ [[اطاعت]] [[امامان]] را پیشه خود کنید و با آنها [[مخالفت]] نکنید؛ زیرا اطاعت آنها [[اطاعت خدا]] و [[معصیت]] آنها [[معصیت خدا]] است.

بنابراین، از آنچه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که امامت در بیان [[فاطمه زهرا]]{{س}} دارای آثار [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] مهم و با تأثیرگذاری فراوان در [[سرنوشت انسان‌ها]] بوده است و دیدگاه آن حضرت به عنوان [[حجت خداوند]] و [[تربیت یافته]] در [[مکتب]] [[وحی]]، در دیگر منابع اصیل [[دینی]]، مانند [[قرآن]] و [[سنت]] نیز مورد [[تأیید]] قرار گرفته است<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۱۴۴.</ref>.