بسر بن ابی‌ارطأه: تفاوت میان نسخه‌ها
←جستارهای وابسته
(←منابع) |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
پس از [[جنگ صفین]] و [[تصمیم]] [[معاویه]] به از بین بردن [[امنیت]] در بلاد [[مسلمین]]، بسر با سپاهی راهی [[حجاز]] و [[یمن]] شد تا [[مردم]] را به سمت [[معاویه]] متمایل گرداند و هرکه را در [[اطاعت]] [[امام علی]] {{ع}} باشد به [[قتل]] برساند. وی در راه خود به [[یمن]] دو [[فرزند]] [[عبیدالله بن عباس]] [[کارگزار]] [[امام]] در [[یمن]] را به طرز فجیعی کشت و تا آنجا که می‌توانست به [[قتل]] و [[غارت]] و [[ارعاب]] [[مردمان]] پرداخت. [[امام علی]] {{ع}} وقتی کوتاهی [[مردم]] را در [[دفاع]] از [[حکومت حق]] [[مشاهده]] کرد، گله‌مند بر فراز [[منبر]] آمد و فرمود: به من خبر رسیده که [[بُسر]] بن أَرطاة بر [[یمن]] دست یافته است. به [[خدا]] [[سوگند]]، می‌بینم که آنان با هماهنگی و [[وحدت]] کلمه بر شما غالب آیند با اینکه بر باطل‌اند و شمایان در راه حقّتان پراکنده و پریشانید. شما [[امام]] بر [[حقّ]] خود را [[نافرمانی]] کنید و آنان از سردمدار [[غاصب]] و [[باطل]] خویش [[فرمان]] برند. آنان بر سرپیمان امیرشان باشند و شمایان [[خیانت]] ورزید. آنان در [[جامعه]] [[قانونمند]] باشند و شما [[فاسد]] و [[قانون‌شکن]]. تا آنجا که اگر قدحی را به شما سپارم ترسم در آن [[خیانت]] کنید و بند آن را بدزدید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵: {{متن حدیث|"أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الْيَمَنَ، وَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ، بِاجْتِمَاعِهِمْ عَلَى بَاطِلِهِمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ، وَ بِمَعْصِيَتِكُمْ إِمَامَكُمْ فِي الْحَقِّ وَ طَاعَتِهِمْ إِمَامَهُمْ فِي الْبَاطِلِ، وَ بِأَدَائِهِمُ الْأَمَانَةَ إِلَى صَاحِبِهِمْ وَ خِيَانَتِكُمْ، وَ بِصَلَاحِهِمْ فِي بِلَادِهِمْ وَ فَسَادِكُمْ، فَلَوِ ائْتَمَنْتُ أَحَدَكُمْ عَلَى قَعْبٍ لَخَشِيتُ أَنْ يَذْهَبَ بِعِلَاقَتِهِ"}}</ref>. سرانجام به [[فرمان]] [[امام]]، [[جاریة بن قدامه سعدی]]، [[فتنه]] بسر را فرو نشاند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>. | پس از [[جنگ صفین]] و [[تصمیم]] [[معاویه]] به از بین بردن [[امنیت]] در بلاد [[مسلمین]]، بسر با سپاهی راهی [[حجاز]] و [[یمن]] شد تا [[مردم]] را به سمت [[معاویه]] متمایل گرداند و هرکه را در [[اطاعت]] [[امام علی]] {{ع}} باشد به [[قتل]] برساند. وی در راه خود به [[یمن]] دو [[فرزند]] [[عبیدالله بن عباس]] [[کارگزار]] [[امام]] در [[یمن]] را به طرز فجیعی کشت و تا آنجا که می‌توانست به [[قتل]] و [[غارت]] و [[ارعاب]] [[مردمان]] پرداخت. [[امام علی]] {{ع}} وقتی کوتاهی [[مردم]] را در [[دفاع]] از [[حکومت حق]] [[مشاهده]] کرد، گله‌مند بر فراز [[منبر]] آمد و فرمود: به من خبر رسیده که [[بُسر]] بن أَرطاة بر [[یمن]] دست یافته است. به [[خدا]] [[سوگند]]، می‌بینم که آنان با هماهنگی و [[وحدت]] کلمه بر شما غالب آیند با اینکه بر باطل‌اند و شمایان در راه حقّتان پراکنده و پریشانید. شما [[امام]] بر [[حقّ]] خود را [[نافرمانی]] کنید و آنان از سردمدار [[غاصب]] و [[باطل]] خویش [[فرمان]] برند. آنان بر سرپیمان امیرشان باشند و شمایان [[خیانت]] ورزید. آنان در [[جامعه]] [[قانونمند]] باشند و شما [[فاسد]] و [[قانون‌شکن]]. تا آنجا که اگر قدحی را به شما سپارم ترسم در آن [[خیانت]] کنید و بند آن را بدزدید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵: {{متن حدیث|"أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الْيَمَنَ، وَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ، بِاجْتِمَاعِهِمْ عَلَى بَاطِلِهِمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ، وَ بِمَعْصِيَتِكُمْ إِمَامَكُمْ فِي الْحَقِّ وَ طَاعَتِهِمْ إِمَامَهُمْ فِي الْبَاطِلِ، وَ بِأَدَائِهِمُ الْأَمَانَةَ إِلَى صَاحِبِهِمْ وَ خِيَانَتِكُمْ، وَ بِصَلَاحِهِمْ فِي بِلَادِهِمْ وَ فَسَادِكُمْ، فَلَوِ ائْتَمَنْتُ أَحَدَكُمْ عَلَى قَعْبٍ لَخَشِيتُ أَنْ يَذْهَبَ بِعِلَاقَتِهِ"}}</ref>. سرانجام به [[فرمان]] [[امام]]، [[جاریة بن قدامه سعدی]]، [[فتنه]] بسر را فرو نشاند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>. | ||
==بسر بن ارطاة== | |||
او نیز از [[فرماندهان سپاه]] [[معاویه]] بود و در جریان [[جنگ صفین]] با شخص [[امام]] رو در رو شد؛ ولی از [[ترس]] [[مرگ]] مانند [[عمرو عاص]] در برابر امام کشفِ عورت کرد و خود را از مرگ [[نجات]] داد<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص۴۶۱؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۱۶؛ ابن حجر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۴۵.</ref>. بسر بن ارطاة از سفاکان [[تاریخ]] است و در جریان حملاتی که به شهرهای [[مدینه]] و [[مکه]] و [[یمن]] کرد، بی‌محابا [[شیعیان علی]]{{ع}} را کشت. او در مدینه خانه‌های [[اصحاب]] حضرت را بر سرشان خراب کرد و در یمن [[زنان]] [[مسلمان]] را به اسیری و [[بردگی]] گرفت و آنان را فروخت<ref>ابن حجر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۴۳.</ref>. در مکه دو پسر خردسال [[عبیدالله بن عباس]]، به نام‌های عبدالرحمان و [[قثم]] را سر [[برید]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و در شهرهای [[نجران]] و جیشان و صنعاء و حضرموت از بلاد یمن می‌گشت و هر کس را که رابطه‌ای یا علاقه‌ای به علی{{ع}} داشت وحشیانه می‌کشت<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۴، ص۲۳۳.</ref>. هنگامی که خبر جنایت‌های [[بُسر]] به [[گوش]] [[امیرالمؤمنین]] رسید، سخت برآشفت و او را [[نفرین]] کرد. ابن ارطاة در پایان عمر دیوانه شد<ref>ابن هلال ثقفی، الغارات، ج۲، ص۶۴۰؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸.</ref>.<ref>[[یعقوب جعفری|جعفری، یعقوب]]، [[قاسطین (مقاله)| مقاله «قاسطین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۹ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۹]] ص ۱۴۹.</ref> | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[عمرو بن ابی‌ارطاه]] (برادر) | * [[عمرو بن ابی‌ارطاه]] (برادر) | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||