انتخاب کارگزاران: تفاوت میان نسخه‌ها

افزون بر [[مشاوران]] که در تخصص‌های گوناگون از آنها استفاده می‌شود، حاکم به وزیرانی نیاز دارد که در کارهای اجرایی کمک‌کار او باشند؛ کسانی که معمولاً از روند [[تصمیم‌گیری‌ها]]، برنامه‌ها و اجرای آنها [[آگاه]] هستند. [[امیر مؤمنان]]، علی{{ع}} نخست ویژگی‌های وزیران [[ناشایست]] را بر می‌شمارد و به مالک دستور می‌دهد چنان افرادی را [[وزیر]] خود قرار ندهد و سپس ویژگی‌هایی برای وزیران شایسته ذکر می‌کند که در روند فعالیت‌های [[دولت]] مؤثرند. بدترین وزیران در [[اندیشه]] [[امام]]، وزیران [[حکومت ستمکار]] پیشین‌اند که شریکان در [[گناهان]] آنان هستند. بنابراین [[والی]] باید از آنان روبرتابد و وزیرانی با این ویژگی‌ها برگزیند: ۱. [[نفوذ]] داشتن، ۲ [[صاحب رأی]] و اندیشه بودن مثل وزیران گذشته، ۳. [[یاور]] [[ستمکاران]] نبودن، ۴. یاور خطاپیشگان نبودن، ۵. صراحت داشتن در حق‎گویی، ۶. مددکار نبودن در گردنکشی در برابر [[خدا]]؛ چراکه وزیران با چنین صفاتی، برای والی، کم‌خرج و کمک‌کار خوبی هستند، مهربانی‎شان بیشتر و [[دوستی]] آنان با غیر والی کمتر است: «بدترین وزیران تو، وزیری است که وزیر [[بدکاران]] پیش از تو بوده است و [[شریک]] گناهان ایشان. مبادا که اینان همراز و همدم تو شوند؛ زیرا یاور [[گناهکاران]] و مددکار [[ستم‌پیشگان]] بوده‌اند. در حالی که تو می‌توانی بهترین [[جانشین]] را برایشان بیابی از کسانی که در [[رأی]] و اندیشه و [[کاردانی]] همانند ایشان باشند، ولی بار گناهی چون بار [[گناه]] آنان بر دوش ندارند. از کسانی که [[ستمگری]] را در ستمش و [[بزهکاری]] را در بزهش [[یاری]] نکرده باشند. [[رنج]] اینان بر تو کمتر و یاری‌شان بهتر و مهربانی‌شان بیشتر و دوستی‌شان با غیر تو کمتر است. اینان را در [[خلوت]] و جلوت به دوستی برگزین؛ و باید که برگزیده‌ترین وزیران تو، کسانی باشند که سخن [[حق]] بر زبان آرند، هرچند [[حق]]، تلخ باشد و در کارهایی که [[خداوند]] بر دوستانش نمی‌پسندد، کمتر تو را [[یاری]] کنند، هرچند این سخنان و [[کارها]] تو را ناخوش آید. به [[پرهیزکاران]] و راست‌گویان بپیوند، سپس از آنان بخواه تو را فراوان نستایند و به باطلی که مرتکب آن نشده‌ای، شادمانت ندارند؛ زیرا [[ستایش]] آمیخته به [[تملق]]، [[خودپسندی]] شود و [[آدمی]] را به [[سرکشی]] وادارد».<ref>{{متن حدیث|إِنَّ شَرَّ وُزَرَائِكَ مَنْ كَانَ لِلْأَشْرَارِ قَبْلَكَ وَزِيراً وَ مَنْ شَرِكَهُمْ فِي الآْثَامِ فَلَا يَكُونَنَّ لَكَ بِطَانَةً فَإِنَّهُمْ أَعْوَانُ الْأَثَمَةِ وَ إِخْوَانُ الظَّلَمَةِ وَ أَنْتَ وَاجِدٌ مِنْهُمْ خَيْرَ الْخَلَفِ مِمَّنْ لَهُ مِثْلُ آرَائِهِمْ وَ نَفَاذِهِمْ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ مِثْلُ آصَارِهِمْ وَ أَوْزَارِهِمْ وَ آثَامِهِمْ مِمَّنْ لَمْ يُعَاوِنْ ظَالِماً عَلَى ظُلْمِهِ وَ لَا آثِماً عَلَى إِثْمِهِ أُولَئِكَ أَخَفُّ عَلَيْكَ مَئُونَةً وَ أَحْسَنُ لَكَ مَعُونَةً وَ أَحْنَى عَلَيْكَ عَطْفاً وَ أَقَلُّ لِغَيْرِكَ إِلْفاً فَاتَّخِذْ أُولَئِكَ خَاصَّةً لِخَلَوَاتِكَ وَ حَفَلَاتِكَ ثُمَّ لْيَكُنْ آثَرُهُمْ عِنْدَكَ أَقْوَلَهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ لَكَ وَ أَقَلَّهُمْ مُسَاعَدَةً فِيمَا يَكُونُ مِنْكَ مِمَّا كَرِهَ اللَّهُ لِأَوْلِيَائِهِ وَاقِعاً ذَلِكَ مِنْ هَوَاكَ حَيْثُ وَقَعَ}}؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>.<ref>[[مهدی محمدی صیفار|محمدی صیفار، مهدی]]، [[اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی (کتاب)|اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی]] ص ۱۲۹.</ref>

پس از [[گزینش]] چنین افرادی، [[زمامدار]] نباید آنها را رها کند، بلکه [[وظیفه]] دارد برای پیشبرد بهتر امور و [[خرسندی]] [[مردم]]، همواره به روند کار و [[مشکلات]] آنان برسد تا دچار [[انحراف]] نشوند. نخستین وظیفه پس از [[استخدام]] تأمین مادی [[کارمندان]] است که موجب می‌شود از [[بیت المال]] [[دزدی]] نکنند و همچنین اتمام حجتی برای آنان است تا در صورت [[تخلف]]، به [[مجازات]] برسند. [[امام علی]]{{ع}} به این نکته به خوبی [[آگاه]] است که [[انسان‌ها]] در معرض [[خطا]] و اشتباه‌اند و از این رو به مالک می‌نویسد پیش از آنکه خطا و اشتباهی روی دهد، اموالی دزدیده و آبروی کسی ریخته شود و برای بازگرداندن [[اموال]] دزدی، انرژی و نیروهایی صرف گردد، بهتر است به وضعیت مادی کارمندان رسیدگی کند.