بنی مران بن جعفی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = بنی‌سعدالعشیره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} ==نسب== بنی مران از اعراب قحطانی<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۹.</ref> و از شاخه‌های قبیله سعدالعشیره هستند که نسب از مرّان بن جعفی بن سع...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==[[نسب]]== | ==[[نسب]]== | ||
بنی مران از [[اعراب قحطانی]]<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۹.</ref> و از شاخه‌های [[قبیله سعدالعشیره]] هستند که نسب از مرّان بن جعفی بن سعد العشیرة بن مالک (مذحج) بن ادد می‌برند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۰۸. نام «مرّان» و برادرش «حریم» برگرفته از نام دو مار سمی در عربستان است. (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ سمعانی، الانساب، ج۴، ص۱۴۲)</ref>. [[ذهل]] و [[وائل]] از [[فرزندان]] مرّان بودند که از همسری به نام [[صخره بنت زیدالله بن سعدالعشیره]] متولد گردیدند و توانستند [[نسل]] وی را در [[زمین]] استمرار بخشند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.</ref>. بنی مران از [[طوایف]] و شاخه‌های متعددی تشکیل یافتند که از مشهورترین آنها می‌توان از بنی وائل بن مرّان<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۴۶؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۷.</ref>، [[بنی ابال بن حنیف بن مران]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.</ref>، [[بنی حداء بن ذهل]]<ref>ابن حبیب بغدادی، مختلف القبائل و مؤتلفها، ج۱، ص۷۱؛ دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۲، ص۸۱۲؛ ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج۲، ص۴۰۷.</ref>، [[بنی ذهل بن حارث بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۵۳۶.</ref>، [[بنی سلمة بن عمرو بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۳۸. و با اندکی اختلاف: قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۲۹۲.</ref>، [[بنی حارث بن سعد بن عمرو بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۷.</ref> و [[بنی بداء بن سعد بن عمرو]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۱، ص۱۲۹. برخی منابع از او با نام و نسب بدّا بن سعد بن عمرو بن ذهل بن مران بن جعفی یاد کردند. (قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۱۷۴؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۶۷)</ref> یاد کرد. از دیگر زیر شاخه‌های این [[طایفه]] هم می‌توان از [[بنی شراحیل بن شیطان]]<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۸۶.</ref>، بنی اصهب (عوف) بن کعب<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۷۱.</ref> و [[بنی محلّق بن بکر بن وائل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.</ref> نام برد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | بنی مران از [[اعراب قحطانی]]<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۹.</ref> و از شاخه‌های [[قبیله سعدالعشیره]] هستند که نسب از مرّان بن جعفی بن سعد العشیرة بن مالک (مذحج) بن ادد می‌برند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۰۸. نام «مرّان» و برادرش «حریم» برگرفته از نام دو مار سمی در عربستان است. (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ سمعانی، الانساب، ج۴، ص۱۴۲)</ref>. [[ذهل]] و [[وائل]] از [[فرزندان]] مرّان بودند که از همسری به نام [[صخره بنت زیدالله بن سعدالعشیره]] متولد گردیدند و توانستند [[نسل]] وی را در [[زمین]] استمرار بخشند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.</ref>. بنی مران از [[طوایف]] و شاخه‌های متعددی تشکیل یافتند که از مشهورترین آنها می‌توان از بنی وائل بن مرّان<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۴۶؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۷.</ref>، [[بنی ابال بن حنیف بن مران]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.</ref>، [[بنی حداء بن ذهل]]<ref>ابن حبیب بغدادی، مختلف القبائل و مؤتلفها، ج۱، ص۷۱؛ دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۲، ص۸۱۲؛ ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج۲، ص۴۰۷.</ref>، [[بنی ذهل بن حارث بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۵۳۶.</ref>، [[بنی سلمة بن عمرو بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۳۸. و با اندکی اختلاف: قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۲۹۲.</ref>، [[بنی حارث بن سعد بن عمرو بن ذهل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۷.</ref> و [[بنی بداء بن سعد بن عمرو]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۱، ص۱۲۹. برخی منابع از او با نام و نسب بدّا بن سعد بن عمرو بن ذهل بن مران بن جعفی یاد کردند. (قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۱۷۴؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۶۷)</ref> یاد کرد. از دیگر زیر شاخه‌های این [[طایفه]] هم می‌توان از [[بنی شراحیل بن شیطان]]<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۸۶.</ref>، بنی اصهب (عوف) بن کعب<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۷۱.</ref> و [[بنی محلّق بن بکر بن وائل]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.</ref> نام برد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
==مواطن و منازل بنی مرّان== | |||
خاستگاه اصلی این [[قوم]]، [[یمن]] بود<ref>ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۴۵-۲۴۶؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۱۰.</ref>. آنان پیش از [[اسلام]] و اوایل دوران [[اسلامی]]، همراه با [[قبیله]] [[مادری]] خود [[جعفی]]، در یمن و به طور خاص، [[وادی]] «[[جردان]]» در غرب حضرموت<ref>حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۹۱، ۱۰۱-۱۰۲.</ref> به سر می‌بردند. ضمن این که جماعتی از ایشان نظیر طایفه ذهل بن حارث بن ذهل بن مرّان و زیر شاخه آن، بنی حدّاء بن ذهل، از ساکنان منطقه «[[العرج]]»<ref>از مناطق متعددی تحت عنوان «العرج» یاد شده که از جمله آن می‌توان به سرزمینی بین مکه و مدینه و نیز منطقه‌ای در یمن بین «محالب» و «مهجم» نام برد. (حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۹۸-۹۹)</ref> محسوب می‌شدند<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۵۳۶.</ref>. علاوه بر یمن، [[عراق]] و به‌ویژه [[حیره]] از دیگر مناطق حضور بنی مران بن جعفی بود<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.</ref>. از مهمترین [[طوایف]] ساکن حیره می‌توان از [[بنی محلق بن بکر بن وائل]] یاد کرد<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.</ref>. به نظر می‌رسد این دسته از وائلی‌ها، جزء آن گروه از جعفی‌هایی باشند که اندکی پیش از اسلام و در [[زمان]] [[حکمرانی]] [[حمیریان]] بر یمن، از [[سرزمین]] آباء و اجدادی خود به حیره و مناطق [[فرات]] و [[انبار]] کوچیدند و در این مناطق ساکن شدند. این گروه از [[مردم]] [[جعفی]] به «[[اعراب]] ضاحیه»، مشهور بودند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الطبری، ج۱، ص۶۱۲.</ref>. پس از انجام [[فتوحات اسلامی]]، جمعی از بنی مرّانی‌ها به [[سرزمین‌های مفتوحه]] از جمله [[عراق]] و به‌ویژه [[کوفه]] کوچ کردند و در آنجا رحل اقامت افکندند<ref>ر.ک: طبری، تاریخ الطبری، ج۵، ص۲۷۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۱۵۹-۱۶۰؛ ابن عبد البر، الاستیعاب، ج۲، ص۸۳۴.</ref>. همچنین بسیاری از آنان به [[مصر]] و [[اندلس]] رفتند و در آن سکونت گزیدند<ref>الجامع (جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلی الیمن و قبائلهم)، ج۱، ص۳۳۲.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
==بنی مَرّان و [[تاریخ]] [[جاهلیت]]== | |||
تاریخ [[جاهلی]] بنی مران بن جعفی هم، - چونان غالب [[قبایل]] و [[طوایف]] جاهلی، - بیشتر به [[جنگ]] و زد و خوردهای نظامی گذشت. آنان به خصوص با [[قبیله]] [[بنی عامر بن صعصعه]] مناسبات خصمانه‌ای را [[تجربه]] کردند. [[شراحیل بن شیطان بن حارث بن أصهب]] از رؤسای [[بنی جعفی]] - که غارات بسیاری را علیه [[اقوام]] دیگر به راه انداخته بود، - در یکی از همین [[نبردها]]، توسط [[بنی جعدة بن کعب]] از [[بنی عامر بن صعصعه]] کشته شد<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۹.</ref>. حرّاب (علقمه) بن مالک بن حجر بن حارث بن أصهب هم دیگر [[رییس قبیله]] بنی جعفی بعد از شراحیل بود که در [[نبرد]] با [[بنی عامر]] [[جان]] سپرد<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۵؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۴۰۷.</ref>. کشته شدن این دو بزرگ جعفی، بازتاب وسیعی در اشعار [[شاعران]] بزرگ جاهلی آن عصر، از جمله [[نابغه جعدی]]<ref>{{عربی|أرحنا معدّا من شراحیل بعدما *** أراهم مع الشّمس الکواکب مظهرا}} (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۴-۳۰۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۱۶)</ref> و [[عمرو بن معدی کرب]]<ref>{{عربی|و هم قتلوا بذی قلع ثقیفا *** فما عقلوا و ما فاءوا بزند *** و هم سحبوا علی الدهنا جیوشا *** یعید بهم شراحیل و یبدی *** و هم ترکوا القبائل من معدّ *** ضبابا مجحرین بکل حقد}} (دیوان عمرو بن معدی کرب، ص۸۰)</ref> داشت. [[دهر بن حداء بن ذهل جعفی]] هم از دیگر جرّاران [[یمن]] بود<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۵۲.</ref> که در نبردی که همراه با [[قبایل]] [[مذحج]] و همدان علیه [[بنی عقیل]] بن کعب - از [[طوایف]] [[عامر بن صعصعه]] - داشت<ref>مرزبانی، معجم الشعراء، ص۵۰۹؛ ابن سلّام، طبقات فحول الشعراء، ج۲، ص۷۷۰-۷۷۱.</ref>، در «[[یوم النخیل]]»<ref>ابن سلّام، طبقات فحول الشعراء، ج۲، ص۷۷۰.</ref> به دست آنان کشته شد<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۵۲. نیز ر.ک: مرزبانی، معجم الشعراء، ص۵۰۹. ابن درید و قلقشندی از این فرد با نام «[[أسماء بن دهر بن حداء]]» یاد کرده و آورده‌اند که او از شجاعان و از رؤسای قوم خود بود که به دست بنی جَعْدة بن کعب کشته شد. (ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۴۰۶؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۰۶.) این شخص در کتاب ابن کلبی با نام «ابو دهر» نام برده شده است. ابن کلبی، ابو دهر را از رؤسای بنی جعفی به شمار آورده و از کشته شدن او توسط بنی عقیل بن کعب بن ربیعة بن عامر بن صعصعه خبر داده است. از آنجا که ابن کلبی در این کتاب، از ابو دهر و أسماء بن دهر بن الحدّاء بن ذهل با دو عنوان جدا از هم نام برده، چنین برداشت می‌شود که او، آنها را شخصیت واحدی نمی‌دانسته است. (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.)</ref>. چنین به نظر می‌رسد که بنی مرّانی‌ها هم، - مانند دیگر [[جعفی‌ها]] و مذحجی‌ها، - در [[جاهلیت]]، به [[پرستش]] [[بت‌ها]] [[اشتغال]] داشتند و به احتمال، بتی به نام «فراض» - [[بت]] [[قوم]] مادری‌شان [[سعد العشیره]] - را می‌پرستیدند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۵۷؛ صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۶، ص۳۳۸.</ref>. آنان در این دوره، مانند بسیاری دیگر از [[اعراب]]، به [[عادات]] و رسومی تن داده بودند که اجتناب از خوردن [[قلب]] حیوانات از آن جمله بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۴۵-۲۴۶؛ صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۶، ص۳۱۴.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||