پرش به محتوا

ارتباط معصوم با فرشته: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۱: خط ۲۱:
[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] از تمثل فرشته‌ای بر [[حضرت مریم]]{{س}}سخن گفته است: {{متن قرآن|فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>«و روح خود (جبرئیل) را به سوی او فرستادیم و در حالی که بشری درست اندام بود، بر او نمایان شد». سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>، [[مفسران]] با توجه به روایات، مراد از [[روح]] در این [[آیه کریمه]] را [[جبرئیل]]{{ع}} دانسته‌اند<ref>اکثر مفسران این قول را پذیرفته‌اند. ر.ک: طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ‏۱۴/ ۳۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ‏۱۳/ ۳۶؛ صادقی، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ‏۱۸/ ۲۸۶؛ مغنیه، تفسیر الکاشف، ‏۵/ ۱۷۵؛ شاه عبد العظیمی، تفسیر اثنا عشری، ‏۸/ ۱۵۸؛ قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ‏۶/ ۳۱۴.</ref>. همچنین در [[آیات]] دیگری آمده است که تعدادی از [[فرشتگان]] در قالب [[انسانی]] تمثل یافته و نزد [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} و همسرش [[ساره]]{{س}} حاضر شدند و با آن دو سخن گفتند<ref>هود/ ۷۱ـ۷۳؛ ذاریات/ ۲۹ـ۳۰.</ref>. همچنین این فرشتگان نزد [[حضرت لوط]]{{ع}} و [[قوم]] او حاضر شدند<ref>هود/ ۷۷ـ۸۱.</ref>. این فرشتگان برای [[عذاب]] [[قوم لوط]] آمده بودند و آنان این فرشتگان را که در قالب انسانی، ظاهر شده بودند، می‌دیدند؛ و به همین جهت، قصد تعرض به آنان را داشتند<ref>سوره حجر، آیه ۶۷ـ۷۰.</ref> با توجه به این مستندات [[قرآنی]]، تردیدی نیست که تمثّل فرشتگان در قالب‌های مادی برای [[انسان‌ها]] ممکن بوده و به [[پیامبران]] اختصاص ندارد. در [[روایات]] [[ائمّه]]{{عم}}، گزارش‌های متعددی از تمثّل فرشتگان برای آنان ذکر شده است.
[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] از تمثل فرشته‌ای بر [[حضرت مریم]]{{س}}سخن گفته است: {{متن قرآن|فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>«و روح خود (جبرئیل) را به سوی او فرستادیم و در حالی که بشری درست اندام بود، بر او نمایان شد». سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>، [[مفسران]] با توجه به روایات، مراد از [[روح]] در این [[آیه کریمه]] را [[جبرئیل]]{{ع}} دانسته‌اند<ref>اکثر مفسران این قول را پذیرفته‌اند. ر.ک: طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ‏۱۴/ ۳۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ‏۱۳/ ۳۶؛ صادقی، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ‏۱۸/ ۲۸۶؛ مغنیه، تفسیر الکاشف، ‏۵/ ۱۷۵؛ شاه عبد العظیمی، تفسیر اثنا عشری، ‏۸/ ۱۵۸؛ قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ‏۶/ ۳۱۴.</ref>. همچنین در [[آیات]] دیگری آمده است که تعدادی از [[فرشتگان]] در قالب [[انسانی]] تمثل یافته و نزد [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} و همسرش [[ساره]]{{س}} حاضر شدند و با آن دو سخن گفتند<ref>هود/ ۷۱ـ۷۳؛ ذاریات/ ۲۹ـ۳۰.</ref>. همچنین این فرشتگان نزد [[حضرت لوط]]{{ع}} و [[قوم]] او حاضر شدند<ref>هود/ ۷۷ـ۸۱.</ref>. این فرشتگان برای [[عذاب]] [[قوم لوط]] آمده بودند و آنان این فرشتگان را که در قالب انسانی، ظاهر شده بودند، می‌دیدند؛ و به همین جهت، قصد تعرض به آنان را داشتند<ref>سوره حجر، آیه ۶۷ـ۷۰.</ref> با توجه به این مستندات [[قرآنی]]، تردیدی نیست که تمثّل فرشتگان در قالب‌های مادی برای [[انسان‌ها]] ممکن بوده و به [[پیامبران]] اختصاص ندارد. در [[روایات]] [[ائمّه]]{{عم}}، گزارش‌های متعددی از تمثّل فرشتگان برای آنان ذکر شده است.


حُمران بن اعین نقل کرده است که: خدمت [[امام باقر]]{{ع}} رسیدم و عرض کردم: فدای شما شوم به ما خبر می‌رسد که فرشتگان بر شما نازل می‌شوند (آیا این‌گونه [[اخبار]] درست است؟) [[امام]]{{ع}} فرمود: «به [[خدا]] قسم! فرشتگان بر ما نازل می‌شوند و بر فرش‌های ما قدم می‌گذارند». آن حضرت در ادامه، این مطلب را بر آیه‌ای از [[قرآن]] تطبیق کرده و فرمودند: آیا [[کتاب خدا]] را نمی‌خوانی (که فرموده است): {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخَافُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ}}<ref>صفّار، بصائر الدرجات، ۹۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ‏۴/ ۳۶۰؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ‏۴/ ۷۸۷. و «فرشتگان بر آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند، فرود می‌آیند که نهراسید و اندوهناک نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند مژده باد!»؛ آیه: فصلت/ ۳۰.</ref> این [[روایت]] نشان می‌دهد که این [[آیه]] اختصاص به نزول فرشتگان در [[قیامت]] یا هنگام [[مرگ]] ندارد و در مواقع دیگر [[فرشتگان]] بر برخی از [[بندگان]] [[خداوند]] نازل می‌شوند. ظاهر این روایت نیز تجسد فرشتگان را در هنگام حضور نزد [[ائمه]]{{عم}} می‌رساند؛ زیرا از تعابیری مانند «بر فرش‌های ما قدم می‌گذارند»، همین مطلب به [[ذهن]] می‌رسد.
حُمران بن اعین نقل کرده است که: خدمت [[امام باقر]]{{ع}} رسیدم و عرض کردم: فدای شما شوم به ما خبر می‌رسد که فرشتگان بر شما نازل می‌شوند (آیا این‌گونه [[اخبار]] درست است؟) [[امام]]{{ع}} فرمود: «به [[خدا]] قسم! فرشتگان بر ما نازل می‌شوند و بر فرش‌های ما قدم می‌گذارند». آن حضرت در ادامه، این مطلب را بر آیه‌ای از [[قرآن]] تطبیق کرده و فرمودند: آیا [[کتاب خدا]] را نمی‌خوانی (که فرموده است): {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخَافُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ}}<ref>صفّار، بصائر الدرجات، ۹۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ‏۴/ ۳۶۰؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ‏۴/ ۷۸۷. و «فرشتگان بر آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند، فرود می‌آیند که نهراسید و اندوهناک نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند مژده باد!»؛ آیه: فصلت/ ۳۰.</ref> این [[روایت]] نشان می‌دهد که این [[آیه]] اختصاص به نزول فرشتگان در [[قیامت]] یا هنگام [[مرگ]] ندارد و در مواقع دیگر [[فرشتگان]] بر برخی از [[بندگان]] [[خداوند]] نازل می‌شوند. ظاهر این روایت نیز تجسد فرشتگان را در هنگام حضور نزد [[ائمه]]{{عم}} می‌رساند؛ زیرا از تعابیری مانند «بر فرش‌های ما قدم می‌گذارند»، همین مطلب به ذهن می‌رسد.


[[ابوحمزه ثمالی]] نقل کرده است که خدمت [[امام زین العابدین]]{{ع}} رسیدم، در حالی‌که آن حضرت دنبال چیزی می‌گشت. سپس آن را از پس پرده به کسی داد. از امام{{ع}} درباره آن چیز سؤال کردم و امام پاسخ داد که به دنبال باقیمانده پر فرشتگان بوده است». آن حضرت در ادامه توضیح دادند که وقتی فرشتگان از نزد ایشان خارج می‌شوند، آثار باقیمانده از آنان را برای فرزندانشان [[تعویذ]] (یا [[تسبیح]])<ref>در معنای کلمه «سَبْحاً» که در روایت آمده است، دو احتمال بیان کرده‌اند. گردن‌بندی به جهت تعویذ یا تسبیح. ر.ک: مجلسی، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ‏۴/ ۲۹۰؛ فیض کاشانی، الوافی، ‏۳/ ۶۳۵.</ref> می‌سازند. [[ابوحمزه]] از این گفتار امام [[تعجب]] کرد و از ایشان پرسید: آیا فرشتگان نزد شما می‌آیند؟ امام{{ع}} پاسخ داد: {{متن حدیث|یا أَبَا حَمْزَه، إِنَّهُمْ لَیزَاحِمُونَّا عَلی تُکَأَتِنَا}}<ref>کلینی، الکافی، ‏۲/ ۳۱۱. سند این روایت صحیح است. نیز ر.ک: صفّار، بصائر الدرجات، ۹۱_ ۹۲.</ref>؛ آنان نزد ما رفت و آمد می‌کنند و بر پشتی‌های ما تکیه می‌دهند». ضمایر جمع به کار رفته از سوی امام{{ع}} در این روایت، نشان می‌دهد که این مسأله اختصاص به ایشان ندارد؛ بلکه حکمی کلی در مورد تمامی ائمه{{عم}} است. ظاهر این روایت دلالت بر آن دارد که فرشتگان گاهی در صورتی [[جسمانی]] بر ائمه{{عم}} نازل شده و ائمه{{عم}} از باقیمانده آثار جسمانی آنان برای فرزندانشان گردن‌بندی برای تعویذ یا تسبیح درست می‌کردند<ref>اگر چه فرشتگان، در حالت عادی قابل مشاهده با چشم نبوده و آثار مادی ندارند؛ اما تمثل آنان در قالب مادی می‌تواند همراه با آثار مادی باشد.</ref>.
[[ابوحمزه ثمالی]] نقل کرده است که خدمت [[امام زین العابدین]]{{ع}} رسیدم، در حالی‌که آن حضرت دنبال چیزی می‌گشت. سپس آن را از پس پرده به کسی داد. از امام{{ع}} درباره آن چیز سؤال کردم و امام پاسخ داد که به دنبال باقیمانده پر فرشتگان بوده است». آن حضرت در ادامه توضیح دادند که وقتی فرشتگان از نزد ایشان خارج می‌شوند، آثار باقیمانده از آنان را برای فرزندانشان [[تعویذ]] (یا [[تسبیح]])<ref>در معنای کلمه «سَبْحاً» که در روایت آمده است، دو احتمال بیان کرده‌اند. گردن‌بندی به جهت تعویذ یا تسبیح. ر.ک: مجلسی، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ‏۴/ ۲۹۰؛ فیض کاشانی، الوافی، ‏۳/ ۶۳۵.</ref> می‌سازند. [[ابوحمزه]] از این گفتار امام [[تعجب]] کرد و از ایشان پرسید: آیا فرشتگان نزد شما می‌آیند؟ امام{{ع}} پاسخ داد: {{متن حدیث|یا أَبَا حَمْزَه، إِنَّهُمْ لَیزَاحِمُونَّا عَلی تُکَأَتِنَا}}<ref>کلینی، الکافی، ‏۲/ ۳۱۱. سند این روایت صحیح است. نیز ر.ک: صفّار، بصائر الدرجات، ۹۱_ ۹۲.</ref>؛ آنان نزد ما رفت و آمد می‌کنند و بر پشتی‌های ما تکیه می‌دهند». ضمایر جمع به کار رفته از سوی امام{{ع}} در این روایت، نشان می‌دهد که این مسأله اختصاص به ایشان ندارد؛ بلکه حکمی کلی در مورد تمامی ائمه{{عم}} است. ظاهر این روایت دلالت بر آن دارد که فرشتگان گاهی در صورتی جسمانی بر ائمه{{عم}} نازل شده و ائمه{{عم}} از باقیمانده آثار جسمانی آنان برای فرزندانشان گردن‌بندی برای تعویذ یا تسبیح درست می‌کردند<ref>اگر چه فرشتگان، در حالت عادی قابل مشاهده با چشم نبوده و آثار مادی ندارند؛ اما تمثل آنان در قالب مادی می‌تواند همراه با آثار مادی باشد.</ref>.


=== [[تحدیث]] ===
=== [[تحدیث]] ===
۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش