←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
[[جهانبینی]] [[توحیدی]]، مرحله کامل و عالی [[جهانبینی]] [[دینی]] است؛ زیرا [[جهانبینی]] [[دینی]] میتواند همه [[ادیان الهی]] را در بربگیرد؛ ولی [[جهانبینی]] [[توحیدی]] عملاً و تنها آموزههای [[اسلام]] را در بر میگیرد. این [[جهانبینی]] بر اصول ذیل [[استوار]] است: | [[جهانبینی]] [[توحیدی]]، مرحله کامل و عالی [[جهانبینی]] [[دینی]] است؛ زیرا [[جهانبینی]] [[دینی]] میتواند همه [[ادیان الهی]] را در بربگیرد؛ ولی [[جهانبینی]] [[توحیدی]] عملاً و تنها آموزههای [[اسلام]] را در بر میگیرد. این [[جهانبینی]] بر اصول ذیل [[استوار]] است: | ||
# [[جهان]]، ماهیت و واقعیت از [[خدا]] بودن و به سوی [[خدا]] رفتن دارد؛ | # [[جهان]]، ماهیت و واقعیت از [[خدا]] بودن و به سوی [[خدا]] رفتن دارد؛ | ||
# واقعیات این [[جهان]]، مرتبه نازل | # واقعیات این [[جهان]]، مرتبه نازل جهان غیب است؛ | ||
# [[جهان]] دارای [[نظام]] متقن علّی و معلولی، هم در بعد مادی و جسمانی و هم در بعد ملکوتی و [[معنوی]] است. از این رو بر عالم سلسله سنتهایی ثابت حکمفرماست که "[[سنتهای الهی]]" نامیده میشود؛ | # [[جهان]] دارای [[نظام]] متقن علّی و معلولی، هم در بعد مادی و جسمانی و هم در بعد ملکوتی و [[معنوی]] است. از این رو بر عالم سلسله سنتهایی ثابت حکمفرماست که "[[سنتهای الهی]]" نامیده میشود؛ | ||
# [[جهان]]، واقعیتی | # [[جهان]]، واقعیتی هدایتشده است. غریزه، [[حس]]، [[عقل]]، [[الهام]] و [[وحی]] همه مراتب "[[هدایت]] عام" جهاناند؛ | ||
# در [[جهان]]، هم خیر است و هم [[شر]]؛ اما آنچه وجود اصیل دارد خیر است. [[شر]]، وجود تبعی و طفیلی است؛ | # در [[جهان]]، هم خیر است و هم [[شر]]؛ اما آنچه وجود اصیل دارد خیر است. [[شر]]، وجود تبعی و طفیلی است؛ | ||
# بعد از این [[جهان]]، جهانی دیگر است؛ [[جهان]] [[پاداش]] و [[کیفر]] [[اعمال]]، و [[روح]] [[انسان]] حقیقتی جاودانه است؛ | # بعد از این [[جهان]]، جهانی دیگر است؛ [[جهان]] [[پاداش]] و [[کیفر]] [[اعمال]]، و [[روح]] [[انسان]] حقیقتی جاودانه است؛ | ||
# اصول [[انسانیت]] و [[اخلاق]]، ثابت و جاودانه است و آنچه متغیر و نسبی است، | # اصول [[انسانیت]] و [[اخلاق]]، ثابت و جاودانه است و آنچه متغیر و نسبی است، فروع است؛ | ||
# [[جهان]]، [[زمین]] و [[آسمان]] به [[حق]] و به [[عدل]] برپاست؛ | # [[جهان]]، [[زمین]] و [[آسمان]] به [[حق]] و به [[عدل]] برپاست؛ | ||
# [[انسانها]] به حسب [[خلقت]]، مساوی آفریده شدهاند. هیچ انسانی بر حسب [[خلقت]] نسبت به [[انسان]] دیگر امتیاز | # [[انسانها]] به حسب [[خلقت]]، مساوی آفریده شدهاند. هیچ انسانی بر حسب [[خلقت]] نسبت به [[انسان]] دیگر امتیاز حقوقی ویژه ندارد؛ | ||
# [[انسان]] بر حسب اصل [[خلقت]]، دارای سلسله استعدادهای [[فطری]] [[دینی]] و [[اخلاقی]] است؛ | # [[انسان]] بر حسب اصل [[خلقت]]، دارای سلسله استعدادهای [[فطری]] [[دینی]] و [[اخلاقی]] است؛ | ||
# [[انسان]] در مقایسه با سایر موجودات از [[شرافت]] و [[کرامت]] بالایی برخوردار است و [[وظیفه]] و رسالتی خاص دارد؛ | # [[انسان]] در مقایسه با سایر موجودات از [[شرافت]] و [[کرامت]] بالایی برخوردار است و [[وظیفه]] و رسالتی خاص دارد؛ | ||
# [[انسان]] مختار و آزاد است. هیچ جبری و ضرورتی [[آزادی]] و [[اختیار]] را از او سلب نمیکند؛ لذا [[مسئول]] خود و [[جامعه]] خویش است؛ | # [[انسان]] مختار و آزاد است. هیچ جبری و ضرورتی [[آزادی]] و [[اختیار]] را از او سلب نمیکند؛ لذا [[مسئول]] خود و [[جامعه]] خویش است؛ | ||
# [[خداوند]] [[سرنوشت]] [[قوم]] و مردمی را تغییر نمیدهد، مگر آنکه آن [[مردم]] خویشتن را تغییر دهند؛ | # [[خداوند]] [[سرنوشت]] [[قوم]] و مردمی را تغییر نمیدهد، مگر آنکه آن [[مردم]] خویشتن را تغییر دهند؛ | ||
# [[جهان]] به [[حکم]] اینکه از یک مبدأ صدور یافته و با سیری هماهنگ به سوی همان مبدأ بازمیگردد و به [[حکم]] آنکه تحت [[تدبیر]] قوایی با | # [[جهان]] به [[حکم]] اینکه از یک مبدأ صدور یافته و با سیری هماهنگ به سوی همان مبدأ بازمیگردد و به [[حکم]] آنکه تحت [[تدبیر]] قوایی با شعور و [[مدبر]] به حرکت خود ادامه میدهد، از نوعی [[وحدت]] برخوردار است؛ | ||
# [[جهانبینی]] [[توحیدی]] با نیروی | # [[جهانبینی]] [[توحیدی]] با نیروی منطق و [[علم]] و [[استدلال]] حمایت میشود<ref>مطهری، مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، ج۳، ص۱۱۵ - ۱۰۷؛ ج۲، ص۱۷ - ۱۶.</ref>. | ||
همانطور که گفته شد، [[جهانبینی]] [[توحیدی]] به آموزههای [[اسلام]] اختصاص دارد. جهت اطلاع بیشتر، به اصطلاح "[[اسلام]]" مراجعه شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، | همانطور که گفته شد، [[جهانبینی]] [[توحیدی]] به آموزههای [[اسلام]] اختصاص دارد. جهت اطلاع بیشتر، به اصطلاح "[[اسلام]]" مراجعه شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۹۷-۹۸.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |