عدالت اجتماعی در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
==معناشناسی==
در تعریف عدالت در کتب لغت آمده است: {{عربی|العدل و العدالة... انه الاستقامة و عدم الانحراف}}<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>: «[[عدل]] و عدالت... همانا به معنای [[اعتدال]] و عدم [[انحراف]] از آن است». [[فقها]] از عدالت معنای خاصی را بیان کرده‌اند و در ابوابی همچون [[قضا]]، [[شهادات]]، [[صلات]] و [[زکات]]، تعریف‌های بسیاری از آن طرح نموده‌اند؛ از جمله به مشهور فقهای متأخر منسوب است که عدالت [[ملکه]] ثابتی است که فرد را به [[انجام واجبات]] و [[ترک محرمات]] تحریک می‌کند و مراد از آن این است که باعث و برانگیزاننده به انجام فعلی است که به طوری که از فعلیت و انجام دادن بیفتد، عدالت نخواهد بود<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>. در تعریف [[فقهی]] دیگر، عدالت عبارت است از: {{عربی|فالعدالة هي الاستقامة عملا في طريق الشريعة و في سبيل فروع الدين}}<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>: «عدالت به معنای اعتدال و [[میانه‌روی]] بر اساس [[شریعت]] و در راه [[فروع دین]] است».
===معنای لغوی===
{{اصلی|عدل در لغت}}
در تعریف عدالت در کتب لغت آمده است: {{عربی|العدل و العدالة... انه الاستقامة و عدم الانحراف}}<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>: «[[عدل]] و عدالت... همانا به معنای [[اعتدال]] و عدم [[انحراف]] از آن است».  
 
===معنای اصطلاحی===
{{اصلی|عدل در فقه}}
[[فقها]] از عدالت معنای خاصی را بیان کرده‌اند و در ابوابی همچون [[قضا]]، [[شهادات]]، [[صلات]] و [[زکات]]، تعریف‌های بسیاری از آن طرح نموده‌اند؛ از جمله به مشهور فقهای متأخر منسوب است که عدالت [[ملکه]] ثابتی است که فرد را به [[انجام واجبات]] و [[ترک محرمات]] تحریک می‌کند و مراد از آن این است که باعث و برانگیزاننده به انجام فعلی است که به طوری که از فعلیت و انجام دادن بیفتد، عدالت نخواهد بود<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>. در تعریف [[فقهی]] دیگر، عدالت عبارت است از: {{عربی|فالعدالة هي الاستقامة عملا في طريق الشريعة و في سبيل فروع الدين}}<ref>علی مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۳۶۹.</ref>: «عدالت به معنای اعتدال و [[میانه‌روی]] بر اساس [[شریعت]] و در راه [[فروع دین]] است».


[[دعوت]] به [[قسط و عدل]] در عمل دعوت به ایجاد جامعه‌ای با [[ساختار اجتماعی]] مبتنی بر [[قسط و عدل]] است. به تعبیر برخی [[محققان]]، واژه‌های «[[قسط]]» و «[[عدل]]» که در [[قرآن کریم]] نیز زیاد به کار رفته، هم رنگ و نشان [[اقتصادی]] دارند به معنای [[تعادل]] اقتصادی و [[توازن]] [[ثروت]] در [[جامعه]]، و هم رنگ و نشان [[حقوقی]] دارند به معنای [[تساوی]] [[قضایی]] و [[عدالت حقوقی]] در جامعه. البته روشن است که در موارد بسیاری ساختارهای حقوقی است که زمینه [[عدالت]] یا [[بی‌عدالتی]] و [[ظلم]] از جمله در عرصه اقتصادی را فراهم می‌کند.
[[دعوت]] به [[قسط و عدل]] در عمل دعوت به ایجاد جامعه‌ای با [[ساختار اجتماعی]] مبتنی بر [[قسط و عدل]] است. به تعبیر برخی [[محققان]]، واژه‌های «[[قسط]]» و «[[عدل]]» که در [[قرآن کریم]] نیز زیاد به کار رفته، هم رنگ و نشان [[اقتصادی]] دارند به معنای [[تعادل]] اقتصادی و [[توازن]] [[ثروت]] در [[جامعه]]، و هم رنگ و نشان [[حقوقی]] دارند به معنای [[تساوی]] [[قضایی]] و [[عدالت حقوقی]] در جامعه. البته روشن است که در موارد بسیاری ساختارهای حقوقی است که زمینه [[عدالت]] یا [[بی‌عدالتی]] و [[ظلم]] از جمله در عرصه اقتصادی را فراهم می‌کند.
۲۱۸٬۹۱۲

ویرایش