مصحف علی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امام علی|علی]] {{ع}} برجسته‌ترین کاتب [[وحی]] و نخستین گردآورنده و حافظ [[آیات]] [[قرآن]] در زمان [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} بود. آن حضرت پس از رحلت [[پیامبر]]، [[سوگند]] یاد کرد که [[جامه]] از تن برنگیرد و ردای خویش بر [[زمین]] ننهد مگر پس از جمع [[قرآن]]، و در [[خانه]] نشست و به تدوین [[قرآن]] پرداخت<ref>بحارالأنوار، ج ۸۹ ص ۵۲.</ref> نسخه‌ای که [[امام علی|علی]] {{ع}} از [[قرآن]] فراهم آورد و به "مصحف علی" معروف گشت، بی‌آنکه در محتوا و متن [[قرآن]]، تفاوتی با [[قرآن]] موجود داشته باشد، مشتمل بر بیان [[شأن]] نزول‌ها، تأویل‌ها، [[ناسخ و منسوخ]] و [[محکم و متشابه]] و [[تفسیر آیات]] بود که در حاشیه نوشته شده بود و با [[قرائت]] [[پیامبر]] منطبق بود. پس از آنکه حضرت، [[مصحف]] نگاشتۀ خویش را به [[مسجد]] آورد و عرضه کرد، با آن برخورد [[سیاسی]] کردند و [[عمر]] برخاست و گفت: اگر نزد تو [[قرآن]] است، همانند آن نزد ما هم هست و ما به [[قرآن]] شما نیازی نداریم. حضرت پس از این اتمام [[حجت]] آن را به [[خانه]] برد<ref>بحارالأنوار، ج ۸۹ ص ۵۲.</ref> علّت نپذیرفتن [[قرآن]] آن حضرت را آن می‌دانند که مشتمل بر برخی [[تفسیرها]] و تبیین‌ها بود که با منافع [[خلفا]] و [[منافقان]] ناسازگار بود. [[مصحف]] [[امام علی|علی]] {{ع}} را از آن پس کسی ندید و در [[خاندان پیامبر]] محفوظ بود و از امامی به [[امام]] دیگر می‌رسید و اکنون نزد دوازدهمین [[امام]] است <ref>تاریخ جمع قرآن کریم، محمدرضا جلالی نایینی، ص ۱۶۸ به نقل از فهرست ابن ندیم.</ref> و چون [[ظهور]] کند، آن [[قرآن]] را برای [[مردم]] ظاهر می‌سازد و [[مردم]] را در اطراف آن گرد می‌آورد و [[سنت]] [[الهی]] را براساس آن جاری می‌کند <ref>بحارالأنوار، ج ۸۹ ص ۴۳. در این زمینه ر. ک: «مشکوة»، آستان قدس رضوی، شماره ۶۸ و ۶۹ (ویژه نامه امام علی) مقاله مبسوط «مصحف امام علی از منظر قرآن پژوهان» ص ۱۱، «دانشنامه امام علی»، ج ۱۲ مقاله «مصحف امام علی»، نشریه «گلستان قرآن» شماره ۱ مقاله «علی بن ابی‌طالب و قرآن».</ref> از جهت دیگر، [[امام علی]] {{ع}} که خودش یک [[مصحف]] مبین و [[کلام]] اللّه [[ناطق]] است، [[برترین]] [[مفسّر]] [[قرآن کریم]] بود و آنچه [[ابن عباس]] در [[تفسیر]] دارد، آموخته‌هایی از آن حضرت است. از [[امام علی|امیر المؤمنین]]، [[احادیث]] [[تفسیری]] بسیاری برجای مانده است که نشانگر [[علم]] بی‌پایان اوست. [[آیات]] متعددی هم مستقیم یا غیرمستقیم دربارۀ آن [[امام]] [[معصوم]] و [[فضایل]] اوست<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۴۴.</ref>.