فساد اداری: تفاوت میان نسخه‌ها
←بسترهای فساد اداری
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
===فرق با تخلفات و کج‌روی‌های اداری=== | ===فرق با تخلفات و کج‌روی‌های اداری=== | ||
برخی تخلفات اداری و فساد اداری را با هم یکی می‌دانند و به جای یکدیگر به کار می‌گیرند، در حالی که این دو مفهوم متفاوتند. فساد اداری بیشتر با تخلفات مکرر و مستمر کارکنان به وجود می‌آید و آن را از [[کارایی]] مطلوب و اثربخش مورد [[انتظار]] بازمی‌دارد. بنابراین تخلفات اداری باعث فساد اداری می‌شوند و در واقع تخلفات اداری علت و فساد اداری معلول است. البته هر تخلفی باعث فساد اداری نمی‌شود، بلکه باید ویژگی‌هایی شامل مکرر بودن، [[استمرار]] داشتن، نهادینه بودن و تأثیر نسبتاً زیاد داشتن در سطوح مختلف سازمانی است<ref>عریضی، حمیدرضا، «نظریه ضد سرمایه‌ای فساد اداری و نقد مفهوم سرمایه اجتماعی»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ۱۸، شماره ۶۹، تابستان ۱۳۹۷.</ref>.<ref>[[عبدالقادر تکه‌یی|تکه‌یی]]، [[سید رضی میرجمال گیلانی|گیلانی]] و [[علی نوروزی|نوروزی]]، [[بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی (مقاله)| مقاله «بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی»]] ص ۶.</ref> | برخی تخلفات اداری و فساد اداری را با هم یکی می‌دانند و به جای یکدیگر به کار می‌گیرند، در حالی که این دو مفهوم متفاوتند. فساد اداری بیشتر با تخلفات مکرر و مستمر کارکنان به وجود می‌آید و آن را از [[کارایی]] مطلوب و اثربخش مورد [[انتظار]] بازمی‌دارد. بنابراین تخلفات اداری باعث فساد اداری می‌شوند و در واقع تخلفات اداری علت و فساد اداری معلول است. البته هر تخلفی باعث فساد اداری نمی‌شود، بلکه باید ویژگی‌هایی شامل مکرر بودن، [[استمرار]] داشتن، نهادینه بودن و تأثیر نسبتاً زیاد داشتن در سطوح مختلف سازمانی است<ref>عریضی، حمیدرضا، «نظریه ضد سرمایه‌ای فساد اداری و نقد مفهوم سرمایه اجتماعی»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ۱۸، شماره ۶۹، تابستان ۱۳۹۷.</ref>.<ref>[[عبدالقادر تکه‌یی|تکه‌یی]]، [[سید رضی میرجمال گیلانی|گیلانی]] و [[علی نوروزی|نوروزی]]، [[بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی (مقاله)| مقاله «بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی»]] ص ۶.</ref> | ||
==عوامل بازدارنده از مفاسد اداری== | |||
{{اصلی|پیشگیری از فساد اداری}} | |||
==عوامل مؤثر بر بروز فساد اداری== | |||
در خصوص عوامل ایجاد کننده فساد اداری از دیدگاه‌های مختلف موارد متفاوتی نام برده شده که در نگاهی کلی تمام آنها را می‌توان به [[درستی]] از علل اصلی ایجاد فساد اداری دانست. این دسته‌بندی‌ها بر اساس دیدگاه برخی از نویسندگان ارائه شده‌اند و در واقع علل ثابت و مشخصی را نمی‌توان به عنوان تنها [[دلایل]] وقوع فساد اداری دانست. به هر حال می‌توان عوامل مؤثر بر بروز فساد اداری را از حیث [[اقتصادی]]، [[اجتماعی]]- [[فرهنگی]]، [[سیاسی]]، عوامل [[اداری]]، ساختاری، [[مدیریتی]] و عوامل [[حقوقی]] بررسی نمود. عوامل مذکور در جدول شماره (۱) به تصویر کشیده شده است.<ref>[[عبدالقادر تکه‌یی|تکه‌یی]]، [[سید رضی میرجمال گیلانی|گیلانی]] و [[علی نوروزی|نوروزی]]، [[بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی (مقاله)| مقاله «بررسی عوامل تأثیر گذار بر فساد اداری در سازمان‌های دولتی»]] ص ۶.</ref> | |||
===عوامل اقتصادی=== | |||
# [[اختلاف]] فاحش میان [[سطح زندگی]] [[کارمندان]] [[دولت]] و سایر [[شهروندان]] | |||
#عدم [[ثبات]] اقتصادی و چند نرخی بودن ارز | |||
#سوبسیدهای ([[یارانه]]) دولتی | |||
#اندازه [[آزادی]] کارمندان برای پرداختن به کارهای تولیدی و [[بازرگانی]] در بخش خصوصی | |||
#دولتی بودن [[اقتصاد]] و دخالت چشمگیر دولت در عرضه کالاها و خدمات | |||
#وجود انحصارات دولتی در پهنه اقتصاد و غیر رقابتی بودن زمینه‌های اقتصادی | |||
# [[تبعیض]] و [[توزیع]] ناعادلانه منابع بین افراد [[جامعه]] | |||
===عوامل اجتماعی فرهنگی=== | |||
# [[ضعف]] باورهای [[اخلاقی]] و [[ارزش‌های انسانی]] (کنترل درونی) | |||
#کاهش سطح [[وجدان کاری]] و [[انضباط اجتماعی]] در جامعه | |||
#ترجیح [[منافع]] فردی به منافع سازمانی | |||
# [[شهرنشینی]] | |||
# [[چیرگی]] روابط بر ضوابط ([[قوم‌گرایی]]) | |||
#هم‌رنگ [[جماعت]] شدن | |||
#عادی شدن فساد اداری و از بین رفتن [[قبح]] [[اعمال]] مفسدانه | |||
===عوامل سیاسی=== | |||
#جابه جا شدن [[دولت‌ها]] و دگرگونی‌های گسترده در سطح [[مدیران]] و کارمندان | |||
#جناح‌بندی‌های سیاسی در [[نظام اداری]] | |||
#وجود برخی محدودیت‌ها و نبود [[آزادی‌های سیاسی]] | |||
#مصلحت‌اندیشی‌ها و نبود [[اراده]] سیاسی برای [[مبارزه با فساد]] اداری | |||
#حکومت‌های تمامیت‌خواه و یا [[استبدادی]] | |||
#فاصله [[مردم]] از مراکز [[قدرت]] | |||
#فقدان شفافیت و [[پاسخگویی]] | |||
===عوامل اداری، ساختاری، مدیریتی=== | |||
#وجود [[نظام]] [[بوروکراتیک]] عریض و طویل و در نتیجه طولانی و پیچیده شدن روند [[کارها]] | |||
# [[بی‌ثباتی]] و نبود [[امنیت شغلی]] | |||
#نبود [[سیستم]] [[تشویق]] و [[تنبیه]] مناسب | |||
#فقدان [[شایسته‌سالاری]] | |||
#عدم تناسب [[شخصیت]] با [[شغل]] کارکنان | |||
# [[ارتباط مستقیم]] و مکرر ارباب [[رجوع]] با کارکنان دولت | |||
#تمرکز در نظام اداری و عدم مشارکت کارکنان در [[تصمیم‌گیری‌ها]] | |||
===عوامل حقوقی=== | |||
# تبعیض در [[اجرای قوانین]] و کیفرها | |||
#نبود تعریف‌های روشن و مشخص برای جرایم [[مالی]] - اداری و دسته‌بندی نشدن آنها | |||
#وجود [[قوانین]] [[متعارض]] و نفی‌کننده یکدیگر و روشن نبودن [[ناسخ و منسوخ]] در آنها | |||
#خلأ و ابهام در قوانین | |||
#ناکارآمدی سازمان‌های نظارتی | |||
==بسترهای فساد اداری== | ==بسترهای فساد اداری== | ||