عصمت موهبتی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
علاوه بر اين، عصمت ـ كه عبارت است از قوهاى كه با داشتن آن صدور معصيت ممتنع مىشود ـ خود از [[شئون]] [[علم]] است و اين منافات با داشتن اختيار ندارد چون اختيار از شئون [[مقام عمل]] است و معنايش اين است كه صدور فعل از جوارح و اعضا صحيح باشد و هم ترک فعل. و معلوم است كه علم قطعى به [[مفسده]] گناه كه مانع از صدور آن گناه از دارنده آن علم باشد منافات با اينكه دارنده آن علم مختار باشد ندارد. مثلاً، كسى كه علم قطعى دارد به اينكه در اثر خوردن فلان سم مىميرد، چنين عملى مانع قطعى او از خوردن سم است. ولى لازمه اين منع اين نيست كه خوردن سم از او محال باشد بلكه باز هم صدور و عدم صدور اين عمل از اعضا و جوارح او صحيح است هم مىتواند بخورد و هم مىتواند اجتناب كند. در نتيجه پس باز هم صحيح است كه به او بگوييم از خوردن سم اجتناب كن. <ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۷، ص۲۹۰ـ۲۹۱.</ref>.<ref>موهبت عصمت از منظر آیات، محمد ناصری، نشریه معرفت، ش149، ص6.</ref>. | علاوه بر اين، عصمت ـ كه عبارت است از قوهاى كه با داشتن آن صدور معصيت ممتنع مىشود ـ خود از [[شئون]] [[علم]] است و اين منافات با داشتن اختيار ندارد چون اختيار از شئون [[مقام عمل]] است و معنايش اين است كه صدور فعل از جوارح و اعضا صحيح باشد و هم ترک فعل. و معلوم است كه علم قطعى به [[مفسده]] گناه كه مانع از صدور آن گناه از دارنده آن علم باشد منافات با اينكه دارنده آن علم مختار باشد ندارد. مثلاً، كسى كه علم قطعى دارد به اينكه در اثر خوردن فلان سم مىميرد، چنين عملى مانع قطعى او از خوردن سم است. ولى لازمه اين منع اين نيست كه خوردن سم از او محال باشد بلكه باز هم صدور و عدم صدور اين عمل از اعضا و جوارح او صحيح است هم مىتواند بخورد و هم مىتواند اجتناب كند. در نتيجه پس باز هم صحيح است كه به او بگوييم از خوردن سم اجتناب كن. <ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۷، ص۲۹۰ـ۲۹۱.</ref>.<ref>موهبت عصمت از منظر آیات، محمد ناصری، نشریه معرفت، ش149، ص6.</ref>. | ||
== فضيلت انبيا در صورت موهبتى بودن [[عصمت]] == | |||
گذشت كه عصمت با اختيار منافاتی ندارد؛ چنانچه با [[عدل]] الهى نيز منافاتی ندارد، چراكه عصمت سبب دارد و انبيا به جهت دارا بودن آن اسباب، [[خداوند]] اين [[موهبت]] را به آنها عطا كرده است؛ لذا نبايد گفته شود كه اين صرفا عنايتى است بدون سبب و جنبه اجبارى دارد و هيچ فضيلتى هم براى انبيا{{عم}} نخواهد داشت، پس عصمت تحصيلى و اكتسابى است كه بر اثر كوشش، [[مجاهدت]] و تداوم در [[مبارزه]] با هواى نفس، آن را به دست آوردهاند. براى اينكه در صورت [[تفضّل]] عصمت بر انبيا فضيلت و [[افتخار]] آنها زير سؤال نرود لذا [[تمسک]] به اكتسابى بودن عصمت كردهاند تا اينكه بگويند انبيا در اثر [[مجاهدتها]] و مبارزه با هواى نفسشان به اين درجه رسيدند و اين درجه برايشان افتخار است و در صورت موهبت چنين فضيلتى ثابت نمىشود. <ref>جعفر سبحانى، منشور جاويد، ص۲۴.</ref>. | |||
خداوند در آيه {{متن قرآن|وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ» مىفرمايد: «ای [[پیامبر]]، خداوند علمى به تو داد كه تو هرگز به آن دست نمىيافتى چه از طريق زحمات فراوان و چه از طريق يادگيرى». <ref>سوره نساء، آیه ۱۱۳</ref>. خداوند به تو كتاب و حكمت و علمى داده كه خودت از راه اكتساب هرگز آن را نمىآموختى. بلكه اين موهبت به خاطر مجاهدتهاى آن حضرت در [[عصر جاهليت]] و [[تحمل]] [[آزار]] و اذيتهايى بود كه از طرف [[مردم]] آن [[زمان]] بر آن حضرت تحميل مىشد. در نتيجه، عمصت يكى از افتخارات پيامبران محسوب مىشود.<ref>موهبت عصمت از منظر آیات، محمد ناصری، نشریه معرفت، ش149، ص6.</ref>. | |||
== جمعبندی == | |||
با توجه به آياتى كه ذكر شد عصمت يک موهبت الهى بوده كه خداوند به بعضى از انسانهاى لايق [[بخشش]] مىكند نه اينكه آنها چنين [[مقام]] و موقعيتى را به دست آورده باشند. البته اين بدان معنا نيست كه هيچ زمينهای براى اعطاى عصمت وجود ندارد، بلكه عصمت پيامبران نياز به زمينهها و مقدماتى دارد ولى بر فرض اين نيازمندى زمينهها، [[خداوند]] [[عصمت]] را به آنها اعطا مىكند نه اينكه ايشان را از روى [[استحقاق]] و تلاشهاى شخصى به آن [[مقام]] رسيده باشند. ضمن اينكه [[حفظ]] و نگهدارى اين [[مقام عصمت]] اجبارى نيست، بلكه اختيارى است؛ يعنى با [[علم]] و يقين و [[اراده]] شخصى خود [[گناه]] نمىكنند. | |||
اينكه چرا خداوند مقام عصمت را به انبيا و [[ائمّه]] [[معصومان]]{{عم}} عنايت كرده به خاطر دو عاملی است كه كاملاً اختيارى است. | |||
#مجاهدتهاى فردى و اجتماعى پيامبرانى مانند ابراهيم، يوسف، موسى{{عم}} و پيامبر گرامى{{صل}} پيش از [[بعثت]] كه زمينه را براى [[افاضه]] عصمت تشديد نموده و لياقت و شايستگى آنان را براى افاضه [[لطف]] آماده كرده است.[[ جهاد]] آنان با نفس و چشمپوشى از [[حرام]]، همچنين [[جهاد]] آنان با كجىها و بدىهاى [[جامعه]]، به روشنى ثابت مىكند كه هرگاه لطفى به نام عصمت در اختيار آنان قرار گيرد از آن در تهذيب فرد و جامعه بهره خواهند گرفت. واين خود فضيلتى هم براى آنهاست. | |||
#آگاهى خداوند از فعاليتهاى ثمربخش آنان در دوران [[رسالت]] و اينكه اين گروه پس ار ارتقاى به [[مقام نبوت]] با [[استقامت]] و پشتكار عجيب دست به [[اصلاح]] زده و در راه جهاد فردى و اجتماعى سخت كوشش خواهند نمود.<ref>موهبت عصمت از منظر آیات، محمد ناصری، نشریه معرفت، ش149، ص6.</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == |