غصب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←راه‌کارهای جلوگیری از غصب اموال عمومی
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
== راه‌کارهای جلوگیری از غصب [[اموال عمومی]] == | == راه‌کارهای جلوگیری از غصب [[اموال عمومی]] == | ||
برای جلوگیری و پیشگیری از هر گونه غصب و دیگر رفتارهای زیانبار [[اقتصادی]] و غیر اقتصادی باید به اموری توجه داشت که از جمله آنها | برای جلوگیری و پیشگیری از هر گونه غصب و دیگر رفتارهای زیانبار [[اقتصادی]] و غیر اقتصادی باید به اموری توجه داشت که از جمله آنها عبارت‌اند از: | ||
# '''افزایش ایمان و [[معرفت]]:''' از نظر قرآن ایمان، به عنوان عامل پیشگیری و مانع جدی تصرّف غاصبانه در مال دیگران است؛ زیرا کسی که به قیامت و حسابرسی آن ایمان داشته باشد، به باطل خواری و کسب مال حرام نمی‌پردازد: {{متن قرآن|قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ}}<ref>«(داود) گفت: بی‌گمان او با خواستن میش تو برای افزودن به میش‌های خویش، به تو ستم کرده است و بسیاری از همکاران بر یکدیگر ستم روا می‌دارند جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و آنان اندکند؛ و داود دانست که ما او را آزموده‌ایم و از پروردگار» سوره ص، آیه ۲۴.</ref> پس از نظر قرآن ایمان به خدا و قیامت، از جمله عوامل جلوگیری از غصب اموال عمومی است. [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} در مقام تبیین قبح [[ستم]] و غصب و دوری از آن و اهتمام به رعایت [[حقوق مردم]] در [[بیت المال]]، می‌فرماید: "[[سوگند]] به [[خدا]]! اگر تمام شب را بر روی خارهای سعدان به سر ببرم، و یا با [[غل و زنجیر]] به این سو یا آن سو کشیده شوم، خوش‌تر دارم از اینکه خدا و پیامبرش را در [[روز قیامت]]، در حالی [[ملاقات]] کنم که به بعضی از [[بندگان]] [[ستم]]، و چیزی از [[اموال عمومی]] را غصب کرده باشم … به خدا سوگند! برادرم [[عقیل]] را دیدم که به شدت تهی دست شده بود و از من درخواست داشت تا یک من از گندم‌های بیت المال را به او ببخشم. کودکانش را دیدم که از [[گرسنگی]] دارای موهای ژولیده و رنگشان تیره شده بود گویا با نیل رنگ شده بودند. پی در پی مرا [[دیدار]] و درخواست خود را تکرار می‌کرد؛ چون به گفته‌های او گوش دادم، پنداشت که [[دین]] خود را به او واگذار می‌کنم، و به دلخواه او [[رفتار]] می‌نمایم و از [[راه و رسم]] عادلانه خود دست بر می‌دارم. روزی آهنی را در [[آتش]] گداخته به جسمش نزدیک کردم تا او را بیازمایم. پس چون [[بیمار]] از درد، فریاد زد و نزدیک بود از حرارت آن بسوزد. به او گفتم: ای عقیل، [[گریه]] کنندگان بر تو بگریند، از حرارت آهنی می‌نالی که [[انسانی]] به بازیچه آن را گرم ساخته است، اما مرا به آتش دوزخی می‌خوانی که خدای جبّارش با [[خشم]] خود آن را گداخته؟! تو از حرارتی ناچیز می‌نالی و من از حرارت آتش [[الهی]] ننالم؟!"<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۲۲۴]].</ref>. | # '''افزایش ایمان و [[معرفت]]:''' از نظر قرآن ایمان، به عنوان عامل پیشگیری و مانع جدی تصرّف غاصبانه در مال دیگران است؛ زیرا کسی که به قیامت و حسابرسی آن ایمان داشته باشد، به باطل خواری و کسب مال حرام نمی‌پردازد: {{متن قرآن|قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ}}<ref>«(داود) گفت: بی‌گمان او با خواستن میش تو برای افزودن به میش‌های خویش، به تو ستم کرده است و بسیاری از همکاران بر یکدیگر ستم روا می‌دارند جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و آنان اندکند؛ و داود دانست که ما او را آزموده‌ایم و از پروردگار» سوره ص، آیه ۲۴.</ref> پس از نظر قرآن ایمان به خدا و قیامت، از جمله عوامل جلوگیری از غصب اموال عمومی است. [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} در مقام تبیین قبح [[ستم]] و غصب و دوری از آن و اهتمام به رعایت [[حقوق مردم]] در [[بیت المال]]، می‌فرماید: "[[سوگند]] به [[خدا]]! اگر تمام شب را بر روی خارهای سعدان به سر ببرم، و یا با [[غل و زنجیر]] به این سو یا آن سو کشیده شوم، خوش‌تر دارم از اینکه خدا و پیامبرش را در [[روز قیامت]]، در حالی [[ملاقات]] کنم که به بعضی از [[بندگان]] [[ستم]]، و چیزی از [[اموال عمومی]] را غصب کرده باشم … به خدا سوگند! برادرم [[عقیل]] را دیدم که به شدت تهی دست شده بود و از من درخواست داشت تا یک من از گندم‌های بیت المال را به او ببخشم. کودکانش را دیدم که از [[گرسنگی]] دارای موهای ژولیده و رنگشان تیره شده بود گویا با نیل رنگ شده بودند. پی در پی مرا [[دیدار]] و درخواست خود را تکرار می‌کرد؛ چون به گفته‌های او گوش دادم، پنداشت که [[دین]] خود را به او واگذار می‌کنم، و به دلخواه او [[رفتار]] می‌نمایم و از [[راه و رسم]] عادلانه خود دست بر می‌دارم. روزی آهنی را در [[آتش]] گداخته به جسمش نزدیک کردم تا او را بیازمایم. پس چون [[بیمار]] از درد، فریاد زد و نزدیک بود از حرارت آن بسوزد. به او گفتم: ای عقیل، [[گریه]] کنندگان بر تو بگریند، از حرارت آهنی می‌نالی که [[انسانی]] به بازیچه آن را گرم ساخته است، اما مرا به آتش دوزخی می‌خوانی که خدای جبّارش با [[خشم]] خود آن را گداخته؟! تو از حرارتی ناچیز می‌نالی و من از حرارت آتش [[الهی]] ننالم؟!"<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۲۲۴]].</ref>. | ||
# '''[[عمل صالح]]:''' اگر [[مردم]] به [[نیکوکاری]] رو آورند شخص به خود اجازه نمی‌دهد تا در [[مال]] [[شریک]] یا دیگران تصرفاتی [[باطل]] داشته باشد؛ زیرا نه تنها به مال مردم چشم ندارد، بلکه خود [[اهل]] [[احسان]] و نیکوکاری است. {{متن قرآن|قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ}}<ref>«(داود) گفت: بی‌گمان او با خواستن میش تو برای افزودن به میش‌های خویش، به تو ستم کرده است و بسیاری از همکاران بر یکدیگر ستم روا می‌دارند جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و آنان اندکند؛ و داود دانست که ما او را آزموده‌ایم و از پروردگار» سوره ص، آیه ۲۴.</ref>. | # '''[[عمل صالح]]:''' اگر [[مردم]] به [[نیکوکاری]] رو آورند شخص به خود اجازه نمی‌دهد تا در [[مال]] [[شریک]] یا دیگران تصرفاتی [[باطل]] داشته باشد؛ زیرا نه تنها به مال مردم چشم ندارد، بلکه خود [[اهل]] [[احسان]] و نیکوکاری است. {{متن قرآن|قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ}}<ref>«(داود) گفت: بی‌گمان او با خواستن میش تو برای افزودن به میش‌های خویش، به تو ستم کرده است و بسیاری از همکاران بر یکدیگر ستم روا می‌دارند جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و آنان اندکند؛ و داود دانست که ما او را آزموده‌ایم و از پروردگار» سوره ص، آیه ۲۴.</ref>. | ||