پرش به محتوا

سوره تغابن در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
در [[آیات]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ }}<ref>«و کسانی که کفر ورزیده‌اند و آیات ما را دروغ شمرده‌اند دوزخی‌اند، در آن جاودانند و این پایانه، بد است. هیچ بلایی (به کسی) نمی‌رسد مگر به اذن خداوند و هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی می‌کند و خداوند به هر چیزی داناست. و از خداوند فرمان برید و از پیامبر فرمانبرداری کنید پس اگر پشت کنید بر عهده پیامبر ما، تنها پیام‌رسانی آشکار است. خداوند است که هیچ خدایی جز او نیست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند. ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است. جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست. هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند. اگر به خداوند وامی نیکو دهید (خداوند) برای شما آن را دو چندان می‌کند و شما را می‌آمرزد و خداوند سپاس‌پذیری بردبار است. دانای پنهان و آشکار، پیروزمند فرزانه است» سوره تغابن، آیه ۱۰-۱۸.</ref> با پرداختن به غرض اصلی سوره، مؤمنان را به [[پایداری]] در مصیبت‌ها و [[انفاق در راه خدا]] [[تشویق]] و [[ایمان به خدا]] را سبب [[هدایت]] و [[آرامش]] در [[مصائب]] می‌داند <ref>روض الجنان، ج‌۱۹، ص‌۲۴۸.</ref> و به [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] و [[توکل بر خدا]] [[فرمان]] می‌دهد و [[اهل]] ایمان را مخاطب قرار داده، می‌فرماید: ای مؤمنان! بعضی از [[همسران]] و فرزندانتان که شما را از ایمان، [[هجرت]] و [[جهاد در راه خدا]] باز‌می‌دارند <ref>اسباب النزول، ص‌۳۶۹؛ مجمع‌البیان، ج‌۹، ص‌۴۵۲؛ الدرالمنثور، ج‌۸، ص‌۱۸۴.</ref> [[دشمنان]] شما هستند، پس از آنها برحذر‌باشید و در آخرین بخش [[اموال]] و [[فرزندان]] را وسیله [[آزمایش]] برای [[انسان]] دانسته، به [[پرهیزگاری]] و حرف‌شنوی و [[اطاعت]] و انفاق در راه خدا تشویق می‌کند و در آخرین [[آیه]] [[سوره تغابن]] که با [[تسبیح]]، [[مالکیت]] و [[قدرت پروردگار]] شروع شده بود با تصریح به [[علم]] بیکران [[پروردگار]] به [[غیب و شهود]] و [[عزت]] و حکمتش پایان می‌پذیرد.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره تغابن - حسینی‌زاده (مقاله)| مقاله «سوره تغابن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷.</ref>
در [[آیات]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ }}<ref>«و کسانی که کفر ورزیده‌اند و آیات ما را دروغ شمرده‌اند دوزخی‌اند، در آن جاودانند و این پایانه، بد است. هیچ بلایی (به کسی) نمی‌رسد مگر به اذن خداوند و هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی می‌کند و خداوند به هر چیزی داناست. و از خداوند فرمان برید و از پیامبر فرمانبرداری کنید پس اگر پشت کنید بر عهده پیامبر ما، تنها پیام‌رسانی آشکار است. خداوند است که هیچ خدایی جز او نیست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند. ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است. جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست. هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند. اگر به خداوند وامی نیکو دهید (خداوند) برای شما آن را دو چندان می‌کند و شما را می‌آمرزد و خداوند سپاس‌پذیری بردبار است. دانای پنهان و آشکار، پیروزمند فرزانه است» سوره تغابن، آیه ۱۰-۱۸.</ref> با پرداختن به غرض اصلی سوره، مؤمنان را به [[پایداری]] در مصیبت‌ها و [[انفاق در راه خدا]] [[تشویق]] و [[ایمان به خدا]] را سبب [[هدایت]] و [[آرامش]] در [[مصائب]] می‌داند <ref>روض الجنان، ج‌۱۹، ص‌۲۴۸.</ref> و به [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] و [[توکل بر خدا]] [[فرمان]] می‌دهد و [[اهل]] ایمان را مخاطب قرار داده، می‌فرماید: ای مؤمنان! بعضی از [[همسران]] و فرزندانتان که شما را از ایمان، [[هجرت]] و [[جهاد در راه خدا]] باز‌می‌دارند <ref>اسباب النزول، ص‌۳۶۹؛ مجمع‌البیان، ج‌۹، ص‌۴۵۲؛ الدرالمنثور، ج‌۸، ص‌۱۸۴.</ref> [[دشمنان]] شما هستند، پس از آنها برحذر‌باشید و در آخرین بخش [[اموال]] و [[فرزندان]] را وسیله [[آزمایش]] برای [[انسان]] دانسته، به [[پرهیزگاری]] و حرف‌شنوی و [[اطاعت]] و انفاق در راه خدا تشویق می‌کند و در آخرین [[آیه]] [[سوره تغابن]] که با [[تسبیح]]، [[مالکیت]] و [[قدرت پروردگار]] شروع شده بود با تصریح به [[علم]] بیکران [[پروردگار]] به [[غیب و شهود]] و [[عزت]] و حکمتش پایان می‌پذیرد.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره تغابن - حسینی‌زاده (مقاله)| مقاله «سوره تغابن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷.</ref>


== [[فضیلت سوره]] ==
== فضیلت سوره ==
[[روایات]] متعددی در [[فضیلت]] و [[خواص]] [[قرائت]]سوره تغابن، گزارش شده است. <ref>البرهان، ج‌۵، ص‌۳۹۱.</ref> بنا به روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} هرکس این سوره را در [[نماز واجب]] بخواند [[روز قیامت]] از او [[شفاعت]] می‌کند و [[شاهد]] عدلی است نزد کسی که شفاعت او را اجازه می‌دهد. سپس از او جدا نمی‌شود تا به [[بهشت]] درآید. <ref>ثواب الاعمال، ص‌۲۵۴.</ref>
[[روایات]] متعددی در [[فضیلت]] و [[خواص]] [[قرائت]]سوره تغابن، گزارش شده است. <ref>البرهان، ج‌۵، ص‌۳۹۱.</ref> بنا به روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} هرکس این سوره را در نماز واجب بخواند [[روز قیامت]] از او [[شفاعت]] می‌کند و [[شاهد]] عدلی است نزد کسی که شفاعت او را اجازه می‌دهد. سپس از او جدا نمی‌شود تا به [[بهشت]] درآید. <ref>ثواب الاعمال، ص‌۲۵۴.</ref>


برخی [[فقها]] با استناد به این [[روایت]] به [[استحباب]] خواندن این سوره در نمازهای [[واجب]] [[فتوا]] داده‌اند؛<ref>وسائل‌الشیعه، ج‌۶، ص‌۱۴۸.</ref> همچنین نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} قبل از [[خواب]] سوره‌های «مسبَّحات» را که تغابن یکی از آنهاست تلاوت‌ می‌کرد. <ref>سنن الترمذی، ج۵، ص‌۱۴۱؛ مجمع‌البیان، ج‌۹، ص‌۳۴۵.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره تغابن - حسینی‌زاده (مقاله)| مقاله «سوره تغابن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷.</ref>
برخی [[فقها]] با استناد به این [[روایت]] به [[استحباب]] خواندن این سوره در نمازهای [[واجب]] [[فتوا]] داده‌اند؛<ref>وسائل‌الشیعه، ج‌۶، ص‌۱۴۸.</ref> همچنین نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} قبل از [[خواب]] سوره‌های «مسبَّحات» را که تغابن یکی از آنهاست تلاوت‌ می‌کرد. <ref>سنن الترمذی، ج۵، ص‌۱۴۱؛ مجمع‌البیان، ج‌۹، ص‌۳۴۵.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره تغابن - حسینی‌زاده (مقاله)| مقاله «سوره تغابن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷.</ref>
۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش