پرش به محتوا

سبیل الله در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۳۲: خط ۳۲:


== [[سبیل الله]] در [[قرآن]] ==
== [[سبیل الله]] در [[قرآن]] ==
این اصطلاح [[قرآنی]]، در [[کلام]] و [[فقه]] نیز کاربرد دارد<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ص۹۸۵.</ref>. گاهی نیز مقصود از سبیل‌الله، طریقی [[تکوینی]] است که [[خدا]] پیمودن آن را به موجودی [[الهام]] می‌کند، چنان‌که [[زنبور عسل]] پس از خوردن از میوه‌های گوناگون، با [[الهام الهی]] عسل تولید کرده، آن را در کندو [[ذخیره]] می‌کند. {{متن قرآن|ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«سپس از (گل) همه میوه‌ها بخور و راه‌های هموار پروردگارت را بپوی! (آنگاه) از شکمش شهدی با رنگ‌های گوناگون برمی‌آید که در آن برای مردم درمانی است، بی‌گمان در این، نشانه‌ای است برای گروهی که می‌اندیشند» سوره نحل، آیه ۶۹.</ref><ref>التفسیر الکبیر، ج۲۰، ص۲۳۷-۲۳۸؛ المیزان، ج۱۲، ص۲۹۳.</ref>.
این اصطلاح [[قرآنی]]، در [[کلام]] و [[فقه]] نیز کاربرد دارد<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ص۹۸۵.</ref>. گاهی نیز مقصود از سبیل‌الله، طریقی [[تکوینی]] است که [[خدا]] پیمودن آن را به موجودی [[الهام]] می‌کند، چنان‌که زنبور عسل پس از خوردن از میوه‌های گوناگون، با [[الهام الهی]] عسل تولید کرده، آن را در کندو ذخیره می‌کند. {{متن قرآن|ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«سپس از (گل) همه میوه‌ها بخور و راه‌های هموار پروردگارت را بپوی! (آنگاه) از شکمش شهدی با رنگ‌های گوناگون برمی‌آید که در آن برای مردم درمانی است، بی‌گمان در این، نشانه‌ای است برای گروهی که می‌اندیشند» سوره نحل، آیه ۶۹.</ref><ref>التفسیر الکبیر، ج۲۰، ص۲۳۷-۲۳۸؛ المیزان، ج۱۲، ص۲۹۳.</ref>.


واژه [[شریعت]] نیز که در لغت به معنای راه روشن و واضح دانسته شده<ref>مفردات، ص۴۵۰، «شرع».</ref>، مقصود از آن در [[قرآن]] راهی است که [[خداوند]] برای هر یک از [[امت‌ها]] یا [[پیامبران]] برای [[سلوک]] به سوی خود قرار داده است<ref>المیزان، ج۵، ص۳۵۰.</ref>، بنابراین معنای آن پیوند نزدیکی با معنای [[سبیل الله]] دارد ([[شریعت]])؛ همچنین "[[صراط]] مستقیم" معنایی نزدیک به [[سبیل الله]] دارد، گرچه میان آنها تفاوت‌هایی نیز هست.
واژه [[شریعت]] نیز که در لغت به معنای راه روشن و واضح دانسته شده<ref>مفردات، ص۴۵۰، «شرع».</ref>، مقصود از آن در [[قرآن]] راهی است که [[خداوند]] برای هر یک از [[امت‌ها]] یا [[پیامبران]] برای [[سلوک]] به سوی خود قرار داده است<ref>المیزان، ج۵، ص۳۵۰.</ref>، بنابراین معنای آن پیوند نزدیکی با معنای [[سبیل الله]] دارد ([[شریعت]])؛ همچنین "[[صراط]] مستقیم" معنایی نزدیک به [[سبیل الله]] دارد، گرچه میان آنها تفاوت‌هایی نیز هست.
خط ۳۸: خط ۳۸:
ترکیب [[سبیل الله]]، ۶۹ بار در ۶۵ [[آیه]] و ۲۲ [[سوره]] به کار رفته و در آیاتی دیگر با تعابیری مانند {{متن قرآن|سَبِيلِ رَبِّكَ}}<ref>«پروردگارت» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلَكَ}}<ref> سوره غافر، آیه ۷.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلِي}}<ref> سوره آل عمران، آیه ۱۹۵.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلِهِ}}<ref> سوره مائده، آیه ۳۵.</ref> و {{متن قرآن|إِلَّا اللَّهَ}}<ref> سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> به [[سبیل الله]] تصریح یا اشاره شده است. در آیاتی نیز واژه {{متن قرآن|السَّبِيلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref> بدون اضافه به کار رفته که مقصود از آنها [[سبیل الله]] است.
ترکیب [[سبیل الله]]، ۶۹ بار در ۶۵ [[آیه]] و ۲۲ [[سوره]] به کار رفته و در آیاتی دیگر با تعابیری مانند {{متن قرآن|سَبِيلِ رَبِّكَ}}<ref>«پروردگارت» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلَكَ}}<ref> سوره غافر، آیه ۷.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلِي}}<ref> سوره آل عمران، آیه ۱۹۵.</ref>، {{متن قرآن|سَبِيلِهِ}}<ref> سوره مائده، آیه ۳۵.</ref> و {{متن قرآن|إِلَّا اللَّهَ}}<ref> سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> به [[سبیل الله]] تصریح یا اشاره شده است. در آیاتی نیز واژه {{متن قرآن|السَّبِيلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref> بدون اضافه به کار رفته که مقصود از آنها [[سبیل الله]] است.


در برابر [[سبیل الله]]، [[سبیل]] [[طاغوت]] {{متن قرآن|سَبِيلِ الطَّاغُوتِ}}<ref> سوره نساء، آیه ۷۶.</ref> و [[سبیل]] غی و [[گمراهی]] است {{متن قرآن|سَبِيلَ الْغَيِّ}}<ref> سوره اعراف، آیه ۱۴۶.</ref>. در [[آیات]] یاد شده، ضمن [[ستایش]] فراوان از پیمودن [[سبیل الله]] به مباحث دیگری مانند [[تبیین]] ماهیت و ذکر برخی از مصادیق آن، آثار پیمودن [[راه خدا]] و [[نکوهش]] و بیان پیامدهای رویگردانی، بازداشتن و [[انحراف]] از آن پرداخته شده است.
در برابر [[سبیل الله]]، [[سبیل]] [[طاغوت]] {{متن قرآن|سَبِيلِ الطَّاغُوتِ}}<ref> سوره نساء، آیه ۷۶.</ref> و [[سبیل]] غی و [[گمراهی]] است {{متن قرآن|سَبِيلَ الْغَيِّ}}<ref> سوره اعراف، آیه ۱۴۶.</ref>. در [[آیات]] یاد شده، ضمن [[ستایش]] فراوان از پیمودن [[سبیل الله]] به مباحث دیگری مانند [[تبیین]] ماهیت و ذکر برخی از مصادیق آن، آثار پیمودن [[راه خدا]] و نکوهش و بیان پیامدهای رویگردانی، بازداشتن و [[انحراف]] از آن پرداخته شده است.


موضوع [[سبیل الله]] با موضوعات [[قرآنی]] گوناگونی پیوند دارد؛ مانند [[دین]]، [[شریعت]]، [[صراط مستقیم]]، [[هدایت]] و [[ضلالت]]<ref>[[علی‌جان کریمی]]، [[سبیل الله (مقاله)|سبیل الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵]].</ref>.
موضوع [[سبیل الله]] با موضوعات [[قرآنی]] گوناگونی پیوند دارد؛ مانند [[دین]]، [[شریعت]]، [[صراط مستقیم]]، [[هدایت]] و [[ضلالت]]<ref>[[علی‌جان کریمی]]، [[سبیل الله (مقاله)|سبیل الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵]].</ref>.
۱۱۱٬۷۲۲

ویرایش