سیره حضرت فاطمه: تفاوت میان نسخهها
←ابعاد سیره فاطمی
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
# '''[[سادهزیستی]] و [[زهد]]:''' اکتفا به ضروریات [[زندگی]] و [[سادهزیستی]]، ویژگی برجسته فردی است که در [[مدینه]] به عنوان [[فرزند]] [[رهبر]] [[جامعه]] [[نبوی]] محسوب میشد. [[حضرت فاطمه]] {{س}} چه در دوران [[تنگدستی]] و چه در زمان [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]]، اصل [[سادهزیستی]] را همواره با توجه به شرایط زمانه اجرا میکردند. | # '''[[سادهزیستی]] و [[زهد]]:''' اکتفا به ضروریات [[زندگی]] و [[سادهزیستی]]، ویژگی برجسته فردی است که در [[مدینه]] به عنوان [[فرزند]] [[رهبر]] [[جامعه]] [[نبوی]] محسوب میشد. [[حضرت فاطمه]] {{س}} چه در دوران [[تنگدستی]] و چه در زمان [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]]، اصل [[سادهزیستی]] را همواره با توجه به شرایط زمانه اجرا میکردند. | ||
# '''[[ایثار]]:''' [[گذشت]] از [[حق]] خویش برای نفع رساندن به دیگران و [[ایثار]]، مورد دیگری است که در زندگی [[حضرت فاطمه]] {{س}} نمونههای فراوان دارد. نمونه بارز آن ادای [[نذر]] سه روز [[روزه]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} برای [[سلامتی]] [[بیماری]] "حسنین" {{عم}} است. | # '''[[ایثار]]:''' [[گذشت]] از [[حق]] خویش برای نفع رساندن به دیگران و [[ایثار]]، مورد دیگری است که در زندگی [[حضرت فاطمه]] {{س}} نمونههای فراوان دارد. نمونه بارز آن ادای [[نذر]] سه روز [[روزه]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} برای [[سلامتی]] [[بیماری]] "حسنین" {{عم}} است. | ||
# '''[[عدالت]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} نزد [[خداوند]] در بالاترین [[درجات ایمان]] قرار داشت و [[فرزند]] بزرگترین [[شخصیت]] روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر [[مردم]] میدانست. ایشان در روزگار [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]] نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به [[عبادت]] میگذراند<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | # '''[[عدالت]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} نزد [[خداوند]] در بالاترین [[درجات ایمان]] قرار داشت و [[فرزند]] بزرگترین [[شخصیت]] روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر [[مردم]] میدانست. ایشان در روزگار [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]] نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به [[عبادت]] میگذراند<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۰ ـ ۳۲۴.</ref>. | ||
=== [[سیره عبادی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره عبادی حضرت فاطمه]] === | ||
=== [[سیره خانوادگی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره خانوادگی حضرت فاطمه]] === | ||
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان دختر [[پیامبر خاتم]] {{صل}} جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت بهگونهای که از محبوبترین افراد نزد ایشان به شمار میآمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش اهتمام ویژهای داشت و در نقش [[همسرداری]] نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی [[عمر]] خویش، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، [[رضایت]] خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچگاه در [[زندگی]]، [[رفتاری]] از ایشان ندیدهاند که خاطر ایشان را به عنوان [[همسر]] آزرده باشد<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.</ref>.<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | [[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان دختر [[پیامبر خاتم]] {{صل}} جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت بهگونهای که از محبوبترین افراد نزد ایشان به شمار میآمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش اهتمام ویژهای داشت و در نقش [[همسرداری]] نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی [[عمر]] خویش، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، [[رضایت]] خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچگاه در [[زندگی]]، [[رفتاری]] از ایشان ندیدهاند که خاطر ایشان را به عنوان [[همسر]] آزرده باشد<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.</ref>.<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۲-۳۲۴.</ref> | ||
=== [[سیره اجتماعی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره اجتماعی حضرت فاطمه]] === | ||
خط ۳۴: | خط ۳۲: | ||
=== [[سیره علمی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره علمی حضرت فاطمه]] === | ||
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به [[شهادت]] [[معصومان]] {{عم}} دارای [[علم]] ما کان و ما یکون تا [[روز قیامت]]<ref>سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۲۵، ص۵۸۴.</ref> و در مسائل [[علمی]]، پاسخگوی [[مردم]] و محل رجوع بانوان بود. آثاری که از حضرت به یادگار مانده است مانند: سخنان، [[خطبهها]] و ادعیههایی است که به مناسبتها و زمینههای مختلف ایراد فرموده است<ref>اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا {{س}}، ج۲۲، ص۲۶۶-۳۴۱.</ref> و آثاری چون [[مصحف فاطمه]] {{س}} که منسوب به حضرت است و پس از ایشان در دست [[ائمه]] {{عم}} قرار داشت و هماکنون نیز بنابر [[روایات]] نزد [[حضرت ولیعصر]] {{ع}} است<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | [[حضرت فاطمه]] {{س}} به [[شهادت]] [[معصومان]] {{عم}} دارای [[علم]] ما کان و ما یکون تا [[روز قیامت]]<ref>سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۲۵، ص۵۸۴.</ref> و در مسائل [[علمی]]، پاسخگوی [[مردم]] و محل رجوع بانوان بود. آثاری که از حضرت به یادگار مانده است مانند: سخنان، [[خطبهها]] و ادعیههایی است که به مناسبتها و زمینههای مختلف ایراد فرموده است<ref>اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا {{س}}، ج۲۲، ص۲۶۶-۳۴۱.</ref> و آثاری چون [[مصحف فاطمه]] {{س}} که منسوب به حضرت است و پس از ایشان در دست [[ائمه]] {{عم}} قرار داشت و هماکنون نیز بنابر [[روایات]] نزد [[حضرت ولیعصر]] {{ع}} است<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۵-۳۲۶.</ref>. | ||
=== [[سیره سیاسی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره سیاسی حضرت فاطمه]] === | ||
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی آن حضرت است. او همانگونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و [[ارزشهای دینی]] پیشگام بود، در مسائل سیاسی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهرهای فعال به شمار میرفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانهدار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] میکرد، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیتهای اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن میگذرد [[مسئول]] نمیدانسته است. | از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی آن حضرت است. او همانگونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و [[ارزشهای دینی]] پیشگام بود، در مسائل سیاسی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهرهای فعال به شمار میرفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانهدار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] میکرد، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیتهای اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن میگذرد [[مسئول]] نمیدانسته است. | ||
[[حیات فاطمه]] {{س}} در [[مکه]] و در [[مدینه]] سرشار از وقایع و رخدادهای مهم [[فرهنگی]]، اجتماعی، سیاسی و نظامی بود و فاطمه {{س}} در همان حال که از ویژگیهای لطیف زنانه برخوردار بود، در همه این عرصهها تا آنجا که [[وظیفه]] ایجاب میکرد حضور داشت. او [[زندگی سیاسی]] را از همان دوران خردسالی و در کنار پدر بزرگوار خویش آغاز کرد و در همه جبهههای [[رویارویی]] [[رسول خدا]] {{صل}} با طاغوتهای [[زمان]] خویش، همراه و [[پشتیبان]] آن حضرت بود. زمانی هم که به مدینه [[هجرت]] و با دومین [[شخصیت]] [[اسلام]] [[ازدواج]] کرد، سنگر به سنگر با او پیش رفت؛ گویی یک روح بودند در دو [[بدن]]. پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} و پیدایی رخدادهای جدید در [[جامعه اسلامی]]، فصلی جدید از [[زندگی سیاسی]] [[فاطمه]] {{س}} آغاز شد؛ فصلی که با مراحل پیشین بسیار متفاوت بود و [[دختر پیامبر]] {{صل}} را با همه خستگی ناشی از کار [[خانه]] سرپرستی [[کودکان]] خردسال، اشتغالات [[عبادی]] و [[اجتماعی]] و از همه [[رنج]] آورتر، [[فراق]] پدر، با همه توان به میدان [[سیاست]] کشانید<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳؛ [[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | [[حیات فاطمه]] {{س}} در [[مکه]] و در [[مدینه]] سرشار از وقایع و رخدادهای مهم [[فرهنگی]]، اجتماعی، سیاسی و نظامی بود و فاطمه {{س}} در همان حال که از ویژگیهای لطیف زنانه برخوردار بود، در همه این عرصهها تا آنجا که [[وظیفه]] ایجاب میکرد حضور داشت. او [[زندگی سیاسی]] را از همان دوران خردسالی و در کنار پدر بزرگوار خویش آغاز کرد و در همه جبهههای [[رویارویی]] [[رسول خدا]] {{صل}} با طاغوتهای [[زمان]] خویش، همراه و [[پشتیبان]] آن حضرت بود. زمانی هم که به مدینه [[هجرت]] و با دومین [[شخصیت]] [[اسلام]] [[ازدواج]] کرد، سنگر به سنگر با او پیش رفت؛ گویی یک روح بودند در دو [[بدن]]. پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} و پیدایی رخدادهای جدید در [[جامعه اسلامی]]، فصلی جدید از [[زندگی سیاسی]] [[فاطمه]] {{س}} آغاز شد؛ فصلی که با مراحل پیشین بسیار متفاوت بود و [[دختر پیامبر]] {{صل}} را با همه خستگی ناشی از کار [[خانه]] سرپرستی [[کودکان]] خردسال، اشتغالات [[عبادی]] و [[اجتماعی]] و از همه [[رنج]] آورتر، [[فراق]] پدر، با همه توان به میدان [[سیاست]] کشانید<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳؛ [[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref>. | ||
=== [[سیره نظامی حضرت فاطمه]] === | === [[سیره نظامی حضرت فاطمه]] === | ||
خط ۵۳: | خط ۴۳: | ||
در طول نه سال [[زندگی]] مشترک [[فاطمه]] و علی {{عم}} بیش از شصت برخورد نظامی بین [[پیامبر]] {{صل}} و [[مخالفان]] رخ داد که علی {{ع}} در بسیاری از آنها حضور داشت. [[حضرت زهرا]] {{س}} در این مدت، ضمن ایفای [[مسئولیت]] سنگین خانهداری و فرزندداری، در مواقع لازم با حضور در میدانهای [[نبرد]] به [[یاری]] [[رزمندگان]] [[اسلام]] میشتافت و کارهای خدماتی و امدادی انجام میداد<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳.</ref>. | در طول نه سال [[زندگی]] مشترک [[فاطمه]] و علی {{عم}} بیش از شصت برخورد نظامی بین [[پیامبر]] {{صل}} و [[مخالفان]] رخ داد که علی {{ع}} در بسیاری از آنها حضور داشت. [[حضرت زهرا]] {{س}} در این مدت، ضمن ایفای [[مسئولیت]] سنگین خانهداری و فرزندداری، در مواقع لازم با حضور در میدانهای [[نبرد]] به [[یاری]] [[رزمندگان]] [[اسلام]] میشتافت و کارهای خدماتی و امدادی انجام میداد<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |