بلوغ: تفاوت میان نسخه‌ها

آغاز [[رسالت]] و نبوتِ [[اکثریت]] قریب به [[اتفاق]]پیامبران پس از سنینی بوده که معمولا بلوغ افراد عادی روی می‌‌دهد، هرچند آثار [[هدایت]] و کمال از [[کودکی]] در آنان مشهود بوده است، با این همه، از برخی [[آیات قرآن]] برمی‌‌آید که شماری از پیامبران در سنین کودکی به [[پیامبری]] برانگیخته شده‌‌اند. البته به نظر مفسران <ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۱۹۱ـ۱۹۲؛ المیزان، ج ۷، ص۱۷۶.</ref> با وجود [[معجزات]] شگفت‌‌انگیز پیامبران، وصول آنان به [[بلوغ عقلی]] و [[علمی]] در سنین کودکی بعید نیست و می‌‌توان آن را در شمار امور [[خارق عادت]] قرار داد. از جمله این پیامبران، [[حضرت یحیی]]{{ع}} است که آیه ۱۲ [[مریم]] / ۱۹ درباره وی فرموده: ای یحیی! کتاب را با قوت بگیر و ما [[فرمان]] [[نبوت]] (یا [[فهم]] و [[عقل]]) را در کودکی به وی دادیم: «یـیَحیی خُذِ الکِتـبَ بِقُوَّة و ءاتَینـهُ الحُکمَ صَبیـّا». مراد از کتاب به نظر مفسران[[تورات]] است؛<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص۷۸۱؛ المنیر، ج ۱۶، ص۶۱.</ref> ولی درباره مفهوم کلمه «[[حُکم]]» در این [[آیه]] آرای گوناگونی مطرح شده است؛ برخی آن را به معنای [[نبوت]] دانسته‌‌اند.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۱۹۱ـ۱۹۲؛ مجمع البیان، ج ۶، ص۷۸۱؛ المنیر، ج ۱۶، ص۶۳.</ref> شماری دیگر، با توجه به موارد کاربرد این واژه در [[قرآن]]، مراد از آن را ژرفنگری در [[دین]] و [[علم به معارف]] [[الهی]] یا [[فهم]] کتاب بیان کرده‌‌اند.<ref>التبیان، ج ۷، ص۱۱۱؛ المیزان، ج ۱۴، ص۱۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۸۷.</ref> معانی دیگری نیز در [[تفاسیر]] مطرح شده است.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۱۹۱؛ المیزان، ج ۱۴، ص۱۹.</ref> سن [[حضرت یحیی]]{{ع}} دراین هنگام، دو، سه و ۷ سال ذکر شده است.<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص۷۸۱؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۸۷؛ المنیر، ج ۱۶، ص۶۱.</ref> بنابر [[حدیثی]]، [[امام جواد]]{{ع}} برای رفع استبعاد از [[امامت]] خود در سنین [[کودکی]] خطاب به یکی از [[شیعیان]] خود به این آیه استناد فرمود.<ref>الکافی، ج ۱، ص۳۸۴.</ref> آیه دیگر درباره [[حضرت عیسی]]{{ع}} است که در گاهواره سخن گفت و فرمود: من [[بنده]] خدایم. او به من کتاب داده و مرا [[پیامبر]] قرار داده است: «قالَ اِنّی عَبدُ اللّهِ ءاتـنِیَ الکِتـبَ و جَعَلَنی نَبیـّا».([[مریم]] / ۱۹، ۳۰) مراد از کتاب را در این آیه،[[انجیل]] دانسته‌‌اند.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۱۰۲؛ المیزان، ج ۱۴، ص۴۷.</ref> به نظر برخی [[مفسران]]،<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۲۱۴؛ التبیان، ج ۷، ص۱۲۳.</ref> مرادِ آن حضرت این بوده که در [[آینده]] صاحب کتاب و [[منصب نبوت]] خواهم شد. شماری از اینان، تعبیر [[آیه شریفه]] را که به صورت فعل ماضی آمده، بر [[تقدیر الهی]] و [[حکم]] ازلیِ [[خداوند]] حمل کرده‌‌اند؛<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۱۰۳؛ المنیر، ج ۱۶، ص۸۱، ۸۳.</ref> ولی به نظر برخی دیگر، [[سیاق آیه]] و تعبیر آن اقتضا دارد که بر امر واقع شده حمل گردد، پس مراد این است که پیش‌‌تر کتاب و نبوت به آن حضرت عطا شده است.<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص۷۹۱؛ التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۲۱۴؛ المیزان، ج ۱۴، ص۴۷.</ref> به نظر مشهور، که با [[آیات]] پیشین هماهنگ است، [[حضرت عیسی]] این سخن را هنگام تولد گفته است؛ ولی معدودی از [[مفسران]] آرای دیگری ذکر کرده‌‌اند.<ref>مجمع‌‌البیان، ج ۶، ص۷۹۲؛ التفسیر الکبیر، ج ۲۱، ص۲۱۴.</ref> به نظر [[علامه طباطبایی]] <ref>المیزان، ج ۱۲، ص۲۵۶ ـ ۲۵۷.</ref> [[نبوت]] این [[پیامبران]] در [[کودکی]] با [[آیه]] ۱۰۹ یوسف / ۱۲ که در مورد فرستادگان پیشین تعبیر «[[رجال]]» را به کار برده: «و ما اَرسَلنا مِن قَبلِکَ اِلاّ رِجالاً نوحی اِلَیهِم» ناسازگار نیست؛ زیرا این آیه بر این مطلب تأکید دارد که پیامبران از‌‌میان افراد عادی برگزیده و با [[وحی]] از جانب [[خداوند]] به [[پیامبری]] برانگیخته شده‌‌اند و آیه، بلوغ عادی را شرط [[رسالت]] ندانسته است.

برخی مفسران مراد آیه ۵۱ [[انبیاء]] / ۲۱: «و لَقَد ءاتَینا اِبرهیمَ رُشدَهُ مِن قَبلُ وکُنّا بِهِ عــلِمین» را [[هدایت]] و [[معرفت]] ابراهیم{{ع}} در کودکی دانسته و برخی مراد از «[[رشد]]» را نبوت ذکر کرده‌‌اند.<ref>جامع البیان، مج ۱۰، ج ۱۷، ص۴۸؛ التبیان، ج ۷، ص۲۵۵ ـ ۲۵۶؛ مجمع البیان، ج ۷، ص۹۴.</ref> البته در [[تفسیر آیه]] اقوال دیگری نیز مطرح شده است؛<ref>جامع البیان، مج ۱۰، ج ۱۷، ص۴۸؛ التبیان، ج ۷، ص۲۵۵ ـ ۲۵۶؛ زادالمسیر، ج ۵، ص۲۴۸.</ref> همچنین برخی [[مفسران اهل سنت]] با پذیرش این نظر که [[برادران یوسف]]{{ع}} [[پیامبر]] بوده‌‌اند، گفته‌‌اند که آنان [[کارهای ناپسند]] خود (از جمله [[رفتار]] [[زشت]] آنها با [[حضرت یوسف]]{{ع}}) را در [[زمان]] کودکی و پیش از بلوغ انجام داده بودند؛<ref>مجمع البیان، ج ۵، ص۳۲۴؛ التفسیر الکبیر، ج ۱۸، ص۲۰۵.</ref> ولی مفسران دیگر، از تعابیر شماری از آیات مانند آیه ۹ یوسف / ۱۲: «... و تَکونوا مِن بَعدِهِ قَومـًا صــلِحین» و ۹۷‌‌یوسف / ۱۲: «قالوا یـاَبانَا استَغفِر لَنا ذُنوبَنا اِنّا کُنّا خـطِـین» بالغ بودن آنان را در آن هنگام استفاده کرده‌‌اند.<ref>التبیان، ج ۶، ص۱۰۱.</ref> برخی [[مفسران شیعه]] به استناد [[آیه مباهله]]: «فَمَن حاجَّکَ فیهِ مِن بَعدِ ما جاءَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدعُ اَبناءَنا واَبناءَکُم و..».(آل‌‌عمران / ۳، ۶۱) و با این [[استدلال]] که [[مباهله]] جز با بالغان جایز نیست، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] ({{ع}}) را در آن [[زمان]] با وجود سن کم دارای بلوغ و [[کمال عقلی]] دانسته‌‌اند <ref>التبیان، ج ۲، ص۴۸۵ ـ ۴۸۶؛ اطیب البیان، ج ۳، ص۲۲۹.</ref> و برخی برای امکان [[امامت]] [[کودک]] به این [[آیه]] استناد جسته‌‌اند.<ref>التبیان، ج ۲، ص۴۸۵ ـ ۴۸۶؛ اطیب البیان، ج ۳، ص۲۲۹.</ref>.<ref>[[سید رضا هاشمی|هاشمی، سید رضا]]، [[بلوغ (مقاله)|مقاله «بلوغ»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶، ص.</ref>