عیب‌جویی در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[عیب‌جویی]] با [[هدف]] خرده‌گیری، [[سرزنش]] و [[آزار دیگران]] و افشای آنچه عادتاً از شیوع آن [[کراهت]] وجود دارد، نیز از جمله رذائلی است که در برخی [[آیات]] با بیانات مختلف بدان توجه داده و از آن [[نهی]] شده است. [[اهل]] لغت در بیان معنای “لمز” در [[آیه]] ۱۱ [[سوره حجرات]] بر آنند که لمز بر وزن طنز به معنای [[عیب‌جویی]] و طعنه‌زنی است و بعضی در توضیح فرق میان “همز” و “لمز” برآنند که “لمز” شمردن [[عیوب]] افراد در حضور و “همز” ذکر [[عیوب]] در غیاب آنهاست<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۴۶-۷۴۷.</ref>. برخی “لمز” را به عیب‌جویی با چشم و اشاره و “همز” را به عیب‌جوی با زبان [[تفسیر]] کرده‌اند. برخی نیز “همز” را به معنی غیبت‌کننده و “لمز” را به معنی عیب‌جو گرفته‌اند<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۸، ص۵۷ و ج۲۷، ص۳۰۹.</ref>. [[علامه طباطبایی]] نیز در [[تفسیر آیه]] ۱۱ [[سوره قلم]] می‌نویسد: “هماز” از ماده همز به معنی غیبت‌کردن و عیب‌جویی نمودن است. {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}}<ref>«خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی،» سوره قلم، آیه ۱۱.</ref> کسی است که برای برهم زدن و [[افساد]] در میان [[مردم]] و ایجاد [[خصومت]] و [[دشمنی]] رفت‌و‌آمد می‌کند<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۶۲۱.</ref>.

 

عیب‌جویی و [[پرده‌دری]]، و انتشار آنچه عموماً از آن [[کراهت]] وجود دارد، جایگاه و موقعیت افراد را در [[جامعه]] متزلزل ساخته و ارتباطات [[اجتماعی]]، علاقه‌ها و تمایل‌های مشترک و [[همکاری]] و [[همیاری]] [[انسان‌ها]] را متأثر می‌سازد<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۸۶.</ref>.