فساد سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بنا بر آنچه از [[امام]]{{ع}} درباره علت پذیرش خلافت نقل شد، [[هدف]] از [[قدرت سیاسی]] در [[اسلام]]، [[دفاع]] از ستمدیدگان، گرسنگان و [[محرومان]] و مقابله با ستمگران، [[متجاوزان]] به [[حقوق مردم]] و فزونخواهان [[شکمباره]] و برپایی نشان‎ه‌ای [[دین]] و [[اجرای احکام الهی]] و در نهایت، [[قرب]] به [[الله]] و [[رستگاری]] [[انسانی]] است؛ زیرا «هدف عالیای که اسلام برای [[مسلمانان]] تعیین کرده «[[فلاح]]» است»<ref>فارسی، جلال الدین، انقلاب تکاملی اسلام، ص۳۰۴.</ref>. همچنان که [[اطاعت از خداوند]] و پیامبرش، تضمین کننده رستگاری[[انسان]] می‌باشد {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>«تا کردارهایتان را شایسته گرداند و گناهانتان را بیامرزد و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>. بر این اساس، بی‌تردید هدف اصلی و بنیادی حاکمیتی که به نام اسلام برپا می‌شود، باید رستگاری همه [[انسان‌ها]] باشد، نه [[سود]] شخصی [[حاکمان]] و [[خویشان]] و وابستگان آنها. در غیر این صورت، در [[فساد]] چنین [[حکومتی]] جای [[شک]] و شبهه‌ای نخواهد بود.<ref>[[محمد قدسی]] و [[عمار قدسی]]، [[پدیدارشناسی فساد سیاسی در پرتو قرآن و سنت (مقاله)|'''پدیدارشناسی فساد سیاسی در پرتو قرآن و سنت''']]</ref>

===قارون‌‎ها نمی‎‌توانند در پی رستگاری انسان باشند===

#توصیف [[سنت]] از ثروتمندان، رفاه‎‌زدگان یا همان مترفین: [[پیامبر]]{{صل}} در [[کردار]] و گفتار، در نقطه مقابل ثروتمندان و مترفین قرار داشت. علاوه بر اینکه [[زندگی]] عملی آن حضرت، با اشراف و ثروتمندان هیچ‎گونه سنخیتی نداشت؛ در موارد بسیاری دیدگاه خود را که هم جهت با قرآن است، درباره [[اغنیا]] که مترادف با مترفین و ثروتمندان غرق در [[لذت]] و رفاه هستند، بیان کرده است. از جمله فرمود: {{عربی|شرّ أمّتي الأغنياء}}<ref>حکیمی، محمدرضا و دیگران، الحیاة، ج۳، ص۲۹۴.</ref>؛ بدترین [[امت]] من ثروتمندانند. در این باره، از پیامبر{{صل}} نقل شده که فرمود: {{متن حدیث|إِيَّاكُمْ وَ مُجَالَسَةَ الْمَوْتَى قِيلَ مَنْ هُمْ قَالَ{{صل}}: الْأَغْنِيَاءُ}}<ref>محدث نوری، حسین، المستدرک الوسائل، ج۸، ص۳۳۹.</ref>؛ از [[همنشینی]] با [[مردگان]] دوری کنید، گفته شد: آنها چه کسانی هستند؟ گفت: [[ثروتمندان]]. همسو با این [[گفتار نبوی]] آمده است: {{متن حدیث|عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي حَدِيثِ الْمِعْرَاجِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} قَالَ:... يَا أَحْمَدُ بَعِّدِ الْأَغْنِيَاءَ وَ بَعِّدْ مَجْلِسَهُمْ مِنْكَ}}<ref>محدث نوری، حسین، المستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۲۳۷.</ref>؛ [[امیرمؤمنان]]{{ع}} در [[حدیث معراج]]، از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: ای احمد از ثروتمندان و همنشینی با آنها دوری کن. [[احمد بن فهد حلی]]، در توصیف ثروتمندان آورده است: «آیا نمی‎شنوی آنچه را [[خداوند سبحان]] در کتاب بزرگ خویش به زبان پیامبرش به تو گفته است؟ برای تو روشن کرده است، آنها که [[شریعت]] را [[انکار]] کرده‌اند و جلودار تکذیب‌کنندگان [[آفریدگار]] بوده‌اند، ثروتمندان [[غرق]] در [[رفاه]] و اشراف [[متکبر]] بوده‎اند»<ref>ابن فهد حلی، احمد، عدة الداعی و نجاح الساعی، ص۱۱۱.</ref>. همچنین، او نقل کرده است: «از [[حضرت عیسی]]{{ع}} به [[حق]] به شما می‎گویم که کرانه‌های [[آسمان]] خالی از ثروتمندان است. داخل شدن شتر در سوراخ سوزن، آسان‌تر است از داخل شدن [[ثروتمندی]] به [[بهشت]]»<ref>ابن فهد حلی، احمد، عدة الداعی و نجاح الساعی، ص۱۱۳؛ انجیل متی، باب ۱۹، آیات ۲۴ و ۲۵؛ انجیل مرقس، باب ۱۰، آیه ۲۵ و انجیل لوقا، باب ۱۸، آیات ۲۵ و ۲۶.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} درباره نقش ثروتمندان در [[فقر]] و [[گرسنگی]] [[مردم]] این‎گونه اظهارنظر کرده است: {{متن حدیث|إِنَّ النَّاسَ مَا افْتَقَرُوا وَ لَا احْتَاجُوا وَ لَا جَاعُوا وَ لَا عَرُوا إِلَّا بِذُنُوبِ الْأَغْنِيَاءِ}}<ref>ابن ابی جمهور احسائی، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، ج۱، ص۳۷۰.</ref>؛ «مردم [[فقیر]] و نیازمند و گرسنه و برهنه نشدند، مگر به خاطر [[گناهان]] ثروتمندان».

===[[فساد سیاسی]] حاصل خروجی [[قدرت]] با تراکم [[ثروت]]===

بنابراین، زمانی که دستاورد و خروجی قدرت سیاسی، به جای [[رفاه]] و [[آسایش]] مردم و فراهم آوردن زمینه [[رستگاری]] عمومی، افزایش ثروت صاحبان قدرت و دست‌نشاندگان آنها باشد، بی‌تردید [[جامعه]] دچار فساد سیاسی است که شاخص عینی آن، تراکم ثروت [[اکثریت]] [[حاکم]] از یک سو و فقر و تنگدستی عموم مردم از سوی دیگر است. با این حال، هیچ کس نمی‎‌تواند مدعی شود که جامعه دچار فساد سیاسی فراگیر نمی‌باشد، هر چند قانونی نقض نشده باشد و کسی به [[اتهام]] سوءاستفاده از قدرت تحت پیگیری قرار نگرفته باشد و محکومیتی در این باره وجود نداشته باشد. همچنان که به گفته [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}}، جامعه به علت فقر و تنگدستی مردم، رو به ویرانی گذاشته است. در حالی که فقر و تنگدستی مردم، ناشی از فزون‌خواهی و ثروت‎اندوزی صاحبان قدرت؛ یعنی حاکمان جامعه می‌باشد. در این موقعیت که اکثریت صاحبان قدرت [[سیاسی]] [[غرق]] در ثروت و رفاه هستند و عموم مردم، [[اسیر]] فقر و تنگدستی، جامعه بی‌تردید دچار فساد سیاسی فراگیر است که اگر با این فساد، برخوردی [[قاطع]] و ریشه‌ای نشود، ویرانی کل جامعه را در پی خواهد داشت.<ref>[[محمد قدسی]] و [[عمار قدسی]]، [[پدیدارشناسی فساد سیاسی در پرتو قرآن و سنت (مقاله)|'''پدیدارشناسی فساد سیاسی در پرتو قرآن و سنت''']]</ref>

درباره وضعیت [[قدرت سیاسی]] این [[سرزمین]] در بیش از نیم [[قرن]] پیش بیان شده بود، اکنون با وجود تغییر [[نظام سیاسی]] و پس از دادن صدها هزار [[شهید]] و جانباز، همچنان به قوت خود باقی نمی‌‎ماند و [[اکثریت]] [[صاحبان قدرت]] [[غرق]] در [[زندگی اشرافی]] و شاهانه نمی‌بودند.

بنابراین، کسانی می‌‌توانند موجب رستگاری [[مردم]] شوند که خود [[رستگار]] باشند و کسانی رستگارند که از [[بخل]] و [[آز]] در امانند. در نتیجه، به طور قطع، قارون‎‌ها و [[ثروتمندان]] [[حریص]] و آنها که در پی [[فزون‌خواهی]] هستند و به تعبیر [[قرآن]]، آنها که از جرگه {{متن قرآن|أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ}}<ref>«زیاده‌خواهی شما را سرگرم داشت،» سوره تکاثر، آیه ۱.</ref> هستند، نه می‌‌توانند و نه می‌خواهند از جمله [[رستگاران]] باشند. از این رو، چنین افرادی، اگر از [[قدرت سیاسی]] برخوردار باشند، ممکن نیست در پی رستگاری مردم باشند و از [[قدرت]] [[سوءاستفاده]] نکنند. به همین علت، «[[اسلام]]» با تمام توان، ثروتمندان را از قدرت سیاسی دور می‌سازد و در پی برپایی [[نظام اقتصادی]] و [[اجتماعی]] [[استواری]] است که ثروتمندان در آن، به مرکز قدرت [[کشور]] نفوذی نداشته باشند»<ref>مدرسی، محمدتقی، المجتمع الاسلامی، منطلقاته و اهدافه، ص۲۰۱.</ref>.

بنابراین، [[کارگزاران حکومت]] و [[صاحبان قدرت]]، علاوه بر شایستگی‎‌های لازم برای اداره [[کشور]]، باید سطح برخورداری آنها حداکثر در اندازه عموم [[مردم]] باشد و در عمل، [[زندگی]] آنها نشانگر این باشد که در پی [[رفاه‌طلبی]] و فزون‌‎خواهی و برتری‎‌جویی نیستند. در غیر این صورت، از [[فساد]] و [[سوءاستفاده از قدرت]] در [[امان]] نخواهند بود؛ زیرا به فرموده [[خداوند]] [[خانه]] [[آخرت]] ([[بهشت]]) را برای کسانی قرار می‎‌دهیم که در [[زمین]] خواستار برتری‎‌جویی و فساد نیستند... {{متن قرآن|تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا}}<ref>«آنک سرای واپسین! آن را برای کسانی می‌نهیم که بر آنند تا در روی زمین، نه گردنکشی کنند و نه تباهی؛ و سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره قصص، آیه ۸۳.</ref>.

== منابع ==