برهان نقض غرض: تفاوت میان نسخه‌ها
←کارکردهای نقض غرض در علم کلام
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
== کارکردهای نقض غرض در [[علم کلام]]== | == کارکردهای نقض غرض در [[علم کلام]]== | ||
[[متکلمان]] از این دلیل در علم کلام جهت [[اثبات]] | [[متکلمان]] از این دلیل در علم کلام جهت [[اثبات]] امور متعددی استفاده کرده‌اند که [[اثبات ضرورت امامت]] و [[اثبات عصمت امام]] از آن جمله است. | ||
=== اثبات ضرورت امامت === | === اثبات ضرورت امامت === | ||
{{اصلی|اثبات ضرورت امامت}} | {{اصلی|اثبات ضرورت امامت}} | ||
=== اثبات عصمت امام === | === اثبات عصمت امام === | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[برهان نقض غرض چگونه بر عصمت اهل بیت و امامان دوازده‌گانه دلالت می‌کند؟ (پرسش)| برهان نقض غرض چگونه بر عصمت اهل بیت و امامان دوازده‌گانه دلالت می‌کند؟]]'''{{پایان}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[برهان نقض غرض چگونه بر عصمت اهل بیت و امامان دوازده‌گانه دلالت می‌کند؟ (پرسش)| برهان نقض غرض چگونه بر عصمت اهل بیت و امامان دوازده‌گانه دلالت می‌کند؟]]'''{{پایان}} | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۷: | ||
برهان نقض غرض برای اثبات عصمت امام بر دو مقدمه [[استوار]] است: | برهان نقض غرض برای اثبات عصمت امام بر دو مقدمه [[استوار]] است: | ||
# غرض از [[جعل امامت]]، [[هدایت]] و [[ارشاد]] [[انسان‌ها]] به [[راه مستقیم]] انسانیّت است<ref>هدایت و ارشاد دو گونه است: گاهی نشان دادن راه و گاهی به‌معنای ایصال به مطلوب است. هدایت امام از نوع دوم است.</ref>. | # غرض از [[جعل امامت]]، [[هدایت]] و [[ارشاد]] [[انسان‌ها]] به [[راه مستقیم]] انسانیّت است<ref>هدایت و ارشاد دو گونه است: گاهی نشان دادن راه و گاهی به‌معنای ایصال به مطلوب است. هدایت امام از نوع دوم است.</ref>. | ||
# اگر امامان، [[معصوم]] نباشند و دچار [[گناه]] شوند، از دو گونه بیرون نیست: یا [[مردم]] گناه بودن آن عمل را می‌دانند یا نمی‌دانند. اگر بدانند، از [[امام]] سلب اعتماد شده و [[غرض از امامت]] تحقق نخواهد یافت و اگر ندانند، چه‌بسا آنها این عمل امام را [[الگو]] قرار داده و به [[گمراهی]] افتند | # اگر امامان، [[معصوم]] نباشند و دچار [[گناه]] شوند، از دو گونه بیرون نیست: یا [[مردم]] گناه بودن آن عمل را می‌دانند یا نمی‌دانند. اگر بدانند، از [[امام]] سلب اعتماد شده و [[غرض از امامت]] تحقق نخواهد یافت و اگر ندانند، چه‌بسا آنها این عمل امام را [[الگو]] قرار داده و به [[گمراهی]] افتند و در این صورت غرض از جعل امامت نیز تحقق نخواهد یافت و نقض غرض با [[حکمت خداوند]] [[سازگاری]] ندارد<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۴۲-۴۴.</ref>. | ||
به عبارت دیگر: غرض و [[هدف]] از [[نصب امام]] [[پیروی]] و انقیاد [[امت]] از [[اوامر و نواهی]] اوست و [[امام]] به معنی مقتدا و الگوی [[مردم]] است. حال بر فرض عدم [[عصمت]] و انجام [[معصیت]] و صدور [[خطا]] و اشتباه از او این [[هدف]] نقض | به عبارت دیگر: غرض و [[هدف]] از [[نصب امام]]، [[پیروی]] و انقیاد [[امت]] از [[اوامر و نواهی]] اوست و [[امام]] به معنی مقتدا و الگوی [[مردم]] است. حال بر فرض عدم [[عصمت]] و انجام [[معصیت]] و صدور [[خطا]] و اشتباه از او این [[هدف]] نقض می‌‌شود، زیرا [[پیروی]] از غیر [[معصوم]] و عاصی و خطاکار لازم نیست. [[خواجه طوسی]] می‌‌گوید: {{عربی|"و یفوت الغرض من نصبه"}}<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]] ص ۱۰۱-۱۰۴.</ref>. | ||
=== اشکال و پاسخ === | === اشکال و پاسخ === | ||
'''اشکال:''' [[وجوب]] [[اطاعت از امام]] فقط در مواردی است که [[امام]] [[خطا]] نکرده باشد، لذا تخلف از او در سایر موارد محذوری ندارد<ref>ر.ک: قوشجی، شرح تجرید الاعتقاد، ص ۳۶۷.</ref>. | '''اشکال:''' [[وجوب]] [[اطاعت از امام]] فقط در مواردی است که [[امام]] [[خطا]] نکرده باشد، لذا تخلف از او در سایر موارد محذوری ندارد<ref>ر.ک: قوشجی، شرح تجرید الاعتقاد، ص ۳۶۷.</ref>. | ||
'''پاسخ:''' تشخیص درست از نادرست و [[خطا]] از صواب در کارهای | '''پاسخ:''' تشخیص درست از نادرست و [[خطا]] از صواب در کارهای مدّعی [[امامت]] و [[هدایت]] بر عهده کیست؟ اگر [[امت]] این تشخیص را به صورت کامل داشتند نیازی به [[امام]] و [[هادی]] [[الهی]] نبود. حاصل [[کلام]] اینکه [[امام]] برای انجام وظیفه مهم هدایت و [[راهنمایی]] امت به معارف و اجرای درست [[احکام]] ابزاری لازم دارد که یکی از آنها [[عصمت]] است. با عصمت [[جانشین]] [[دینی]] [[رفتار]] کنند. [[پیامبر]]، [[امت]] می‌‌توانند به معارف صحیح دسترسی یافته و در مقام عمل نیز مطابق با [[وظیفه]] [[دینی]] [[رفتار]] کنند<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ص ۱۰۱-۱۰۴.</ref>. | ||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||