حضرت فاطمه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

حضرت فاطمه در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۹

۱۷٬۵۴۳ بایت اضافه‌شده ، ۸ سپتامبر

۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 [[زندگی]] مشترک [[فاطمه زهرا]] {{س}} با [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و کانون خانواده‌اش، پُر از [[مهر]] و [[محبت]] و [[انسانیت]] و [[تقوا]] و [[ایثار]] بود. در این مدت، چندین [[آیه قرآن]]، مانند [[آیه تطهیر]]، [[آیه مباهله]] و [[سوره کوثر]] و... در [[شأن]] [[حضرت زهرا]] {{س}} و [[فرزندان]] او نازل شد<ref>سوره آل عمران، آیه ۴۲ و ۱۱۰؛ سوره احزاب، آیه ۶ و ۳۳؛ سوره شوری، آیه ۲۳ و ۵۱؛ سوره سبأ، آیه ۴۷؛ سوره فرقان، آیه ۵۷؛ سوره هود، آیه ۲۹؛ سوره مائده، آیه ۳ و ۶۷؛ سوره توبه، آیه ۱۰۵؛ سوره فاطر، آیه ۳۵؛ سوره عنکبوت، آیه ۴۹؛ سوره بقره، آیه ۳۳، ۳۷ و ۱۴۷؛ سوره انعام، آیه ۹۰ و ۱۱۵؛ سوره زخرف، آیه ۲۸؛ سوره دهر، آیه ۵ و ۹؛ سوره مطففین، آیه ۱۸ و ۲۸؛ سوره واقعه، آیه ۱۰، ۱۱، ۷۷ و ۷۹؛ سوره انسان، آیه ۱۰ و ۱۷؛ سوره اسراء، آیه۳۶؛ سوره حشر، آیه ۶ و ۷؛ سوره انفال، آیه ۱ و ۴۲؛ سوره یوسف، آیه ۱۰۴؛ سوره کوثر، آیه ۱؛ سوره تحریم، آیه ۱۲؛ سوره دخان، آیه ۳۲ و ۱۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص ۶۰۴.</ref>
+درباره حضرت فاطمه{{س}} آیاتی نازل شده است، برخی از مهم‌ترین این [[آیات]] عبارت‌اند از:
+# فاطمه صدیقه‌{{س}} یکی از [[اهل بیت]] مذکور در [[آیه ۳۳ سوره احزاب]] است: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>.
+# حضرت فاطمه{{س}} یکی از پنج [[شخصیت]] حاضر در [[جریان مباهله]] بوده است. [[آیه مباهله]] درباره [[پیامبر اکرم]]، علی، [[فاطمه]] و حسنین{{عم}} نازل شد و از فاطمه{{س}} در این [[آیه]] به عنوان {{متن قرآن|نِسَاءَنَا}}<ref>«و زنان خود» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> ([[زنان]] ما) یاد شده است.
+# [[شیعه]] و [[سنی]] [[روایت]] کرده‌اند: [[سوره انسان]] یا دهر در [[شأن]] حضرات [[معصومین]] علی، فاطمه، حسن و حسین{{عم}} و [[فضه]] نازل شده است. برخی تمام [[آیات]] این [[سوره]] را (مجموع ۳۱ آیه) و بعضی دیگر ۱۸ آیه از این سوره ({{متن قرآن|إِنَّ الأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلا شُكُورًا إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الأَرَائِكِ لا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلا زَمْهَرِيرًا وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلا وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلا عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلا وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا}}<ref>«نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش است. از چشمه‌ای که بندگان خداوند از آن می‌آشامند آن را به خواست خود روان می‌سازند. به پیمان خود وفا می‌کنند و از روزی می‌هراسند که شرّ آن همه‌گیر است. و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند. (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی. بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم. پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند. و به آنان برای شکیبی که ورزیده‌اند بهشت و (پوشاک) پرنیان پاداش می‌دهد. در آن، بر تخت‌ها پشت می‌دهند، در آن نه (گرمای) خورشیدی می‌بینند و نه سرمایی. و سایه‌سارهای آن، نزدیک آنها و میوه‌های آن بسیار در دسترس است. و گرد آنان آوندهایی سیمین و جام‌هایی بلورین می‌چرخانند. بلورهایی سیمگون که آنها را (ساقیان) به اندازه پیموده‌اند. و در آنجا به آنان پیاله‌ای می‌نوشانند که آمیخته آن زنجبیل است. از چشمه‌ای که آنجاست به نام سلسبیل. و خدمتگزارانی هماره جوان گرد آنان می‌گردند که چون بنگریشان، می‌پنداری که مرواریدهایی پراکنده‌اند. و چون بدان جا بنگری نعمت و پادشاهی بیکرانی می‌بینی. بر تن آنان جامه‌هایی سبز از دیبای نازک و دیبای ستبر است و به دستبندهایی سیمین آراسته‌اند و پروردگارشان به آنان شرابی پاک می‌نوشاند. بی‌گمان این پاداش شماست و تلاشتان را سپاس می‌نهند» سوره انسان، آیه ۵-۲۲.</ref>) را درباره آنها می‌دانند، [[زمخشری]] در [[کشاف]]<ref>الکشاف، ص۶۷۰.</ref>؛ [[قندوزی]] [[حنفی]] در [[ینابیع الموده]]<ref>ینابیع الموده، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>؛ [[آلوسی]] در [[روح المعانی]] بنابر [[روایت]] عطا از [[ابن عباس]]<ref>روح المعانی، ج۲۹، ص۱۵۷.</ref>؛ [[بیضاوی]] در [[انوارالتنزیل]]<ref>انوار التنزیل، ج۵، ص۴۲۸.</ref> و [[ابوجعفر اسکافی]] در رساله‌ای در ردّ برجاحظ، همگی معتقدند تمام [[سوره]] درباره حضرات نام برده نازل شده است. نظام الدین قمی نیشابوری در [[تفسیر]] بر حاشیه [[تفسیر طبری]] می‌نویسد: واحدی در کتاب بسیط و زمخشری در کشاف و همین [[طور]] [[امامیه]] اتفاق دارند. این سوره به خصوص این [[آیات]] (هجده‌گانه) درباره [[اهل بیت پیامبر]] نازل شده است. سپس داستان [[اطعام]] را ذکر می‌کند: روایت شده [[سائل]] در آن شب‌ها، [[جبرئیل]] بود که به [[اذن]] [[خدای سبحان]] می‌خواست آنها را بیازماید<ref>الغدیر، ج۳، ص۱۱۰.</ref>. [[علی بن ابراهیم]] نیز، روایتی از [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} در این باره با سند معتبر نقل کرده است<ref>تفسیر القمی، ج۲، ص۳۵۵.</ref>.
+# به [[عقیده]] اکثر [[مفسران شیعه]] و برخی از [[مفسرین]] [[اهل سنت]]، در برخی از آیات از قبیل: {{متن قرآن|ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ}}<ref>«این همان است که خداوند (آن را) به بندگانی از خویش که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند مژده می‌دهد بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم که خداوند آمرزنده‌ای سپاس‌پذیر است» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد و از کارهای زشت و ناپسند و افزونجویی، باز می‌دارد؛ به شما اندرز می‌دهد باشد که شما پند گیرید» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref> مراد از [[ذی القربی]] و [[قربی]]؛ حضرت [[فاطمه]]{{س}}است<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۷؛ تفسیر فرات الکوفی، ص۸۲.</ref>.
+# پس از نزول آیه: {{متن قرآن|وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا}}<ref>«و حقّ خویشاوند را به او برسان و نیز (حقّ) مستمند و در راه مانده را و هیچ‌گونه فراخ‌رفتاری مورز» سوره اسراء، آیه ۲۶.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}} حضرت فاطمه{{س}} را فرا خواند. [[فدک]] را به او بخشید و فرمود: «این برای تو و [[فرزندان]] پس از تو است»<ref> تفسیر فرات الکوفی، ص۱۱۸-۱۱۹.</ref>.
+# روزی پیامبر{{صل}} این [[آیه]] را [[تلاوت]] فرمودند: {{متن قرآن|فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ}}<ref>«(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند و نامش در آنها برده شود؛ سپیده‌دمان و دیرگاه عصرها در آنها او را به پاکی می‌ستایند» سوره نور، آیه ۳۶.</ref> مردی پرسید: «کدام [[خانه‌ها]]؟» پیامبر{{صل}} فرمودند: «خانه‌های [[پیامبران]]» [[ابوبکر]] به خانه علی و فاطمه{{عم}} اشاره کرد و پرسید: «این [[خانه]] هم از آنها است؟» پیامبر{{صل}} فرمودند: «آری از بهترین آنها است»<ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۴۱۰.</ref>.
+# در [[شأن نزول آیه]] {{متن قرآن|وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى}}<ref>«و زودا که پروردگارت به تو (اختیار میانجیگری) ببخشد و تو خرسند گردی» سوره ضحی، آیه ۵.</ref> گزارش شده است: «[[رسول خدا]]{{صل}} بر [[فاطمه]]{{س}} وارد شدند در حالی که آن حضرت با دست خویش (گندم یا جو) آسیاب می‌کردند و فرزند خود را شیر می‌دادند. چون رسول خدا{{صل}} ایشان را به این حال دیدند گریستند و فرمودند: «دخترم [[عجله]] کن (در تحمل) تلخی‌های [[دنیا]] به شیرینی [[آخرت]]». پس [[خداوند]] این [[آیه]] را نازل کرد {{متن قرآن|وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى}}، «به زودی خداوند به تو عطا کند تا تو را [[خشنود]] سازد»<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۳۶۱؛ کشف الاسرار، ج۱۰، ص۵۲۴؛ مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۵.</ref>.
+# [[کوثر]]: مشهور است منظور از «کوثر» در آیه ۱ [[سوره کوثر]]، حضرت فاطمه{{س}} است؛ زیرا طبق قراین منظور از «کوثر» و «خیر کثیر»، فرزندان حضرت فاطمه‌{{س}} هستند. روایاتی در این باره از [[پیامبر]]{{صل}} نقل شده که منظور از «کوثر»، منازل من و [[اهل بیت]] من در [[بهشت]] است<ref>شواهد التنزیل، ج۲، ص۴۸۵-۴۸۷.</ref>. [[فخر رازی]] از علمای [[اهل تسنن]] در کتاب تفسیر خود در این باره می‌گوید: و قول سوم (در معنای) کوثر، [[فرزندان]] او است. گفته‌اند: چون [[سوره]] درباره کسی نازل شد که به آن حضرت{{صل}} ایراد گرفت که فرزند ندارد. پس معنای کوثر این است که خداوند به او نسلی را عطا می‌کند که با گذشت [[زمان]] باقی میمانند بنابراین باید توجه کرد که چقدر از اهل بیت کشته شدند، اما باز [[جهان]] از آنان پُر است و از [[بنی‌امیه]] احدی باقی نمانده که در دنیا مورد توجه قرار گیرد. آنگاه بنگر چه اندازه در بین بزرگان [[علما]] همچون [[امام]] محمدباقر، [[جعفر صادق]]، [[موسی کاظم]] و [[امام رضا]]{{عم}} و [[نفس زکیه]] و امثال آنان وجود دارد<ref>التفسیر الکبیر، ج۳۱، ص۱۲۴.</ref>.
+# فاطمه{{س}} یکی از دو دریا است: {{متن قرآن|مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ * بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ * فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ}}<ref>«دو دریای به هم رسیده را در هم آمیخت * میان آنها برزخی است تا به هم تجاوز نکنند * پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟» سوره الرحمن، آیه ۱۹-۲۱.</ref>. حافظ [[قندوزی]] در [[ینابیع المودة]] می‌نویسد: [[ابونعیم]] حافظ و [[ثعلبی]] و [[مالکی]] و سفیان ثوری از [[ابی سعید خدری]] و [[ابن عباس]] و [[انس بن مالک]] از [[جعفر بن محمد]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] [[روایت]] کرده‌اند: علی و [[فاطمه]]{{عم}} دو دریایی هستند که یکی بر دیگری [[تجاوز]] نمی‌کند و بین آن دو برزخی است که [[رسول خدا]]{{صل}} است. از آن دو دریا، لؤلؤ و مرجان بیرون می‌آید، که [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} هستند. پس [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} فرمودند: [[دوست]] ندارد آنان را، جز [[مؤمن]] و [[بغض]] و [[کینه]] آنان را ندارد، جز [[کافر]]. پس با [[دوستی]] آنان جزو [[مؤمنان]] باشید و با [[دشمنی]] آنان کافر نشوید که در نتیجه به [[آتش]] می‌افتید» <ref>ینابیع الموده، ص۱۳۹ و ۱۳۸.</ref>. این مطلب را [[طبرسی]]، [[قمی]] و [[سیوطی]] نیز در [[تفاسیر]] خود روایت کرده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۹، ص۲۰۱؛ تفسیر القمی، ج۳، ص۳۴۴: الدر المنثور، ج۶، ص۱۴۳.</ref>.
+روایاتی درباره تفسیر برخی از [[آیات]] از حضرت فاطمه{{س}} به دست رسیده که نمونه‌ای از [[احادیث]] مسند آن را جلال‌الدین سیوطی و عطاردی در «مسند [[فاطمة الزهرا]]{{س}}» ذکر کرده‌اند<ref>[[مهوش‌السادات علوی|علوی مهوش‌السادات]]، [[فاطمه [[زهرا]] - علوی (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۹۵۹-۹۶۰.</ref>.
 == سوره کوثر‌==
@@ خط ۱۲۸: / خط ۱۴۱: @@
 [[قسطلانی]] می‌نویسد: [[خدای تعالی]] مودت [[خویشان]] نزدیک [[پیامبر]] را بر همگان واجب کرده است. درباره [[وجوب محبت اهل بیت]] معظم [[حضرت رسول]] و [[ذریه]] اوست که [[خدا]] می‌فرماید: بگو ای پیامبر، در مقابل انجام رسالتم از شما مزدی به جز مودت خویشان نزدیکم نمی‌خواهم<ref>المواهب الدنیه، أحمد بن محمد قسطانی، ج۳، ص۷ و ۲۱.</ref>.
-[[حاکم]] در [[تفسیر آیه]] مودت به نقل از [[مجمع البیان]] می‌نویسد که [[رسول خدا]] فرمود: «رسول خدا گفت: خدا [[پیغمبران]] را از درخت‌های پراکنده آفرید و مرا از یک درخت آفرید. من ریشه آنم و علی {{ع}} شاخه آن و فاطمه {{س}} پیوند آن و حسن و حسین {{عم}} میوه آنند. پس کسی که به شاخه‌ای از شاخه‌های آن بیاویزد، [[نجات]] می‌یابد و کسی که از آن روی برگرداند، هلاک می‌شود. اگربنده‌ای خدای را در میان [[صفا و مروه]] هزار سال و پس از آن هزار سال و پس از آن هزار سال [[بندگی]] کند و ما را نشناسد [[خدا]] او را بر روی در [[آتش]] می‌اندازد». سپس [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>}} را [[تلاوت]] نمود»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْأَنْبِيَاءَ مِنْ أَشْجَارٍ شَتَّى، وَ خَلَقَنِي وَ عَلِيّاً مِنْ شَجَرَةٍ وَاحِدَةٍ، فَأَنَا أَصْلُهَا وَ عَلِيٌّ فَرْعُهَا وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ ثِمَارُهَا، وَ أَشْيَاعُنَا أَوْرَاقُهَا فَمَنْ تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا نَجَا، وَ مَنْ زَاغَ هَوًى، وَ لَوْ أَنَّ عَبْداً عَبَدَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ أَلْفَ عَامٍ، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ وَ لَمْ يُدْرِكْ مَحَبَّتَنَا لَأَكَبَّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى مَنْخِرَيْهِ فِي النَّارِ. ثُمَّ تَلَا {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، شواهد التنزیل، عبیدالله بن أحمد، معروف به حسکانی، ج۲، ص۲۰۳؛ تاریخ مدینة الدمشق، حافظ أبوالقاسم ابن عساکر، ج۱۲، ص۱۴۳؛ الغدیر، شیخ عبدالحسین امینی نجفی، ج۲، ص۳۰۸؛ جنة العاصمة، سید محمد حسین میر جهانی طباطبایی، ص۴۶۰.</ref>.
+[[حاکم]] در [[تفسیر آیه]] مودت به نقل از [[مجمع البیان]] می‌نویسد که [[رسول خدا]] فرمود: «رسول خدا گفت: خدا [[پیغمبران]] را از درخت‌های پراکنده آفرید و مرا از یک درخت آفرید. من ریشه آنم و علی {{ع}} شاخه آن و فاطمه {{س}} پیوند آن و حسن و حسین {{عم}} میوه آنند. پس کسی که به شاخه‌ای از شاخه‌های آن بیاویزد، [[نجات]] می‌یابد و کسی که از آن روی برگرداند، هلاک می‌شود. اگربنده‌ای خدای را در میان [[صفا و مروه]] هزار سال و پس از آن هزار سال و پس از آن هزار سال [[بندگی]] کند و ما را نشناسد [[خدا]] او را بر روی در [[آتش]] می‌اندازد». سپس [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> را [[تلاوت]] نمود»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْأَنْبِيَاءَ مِنْ أَشْجَارٍ شَتَّى، وَ خَلَقَنِي وَ عَلِيّاً مِنْ شَجَرَةٍ وَاحِدَةٍ، فَأَنَا أَصْلُهَا وَ عَلِيٌّ فَرْعُهَا وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ ثِمَارُهَا، وَ أَشْيَاعُنَا أَوْرَاقُهَا فَمَنْ تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا نَجَا، وَ مَنْ زَاغَ هَوًى، وَ لَوْ أَنَّ عَبْداً عَبَدَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ أَلْفَ عَامٍ، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ وَ لَمْ يُدْرِكْ مَحَبَّتَنَا لَأَكَبَّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى مَنْخِرَيْهِ فِي النَّارِ. ثُمَّ تَلَا {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}}}، شواهد التنزیل، عبیدالله بن أحمد، معروف به حسکانی، ج۲، ص۲۰۳؛ تاریخ مدینة الدمشق، حافظ أبوالقاسم ابن عساکر، ج۱۲، ص۱۴۳؛ الغدیر، شیخ عبدالحسین امینی نجفی، ج۲، ص۳۰۸؛ جنة العاصمة، سید محمد حسین میر جهانی طباطبایی، ص۴۶۰.</ref>.
 [[جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر سیوطی]] در کتاب دیگر خود - لباب النقول - در ذیل [[آیه شریفه]] یاد می‌کند: چون آیه {{متن قرآن|وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ}}<ref>«و حقّ خویشاوند را به او برسان» سوره اسراء، آیه ۲۶.</ref>، فرود آمد، [[پیامبر اکرم]]، [[فاطمه]] {{س}} را‌طلبید و [[فدک]] را [[ملک]] او ساخت<ref>لباب النقول فی أسباب النزول، جلال‌الدین عبدالرحمن بن أبی بکر سیوطی، ج۲، ص۳.</ref>. فدک، قریه‌ای در نزدیک [[مدینه]] بود. [[طبرسی]] در [[حوادث سال هفتم هجری]] می‌گوید: [[رسول خدا]] دژهای وطیس و سلالم خیبریان را محاصره نمود. هنگامی که کار بر آنان تنگ شد و [[یقین]] به نابودی خود کردند، از حضرت خواستند که آنان را [[اسیر]] خود سازد و خونشان را نریزد. رسول خدا چنین نمود و تمام [[اموال]] قلعه‌های شق نظاء، کتیبه و دیگر دژها - جز ذنیک الحصن - به دست آن حضرت افتاد. هنگامی که اهالی فدک بر این موضوع [[آگاه]] شدند، نزد حضرت [[پیغمبر]] [[پیام]] فرستادند که آنان را نیز اسیر سازد و خونشان را محفوظ دارد و دارایی‌شان را مالک شود... هنگامی که بر [[اهل]] [[خیبر]] چیره گشت، آنان خواستند که با ایشان [[مصالحه]] شود؛ نصف اموالشان را در [[اختیار]] گیرد و نصف دیگر را به آنان ببخشد. اهالی فدک نیز چنین درخواستی نمودند که در هر دو مورد با پذیرش رسول خدا مواجه شدند. از این لحاظ، خیبر [[غنیمت]] [[مسلمین]] است و فدک، [[خالص]] از آن [[پیغمبر اکرم]] است؛ زیرا بر آن [[حمله]] نظامی صورت نگرفته است<ref>تاریخ الطبری، أبوجعفر محمد بن جریر الطبری، ج۳، ص۹۵.</ref>.
@@ خط ۱۴۲: / خط ۱۵۵: @@
 [[ابن ابی الحدید]] در این باره می‌گوید: [[مردم]] [[گمان]] می‌کنند که [[نزاع]] فاطمه {{س}} با [[ابوبکر]] در دو چیز بوده است: [[ارث]] و نحله، یعنی هبة فدک؛ ولی من در [[حدیث]] یافتم که فاطمه {{س}} در امر سومی نیز با ابوبکر نزاع داشت که ابوبکر او را منع کرد و آن سهم ذوی القربی بود<ref>شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید معتزلی، ج۱۶، ص۲۳۰.</ref>.
-از [[امام علی]] {{ع}} هم [[روایت]] شده است: در [[شأن]] ما [[آل]] حم (یعنی [[آل محمد]]) آیه‌ای است. [[دوستی]] ما را در [[دل]] قرار نمی‌دهد مگر هر که [[مؤمن]] باشد. پس این [[آیه]] را خواند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>.<ref>{{متن حدیث|فِينَا فِي آلِ حم آيَةٌ لَا يَحْفَظُ مَوَدَّتَنَا إِلَّا كُلُّ مُؤْمِنٍ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، جنة العاصمة، سید محمد حسین میر جهانی طباطبایی، ص۴۶۱.</ref>.
+از [[امام علی]] {{ع}} هم [[روایت]] شده است: در [[شأن]] ما [[آل]] حم (یعنی [[آل محمد]]) آیه‌ای است. [[دوستی]] ما را در [[دل]] قرار نمی‌دهد مگر هر که [[مؤمن]] باشد. پس این [[آیه]] را خواند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>.<ref>{{متن حدیث|فِينَا فِي آلِ حم آيَةٌ لَا يَحْفَظُ مَوَدَّتَنَا إِلَّا كُلُّ مُؤْمِنٍ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}}}، جنة العاصمة، سید محمد حسین میر جهانی طباطبایی، ص۴۶۱.</ref>
-حضرت امام حسین بن علی {{ع}} در خطبه‌ای فرمود: «من از خاندانی هستم که [[جبرئیل]] بر ما نازل می‌شد و از نزد ما به [[آسمان]] صعود می‌کرد. من از خانواده‌ای هستم که [[خدای تعالی]] [[مودت]] آنان را بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] کرده است (یعنی هر کس ادعای [[مسلمانی]] کند، باید دارای مودت [[اهل بیت پیامبر]] باشد و فردی از [[مسلمین]] استثناء نشده است) و در شأن آنان است که [[خدا]] می‌فرماید: بگو ای [[پیامبر]]، من برای انجام رسالتم به جز مودت [[خویشان]] نزدیکم، مزدی از شما نمی‌خواهم و هر کس کار [[نیکی]] انجام دهد (بر این [[محبت]] بیفزاید) ما برایش در آن، نیکی می‌افزاییم (بر [[پاداش]] طبیعیش حداقل ده برابر اضافه می‌کنیم) و کسب عمل [[نیکو]] مودت و دوستی ما است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي كَانَ جَبْرَئِيلُ {{ع}} يَنْزِلُ فینا و یصعد من عندنا و انا من [[اهل البیت]] الذین افترض [[الله]] مودتهم علی کل مسلم و انزل الله فیهم {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}، نظم دررالسمطین، جمال الدین حسن بن محمد زرندی، ص۱۴۸.</ref>.
+حضرت امام حسین بن علی {{ع}} در خطبه‌ای فرمود: «من از خاندانی هستم که [[جبرئیل]] بر ما نازل می‌شد و از نزد ما به [[آسمان]] صعود می‌کرد. من از خانواده‌ای هستم که [[خدای تعالی]] [[مودت]] آنان را بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] کرده است (یعنی هر کس ادعای [[مسلمانی]] کند، باید دارای مودت [[اهل بیت پیامبر]] باشد و فردی از [[مسلمین]] استثناء نشده است) و در شأن آنان است که [[خدا]] می‌فرماید: بگو ای [[پیامبر]]، من برای انجام رسالتم به جز مودت [[خویشان]] نزدیکم، مزدی از شما نمی‌خواهم و هر کس کار [[نیکی]] انجام دهد (بر این [[محبت]] بیفزاید) ما برایش در آن، نیکی می‌افزاییم (بر [[پاداش]] طبیعیش حداقل ده برابر اضافه می‌کنیم) و کسب عمل [[نیکو]] مودت و دوستی ما است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي كَانَ جَبْرَئِيلُ {{ع}} يَنْزِلُ فینا و یصعد من عندنا و انا من اهل البیت الذین افترض الله مودتهم علی کل مسلم و انزل الله فیهم {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}}}، نظم دررالسمطین، جمال الدین حسن بن محمد زرندی، ص۱۴۸.</ref>.
 [[ابو الأسود]] هم از [[عروه]] نقل کرده است: «[[فاطمه]] {{س}} [[فدک]] و سهم [[ذوی القربی]] را از ابوبکر‌طلبید و او از دادن، [[امتناع]] ورزید و آنها را در [[مال]] [[خدای تعالی]] قرار داد»<ref>نظم دررالسمطین، جمال الدین حسن بن محمد زرندی، ص۲۳۱.</ref>.
@@ خط ۲۱۱: / خط ۲۲۴: @@
 {{منابع}}
 # [[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱‌''']]
+# [[پرونده:IM010559.jpg|22px]] [[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|'''امامت در بیان حضرت فاطمه''']]
+# [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[مهوش‌السادات علوی|علوی مهوش‌السادات]]، [[فاطمه زهرا - علوی (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
 # [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
 # [[پرونده:151917.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۳ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۳''']]