بحث:فدک: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:فدک (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۷

۶٬۷۰۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۵٬۸۷۱

ویرایش

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 پیش‌تر گفتیم [[یهودیان]] فدک قصد داشتند که [[خیبریان]] را در [[نبرد]] با [[مسلمانان]] [[یاری]] دهند و [[رسول خدا]]{{صل}} از این تصمیم باخبر شد. از این رو، علی{{ع}} را با صد نفر به سوی آنان گسیل داشت<ref>تاریخ الطبری، ج۳، ص۱۵۴.</ref> تا از وضعیت و تصمیمشان [[آگاهی]] کامل پیدا کند. سپس روشن شد که آنان پیکی به خیبر فرستاده و اعلام کرده‌اند که ما شما را در [[جنگ]] با مسلمانان یاری خواهیم داد. چون فدکیان در این ماجرا مقصر شناخته شدند، با [[ترس]] و [[وحشت]] [[منتظر]] بودند تا ببینند نتیجه [[جنگ خیبر]] چه می‌شود. با شنیدن خبر [[پیروزی]] [[سپاه اسلام]]، وحشت بیشتری بر آنان مستولی شد و تصمیم گرفتند بدون جنگ و [[خون‌ریزی]] [[تسلیم]] شوند؛ لذا نماینده‌ای نزد [[رسول خدا]]{{صل}} فرستاده، اظهار داشتند: با ما نیز مانند [[اهل]] [[خیبر]] [[رفتار]] کنید و با گرفتن نصف درآمد [[فدک]] [[صلح]] کنیم<ref>{{عربی|و قد روي انه صالحهم عليها كلها، الله أعلم أي الأمرين كان}} جوهری، ابوبکر احمد بن عبدالعزیز، السقیفه والفدک، ص۹۷.</ref>. [[پیامبر]] نیز پذیرفت، و به این ترتیب، فدک بدون [[جنگ]] و خون‌ریزی در [[اختیار]] پیامبر قرار گرفت<ref>مصطفوی، حسن، الحقائق فی تاریخ الاسلام، ص۱۸۰، به نقل از: تاریخ الطبری، ج۳، ص۹۵.</ref>.<ref>[[رضا استادی|استادی، رضا]]، [[فدک - استادی (مقاله)| مقاله «فدک»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۵۵.</ref>
+==اختصاص [[فدک]] به [[رسول الله]]{{صل}}==
+از آنجا که فدک بدون [[جنگ]] در [[اختیار]] [[رسول خدا]]{{صل}} قرار گرفت، به [[حکم]] [[قرآن]] به [[حضرت محمد]]{{صل}} اختصاص یافت و [[مسلمانان]] از آن سهمی نداشتند:
+{{متن قرآن|وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ * مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ}}<ref>«و آنچه خداوند به پیامبرش از (دارایی) آنان (به غنیمت) بازگرداند چیزی نبود که شما برای (به دست آوردن) آن، اسبان و شترانی دوانده باشید ولی خداوند پیامبرانش را بر هر کس بخواهد چیره می‌گرداند و خداوند بر هر کاری تواناست *آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است» سوره حشر، آیه ۶-۷.</ref>.
+مضمون [[آیه شریفه]] این است: اگر [[کفار]]، بدون جنگ چیزی را برای [[صلح]] و [[تسلیم شدن]] و غیر آن دادند، مانند سایر [[غنایم جنگی]] نیست که یک پنجم آن [[خمس]] و چهار پنجم آن میان [[مجاهدان]] تقسیم شود؛ بلکه آنان سهمی ندارند و همه آن در اختیار [[پیامبر]] قرار می‌گیرد. {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ}} «یعنی چیزی که [[خدا]] برگرداند»، و شاید مقصود این باشد که مالک اصلی [[املاک]] خدا است، و در این موارد، آن را از [[ملک]] کفار، به خود برمی‌گرداند.
+[[آیه]] دیگری که فدک و امثال آن را مختص رسول خدا{{صل}} می‌داند، [[آیه انفال]] است:
+{{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ...}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است پس، از خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و اگر مؤمنید از خداوند و پیامبرش فرمان برید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>.
+یکی از مصادیق [[انفال]]، اموالی است که بدون [[جنگ]]، از [[کفار]] به دست [[مسلمانان]] افتد. همچنین یک پنجم غنایمی که با جنگ از کفار گرفته می‌شود، مختص [[پیامبر]] است و ایشان چهار پنجم باقی مانده را میان [[مجاهدان]] تقسیم می‌کند.
+{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ...}}<ref>«و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>.
+البته [[غنیمت جنگی]]، یکی از مصادیق [[غنایم]] است؛ نه اینکه غنایم منحصر به آن باشد. بنابراین، پس از پایان [[غزوه خیبر]] و نیز [[تسلیم شدن]] اهالی [[فدک]]، [[رسول خدا]]{{صل}} علاوه بر یک پنجم [[خیبر]] و درآمد آن، فدک را نیز در [[مقام]] «فیء» و انفال در [[اختیار]] داشت. همچنین روشن شد که [[قرآن]]، میان «غنیمت جنگی» و «فیء» و «انفال» فرق گذاشته است؛ به این معنا که از [[غنایم جنگی]]، یک پنجم، و از فیء و انفال تمام آن را، از آن [[خدا]] و [[رسول]] و.... دانسته است. البته [[آیه غنیمت]] علاوه بر غنایم جنگی، سایر درآمدها را هم شامل می‌شود، و [[آیه انفال]] نیز علاوه بر چیزهایی که بدون جنگ و [[خون‌ریزی]] از کفار گرفته می‌شود نمونه‌های دیگری مانند [[اراضی موات]] را دربرمی‌گیرد، و مقصود از فیء نیز همان چیزهایی است که بدون [[قتال]] از کفار گرفته می‌شود.
+بنابراین، روشن است که چون فدک بدون جنگ و قتال گرفته شده، مشمول [[آیه فیء]] و آیه انفال است و تمام آن متعلق به [[پیامبر]] و [[امام]] و... می‌باشد، و [[خیبر]] چون با [[جنگ]] و درگیری گرفته شده، مشمول [[آیه غنیمت]] است؛ یعنی چهار پنجم آن متعلق به [[مسلمانان]] است و یک پنجم آن متعلق به پیامبر و....<ref>[[رضا استادی|استادی، رضا]]، [[فدک - استادی (مقاله)| مقاله «فدک»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۵۶.</ref>
 == منابع ==