علم معصوم در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع علم معصوم
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== منابع علم معصوم == | == منابع علم معصوم == | ||
{{اصلی|منبع علم معصوم}} | {{اصلی|منبع علم معصوم}} | ||
[[شیعه]] [[معتقد]] است [[علم امامان]] همچون [[علم]] [[پیامبران]]، از راه‌های عادی حاصل نمی‌گردد بلکه از طُرق ویژه و اختصاصی صورت می‌گیرد. به تعبیر دیگر، [[علم]] آنان از نوع [[علم حضوری]] است نه [[علم حصولی]]. شیخ | [[شیعه]] [[معتقد]] است [[علم امامان]] همچون [[علم]] [[پیامبران]]، از راه‌های عادی حاصل نمی‌گردد بلکه از طُرق ویژه و اختصاصی صورت می‌گیرد. به تعبیر دیگر، [[علم]] آنان از نوع [[علم حضوری]] است نه [[علم حصولی]]. شیخ محمد رضا مظفر در این باره می‌نویسد: "اما [[علم]] او، پس او به دست می‌آورد [[دانش‌ها]] و [[احکام الهی]] و دیگر معلومات را از طریق [[پیامبر]] {{صل}} یا [[امام]] قبل از خود و هرگاه با چیز جدید مواجه شود، ناگزیر [[علم]] آن را از طریق [[الهام]] به وسیله قوۀ حدسیّه‌ای که [[خداوند]] در او به ودیعت نهاده کسب می‌کند و [[نیازمند]] برهان‌های [[عقلی]] یا [[آموزش]] معلمان نیست"<ref>محمدرضا مظفر، عقاید الامامیه، ص۳۱۴.</ref>. | ||
[[دانش]] و [[علم امام]] از راه‌های ذیل تحصیل می‌شود: | [[دانش]] و [[علم امام]] از راه‌های ذیل تحصیل می‌شود: | ||
# '''[[قرآن]]:''' [[آیات]] و [[روایات]] فراوانی بر [[استنباط]] [[احکام]] و [[معارف الهی]] توسط [[امامان]] {{عم}} از [[قرآن]] دلالت دارند و [[امام]] به فضل الهی از [[محکم و متشابه]]، عام و خاص، مطلق و مقید، [[ناسخ و منسوخ]]، [[اسباب نزول]] [[آیات]] و... [[آگاه]] است. [[روایات]] متعددی بر این مطلب دلالت دارند که مصداق {{متن قرآن|وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>و کسی که دانش کتاب نزد اوست؛ سوره رعد، آیه۴۳.</ref> [[ائمه اطهار]] {{عم}} هستند. | # '''[[قرآن]]:''' [[آیات]] و [[روایات]] فراوانی بر [[استنباط]] [[احکام]] و [[معارف الهی]] توسط [[امامان]] {{عم}} از [[قرآن]] دلالت دارند و [[امام]] به فضل الهی از [[محکم و متشابه]]، عام و خاص، مطلق و مقید، [[ناسخ و منسوخ]]، [[اسباب نزول]] [[آیات]] و... [[آگاه]] است. [[روایات]] متعددی بر این مطلب دلالت دارند که مصداق {{متن قرآن|وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>و کسی که دانش کتاب نزد اوست؛ سوره رعد، آیه۴۳.</ref> [[ائمه اطهار]] {{عم}} هستند. | ||
# '''[[علم]] [[نبوی]]:''' در [[حدیث]] آمده: [[پیامبر]] {{صل}} [[هزار باب علم]] را به [[امام علی|علی]] {{ع}} آموخت که از هر بابی، [[هزار باب]] دیگر گشوده شد و همینطور [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} این را به [[امام]] بعدی منتقل کرد تا یکی پس از دیگری به [[امام مهدی|امام حجت]] {{ع}} رسید. استفاده از صحیفه‌ها و کتاب‌هایی که از [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} به صورت [[ارث]] به دستشان رسیده است. در زمان حیات پیامبر اکرم {{صل}}، [[افکار]] [[مسلمانان]] آماده [[تعلم]] و یاد گرفتن [[احکام]] و [[قوانین]] [[دین]] و معارف [[اسلام]] نبود، زیرا گرفتاری‌های پی‌درپی از یک طرف و عدم استعداد و قابلیت از طرف دیگر، [[غفلت]] [[مردم]] از سوی دیگر، اینها و مانند اینها عواملی بود که به [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} اجازه نمی‌داد [[احکام]] و [[قوانین]] جامع و مفصّل [[اسلام]] را به [[مسلمانان]] [[تعلیم]] نماید. اما [[رسول خدا]] {{صل}} می‌دانست [[مسلمانان]] بعد از | # '''[[علم]] [[نبوی]]:''' در [[حدیث]] آمده: [[پیامبر]] {{صل}} [[هزار باب علم]] را به [[امام علی|علی]] {{ع}} آموخت که از هر بابی، [[هزار باب]] دیگر گشوده شد و همینطور [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} این را به [[امام]] بعدی منتقل کرد تا یکی پس از دیگری به [[امام مهدی|امام حجت]] {{ع}} رسید. استفاده از صحیفه‌ها و کتاب‌هایی که از [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} به صورت [[ارث]] به دستشان رسیده است. در زمان حیات پیامبر اکرم {{صل}}، [[افکار]] [[مسلمانان]] آماده [[تعلم]] و یاد گرفتن [[احکام]] و [[قوانین]] [[دین]] و معارف [[اسلام]] نبود، زیرا گرفتاری‌های پی‌درپی از یک طرف و عدم استعداد و قابلیت از طرف دیگر، [[غفلت]] [[مردم]] از سوی دیگر، اینها و مانند اینها عواملی بود که به [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} اجازه نمی‌داد [[احکام]] و [[قوانین]] جامع و مفصّل [[اسلام]] را به [[مسلمانان]] [[تعلیم]] نماید. اما [[رسول خدا]] {{صل}} می‌دانست [[مسلمانان]] بعد از رحلت ایشان، از خواب [[غفلت]] بیدار می‌شوند و [[احساس]] می‌کنند که به [[قوانین]] و دستورهای اسلام نیازمندند ولی به [[پیغمبر]] دسترسی ندارند. بدین منظور، به [[اذن الهی]] تمام [[علوم]] و معارف خویش را به [[حضرت علی]] {{ع}} منتقل کردند و ایشان نیز آنها را در کتاب‌هایی به نام‌های [[جفر]] و [[جامعه]] نوشتند. آن کتاب‌ها به طور [[ارث]] به [[ائمه اطهار]] {{عم}} انتقال یافت که همواره در محضر [[اصحاب]] خویش به آن اشاره می‌کردند<ref>ابراهیم امینی، بررسی مسائل کلی امامت، ص۲۴۱- ۲۵۴.</ref>. | ||
# '''کتاب یا [[جامعه]] [[امام علی]] {{ع}} که به املای [[پیامبر]] {{صل}} نگاشت'''. | # '''کتاب یا [[جامعه]] [[امام علی]] {{ع}} که به املای [[پیامبر]] {{صل}} نگاشت'''. | ||
# '''منبع [[جفر]]:''' [[جفر]] به معنای مخزنی از چرم است که حاوی [[علم]] [[انبیاء]] و [[اوصیاء]] و گذشتگاه از [[بنی اسرائیل]] است. [[روایات]] فراوانی از وجود [[جفر]] و قرار گرفتن آن در [[اختیار]] [[ائمه]] {{عم}} خبر داده‌اند. | # '''منبع [[جفر]]:''' [[جفر]] به معنای مخزنی از چرم است که حاوی [[علم]] [[انبیاء]] و [[اوصیاء]] و گذشتگاه از [[بنی اسرائیل]] است. [[روایات]] فراوانی از وجود [[جفر]] و قرار گرفتن آن در [[اختیار]] [[ائمه]] {{عم}} خبر داده‌اند. | ||