پرش به محتوا

شفاعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۴۸: خط ۴۸:


بنابر [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}}، در قیامت و پیش از آنکه اجازه شفاعت به احدی داده شود، آن حضرت چند بار درخواست شفاعت کرده و نزد [[خدا]] پذیرفته می‌شود<ref> تفسیر عیاشی، ج۲، ص۳۱۰ - ۳۱۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۷۵.</ref>. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود کسی که به شفاعت من [[ایمان]] نیاورد، خدا او را به شفاعت من نخواهد رساند<ref>الاعتقادات، ص۶۶. </ref>. [[اهل‌بیت پیامبر]] {{صل}} و دیگر [[پیامبران الهی]] نیز در قیامت از [[گنهکاران]] شفاعت کرده و برای آنان [[بخشایش]] می‌طبند<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۸، ص۳۸.</ref>. شفاعت [[فرشتگان]] نیز به گونه مشروط برای کسانی است که مورد [[رضایت]] خداوندند: {{متن قرآن|يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ}}<ref>«آینده و گذشته آنان را می‌داند و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند و خود از بیم او هراسانند» سوره انبیاء، آیه ۲۸.</ref>؛ زیرا شفاعت آنها نیز تنها پس از اجازه خدا اثربخش است: {{متن قرآن|وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى}}<ref>«و بسا فرشته‌هایی در آسمان‌هاست که میانجیگریشان هیچ به کار نمی‌آید مگر پس از آنکه خداوند برای کسی که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد» سوره نجم، آیه ۲۶.</ref>، [[مؤمنان]] نیز براساس وعده‌ای که به آنها داده شده که به [[شهدا]] ([[شاهدان]] بر [[اعمال]])<ref>تفسیر سورآبادی، ج۴، ص۲۷۵۸؛ المیزان، ج۱، ص۱۷۳. </ref> ملحق می‌شوند<ref>المیزان، ج۱، ص۱۷۳.</ref>، از دیگر شافعان قیامت‌اند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ}}<ref>«و کسانی که به خداوند و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، نزد پروردگار خویش همان راستگویان و شهیدانند؛ آنان راست پاداش و فروغشان؛ و آن کسان که کافر شدند و آیات ما را دروغ شمردند دوزخی‌اند» سوره حدید، آیه ۱۹.</ref>؛ هر یک از مؤمنان توان شفاعت ۷۰<ref>جامع البیان، ج۱۶، ص۹۷؛ تفسیر سمرقندی، ج۱، ص۲۶۴. </ref> یا ۷۰۰۰۰ نفر را دارد<ref>تفسیر سمرقندی، ج۱، ص۲۰۷؛ المیزان، ج۱، ص۱۸۰. </ref>. کمترین [[مؤمن]] می‌تواند ۳۰ نفر را شفاعت کند<ref>الاعتقادات، ص۶۶. </ref>. برخی، [[آیه]] {{متن قرآن|لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> را بر مؤمنان [[تطبیق]] کرده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۶، ص۸۲۰؛ کشف الاسرار، ج۶، ص۸۲. </ref>.<ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی]] و [[حسن رضایی|رضایی]]، [[شفاعت (مقاله)|مقاله «شفاعت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶]]؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۵؛ [[عزت‌الله مرادی|مرادی، عزت‌الله]]، [[شفاعت - مرادی (مقاله)| مقاله «شفاعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۴۳۴–۴۴۰.</ref>
بنابر [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}}، در قیامت و پیش از آنکه اجازه شفاعت به احدی داده شود، آن حضرت چند بار درخواست شفاعت کرده و نزد [[خدا]] پذیرفته می‌شود<ref> تفسیر عیاشی، ج۲، ص۳۱۰ - ۳۱۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۷۵.</ref>. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود کسی که به شفاعت من [[ایمان]] نیاورد، خدا او را به شفاعت من نخواهد رساند<ref>الاعتقادات، ص۶۶. </ref>. [[اهل‌بیت پیامبر]] {{صل}} و دیگر [[پیامبران الهی]] نیز در قیامت از [[گنهکاران]] شفاعت کرده و برای آنان [[بخشایش]] می‌طبند<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۸، ص۳۸.</ref>. شفاعت [[فرشتگان]] نیز به گونه مشروط برای کسانی است که مورد [[رضایت]] خداوندند: {{متن قرآن|يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ}}<ref>«آینده و گذشته آنان را می‌داند و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند و خود از بیم او هراسانند» سوره انبیاء، آیه ۲۸.</ref>؛ زیرا شفاعت آنها نیز تنها پس از اجازه خدا اثربخش است: {{متن قرآن|وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى}}<ref>«و بسا فرشته‌هایی در آسمان‌هاست که میانجیگریشان هیچ به کار نمی‌آید مگر پس از آنکه خداوند برای کسی که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد» سوره نجم، آیه ۲۶.</ref>، [[مؤمنان]] نیز براساس وعده‌ای که به آنها داده شده که به [[شهدا]] ([[شاهدان]] بر [[اعمال]])<ref>تفسیر سورآبادی، ج۴، ص۲۷۵۸؛ المیزان، ج۱، ص۱۷۳. </ref> ملحق می‌شوند<ref>المیزان، ج۱، ص۱۷۳.</ref>، از دیگر شافعان قیامت‌اند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ}}<ref>«و کسانی که به خداوند و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، نزد پروردگار خویش همان راستگویان و شهیدانند؛ آنان راست پاداش و فروغشان؛ و آن کسان که کافر شدند و آیات ما را دروغ شمردند دوزخی‌اند» سوره حدید، آیه ۱۹.</ref>؛ هر یک از مؤمنان توان شفاعت ۷۰<ref>جامع البیان، ج۱۶، ص۹۷؛ تفسیر سمرقندی، ج۱، ص۲۶۴. </ref> یا ۷۰۰۰۰ نفر را دارد<ref>تفسیر سمرقندی، ج۱، ص۲۰۷؛ المیزان، ج۱، ص۱۸۰. </ref>. کمترین [[مؤمن]] می‌تواند ۳۰ نفر را شفاعت کند<ref>الاعتقادات، ص۶۶. </ref>. برخی، [[آیه]] {{متن قرآن|لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> را بر مؤمنان [[تطبیق]] کرده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۶، ص۸۲۰؛ کشف الاسرار، ج۶، ص۸۲. </ref>.<ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی]] و [[حسن رضایی|رضایی]]، [[شفاعت (مقاله)|مقاله «شفاعت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶]]؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۵؛ [[عزت‌الله مرادی|مرادی، عزت‌الله]]، [[شفاعت - مرادی (مقاله)| مقاله «شفاعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۴۳۴–۴۴۰.</ref>
== [[زمان]] [[شفاعت]] ==
در [[روایات]]، به شفاعت در [[قیامت]] اشاره شده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۸/۴۴.</ref>. برخی [[اندیشمندان اسلامی]]<ref>سبزواری، شرح الاسماء الحسنی، ۱۱۷–۱۱۸؛ امین، کشف الارتیاب، ۲۱۱.</ref> زمان شفاعت را منحصر در [[روز قیامت]] نمی‌داند و [[معتقد]] به شفاعت در زمان‌های مختلفی، همچون [[سکرات مرگ]]، [[قبر]]، قیامت، [[مواقف قیامت]] یا حتی پس از ورود شخص به [[جهنم]] و ماندن در [[عذاب]] است. به [[اعتقاد]] ایشان افراد در صورتی که با [[ملکات]] فاسده و [[خصلت‌های ناپسند]] خود به آن عالم منتقل شده باشند، اگر [[نور]] [[فطرت]] آنها باقی مانده باشد، [[سختی‌ها]] و فشارهای [[جان‌کندن]] و قبر موجب می‌شود کدورت‌های [[نفسانی]] از فطرت زایل شود و در قیامت، به [[عنایت]] شافعان، به [[سعادت]] برسند<ref>امام‌ خمینی، تقریرات، ۳/۲۷۱؛ امام‌ خمینی، حدیث جنود، ۱۵۸–۱۶۱.</ref>.<ref>[[عزت‌الله مرادی|مرادی، عزت‌الله]]، [[شفاعت - مرادی (مقاله)| مقاله «شفاعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی، ج۶]]، ص۴۳۴–۴۴۰.</ref>


== شفاعت از شئون امامت ==
== شفاعت از شئون امامت ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش