انصار در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بنا به [[روایت]] مشهوری پیامبر [[پیشگویی]] کرده بود که انصار پس از [[رحلت]] ایشان مورد [[بی‌مهری]] و تحت فشار قرار خواهند گرفت. در دوره [[خلفای راشدین]] [[منصب]] و سهم قابل توجهی از [[اداره امور]] به انصار واگذار نشد و بزرگ ایشان [[سعد بن عباده]] که با [[خلیفه]] وقت [[بیعت]] نکرده بود، به طرز مشکوکی در [[زمان]] [[خلافت عمر]] در [[حوران]] [[شام]] کشته شد.<ref>شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۱۷، ص۲۲۳؛ الاحتجاج، ج۱، ص۹۴؛ المستدرک، ج ۳، ص۲۵۲؛ المعجم الکبیر، ج ۶، ص۱۶؛ الطبقات، ج ۳، ص۶۱۸.</ref> بسیاری از انصار هم در [[جنگ‌های رِدّه]] (سال‌های ۱۱ ـ ۱۲ [[هجری]]) کشته شدند.<ref>الاصابه، ج۱، ص۲۳۶؛ الاستیعاب، ج۴، ص۱۶۲۵؛ معرفة الصحابه، ج ۱، ص۴۷۰.</ref> نخستین حضور قابل توجه [[انصار]]، حضورشان در [[سپاه]] [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در [[نبرد جمل]] در سال ۳۶ هجری بود. براساس روایت‌های گوناگون ۷۰۰ <ref>انساب الاشراف، ج ۳، ص۳۰.</ref> یا ۸۰۰ تن <ref> تاریخ ابن خیاط، ص۱۳۸.</ref> [[انصاری]] در آن [[نبرد]] حضور داشتند. [[حجاج بن غزیه انصاری]] از دیگر انصاریان خواسته بود بار دیگر [[نصرت]] خود را محقق سازند، همان‌گونه که نخستین بار [[پیامبر]] را نصرت دادند.<ref>اسد الغابه، ج ۲، ص۱۷۹.</ref> تقریباً همه انصار در [[سپاه علی]] {{ع}} در [[صفین]] و بر ضدّ [[معاویه]] شرکت کردند.<ref>النهایه، ج ۵، ص۲۰۶؛ ج ۴، ص۷۲؛ الفایق، ج ۳، ص۳۷۱.</ref> [[انصار]] در دوره [[امویان]] تحت فشار فراوان قرار گرفتند. در حملاتی که [[سپاهیان معاویه]] در اواخر [[خلافت]] امیر مؤمنان، علی {{ع}} به مناطق گوناگون کردند (غارات)، [[بسر بن ارطاة]] در رأس سپاه خود به [[مدینه]] آمد و پس از [[تحقیر]] انصار و درخواست [[خون عثمان]] از ایشان از جانب معاویه از آنها [[بیعت]] گرفت.<ref>تاریخ طبری، ج ۳، ص۱۵۳؛ البدایة والنهایه، ج ۷، ص۲۵۷؛ الکامل، ج ۳، ص۳۸۳.</ref> معاویه با اتخاذ سیاست‌های ویژه، چون [[محروم]] کردن آنها از [[بیت‌المال]] <ref>تاریخ المدینه، ج ۱، ص۲۷۰؛ تاریخ دمشق، ج ۵۹، ص۱۶۹.</ref> انصار را با [[بحرانی]] [[مالی]] مواجه ساخت و دارایی‌های آنان را در برابر قیمت نازلی خرید،<ref>الامامة و السیاسه، ج ۱، ص۲۲۸.</ref> در نتیجه انصار در [[دوران معاویه]] دچار [[فقر]] شدند.<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص۱۴۲۱.</ref>

 

 

 

در گذر [[تاریخ]] درباره [[نسب]] یا [[مناقب]] و [[فضایل]] انصار کتاب‌هایی نگاشته شده است که از آن جمله می‌توان به منابع ذیل اشاره کرد: کتاب [[من شهد صفین مع علیّ من الأنصار]] از [[کلبی]]، <ref>الذریعه، ج ۲۲، ص۲۲۹.</ref> «باب مناقب الأنصار» در [[صحیح بخاری]]، کتاب [[نسب الانصار]] از [[عبدالله بن محمد انصاری]] مشهور به [[ابن القداح]]، <ref>الطبقات، ج ۳، ص۵۱۳؛ تاریخ بغداد، ج ۱۰، ص۶۲.</ref> کتاب [[فضائل الانصار]] از [[ابی داوود]] صاحب [[سنن]]،<ref>کشف الظنون، ج۲، ص۱۲۷۴.</ref> کتاب [[فضائل الانصار]] از [[قاضی]] [[ابوالبختری]]،<ref>الفهرست، ص۱۱۳؛ هدایة العارفین، ج ۲، ص۱۹۵.</ref> [[الاستبصار فی نسب الأنصار]] از [[ابن قدامه مقدسی]]، <ref>ایضاح المکنون، ج ۱، ص۷۰؛ هدیه‌العارفین، ج ۱، ص۴۵۹.</ref> [[نزهة الابصار بفضائل الانصار]] از [[ابی الحسن بکری]]،<ref>ایضاح المکنون، ج۲، ص۶۳۴؛ هدیة العارفین، ج۲، ص۲۳۹.</ref> [[جلاء الافکار فی مناقب الانصار]] از [[دباغ]]،<ref>هدیة العارفین، ج ۱، ص۵۲۶.</ref> [[مسارح الانظار فی انساب الانصار]] از [[سید جعفر اعرجی]]<ref>الذریعه، ج ۲۰، ص۳۷۶.</ref> و [[تحفة الاخیار فی فضائل الانصار]] از [[نورالدین انصاری]].<ref>معجم المؤلفین، ج ۱۳، ص۱۲۱.</ref>.<ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[انصار (مقاله)|مقاله «انصار»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص533.</ref>