پرش به محتوا

اطاعت امام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۹: خط ۲۹:
روشن است که [[رشد]] و بالندگی هر [[جامعه]]، مرهون [[رهبری]] دانا، مقتدر و عدالت‌پیشه است. از دیدگاه [[علی]] {{ع}}، [[انسان‌ها]] با وجود چنین حاکمی، با هر [[کیش]] و آئینی [[احساس آرامش]] و [[آسایش]] می‌کنند<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ يَعْمَلُ فِي إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ يَسْتَمْتِعُ فِيهَا الْكَافِرُ}}؛ «مردم به زمامداری نیک یا بد، نیازمندند تا مؤمنان در سایه حکومت، به کار خود مشغول، و کافران هم بهره‌مند شوند. (نهج البلاغه، خطبه ۴۰).</ref>. [[نظام سیاسی]] کارآمد و رهبر شایسته و کاردان، می‌تواند ظرفیت‌های بالقوه و پراکنده را فعلیت بخشیده، از قطره‌ها، رودخانه‌ای خروشان بسازد. علی{{ع}} در پاسخ به درخواست [[خلیفه]] که از وی در این زمینه کمک خواسته بود، فرمود: «جایگاه [[رهبر]]، چونان ریسمانی محکم است که مهره‌ها را [[متحد]] ساخته، به هم پیوند می‌دهد. اگر این رشته از بگلسد، مهره‌ها پراکنده می‌شوند و هر کدام به سویی خواهند افتاد و سپس هرگز جمع‌آوری نخواهند شد»<ref>{{متن حدیث|مَكَانُ الْقَيِّمِ بِالْأَمْرِ مَكَانُ النِّظَامِ مِنَ الْخَرَزِ يَجْمَعُهُ وَ يَضُمُّهُ فَإِنِ انْقَطَعَ النِّظَامُ تَفَرَّقَ وَ ذَهَبَ ثُمَّ لَمْ يَجْتَمِعْ بِحَذَافِيرِهِ...}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶.</ref>.
روشن است که [[رشد]] و بالندگی هر [[جامعه]]، مرهون [[رهبری]] دانا، مقتدر و عدالت‌پیشه است. از دیدگاه [[علی]] {{ع}}، [[انسان‌ها]] با وجود چنین حاکمی، با هر [[کیش]] و آئینی [[احساس آرامش]] و [[آسایش]] می‌کنند<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ يَعْمَلُ فِي إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ يَسْتَمْتِعُ فِيهَا الْكَافِرُ}}؛ «مردم به زمامداری نیک یا بد، نیازمندند تا مؤمنان در سایه حکومت، به کار خود مشغول، و کافران هم بهره‌مند شوند. (نهج البلاغه، خطبه ۴۰).</ref>. [[نظام سیاسی]] کارآمد و رهبر شایسته و کاردان، می‌تواند ظرفیت‌های بالقوه و پراکنده را فعلیت بخشیده، از قطره‌ها، رودخانه‌ای خروشان بسازد. علی{{ع}} در پاسخ به درخواست [[خلیفه]] که از وی در این زمینه کمک خواسته بود، فرمود: «جایگاه [[رهبر]]، چونان ریسمانی محکم است که مهره‌ها را [[متحد]] ساخته، به هم پیوند می‌دهد. اگر این رشته از بگلسد، مهره‌ها پراکنده می‌شوند و هر کدام به سویی خواهند افتاد و سپس هرگز جمع‌آوری نخواهند شد»<ref>{{متن حدیث|مَكَانُ الْقَيِّمِ بِالْأَمْرِ مَكَانُ النِّظَامِ مِنَ الْخَرَزِ يَجْمَعُهُ وَ يَضُمُّهُ فَإِنِ انْقَطَعَ النِّظَامُ تَفَرَّقَ وَ ذَهَبَ ثُمَّ لَمْ يَجْتَمِعْ بِحَذَافِيرِهِ...}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶.</ref>.


البته تمام آنچه گفته شد، مشروط بر این است که [[مردم]] از [[آگاهی]] [[درک]] و شعور [[سیاسی]] بالا برخوردار و به [[قوانین]] و مقررات پایبند باشند و از دیدگاه‌های رهبر واجد شرایط، [[پیروی]] کنند. در این صورت، رهبر جامعه و نظام سیاسی نیز به [[اقتدار]] لازم دست یافته، امور زندگیشان سامان خواهد یافت و [[پیشرفت]] خواهند کرد؛ چنان‌که علی{{ع}} فرمود: «[[خداوند]] [[اطاعت از رهبری]] را برای [[بزرگداشت]] [[مقام امامت]] و [[رهبری]]، [[واجب]] کرده است»<ref>{{متن حدیث|فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَى... وَ الطَّاعَةَ تَعْظِيماً لِلْإِمَامَةِ}}، حلوانی، نزهة الناظر، ص۴۶-۴۷.</ref>. از دیدگاه علی{{ع}} اطاعت از رهبری در [[نظام سیاسی]] [[دین]] حقی است که خداوند در برابر هدایت‌گری‌های امام المسلمین بر عهده [[مردم]] قرار داده است. ایشان فرمود: «ای مردم، مرا بر شما و شما را بر من حقّی واجب شده است و اما [[حق]] من بر شما این است که به [[بیعت]] با من [[وفادار]] باشید و در آشکار و [[نهان]] برایم [[خیرخواهی]] کنید. هرگاه شما را فراخواندم [[اجابت]] نمایید و [[فرمان]] دادم [[اطاعت]] کنید. حق شما بر من، آنکه از خیرخواهی شما دریغ نورزم و [[بیت‌المال]] را میان شما عادلانه تقسیم کنم و شما را [[آموزش]] دهم تا بی‌سواد و [[نادان]] نباشید و شما را [[تربیت]] کنم تا راه و رسم [[زندگی]] را بدانید»<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ لِي عَلَيْكُمْ حَقّاً وَ لَكُمْ عَلَيَّ حَقٌ فَأَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ وَ النُّصْحُ لِي فِي الْمَشْهَدِ وَ الْمَغِيبِ وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ وَ الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُمْ وَ إِنَّ حَقَّكُمْ عَلَيَّ النَّصِيحَةُ لَكُمْ مَا صَحِبْتُكُمْ وَ التَّوْفِيرُ عَلَيْكُمْ وَ تَعْلِيمُكُمْ كَيْلَا تَجْهَلُوا وَ تَأْدِيبُكُمْ كَيْ تَعْلَمُوا}}، نهج البلاغه، خطبه۳۴.</ref>.
البته تمام آنچه گفته شد، مشروط بر این است که [[مردم]] از [[آگاهی]] [[درک]] و شعور [[سیاسی]] بالا برخوردار و به [[قوانین]] و مقررات پایبند باشند و از دیدگاه‌های رهبر واجد شرایط، [[پیروی]] کنند. در این صورت، رهبر جامعه و نظام سیاسی نیز به [[اقتدار]] لازم دست یافته، امور زندگیشان سامان خواهد یافت و [[پیشرفت]] خواهند کرد؛ چنان‌که علی{{ع}} فرمود: «[[خداوند]] اطاعت از رهبری را برای [[بزرگداشت]] [[مقام امامت]] و [[رهبری]]، [[واجب]] کرده است»<ref>{{متن حدیث|فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَى... وَ الطَّاعَةَ تَعْظِيماً لِلْإِمَامَةِ}}، حلوانی، نزهة الناظر، ص۴۶-۴۷.</ref>. از دیدگاه علی{{ع}} اطاعت از رهبری در [[نظام سیاسی]] [[دین]] حقی است که خداوند در برابر هدایت‌گری‌های امام المسلمین بر عهده [[مردم]] قرار داده است. ایشان فرمود: «ای مردم، مرا بر شما و شما را بر من حقّی واجب شده است و اما [[حق]] من بر شما این است که به [[بیعت]] با من [[وفادار]] باشید و در آشکار و [[نهان]] برایم [[خیرخواهی]] کنید. هرگاه شما را فراخواندم [[اجابت]] نمایید و [[فرمان]] دادم [[اطاعت]] کنید. حق شما بر من، آنکه از خیرخواهی شما دریغ نورزم و [[بیت‌المال]] را میان شما عادلانه تقسیم کنم و شما را [[آموزش]] دهم تا بی‌سواد و [[نادان]] نباشید و شما را [[تربیت]] کنم تا راه و رسم [[زندگی]] را بدانید»<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ لِي عَلَيْكُمْ حَقّاً وَ لَكُمْ عَلَيَّ حَقٌ فَأَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ وَ النُّصْحُ لِي فِي الْمَشْهَدِ وَ الْمَغِيبِ وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ وَ الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُمْ وَ إِنَّ حَقَّكُمْ عَلَيَّ النَّصِيحَةُ لَكُمْ مَا صَحِبْتُكُمْ وَ التَّوْفِيرُ عَلَيْكُمْ وَ تَعْلِيمُكُمْ كَيْلَا تَجْهَلُوا وَ تَأْدِيبُكُمْ كَيْ تَعْلَمُوا}}، نهج البلاغه، خطبه۳۴.</ref>.


فرازهای یاد شده، اهمیت و [[ضرورت]] این بحث را در مجموعه [[مباحث اعتقادی]] روشن می‌سازد. بر [[مسلمانان]] فرض است در [[شناخت امام]] حق و [[مفترض الطاعه]] که در [[آیات]] و [[روایات]] مشخص شده، بکوشند و [[حق اطاعت]] از وی را ادا کنند. در غیر این صورت، [[امام]] بی‌یاور گشته، آهنگ [[رشد]] و تعالی زندگی به رخوت و [[سستی]] گرفتار خواهد شد؛ چراکه به گفته علی{{ع}}، {{متن حدیث|لَا رَأْيَ لِمَنْ لَا يُطَاعُ‌...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۷.</ref>؛ «رهبری که اطاعت نشود، دیدگاه‌ها و فرامینش بر [[زمین]] خواهد ماند»<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت (مقاله)|مقاله «وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]]، ص ۱۰۷.</ref>.
فرازهای یاد شده، اهمیت و [[ضرورت]] این بحث را در مجموعه [[مباحث اعتقادی]] روشن می‌سازد. بر [[مسلمانان]] فرض است در [[شناخت امام]] حق و [[مفترض الطاعه]] که در [[آیات]] و [[روایات]] مشخص شده، بکوشند و [[حق اطاعت]] از وی را ادا کنند. در غیر این صورت، [[امام]] بی‌یاور گشته، آهنگ [[رشد]] و تعالی زندگی به رخوت و [[سستی]] گرفتار خواهد شد؛ چراکه به گفته علی{{ع}}، {{متن حدیث|لَا رَأْيَ لِمَنْ لَا يُطَاعُ‌...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۷.</ref>؛ «رهبری که اطاعت نشود، دیدگاه‌ها و فرامینش بر [[زمین]] خواهد ماند»<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت (مقاله)|مقاله «وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]]، ص ۱۰۷.</ref>.
۱۱۰٬۶۸۹

ویرایش