ابعاد فکری و اعتقادی انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[فکر]] زیربنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ می‌‌کند، درواقع [[تربیت]] [[انسان‌ها]] و رها ساختن آنان از [[جهل]] و [[نادانی]] و عرضۀ حقایق [[اسلام]]، از [[برترین]] رسالت‌های [[انبیاء]] و أولیاء بوده است. چنانکه [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ}}<ref>«اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.</ref>. منتظرِ تحت [[تربیت ولی]] عصر {{ع}}، [[طهارت]] [[فکری]] و رشد [[عقلی]] چشمگیری پیدا می‌‌کند. در این خصوص [[امام باقر]] {{ع}} می‌‌فرماید: «چون [[قائم]] ما [[قیام]] کند دستش را بر سر [[بندگان]] گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"}}؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.</ref><ref>ر. ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]]، ص؟؟ ؟</ref> افکار [[مردم]] [[جهان]] آنچنان رشد و تعالی می‌‌یابد که دیگر ویژگی‌های قومی و جغرافیایی، تفاوت زبان‌ها، [[آداب و رسوم]] نمی‌توانند نوع [[بشر]] را از هم جدا سازند<ref>ر. ک. [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۰-۲۶۱.</ref>.  

* آنچه [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} را از دیگر [[انقلاب‌ها]] متمایز می‌سازد، دگرگونی‌های [[اعتقادی]] است که سبب می‌شود نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر. ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>. یکی از [[تکالیف]] [[انتظار]]، [[حفظ دین]] و نگهبانی مرزهای [[عقیدتی]] است<ref>ر. ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>، لذا [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] که در هر زمان ضروری است در [[عصر غیبت]] برای [[پاسخ به شبهات]] [[شیاطین]] پنهان و آشکار؛ لازم تر و حساسیت‌ بیشتری دارد<ref>ر. ک. [[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]]، ص؟؟ ؟.</ref> تا [[هنگام ظهور]]، [[اعتقادات]] صحیح و [[عمل صالح]] در [[مردم]] [[منتظر]] حفظ گردد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دربارۀ [[افضلیت]] [[مردم]] [[آخرالزمان]] فرموده‌اند: «هر یک از آنان [[اعتقاد]] و [[دین]] خویش را با هر [[سختی]] نگاه می‌دارند، چنانکه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می‌کنند یا [[آتش]] پردوام چوب داغ را در دست نگاه می‌دارند. آن [[مؤمنان]]، مشعل‌های فروزانند در تاریکی‌ها. [[خداوند]] آنان را از [[آشوب‌ها]] تیره و تار [[آخرالزمان]] [[نجات]] خواهد داد»<ref>"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: {{متن حدیث|"اللَّهُمَّ لَقِّنِی إِخْوَانِی مَرَّتَیْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا إِنَّکُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا وَ لَمْ یَرَوْنِی لَقَدْ عَرَّفَنِیهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی یُنْجِیهِمُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴. </ref>.<ref>ر. ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>

* ابعاد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] به شرح ذیل هستند:

# بعد [[توحید]]: [[انتظار]]، در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظر]] را متوجه مبدأ عالم و خدای [[جهان]] می‌کند. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره، [[چشم به راه]] فرجی است که به [[قدرت]] مطلقۀ [[الهی]] تحقق خواهد یافت. [[منتظران]]، [[چشم به راه]] [[مهدی]] {{ع}}، بندۀ [[خدا]] و [[ولی خدا]] در زمین‌اند و او مشغول [[عبادت]] [[خدا]] و گرداندن اوضاع [[جهان]] است و روزی به امر [[خدا]]، برای استقرار بخشیدن به [[دین خدا]] و [[نجات]] [[جامعه بشری]]، ظاهر خواهد شد<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.  

# بعد [[نبوت]]: [[منتظران]]، [[چشم به راه]] کسی هستند که در او صفات و آثار [[پیامبران]] گرد آمده است، و هنگامی که ظاهر گردد، آن آثار در او دیده خواهد شد. او می‌آید تا [[آرمان]] [[پیامبران]] را تحقق بخشد، و تا [[دین]] خدایی را بگستراند و ندای [[توحید]] را به همه سوی ببرد. بنابراین در [[فرهنگ انتظار]]، [[منتظران]] [[مهدی]] {{ع}} رابطۀ ایمانی مستقیم با [[نبوت]] و [[پیامبری]] دارند<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.

# بعد [[قرآن]]: [[حضرت مهدی]] {{ع}}، زنده کنندۀ همۀ [[احکام]] [[قرآن]] است. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره این [[آرمان]] را در [[دل]] زنده می‌دارد، که روزی با [[ظهور]] جهانگیر [[مهدی]] [[آل محمد]] {{صل}} و آخرین خلیفۀ آورندۀ [[قرآن]]، [[احکام]] [[قرآن]] جاری شود و [[قرآن]] در سراسر [[جهان]] [[حاکمیت]] باید و [[کتاب آسمانی]]، برنامۀ [[زندگی]] [[انسان]] زمینی گردد<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.  

# بعد [[امامت]]: [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[وصی]] [[امامان]] و خاتم [[ائمه طاهرین]] {{ع}} است. [[امامان]] پیشین، یکایک او را یاد کرده‌اند. او [[فرزند]] آنان و یادگار ایشان و ادامه دهندۀ راه آنان است. ایشان [[مظهر]] [[امامت]] و [[انتظار ظهور]] او، بزرگترین تأکید است بر اصل [[اعتقادی]] [[امامت]] و [[رهبری]]<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.  

# بعد [[عدل]]: [[انتظار حضرت مهدی]] {{ع}} [[انتظار ظهور]] [[عدل جهانی]] است، اوست که [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را آکنده از داد می‌سازد و [[عدل]] خدایی را در همه جا و همه سوی سرایت می‌دهد. او [[مظهر]] [[دادگری فراگیر]] است. تداعی موضوع [[عدل]] و [[عدالت]] است<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.

# بعد [[معاد]]: [[معاد]]، بازگشت [[انسان]] به نزد [[خدا]]، ورود به [[جهان]] پایدار، و شروع [[زندگی]] اصلی است. در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهم [[معاد]] و بازگشت مسئولانه به نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>. این حضور در سه جهت نمودار است:  

## [[مهدی]] {{ع}} به [[هنگام ظهور]]، [[ستمگران]] را [[کیفر]] می‌دهد و [[ظالمان]] را به سزای [[اعمال]] خود می‌رساند و این خود نمونه‌ای است از چگونگی [[معاد]] و [[رستاخیز]]<ref>ر. ک. [[محمد رضا حکیمی|حکیمی، محمد رضا]]، [[خورشید مغرب (کتاب)|خورشید مغرب]]، ص ۳۳۳. </ref>.  

## [[هنگام ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} گروهی از [[پاکان]] و پلیدان به [[جهان]] باز می‌گردند و این خود [[قیامت]] صغرایی است و نشانه‌ای است بر [[قیامت]] کبری.  

## [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، یکی از [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی]] [[قیام قیامت]] و فرا رسیدن [[رستاخیز]] [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است و تا او نیاید [[عمر]] [[جهان]] به سر نمی‌رسد و [[قیامت]] برپا نمی‌گردد<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.

* بنابراین، مسئله [[انتظار]] [[موعود]]، روابطی بسیار عمیق با [[اصول اعتقادی]] دارد و [[انتظار]]، شاخص منور ابعاد [[عقاید]] [[حق]] است.