|
برچسب‌ها: جایگزین شد پیوندهای ابهام‌زدایی |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ثعلبة بن میمون اسدی کوفی در رجال و تراجم]]| پرسش مرتبط = }} | | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ثعلبة بن میمون اسدی کوفی در رجال و تراجم]]| پرسش مرتبط = }} |
| == آشنایی اجمالی == | | == آشنایی اجمالی == |
| ثعلبة بن میمون<ref>ر.ک: أ. منابع شیعی رجال البرقی، ص۴۸ و ۴۹؛ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۴۱۲، ش۷۷۶؛ رجال النجاشی، ص۱۱۷، ش۳۰۲؛ رجال الطوسی، ص۱۷۴، (ش ۲۰۵۸)، ص۳۲۷، (ش ۴۸۹۹) و ص۳۳۳، (ش ۴۹۶۰)؛ رسالة أبی غالب الزراری، ص۱۸۴؛ خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۳۰، ش۱؛ معالم العلماء، ص۶۶، ش۱۵۹؛ الرجال (ابن داوود)، ص۷۸، ش۲۸۲؛ التحریر الطاووسی، ص۹۶، ش۶۸؛ منهج المقال، ج۳، ص۱۳۲، ش۹۴۲؛ نقد الرجال، ج۱، ص۳۱۹، ش۸۶۷؛ إکلیل المنهج، ص۱۵۴، ش۱۹۱؛ مجمع الرجال، ج۱، ص۳۰۰ و ۳۰۱؛ جامع الرواه، ج۱، ص۱۴۰، ش۱۱۰۵؛ الرجال (حر عاملی)، ص۷۴، ش۲۵۸؛ الوجیزة فی الرجال، ص۴۱، ش۳۲۳؛ منتهی المقال، ج۲، ص۲۰۱، ش۵۱۰؛ ج۷، ص۱۰۶، (ش ۳۳۲۳ و ۳۳۲۷)؛ عدة الرجال، ج۲، ص۱۰۸؛ تکملة الرجال، ج۱، ص۳۲۹؛ شعب المقال، ص۵۸، ش۱۲۴؛ بهجة الآمال، ج۲، ص۴۷۲؛ رجال الخاقانی، ص۱۱۸؛ أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۵؛ تنقیح المقال، ج۱۳، ص۳۸۸، ش، ۳۴۸۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۳۱۶، ش۲۰۰۱؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۸۹، ش۲۳۶۲؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۴۸۹، ش۱۳۰۷؛ ج۱۱، ص۲۰۷، (ش ۲۱ و ۲۳)؛ الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق{{ع}}، ج۱، ص۲۷۱، ش۵۵۸.
| | [[ابواسحاق ثعلبة بن میمون أسدی کوفی]] [[اهل کوفه]]<ref>رجال الطوسی ۳۴۵.</ref> و از [[موالی]] [[بنی اسد]] و [[بنی سلامه]] بود<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۴.</ref> و در زمره [[اصحاب]] [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} به شمار میرفت<ref>رجال الطوسی ۱۶۱ و۳۴۵.</ref> و از آن دو [[بزرگوار]] روایاتی نقل کرده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۴ رجال الطوسی ۱۶۱ و۳۴۵.</ref> از محدثانی چون [[زراره]]،<ref>اختیار معرفة الرجال ۶، ۱۲ و ۱۱۴.</ref> [[ابوبکر حضرمی]]<ref>اختیار معرفة الرجال ۶، ۱۲ و ۱۱۴.</ref> و [[علی بن مغیره]]<ref>اختیار معرفة الرجال ۶، ۱۲ و ۱۱۴.</ref> نیز [[روایت]] کرده است. وی از [[فقیهان]] و [[دانشمندان شیعه]] بود و با [[علم قرائت]]، نحو و لغت نیز آشنایی کامل داشت.<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۴.</ref> کسانی چون [[ظریف بن ناصح]]،<ref>تنقیح المقال ۱/۱۹۶.</ref> [[حسن بن علی بن فضال]]<ref>اختیار معرفة الرجال ۴۱۲ لسان المیزان ۲/۸۲.</ref> و [[محمد بن اسماعیل بن بزیع]]<ref>جامع الرواة ۱/۱۴۱ منتهی المقال ۱/۲۰۳.</ref> از او روایت شنیده و نقل کرده‌اند. او از [[محدثان]] مورد [[اعتماد]]، فردی صاحب نام، موجّه، [[خیّر]] و [[نیکوکار]] بود و زیاد به [[عبادت]] می‌‌پرداخت و زاهدانه [[زندگی]] می‌‌کرد.<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۴.</ref> وی دارای تألیفی به نام کتاب الحدیث بوده است<ref>الذریعه ۶/۳۱۶.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۲۱۶.</ref> |
| ب. منابع سنی: لسان المیزان، ج۲، ص۸۲، ش۳۳۲. </ref>، بیش از بیست مورد در [[اسناد روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از منابع مختلف واقع شده است؛ نمونه:
| |
| | |
| {{متن حدیث|أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} [قَالَ: سَأَلْتُهُ] عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ}}<ref>بی‌گمان پرهیزگاران چون دمدمه‌ای از شیطان به ایشان رسد (از خداوند) یاد می‌کنند و ناگاه دیده‌ور می‌شوند سوره اعراف، آیه ۲۰۱.</ref> قَالَ هُوَ الْعَبْدُ يَهُمُّ بِالذَّنْبِ ثُمَّ يَتَذَكَّرُ فَيُمْسِكُ فَذَلِكَ قَوْلُهُ {{متن قرآن|تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ}}<ref>بی‌گمان پرهیزگاران چون دمدمه‌ای از شیطان به ایشان رسد (از خداوند) یاد می‌کنند و ناگاه دیده‌ور می‌شوند سوره اعراف، آیه ۲۰۱.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۲۶۷ - ۲۶۸ به گزارش از الکافی، ج۲، ص۴۳۴ - ۴۳۵، ح۷.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 157-158.</ref>
| |
| | |
| ==شرح حال [[راوی]]==
| |
| ثعلبة بن میمون از [[فقهاء]]، [[محدثان]]، [[راویان]] بنام و مورد [[اعتماد]] امامی [[کوفی]] دوران [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} بوده است و [[احادیث]] فراوانی در [[جوامع حدیثی]] از وی با عنوان ثعلبة بن میمون<ref>الکافی، ج۱، ص۶۰، ح۶.</ref>، «ثعلبة»<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۷، ص۲۱۵.</ref>، [[ابی اسحاق ثعلبة بن میمون]]<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۵۶، ح۸۸: {{متن حدیث|... ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ...}}.</ref>، [[ابی اسحاق ثعلبه]]<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۱۰، ح۴: {{متن حدیث|... عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ...}}. </ref> و [[ثعلبة بن میمون أبی اسحاق]]<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۹۹ - ۳۰۰، ح۱: {{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ قَالَ: حَدَّثَنَا ثَعْلَبَةُ بْنُ مَيْمُونٍ أَبُو إِسْحَاقَ...}}.</ref> [[روایت]] شده است. وی دارای یک اثر [[علمی]] نیز بوده که گروهی آن را روایت کرده‌اند. [[رجالیان]] قدماء در [[کتب رجالی]] از وی یاد کرده و به معرفی وی پرداختند و وی را به [[جامعیت]] علمی، [[زهد]] و [[پارسایی]]، حسن عمل و [[کثرت عبادت]] وصف و با عنوان «أبو اسحاق فقیه» و «أبو اسحاق نحوی» یاد کرده‌اند<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۳۷۵، ش۷۰۵؛ رجال النجاشی، ص۱۱۷، ش۳۰۲. </ref>. | |
| | |
| [[علامه شوشتری]]: {{عربی|"إن النجاشي وصفه بأبي إسحاق النحوي. ولكن في الكشي بعد ذكر الستة الذين هم فقهاء أصحاب الصادق{{ع}} قالوا: وزعم أبو إسحاق الفقيه - و هو ثعلبة بن ميمون - أن أفقه هؤلاء جميل بن دراج، ولعله يوصف بكل من النحوي والفقيه، فكان فقيهاً نحوياً"}}<ref>قاموس الرجال، ج۲، ص۴۹۰، ش۳۰۷.</ref>.
| |
| | |
| [[کشی]]: {{عربی|"ذكر حمدويه، عن محمد بن عيسى، أن ثعلبة بن ميمون مولى محمد ابن قيس الأنصاري، وهو ثقة؛ خير؛ فاضل؛ مقدم؛ معلوم في العلماء والفقهاء الأجلة من هذه العصابة"}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۴۱۲، ش۷۷۶.</ref>.
| |
| | |
| [[نجاشی]]: {{عربی|أبو إسحاق النحوي، كان وجها في أصحابنا، قارئاً، فقيهاً، نحوياً، لغوياً، راوية، وكان حسن العمل، كثير العبادة والزهد، روي عن أبي عبدالله وأبي الحسن{{عم}} له كتاب تختلف الرواية عنه<ref>بعضی از [[محققان]] در توضیح عبارت {{عربی|تختلف الروایة عنه}} نوشته‌اند: {{عربی|یحتمل فیه وجوه: أحدها: الإختلاف من جهة الإمام، بمعنی أن یسند کتابه إلی ما رواه عن أبی عبدالله{{ع}}، أو عن الکاظم{{ع}}، أو عنهما جمیعاً، أو عن الرجال عنهما. ثانیها: الإختلاف من جهة الموضوع فی الفقه أو [[أحد]] أبوابه، کالطهارة، و الوضوء، و الغسل، و الدماء، و أمثالها، أو فی التوحید، أو النبوة، أو الإمامة، أو الموالید، و الوفیات و السیر و التفسیر و نحوها من سایر العلوم. ثالثها: الإختلاف من جهة عنوان الکتاب، و [[المصنف]]، و الأصل، و النوادر، و المسائل و الرسائل، و سایر صنوف التألیف، أو غیر ذلک مما یمکن [[اختلاف]] ما جمع فیه}}. ([[تهذیب المقال]]، ج۴، ص۳۲۹)
| |
| بعضی هم احتمال دادند که مراد، [[نقل روایات]] گوناگون در موضوعات مختلف از [[امام]]{{ع}} است. (أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۵: {{عربی|و کتاب مختلف الروایة الظاهر أن المراد به الحاوی للروایات المختلفة الواردة عنه{{ع}}}}.)</ref>، قد رواه جماعات من الناس. قرأت علي الحسين بن عبيد الله، أخبركم أحمد بن محمد الزراري، عن حميد قال: حدثنا أبو طاهر محمد بن تسنيم قال: حدثنا عبدالله بن محمد المزخرف الحجال، عن ثعلبة بالكتاب}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۷ - ۱۱۸، ش۳۰۲.</ref>.
| |
| | |
| [[علامه حلی]]: {{عربی|ثعلبة بن ميمون، مولي بني أسد ثم مولي بني سلامة، كان وجهاً في أصحابنا قارئاً فقيهاً نحوياً لغوياً راوية، وكان حسن العمل كثير العبادة والزهد، روي عن الصادق{{ع}} والكاظم{{ع}} وكان فاضلاً متقدماً معدوداً في العلماء الفضلاء (القضاة خ ل) الأجلة في هذه العصابة، سمعه هارون الرشيد يدعو في الوتر فأعجبه}}<ref>خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۳۰، ش۱.</ref>.
| |
| | |
| [[ابن حجر عسقلانی]] از [[رجالیان سنی]]: {{عربی|ثعلبة بن ميمون الكوفي أبو سحاق؛ ذكره الكشي في رجال الشيعة<ref>این عبارت از شیخ طوسی است و ابن حجر آن را به کشی نسبت داده است.</ref> وقال ابن النجاشي كان كثير العبادة وقال روي عن جعفر و موسى بن جعفر و صنف مختلف الرواية عن جعفر؛ روي عنه محمد بن عبدالله المزخرف و علي بن أسباط و الحسن بن علي الخزار و طريف بن ناصح و غيره}}<ref>لسان المیزان، ج۲، ص۸۲ - ۸۳، ش۳۳۲. </ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 158-160.</ref>
| |
| | |
| ==[[طبقه راوی]]==
| |
| [[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] ثعلبة بن میمون پیدا نیست؛ ولی [[برقی]] در [[کتاب الرجال]] در سه جا از [[راوی]] یاد کرده است؛ یکی در [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} با عنوان [[أبو إسحاق النحوی]] و بار دوم در ردیف [[اصحاب امام کاظم]]{{ع}} که از اصحاب امام صادق{{ع}} نیز شمرده شده‌اند، با عنوان [[أبو إسحاق ثعلبة بن میمون کوفی]] و بار سوم در ردیف کسانی که تنها از اصحاب امام کاظم{{ع}} شمرده شده‌اند، با عنوان ثعلبة بن میمون<ref>رجال البرقی، ص۴۳، ص۴۸ و ۴۹.</ref>.
| |
| | |
| [[شیخ طوسی]] نیز در کتاب [[رجال طوسی|الرجال]] در سه موضع از راوی یاد کرده است؛ دو بار در اصحاب امام صادق{{ع}} که یکی با عنوان [[ثعلبة بن میمون الأسدی الکوفی]]<ref>رجال الطوسی، ص۱۷۴، ش۲۰۵۸. </ref> و دیگری با عنوان {{عربی|"ثعلبة بن ميمون عن بعض أصحابنا"}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۲۷، ش۴۸۹۹.</ref> است و یک بار نیز در اصحاب امام کاظم{{ع}} با عنوان {{عربی|"ثعلبة بن ميمون؛ كوفي له كتاب"}}<ref> با اینکه شیخ طوسی در اینجا تصریح کرده که ثعلبة بن میمون صاحب کتاب بوده؛ ولی در الفهرست خودش که به ذکر نام راویان صاحب اثر اختصاص دارد، از وی یاد نکرده است که علامه شوشتری آن را بر غفلت شیخ طوسی حمل کرده (قاموس الرجال، ج۲، ص۴۹۰: {{عربی|و عدم عنوان الفهرست له غفلة بعد قوله فی رجاله له کتاب}}) و بعضی هم علت آن را نداشتن طریق به کتاب ثعلبه دانستند. (تهذیب المقال، ج۴، ص۳۲۹: {{عربی|لعدم الظفر إلی الطریق إلیه فی وقت تألیفه، و الإکتفاء فی أصل النسبة بما ذکره فی الرجال}}. </ref> روی عن أبی عبدالله{{ع}} یکنی أبا إسحاق<ref>رجال الطوسی، ص۳۳۳، ش۴۹۶۰. </ref>.
| |
| | |
| از قضیه‌ای که [[نجاشی]] در [[ترجمه]] ثعلبة بن میمون نقل کرده، استفاده می‌شود که [[ثعلبه]] تا سال ۱۸۸ هجری قمری زنده بوده است.
| |
| | |
| به نوشته نجاشی، [[هارون الرشید]] در بازگشت از [[سفر حج]] به [[کوفه]] رفت و در مکانی که به [[مسجد]] [[سماک]] معروف بود، رسید و در مسیر خویش، ثعلبة بن میمون را [[مشاهده]] کرد که در یکی از غرفه‌های مسجد، در [[نماز وتر]] خود در حال [[دعا خواندن]] است؛ [[هارون الرشید]] تحت تأثیر دعای [[ثعلبه]] قرار گرفت که چگونه با [[فصاحت]] و عبارت [[نیکو]] در حال [[نیایش]] است، از این رو [[مشتاق]] شنیدن دعای وی شد و توقف کرد و هر آن کس نیز که با او بود، ایستاد و به دعای وی گوش داد و سپس به فضل [[بن ربیع]] که همراهش بود، گفت که آیا آنچه را من می‌شنوم شما هم می‌شنوید و سپس گفت که او از [[نیکان]] ما در [[شهر کوفه]] است<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۸، ش۳۰۲: {{عربی|حدثنا علی بن الحسن بن فضال، عن علی بن أسباط قال: لما أن حج هارون الرشید مر بالکوفة، فصار إلی الموضع الذی یعرف بمسجد سماک و کان ثعلبة ینزل فی غرفة علی الطریق، فسمعه هارون، و هو فی الوتر، و هو یدعو - و کان فصیحاً حسن العبارة - فوقف یسمع دعاءه، و وقف من قدامه و من خلفه و أقبل یتسمع، ثم قال للفضل بن الربیع ما تسمع ما أسمع؟ ثم قال: إن خیارنا بالکوفة}}. </ref>.
| |
| | |
| در [[رجال نجاشی]] به [[زمان]] سفر حج هارون الرشید اشاره نشده؛ ولی [[ابن الجوزی]] در «المنتظم» آن را از وقایع سال ۱۸۸ هجری قمری آورده و نوشته است: {{عربی|وفيها حج بالناس الرشيد، وهي آخر حجة حجها الرشيد، ولقيه بهلول في الطريق، فوعظه. أخبرنا محمد بن ناصر قال: أخبرنا محمد أبو الغنائم بن ميمون الزينبي قال: حدثنا محمد بن علي بن عبدالرحمن قال: حدثنا زيد بن الحاجب قال: أخبرنا محمد بن هارون قال: حدثنا علي بن الحسن قال: حدثنا علي بن إبراهيم الكرخي قال: حدثنا محمد بن الحسن الحراني قال: حدثنا أحمد بن عبدالله القزويني، عن الفضل بن الربيع قال: حججت مع هارون الرشيد، فمررنا بالكوفة، فإذا بهلول المجنون يهذي، فقلت: اسكت فقد أقبل أمير المؤمنين. فسكت، فلما حاذاه الهودج قال: يا أمير المؤمنين... قال الصولي: و حدثنا إسحاق بن إبراهيم البزار قال: حدثنا إسحاق بن إبراهيم السندي، عن أبي بكر بن عياش أنه قال: وقد مر به الرشيد بالكوفة منصرفاً من الحج سنة ثمان وثمانين ومائة: لا يحج الرشيد بعد هذه الحجة، ولا يحج بعده خليفة أبداً}}<ref>المنتظم، ج۹، ص۱۵۵ - ۱۵۶.</ref>.
| |
| | |
| بر این اساس می‌‌توان استظهار کرد که ثعلبة بن میمون دوران [[امام رضا]]{{ع}} را نیز [[ادراک]] کرده است.
| |
| | |
| در [[اسناد روایات]] در دو سند، ثعلبة بن میمون از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] کرده است:
| |
| #{{متن حدیث|أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ وَ حُسَيْنِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنِ الرَّجُلِ يَعْبَثُ بِذَكَرِهِ بِيَدِهِ حَتَّى يُنْزِلَ}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۱۰، ص۶۴، ۲۳۴؛ الاستبصار، ج۴، ص۲۲۶، ح۸۴۷.</ref>؛
| |
| #{{متن حدیث|أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنِ الصَّلَاةِ خَلْفَ الْمُخَالِفِينَ فَقَالَ فَمَا هُمْ عِنْدِي إِلَّا بِمَنْزِلَةِ الْجُدُرِ}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۳، ص۲۶۶، ح۷۵۴.</ref>؛
| |
| | |
| وی در [[اسناد]] متعددی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز روایت کرده است، بنابراین می‌‌توان گفت که ثعلبة بن میمون با چهار امام [[معصوم]]{{عم}} یعنی امام باقر، امام صادق، [[امام کاظم]] و امام رضا{{عم}} همدوره بوده است؛ لکن روایتش از امام باقر{{ع}} [[ثابت]] نیست؛ زیرا در روایت یکم {{عربی|ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ وَ حُسَيْنِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}}...}} اگر [[ثعلبه]] و [[حسین بن زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} روایت کرده باشند، مناسب بود گفته شود: {{متن حدیث|قَالا سَأَلْنَا}} در حالی که در [[سند روایت]] تعبیر {{متن حدیث|قَالَ: سَأَلْتُ}} به کار رفته است، پس به احتمال [[قوی]]، [[راوی]] آخر از سند افتاده و صحیح آن، {{عربی|ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ وَ حُسَيْنِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}}}} است؛ مؤیدش نقل ثعلبه از امام باقر{{ع}} به واسطه [[زراره]] در موارد متعدد است<ref>ر.ک: بصائر الدرجات، ج۱، ص۴۲، ح۲۴ و ۲۵؛ الکافی، ج۱، ص۶۵، ح۵؛ و....</ref>.
| |
| | |
| در [[روایت]] دوم هم {{عربی|عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}}}} [[راوی]] آخر از سند افتاده است؛ زیرا همین روایت در [[الکافی]] نقل شده و در سندش {{عربی|عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}}}} ثبت شده است<ref>الکافی، ج۳، ص۳۷۳، ح۲: {{متن حدیث|عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنِ الصَّلَاةِ خَلْفَ الْمُخَالِفِينَ فَقَالَ مَا هُمْ عِنْدِي إِلَّا بِمَنْزِلَةِ الْجُدُرِ}}.</ref>.
| |
| | |
| اما روایتش از [[امام کاظم]]{{ع}} که [[نجاشی]] به آن تصریح کرده<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۸، ش: ۳۰۲: {{متن حدیث|رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ وَ أَبِي الْحَسَنِ{{عم}}}}.</ref>، در هیچ موردی یافت نشده است، بلکه بیشترین [[روایات]] ثعلبة بن میمون از امام صادق{{ع}} است که در بیشتر موارد، باواسطه است<ref>ر.ک: المحاسن، ج۱، ص۲۷۶، ح۳۸۹؛ ج۲، ص۵۳۸، ح۸۱۸؛ الکافی، ج۲، ص۱۶۴، ح۹؛ و....</ref> و در بعضی موارد، بی‌واسطه<ref>ر.ک: فضائل أمیرالمؤمنین{{ع}}، ص۱۱۴، ح۱۰۹؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۴۳، ح۹۹۲؛ معانی الأخبار، ص۱۸۳، ح۱؛ و....</ref>.
| |
| | |
| '''نتیجه:''' از قرائن یاد شده استظهار می‌شود که ثعلبة بن میمون از احداث [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} بوده و اواخر [[عمر شریف]] آن حضرت را در دوره جوانی‌اش [[ادراک]] کرده و بقیه عمرش را در دوره امام کاظم و امام [[رضا]]{{عم}} گذرانده؛ ولی روایتی از این دو [[بزرگوار]] در [[جوامع حدیثی]] نقل نکرده؛ یا اینکه به دست ما نرسیده است.
| |
| | |
| [[آیت الله بروجردی]]، ثعلبة بن میمون را از [[طبقه پنجم راویان]] دانسته است<ref>الموسوعة الرجالیه، ج۴، ص۸۳، ص۴۰۶ و ج۷، ص۱۱۴۶.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 160-165.</ref>
| |
| | |
| ==[[استادان]] و [[شاگردان راوی]]==
| |
| ثعلبة بن میمون از بسیاری مانند [[زرارة بن أعین]]، [[أبی خالد القماط]]، [[حمران]]، [[أبی بصیر]]، [[عبد الأعلی بن أعین]]، [[أبو أمیه]] ([[یوسف بن ثابت بن أبو سعید]])، [[حمزة بن محمد الطیار]]، میسر، [[بدر بن الخلیل الأسدی]]، [[معمر بن عمر]]، [[أبی الجارود]]، [[اسحاق بن عمار]]، [[بشیر الدهان]]، [[محمد بن قیس]] و [[عبید بن زرارة]]<ref>ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۴۰۴، ج۳، ص۱۷۱ و ۵۹۵؛ ج۴، ص۱۳۶، ج۵، ص۴۶۶، ۴۷۴ و ۵۶۱؛ ج۷، ص۷۹؛ ج۸، ص۳۹۲ و ۴۲۹، ج۱۳، ص۱۱۳؛ بصائر الدرجات، ج۱، ص۳۳۱، ح۳؛ المحاسن، ج۱، ص۱۵۶، (ح ۸۸)؛ ج۲، ص۳۸۷، (ح۶) و ص۵۷۱، (ح۱۰). </ref>[[حدیث]] نقل کرده است که از استادانش شمرده می‌شوند و عده‌ای همچون [[الحسن بن علی بن فضال]]، [[عبدالله بن محمد الحجال الأسدی]]، [[احمد بن محمد بن أبی نصر]]، [[سلیمان بن سفیان]]، [[علی بن اسباط]]، [[أبو داوود المسترق]] و [[علی بن اسماعیل المیثمی]]<ref>ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۴، ص۴۴۲ - ۴۴۳، ج۵، ص۴۶۶؛ ج۸، ص۲۳۲؛ ج۱۱، ص۲۴۵؛ الأصول الستة عشر، ص۱۲۲؛ بصائر الدرجات، ص۴۲، (ح۲۴) و ص۳۳۲، (ح۸).</ref> از وی [[روایت]] کرده‌اند که از شاگردانش به شمار می‌آیند.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 165.</ref>
| |
| | |
| ==[[مذهب]] [[راوی]]==
| |
| به چند دلیل، ثعلبة بن میمون از [[فقهاء]] و [[محدثان]] بنام امامی است:
| |
| #یاد کردن نام وی در [[رجال نجاشی]] که به [[راویان]] امامی اختصاص دارد.
| |
| #تعبیر [[نجاشی]]: {{عربی|"كان وجهاً في أصحابنا}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۷ - ۱۱۸، ش۳۰۲.</ref>.
| |
| #عبارت [[کشی]]: {{عربی|"و هو...، مقدم معلوم (معدود) في العلماء و الفقهاء والأجلة من هذه العصابة"}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۴۱۲، ش۷۷۶.</ref>.
| |
| #مضامین [[روایات]] وی؛ نمونه‌ها:
| |
| ##{{متن حدیث|عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ قَالَ: اعْرِفْ إِمَامَكَ فَإِنَّكَ إِذَا عَرَفْتَهُ لَمْ يَضُرَّكَ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ وَ مَنْ عَرَفَ إِمَامَهُ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَرَى هَذَا الْأَمْرَ ثُمَّ خَرَجَ الْقَائِمُ{{ع}} كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ كَمَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ}}<ref>الغیبه (طوسی)، ص۴۵۹.</ref>؛
| |
| ##{{متن حدیث|عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنِ الصَّلَاةِ خَلْفَ الْمُخَالِفِينَ فَقَالَ مَا هُمْ عِنْدِي إِلَّا بِمَنْزِلَةِ الْجُدُرِ}}<ref>{{عربی|أی لا یعتد بصلاتهم و قراءتهم}}.</ref> و <ref>الکافی، ج۳، ص۳۷۳، ح۲. </ref>؛
| |
| ##{{متن حدیث|عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ بَشِيرٍ الدَّهَّانِ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}: إِنَّ هَذِهِ الْمُرْجِئَةَ وَ هَذِهِ الْقَدَرِيَّةَ وَ هَذِهِ الْخَوَارِجَ لَيْسَ مِنْهُمْ أَحَدٌ إِلَّا وَ هُوَ يَرَى أَنَّهُ عَلَى الْحَقِّ وَ إِنَّكُمْ إِنَّمَا أَجَبْتُمُونَا فِي اللَّهِ ثُمَّ تَلَا {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، {{متن قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.</ref>، {{متن قرآن|مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ}}<ref>هر که از پیامبر فرمانبرداری کند بی‌گمان از خداوند فرمان برده است و هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم سوره نساء، آیه ۸۰.</ref> {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ}}<ref>بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref> ثُمَّ قَالَ وَ اللَّهِ لَقَدْ نَسَبَ اللَّهُ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ فِي الْقُرْآنِ إِلَى إِبْرَاهِيمَ مِنْ قِبَلِ النِّسَاءِ ثُمَّ قَالَ {{متن قرآن|وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ}}<ref>و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را راهنمایی کردیم- نوح را پیش‌تر راهنمایی کرده بودیم- و داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را که از فرزندزادگان وی بودند (نیز راهنمایی کردیم)؛ و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم سوره انعام، آیه ۸۴.</ref> إِلَى قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَيَحْيَى وَعِيسَى}}<ref>و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس را (نیز)؛ آنان همه از شایستگان بودند سوره انعام، آیه ۸۵.</ref>}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۵۶، ح۸۸.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 166-167.</ref>
| |
| | |
| ==جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]]==
| |
| [[کشی]]، [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]] به [[وثاقت]] ثعلبة بن میمون تصریح نکردند، که سبب گردید بعضی در وثاقت وی [[تأمل]] و درنگ کنند.
| |
| | |
| [[فقیه]] [[سبزواری]] پس از نقل روایتی که در سندش ثعلبة بن میمون قرار گرفته، نوشته است: {{عربی|وليس في شأنه ما يتخيل منه التوثيق إلا ما نقل الكشي، عن حمدويه، عن محمد بن عيسى من توثيقه، و الإعتماد علي مجرد ذلك مشكل}}<ref>ذخیرة المعاد، ج۲، ص۱۸۶. </ref>؛ {{عربی|وفي الحکم بثقته تأمل}}<ref>ذخیرة المعاد، ج۲، ص۱۹۶. </ref>.
| |
| | |
| [[ابوعلی حائری مازندرانی]] علت تأمل در وثاقت ثعلبة بن میمون را دو دانسته است:
| |
| #وثاقت خود [[محمد بن عیسی]] که به [[توثیق]] [[ثعلبه]] پرداخت [[قطعی]] نیست (کشی، توثیق ثعلبه را از محمد بن عیسی نقل کرده است<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۴۱۲، ش۷۷۶: {{عربی|ذکر حمدویه، عن محمد بن عیسی، أن ثعلبة بن میمون و هو ثقة}}.</ref>).
| |
| #اوصافی که نجاشی درباره ثعلبة بن میمون ذکر کرده بر بیش از [[حُسن حال]] وی دلالت ندارند<ref>ر.ک: منتهی المقال، ج۲، ص۲۰۳، ش۵۱۰.</ref>.
| |
| استاد الکُل [[وحید بهبهانی]] از عبارت مرحوم سبزواری در [[ذخیرة المعاد (کتاب)|ذخیرة المعاد]] بسیار برآشفته شده و پس از آنکه ثعلبة بن میمون را با عبارت {{عربی|من أعاظم الثقات والزهاد والعباد والفقهاء والعلماء الأمجاد}} وصف کرده، تأمل در وثاقت ثعلبه را در نهایت رکاکت و سخافت دانسته است<ref>منهج المقال، ج۳، ص۱۳۲ - ۱۳۳، ش۹۴۲: {{عربی|و مع ذلك ربما يتأمل في وثاقته لعدم ذكرها بلفظها يحتمل كونه من محمد بن عيسي و ربما يكون هذا هو الظاهر و أنت خبير بأن هذا التأمل في غاية الركاكة و نهاية السخافة و الشناعة و بنهاية الظهور لا يحتاج إلي التنبيه و لعمري إن جش لم يدر أنه سيجيء من يقنع بمجرد ثقة بل و بمجرد رجحانه و لا يكفيه جميع ما ذكر علي أن محمد بن عيسي من الثقات و أيضاً غير خفي أن ذكر كش ذلك ليس مجرد القصة و الحكاية بل الظاهر أن الإتيان به لأجل الإنتفاع و أنه في مقام الإعتداد و الإعتماد و مر في أبان بن عثمان عند ذكر من أجمعت العصابة قالوا: و زعم أبو إسحاق الفقيه أن أوجه هؤلاء جميل و الظاهر منه استنادهم إليه و اعتمادهم عليه و بالجملة هو أجل من أن يحتاج إلي ذكر أمثال ذلك}}. </ref>.
| |
| | |
| [[علامه مامقانی]] نیز [[تأمل]] در [[وثاقت]] ثعلبة بن میمون را [[تعجب]] برانگیز دانسته و از عبارت [[ابو علی حائری]] [[شگفتی]] اظهار کرده<ref>تنقیح المقال، ج۱۳، ص۳۹۱ و ۳۹۲، ش۳۴۸۹: {{عربی|فما في الذخيرة من أن: في الحكم بثقته تأملاً. في غاية العجب و الغرابة... و العجب كل العجب مما صدر في المقام من الحائري من تجمحه بعد ذلك}}.</ref> و در نهایت، به وثاقت وی [[حکم]] می‌دهد و می‌نویسد: {{عربی|و التوثيق و إن كان من محمد بن عيسي إلا أن توثيقه كتوثيق غيره حجة، مع أن نقل الكشي، و ابن طاوس إياه في مثل هذا المقام و تقريره، توثيق منهما أيضاً، مع أن ما في كلام النجاشي يفيد التوثيق و زيادة}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۳، ص۳۹۰، ش۳۴۸۹.</ref>. | |
| | |
| [[علامه حلی]] و [[ابن داوود]] نام [[راوی]] را در بخش یکم [[رجال]] خود ذکر کرده؛ ولی از وثاقت او سخنی به میان نیاورده‌اند؛ ولی [[سید تفرشی]] این [[رفتار]] را مناسب ندانسته و نوشته است: {{عربی|و ذكره العلامة و ابن داوود و لم يوثقاه صريحاً؛ و ينبغي أن يوثقاه كما وثقه الكشي}}<ref>نقد الرجال، ج۱، ص۳۱۹، ش۸۶۷.</ref>.
| |
| | |
| شیخ [[حر عاملی]] نوشته است: {{عربی|ثعلبة بن ميمون: ممدوح مدحاً جليلاً في صَه و جَش، و أورده في ق و ظِم، و في كَش عن حمدويه، عن محمد بن عيسي توثيقه و مدحه}}<ref>الرجال (الحر العاملی)، ص۷۴، ش۲۵۸.</ref> و [[علامه مجلسی]] و صاحب بلغه نیز ثعلبة بن میمون را [[توثیق]] کرده‌اند<ref>ر.ک: الوجیزة فی الرجال، ص۴۱، ش۳۲۳؛ معراج أهل الکمال (بلغة المحدثین)، ج۱، ص۳۳۸، ش۳.</ref>.
| |
| | |
| [[محدث نوری]] نوشته است: {{عربی|وأبو إسحاق من وجوه الطائفة وفقهائها وعلمائها وعبادها وزهادها، أجل من أن يزكي ويوثق}}<ref>مستدرک الوسائل (الخاتمة)، ج۴، ص۱۸۸، ش۵۳. </ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 167-169.</ref>
| |
| | |
| ==تحقیق و بررسی==
| |
| برای [[اثبات وثاقت]] ثعلبة بن میمون می‌‌توان به ادله‌ای [[استدلال]] کرد:
| |
| | |
| ۱ . [[توثیق]] کشی: چنان‌که گذشت، کشی ذیل عنوان {{عربی|ما روی فی ثعلبة بن میمون}} نوشته است: {{عربی|ذَكَرَ حَمْدَوَيْهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى، أَنَّ ثَعْلَبَةَ بْنَ مَيْمُونٍ مَوْلَى مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ الْأَنْصَارِيِّ، وَ هُوَ ثِقَةٌ خَيِّرٌ فَاضِلٌ مُقَدَّمٌ مَعْلُومٌ فِي الْعُلَمَاءِ وَ الْفُقَهَاءِ وَ الْأَجِلَّةِ مِنْ هَذِهِ الْعِصَابَةِ}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۴۱۲، ش۷۷۶.</ref>. درباره [[مرجع]] ضمیر {{عربی|وَ هُوَ ثِقَةٌ...}} در عبارت کشی، سه وجه گفته شده است:
| |
| #مرجع ضمیر به کشی برمی‌گردد، در نتیجه توثیق ثعلبة بن میمون [[سخن]] کشی است<ref>ر.ک: نقد الرجال، ج۱، ص۳۱۹، ش۸۶۷.</ref>.
| |
| #مرجع ضمیر به [[محمد بن عیسی]] برمی‌گردد، پس توثیق ثعلبة بن میمون [[کلام]] محمد بن عیسی است<ref>ر.ک: وسائل الشیعه، ج۳۰، ص۳۲۸؛ الرسائل الرجالیه (کلباسی)، ج۱، ص۱۸۲.</ref>.
| |
| #مرجع ضمیر [[حمدویه]] است، بنابراین توثیق ثعلبة بن میمون تصریح اوست<ref> ر.ک: منتهی المقال، ج۲، ص۲۰۳، ش۵۱۰ به نقل از محمدطه نجف صاحب حاوی الأقوال.</ref>.
| |
| در میان این وجوه سه‌گانه، احتمال یکم، قوی‌تر است؛ زیرا در آن، حمدویه ناقل کلام محمد بن عیسی است و ظاهر کلام نشان می‌دهد که آنچه را [[روایت]] کرده، از محمد بن عیسی است؛ نه کلام خودش، از این رو [[کلباسی]] پس از نقل این احتمال از صاحب الحاوی نوشته است: {{عربی|"و ضعفه ظاهر"}}<ref>الرسائل الرجالیه (کلباسی)، ج۱، ص۱۸۲.</ref>.
| |
| | |
| احتمال دوم نیز با ظاهر عبارت نمی‌سازد، گرچه بعضی این احتمال را با ظاهر عبارت مناسب‌تر دانستند<ref>الرسائل الرجالیه (کلباسی)، ج۱، ص۱۴۲: {{عربی|و کونه من کلام محمد بن عیسی... و لعله الأظهر...}}.</ref>؛ زیرا این استظهار در صورتی درست است که به جای {{عربی|"وهو ثقة"}}، جمله {{عربی|"و أنه ثقة"}} به کار میرفت و به سخن دیگر، بر اساس این احتمال، محمد بن عیسی دو مطلب را درباره ثعلبة بن میمون یادآوری کرده است؛ یکی اینکه وی [[مولی]] [[محمد بن قیس الأنصاری]] است و دوم اینکه {{عربی|"أنه ثقة، خیر، فاضل..."}}. در حالی که در عبارت کشی به جای {{عربی|"أنه ثقة"}}، {{عربی|"وهو ثقة"}} به کار رفته است.
| |
| | |
| بر این پایه، جمله {{عربی|"أن ثعلبة بن ميمون مولى محمد بن قيس الأنصاري"}} از [[محمد بن عیسی]] است که کشی آن را به واسطه [[حمدویه]] از او نقل کرده است؛ ولی جمله {{عربی|"وهو ث ثقة، خیر، فاضل..."}} از خود کشی است.
| |
| | |
| ۲. ذکر [[صفات]] [[دوازده‌گانه]] [[راوی]] در عبارت [[نجاشی]]: نجاشی در [[ترجمه]] ثعلبة بن میمون با اوصاف دوازده‌گانه وی را [[ستوده]] است: {{عربی|الوجاهة (كان وجها في أصحابنا)؛ القرائة (قارئاً)؛ الفقاهة (فقيهاً)؛ النحوية (نحوياً)؛ اللغوية (لغوياً)، الرواية (راوية<ref>أي كثير الرواية.</ref>)؛ حسن العلم (كان حسن العلم)؛ كثرة العبادة؛ كثرة الزهد (كثير العبادة و الزهد)؛ مصاحبة الأئمة المطهرين من آل محمد{{عم}} (روي عن أبي عبدالله و أبي [[الحسن]]{{عم}})؛ التصنيف (له كتاب)؛ المفخرة للإسلام (خيارنا بالكوفة)}} <ref>رجال النجاشی، ص۱۱۷ - ۱۱۸ ش۳۰۲؛ تهذیب المقال، ج۴، ص۳۲۱ - ۳۳۷.</ref>.
| |
| | |
| ۳. [[روایت]] [[احمد بن محمد بن أبی نصر]]<ref>وی از راویانی است که شیخ طوسی نوشته است: لا یروون و لا یرسلون إلا عمن یوثق به. (عدة الأصول، ج۱، ص۱۵۴).</ref> که از [[اصحاب اجماع]] است<ref>ر.ک: رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ج۲، ص۵۵۶، ش۱۰۵۰.</ref> از راوی<ref>ر.ک: تفسیر فرات الکوفی، ص۲۰۲، ح۲۶۵: {{عربی|أحمد بن محمد بن أبی نصر، عن ثعلبة بن میمون}}؛ نیز ر.ک: الکافی، ج۱، ص۱۷۶، ح۱؛ ج۷، ص۴۵۳، ح۶. </ref>.
| |
| | |
| ۴. واقع شدن نام راوی در [[سند روایت]] [[کامل الزیارات]]<ref>کامل الزیارات، ص۴۷، ح۴: {{متن حدیث|حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ هَارُونَ الْعِجْلِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَقُولُ مَا أَظُنُّ أَحَداً يُحَنَّكُ بِمَاءِ الْفُرَاتِ إِلَّا أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ سَأَلَنِي كَمْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ مَاءِ الْفُرَاتِ فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ لَوْ كُنْتُ عِنْدَهُ لَأَحْبَبْتُ أَنْ آتِيَهُ طَرَفَيِ النَّهَارِ}}؛ نیز ر.ک: کامل الزیارات، ص۴۹، ح۱۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 169-172.</ref>
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| # [[پرونده: IM009729.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۵''']] | | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] |
| {{پایان منابع}} | | {{پایان منابع}} |
|
| |
|
