حدیث کساء در علوم حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

#[[محمد بن یعقوب بن اسحاق]]، [[ابوجعفر کلینی]]، رازی، [[بغدادی]]، صاحب [[کتاب الکافی]] یکی از [[کتب اربعه]] [[شیعیان]] [[امامیه]]<ref>سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۴۷۸.</ref> متوفای ۳۲۸ق<ref>حلی، حسن بن علی بن داود، رجال ابن داود، ص۳۴۱.</ref> است که موثقترین افراد در [[نقل حدیث]] معرفی شده است<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۷.</ref>.

# [[علی بن ابراهیم بن هاشم]]، [[أبو الحسن قمّی]]، صاحب [[تفسیر]] معروف به نام [[تفسیر قمّی]]<ref>سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۲۶۵.</ref> در [[کتب رجالی]] [[ثقه در حدیث]]، اطمینانآور، قابل [[اعتماد]] با مذهبی صحیح<ref>علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی (خلاصة الأقوال)، ص۱۰۰؛ حلی، حسن بن علی بن داود، رجال ابن داود، ص۲۳۷؛ مازندرانی، محمد بن اسماعیل حائری، منتهی المقال فی أحوال الرجال، ج۴، ص۳۲۴.</ref> وصف شده است، [[تاریخ]] [[وفات]] ایشان یافت نشد، ولی وی در سال ۳۰۷ زنده بوده است<ref>سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۲۶۵.</ref>.

#[[احمد بن محمد بن ابی نصر]]، ملقب به [[بزنطی]]<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، رجال البرقی، ص۵۴.</ref> «[[ثقه]] جلیل القدر»<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال الشیخ الطوسی - الابواب، ج۳، ص۳۳۲.</ref> متوفای سال ۲۱۰ یا ۲۲۱ق<ref>خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ج۳، ص۱۹.</ref> است. کشّی در [[رجال]] خود روایاتی را در [[توثیق]] [[ابن ابی‌نصر بزنطی]] ذکر می‌کند<ref>کشی، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال الکشی، ص۵۸۷ – ۵۸۹.</ref>. ابی نصر از [[اصحاب امام کاظم]]، [[امام رضا]] و [[امام جواد]]{{عم}} بوده است، همچنین ایشان از [[اصحاب اجماع]] است و از غیرثقه [[روایت]] نمی‌کند<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال، ج۱، ص۴۱۴.</ref>.

#[[قاسم بن یحیی الجلاء الکوفی]]؛ در نسخه‌هایی که ذکر شده نام این شخص «قاسم بن یحیی الجلاء الکوفی» آمده است، اما فردی با این مشخصات در موسوعات رجالی یافت نشد، البته شخصی با عنوان «قاسم بن یحیی» در رجال [[حدیثی]] موجود است که فقط از جد خود «[[حسن بن راشد]]» نقل میکرده و جد قاسم بن یحیی، استادِ جناب [[برقی]] است و روایاتی از او در [[المحاسن]] ذکر شده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] در الذریعه پس از ذکر سلسله سندی که قاسم بن یحیی در آن حضور دارد می‌نویسد: {{عربی|يظهر من هذا السند أن قاسم بن يحيى من رواه الحديث و من مشائخ البرقي و الحسن بن راشد، كان جده و شيخ روايته}}<ref>آقابزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعه، ج۱۰، ص۶۲.</ref>. بنابراین قاسم بن یحیی را از [[راویان حدیث]] می‌داند؛ اگر چنانچه پذیرفته شود، قاسم بن یحیی الجلاء الکوفی، همان [[قاسم بن یحیی بن حسن بن راشد]] است، می‌‌توان به [[وثاقت]] او پی برد؛ اگر هم پذیرفته نشود که این دو یک نفر هستند، باز هم [[مجهول الحال]] بودن قاسم بن یحیی با توجه به اینکه ابن ابی‌نصر بزنطی در سند این روایت حضور دارد و اینکه أبی نصر از غیر [[ثقه]] نقل نمی‌کند و از [[اصحاب اجماع]] است<ref>سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۳، ص۹۶.</ref>، خدشه‌ای در [[سند حدیث]] ایجاد نمی‌کند و از [[اعتبار حدیث]] نمی‌کاهد؛ چراکه اصحاب اجماع فقط از ثقه نقل می‌کنند و [[علما]] [[حدیثی]] که یکی از اصحاب اجماع در سند آن وجود داشته باشد، به عنوان [[حدیث صحیح]] قبول می‌کنند و به [[ضعف]] [[راوی]] قبل از آن توجه نمی‌کنند<ref>نک: خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ج۸، ص۴۰.</ref>. علاوه بر این برخی معتقدند مراد از «[[قاسم بن یحیی]]»، «قاسم بن یحیی الحذاء کوفی» و همان «أبی بصیر» است<ref>برخی چنین بیان کردند که با دقت در نسخه عوالم العلوم می‌‌توان دریافت کاتب کلمه «عن» را به صورت خاصی می‌نویسد و این کلمه قبل از «ابی بصیر» وجود ندارد، ولی در این پژوهش این مطلب یافت نشد.</ref>، چنانکه در [[کتاب نور]] الآفاق و شهاب لأهل النفاق نیز به همین شکلی که بیان شد، ذکر شده است<ref>نجفی رازی، نور الآفاق و شهاب لأهل النفاق، ص۵.</ref> و<ref>در صورتی که مراد از «قاسم بن یحیی کوفی» ابی‌بصیر نباشد، این شخصیت در موسوعات رجالی، با مشخصه دو عنوان دارد: یحیی بن ابی‌القاسم ابو بصیر اسدی (نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۴۴۱) و لیث بن البختری المرادی (طوسی، محمد بن حسن، رجال الشیخ الطوسی، ص۱۴۴) که کنیه هر دو ابی‌بصیر است؛ ولی چون هر دو توثیق شدند فرقی ندارد.</ref>.