روزه در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

کف [[نفس]] در مقابل [[گناهان]] و امساک از خوردن و آشامیدن، فریضه‌ای است که در فرهنگ دین از آن با عنوان [[روزه]] یاد شده است<ref>الجوهری، الصحاح، ج ۵، ص ۱۹۷؛ معجم مقاییس اللغه، ج ۳، ص ۳۲۳ و المفردات الفاظ القرآن، ص ۵۰۰.</ref>. [[روزه]] از بزرگ‌ترین عباداتی است که در [[دین اسلام]] عموماً و در [[سیره]] و بیان [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} خصوصاً بدان پرداخته و رهنمودهایی برای انجام هر چه بهتر آن بیان شده است. [[رسول خدا]] {{صل}} [[روزه]] را سپری در برابر [[آتش]] ([[عذاب الهی]])<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۹؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۷۴؛ صنعانی، المصنّف، ج ۳، ص ۱۵۷ و ابن خزیمه، صحیح، ج۳، ص۱۹۳.</ref>، و [[سکوت]] [[روزه‌دار]] را [[تسبیح]]، خوابش را [[عبادت]] و دعایش را [[مستجاب]] دانسته است و برای عمل او پاداشی مضاعف قائل شده‌اند<ref>الجامع الصغیر، ج ۲، ص ۱۰۰ و کنزالعمال، ج ۸، ص ۴۴۹. </ref>. ایشان [[روزه]] را تنها عملی معرفی کرده‌اند که [[خداوند]]، خود، [[پاداش]] آن بر عهده گرفته است<ref>من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۷۵، التهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۵۲؛ نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۷۰ و صحیح بخاری، ج ۸، ص ۱۹۷.</ref>. در [[روایات]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فایده‌های بسیاری برای [[روزه]] برشمرده شده که در ادامه به مواردی از آنها اشاره می‌شود:‌

# '''سلامتی بدن:''' از اموری که در بیانات [[پیامبر خاتم]] {{صل}} از فواید [[روزه]] دانسته شده، [[سلامتی]] جسمانی است. [[رسول خدا]] {{صل}} روزه‌داری را مایه [[سلامت]] بدن دانسته<ref>دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۳۴۲؛ الدعوات، ص ۷۶؛ عوالی اللآلی، ج ۱، ص ۲۶۸؛ الجامع الصغیر، ج ۲، ص ۱۰۳ و العهود المحمدیه، ص ۱۷۳.</ref>، درباره آن احادیثی را بیان فرموده‌اند. ایشان در روایتی ضمن اشاره به وجود [[روزه]] در گذشته، فرموده‌اند: "[[خداوند]] به یکی از [[پیامبران بنی اسرائیل]] [[وحی]] کرد که به [[قوم]] خودت بگو که هیچ بنده‌ای برای من [[روزه]] نمی‌گیرد، مگر آنکه تنش را سالم می‌سازم و [[پاداش]] او را بزرگ می‌دارم"<ref>تاریخ بغداد، ج ۸، ص ۳۱۵ و کنزالعمال، ج ۸، ص ۳۱۵.</ref>.

# [[اجابت دعا]]: فایده دیگری که در [[روایات]] [[رسول خدا]] {{صل}} بدان اشاره شده، [[اجابت]] دعای [[روزه‌دار]] است. [[پیامبر خدا]] {{صل}} دعای [[روزه‌دار]] را از دعاهایی برشمرده‌اند که [[خداوند]] رد نمی‌کند<ref>عوالی اللآلی، ج ۲، ص ۲۲۳؛ مسند الشهاب، ج ۱، ص ۱۶۳؛ کوفی، المصنّف، ج ۲، ص ۴۲۵ و اسحاق بن راهویه، مسند ابن راهویه، ج۱، ص۳۲۰.</ref>. همچنین فرموده‌اند: "هر روزه‌داری [[دعا]] مستجابی دارد"<ref>مسند الشهاب، ج ۲، ص ۱۲۸؛ الدعوات ص ۲۶ و الجامع الصغیر، ج ۲، ص ۴۱۵.</ref>.

# '''[[شفاعت]] در [[آخرت]] :'''[[روزه]] در [[روایات]] [[رسول خدا]] {{صل}} از [[شفاعت]] کنندگان در روز [[محشر]] برشمرده شده است؛ [[شافعی]] که شفاعتش درباره صاحبش رد نمی‌شود<ref>مسند احمد، ج۲، ص۱۷۴؛ مستدرک، ج۱، ‌ ص۵۵۴ و الجامع الصغیر، ج۲، ص۱۲۲-۱۲۳.</ref>.

# '''[[نجات]] از [[آتش جهنم]] :'''[[پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: "هر کس یک روز برای [[خدا]] [[روزه]] بگیرد، [[خداوند]]، میان او و [[آتش]] فاصله‌ای به اندازه فاصله [[آسمان‌ها]] تا [[زمین]] قرار می‌دهد"<ref>سنن ترمذی، ج ۳، ص ۸۹؛ کوفی، المصنّف، ج ۴، ص ۵۷۲ و المعجم الأوسط، ج ۵، ص ۱۱۲.</ref>. همچنین ایشان [[پاداش]] یک روز [[روزه]] مستحبی را [[بهشت]] دانسته‌اند<ref>ثواب الاعمال، ص ۵۲؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۸۱ و وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۴۰۱.</ref>. ‌ از [[امام باقر]] {{ع}} [[روایت]] شده است که [[پیامبر خدا]] {{صل}} به [[اسامة بن زید]] سفارش کرد و فرمود: "ای [[اسامه]]! در راه [[بهشت]] باش و مبادا تو را از آن جدا سازند"؛ [[اسامه]] گفت: "ای [[پیامبر خدا]] {{صل}}! آسان‌ترین چیزی که با آن می‌توان این راه را پیمود، چیست؟" فرمود: "[[تشنگی]] در گرمای سوزان و درهم شکستن نفْس‌ها در برابر لذّت‌های [[دنیا]]. ای [[اسامه]]! [[روزه]] بگیر! چرا که آن، سپر بازدارنده از [[آتش]] است و اگر بتوانی که در حالت گرسنگیِ شکم باشی و مرگت فرا رسد، چنین کن!"<ref>دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۷۰ و بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۲۵۸.</ref>‌.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۵۱۵ ـ ۵۱۷.</ref>

== [[روزه]] حقیقی‌==

[[روایت]] شده است، روزی [[رسول خدا]] {{صل}} به زنی [[روزه‌دار]] برخورد که به کنیز خود [[دشنام]] می‌داد. پس غذایی خواست و به او فرمود: "بخور!"‌ آن [[زن]] گفت: "ای [[رسول خدا]] {{صل}} من روزه‌ام"؛ فرمود: "چگونه روزه‌ای، در حالی که به کنیزت [[دشنام]] دادی؟! [[روزه]]، تنها نخوردن [[غذا]] و نوشیدنی نیست؛ همانا [[خداوند]]، [[روزه]] را حجابی در برابر کار و سخن [[زشت]] قرار داده است؛ حال آنکه [[روزه‌دار]] با گفتن سخنان [[زشت]] و انجام امور [[حرام]]، [[روزه]] خود را افطار می‌کند. چه اندک‌اند روزه‌داران و چه بسیار‌اند گرسنگان!"<ref>الکافی، ج ۴، ص ۸۷؛ تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۹۴ و اقبال الاعمال، ص ۸۶.</ref>.

== جایگاه [[روزه]] در [[سیره نبوی]] {{صل}} ==

[[رسول خدا]] {{صل}} به روزه‌داری بسیار علاقه داشت و گاه آن [[قدر]] [[روزه]] می‌گرفت که از شدت [[تشنگی]] کامش به هم می‌چسبید و وقتی [[عایشه]] به ایشان می‌گفت: "چرا چنین می‌کنی (خود را به [[سختی]] می‌افکنی) در حالی که [[خداوند]]، [[گناهان]] گذشته و [[آینده]] تو را آمرزیده است؟" می‌فرمود: "آیا نمی‌پسندی که [[عبد]] شاکر [[خداوند]] باشم"<ref>فتح الأبواب، ص ۱۷۰؛ بحارالانوار، ج ۶۴، ص ۵۷ و مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۱۲۶.</ref>. ‌

از [[امام باقر]] {{ع}} [[روایت]] شده است که می‌فرمود: "[[رسول خدا]] {{صل}} ماه [[شعبان]] و [[ماه رمضان]] را [[روزه]] می‌گرفت و آن دو را به هم وصل می‌کرد؛ ولی دیگران را از این کار [[نهی]] می‌کرد و می‌فرمود: "این دو ماه، ماه خداست و [[روزه]] آن، [[کفاره گناهان]] قبل و بعد آنها خواهد بود"<ref>الکافی، ج ۴، ص ۹۳؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۹۲ و الاستبصار، ج ۲، ص ۱۳۷ - ۱۳۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۵۲۱ ـ ۵۲۲.</ref>