پرش به محتوا

قم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۲: خط ۱۲:
== مقدمه ==
== مقدمه ==
{{اصلی|فاطمه معصومه}}
{{اصلی|فاطمه معصومه}}
قم شهری معروف در [[ناحیه]] مرکزی [[ایران]] است. این [[شهر]] از دیرباز وجود داشته است و پس از ظهور [[اسلام]] و [[امامت]] [[ائمه هدی]] {{عم}} [[پناهگاه]] [[دوستان]] و [[شیعیان]] [[اهل بیت]] {{عم}} بوده است. در [[روایات]] زیادی از این [[شهر]] به [[نیکی]] یاد شده است و [[دستور]] داده شده است که در زمان [[فتنه]] و [[بلا]] به این [[شهر]] پناهنده شوند. مهمترین ویژگی این [[شهر]] که [[شرافت]] قم در [[حقیقت]] بدان بستگی دارد، [[فرزند]] [[حضرت موسی بن جعفر]] {{ع}} است؛ حضرت [[فاطمه معصومه]]{{س}} که با [[هجرت]] ایشان و سپس [[قبر مطهر]] آن مخدره در قم شرافت‌بخش این سرزمین است. در روایتی [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[شیعیان]] ما جملگی به واسطه [[شفاعت حضرت]] معصومه {{ع}} به [[بهشت]] خواهند رفت!<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۸ و ۲۱۶ و یأتی، ص۵۷۸ و ۵۸۰.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص۵۰۳؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۸۴.</ref>
قم شهری معروف در ناحیه مرکزی [[ایران]] است. این [[شهر]] از دیرباز وجود داشته است و پس از ظهور [[اسلام]] و [[امامت]] [[ائمه هدی]] {{عم}} [[پناهگاه]] [[دوستان]] و [[شیعیان]] [[اهل بیت]] {{عم}} بوده است. در [[روایات]] زیادی از این [[شهر]] به [[نیکی]] یاد شده است و [[دستور]] داده شده است که در زمان [[فتنه]] و [[بلا]] به این [[شهر]] پناهنده شوند. مهمترین ویژگی این [[شهر]] که [[شرافت]] قم در [[حقیقت]] بدان بستگی دارد، [[فرزند]] [[حضرت موسی بن جعفر]] {{ع}} است؛ حضرت [[فاطمه معصومه]]{{س}} که با [[هجرت]] ایشان و سپس قبر مطهر آن مخدره در قم شرافت‌بخش این سرزمین است. در روایتی [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[شیعیان]] ما جملگی به واسطه [[شفاعت حضرت]] معصومه {{ع}} به [[بهشت]] خواهند رفت!<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۸ و ۲۱۶ و یأتی، ص۵۷۸ و ۵۸۰.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص۵۰۳؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۸۴.</ref>


ظاهر برخی [[روایات]] این است که [[امامان]] {{عم}} به شهر قم، عنایت ویژه‌‏ای داشته و مفهومی را [[برتر]] و وسیع‌‏تر از یک شهر و توابع آن، به این شهر بخشیده‏‌اند. [[صفوان]] می‌گوید: روزی نزد ابا الحسن ـ [[امام کاظم]] {{ع}} ـ بودم و سخن از [[مردم]] قم و علاقه آنان به [[حضرت مهدی]] {{ع}} به میان آمد. [[امام هفتم]] {{ع}} فرمودند: [[خداوند]] آنان را [[رحمت]] کند و از آنان [[خشنود]] باشد. آن‌گاه ادامه داد: [[بهشت]] هشت در دارد که یکی از آن‌ها برای [[مردم]] قم است. در میان [[شهرها]] و کشورها، آنان [[نیکان]] و [[نخبگان]] [[شیعیان]] ما هستند. [[خداوند]] [[ولایت]] و [[دوستی]] ما را با طینت و سرشت آنان آمیخته است<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۷.</ref>.
ظاهر برخی [[روایات]] این است که [[امامان]] {{عم}} به شهر قم، عنایت ویژه‌‏ای داشته و مفهومی را [[برتر]] و وسیع‌‏تر از یک شهر و توابع آن، به این شهر بخشیده‏‌اند. صفوان می‌گوید: روزی نزد ابا الحسن ـ [[امام کاظم]] {{ع}} ـ بودم و سخن از [[مردم]] قم و علاقه آنان به [[حضرت مهدی]] {{ع}} به میان آمد. [[امام هفتم]] {{ع}} فرمودند: [[خداوند]] آنان را [[رحمت]] کند و از آنان [[خشنود]] باشد. آن‌گاه ادامه داد: [[بهشت]] هشت در دارد که یکی از آن‌ها برای [[مردم]] قم است. در میان [[شهرها]] و کشورها، آنان [[نیکان]] و [[نخبگان]] [[شیعیان]] ما هستند. [[خداوند]] [[ولایت]] و [[دوستی]] ما را با طینت و سرشت آنان آمیخته است<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۷.</ref>.


در قدیم، شهر قم به واسطه وجود [[محدثان]] بسیار و موثق، مرکز [[نقل]] و حفظ‍‌ [[احادیث]] [[اهل بیت]] {{عم}} بود و از این حیث [[جایگاه]] والایی داشت به‌طوری که حتی سایر مراکز [[تشیع]] به [[محدثان]] قمی اعتباری خاص می‌بخشیدند و چنان‌چه یکی از [[محدثان]] قم به شهر آن‌ها وارد می‌شد، مورد توجه اهل [[علم]] و [[حدیث]] واقع می‌گردید<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۶۷.</ref>.
در قدیم، شهر قم به واسطه وجود محدثان بسیار و موثق، مرکز [[نقل]] و حفظ‍‌ [[احادیث]] [[اهل بیت]] {{عم}} بود و از این حیث جایگاه والایی داشت به‌طوری که حتی سایر مراکز [[تشیع]] به محدثان قمی اعتباری خاص می‌بخشیدند و چنان‌چه یکی از محدثان قم به شهر آن‌ها وارد می‌شد، مورد توجه اهل [[علم]] و [[حدیث]] واقع می‌گردید<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۶۷.</ref>.


امروز قم، مرکز [[جهان تشیع]] است و [[مراجع تقلید]] و اساتید برجسته و محققان [[علوم اسلامی]] از این حوزه بزرگ نورافشانی می‌‌کنند. در [[تاریخ]] معاصر و در پیوند با [[انقلاب اسلامی]]، قم پیوسته پیشاهنگ بوده و جرقه [[نهضت اسلامی]] در ۱۹ دی سال ۱۳۶۵ شاز قم زده شد. در این [[شهر]]، ده‌ها مرکز [[علمی]] و تحقیقی و کتابخانه‌ها و مدارس [[عظیم]] وجود دارد که [[علوم]] [[اهل‌بیت]] را به [[جهان اسلام]] می‌‌گستراند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۸۴.</ref>.
امروز قم، مرکز جهان تشیع است و [[مراجع تقلید]] و اساتید برجسته و محققان علوم اسلامی از این حوزه بزرگ نورافشانی می‌‌کنند. در [[تاریخ]] معاصر و در پیوند با انقلاب اسلامی، قم پیوسته پیشاهنگ بوده و جرقه نهضت اسلامی در ۱۹ دی سال ۱۳۶۵ شاز قم زده شد. در این [[شهر]]، ده‌ها مرکز [[علمی]] و تحقیقی و کتابخانه‌ها و مدارس عظیم وجود دارد که [[علوم]] [[اهل‌بیت]] را به [[جهان اسلام]] می‌‌گستراند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۸۴.</ref>.


== قم و مهدویت ==
== قم و مهدویت ==
خط ۲۵: خط ۲۵:


برخی از روایاتی که درباره قم در آخرالزمان وارد شده عبارت است از:
برخی از روایاتی که درباره قم در آخرالزمان وارد شده عبارت است از:
# [[عفان بصری]] [[روایت]] کرده است: "[[امام صادق]] {{ع}} به من فرمود: آیا می‏دانی از چه رو این شهر را قم می‌‏نامند؟ عرض کردم: [[خدا]] و رسولش آگاه‏‌ترند. فرمود: همانا قم نام‏گذاری شده است برای اینکه اهل قم، اطراف [[قائم]] گرد آمده و با وی [[قیام]] می‌‏نمایند و کنار او ثابت قدم مانده و او را [[یاری]] می‌‏کنند"<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا سُمِّيَ‏ قُمَ‏ لِأَنَ‏ أَهْلَهُ‏ يَجْتَمِعُونَ‏ مَعَ‏ قَائِمِ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ يَقُومُونَ مَعَهُ وَ يَسْتَقِيمُونَ عَلَيْهِ وَ يَنْصُرُونَهُ}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۵۷، ص۲۱۶، ح ۳۸</ref>.
# عفان بصری [[روایت]] کرده است: "[[امام صادق]] {{ع}} به من فرمود: آیا می‏دانی از چه رو این شهر را قم می‌‏نامند؟ عرض کردم: [[خدا]] و رسولش آگاه‏‌ترند. فرمود: همانا قم نام‏گذاری شده است برای اینکه اهل قم، اطراف [[قائم]] گرد آمده و با وی [[قیام]] می‌‏نمایند و کنار او ثابت قدم مانده و او را [[یاری]] می‌‏کنند"<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا سُمِّيَ‏ قُمَ‏ لِأَنَ‏ أَهْلَهُ‏ يَجْتَمِعُونَ‏ مَعَ‏ قَائِمِ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ يَقُومُونَ مَعَهُ وَ يَسْتَقِيمُونَ عَلَيْهِ وَ يَنْصُرُونَهُ}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۵۷، ص۲۱۶، ح ۳۸</ref>.
# [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمود: به زودی مؤمنی در [[شهر]] [[کوفه]] یافت نخواهد شد و "[[علم]]" همانند ماری که در سوراخ بخزد، در این [[شهر]] فرو خواهد رفت، و سپس از [[شهر]] قم سر برخواهد آورد. [[شهر]] قم معدن [[علوم]] و [[فضایل]] خواهد شد و [[علم]] را چنان گسترش می‌دهند که هیچ فرد [[ناآگاهی]] در روی [[زمین]] باقی نخواهد ماند، حتی [[زنان]] و دختران پرده‌نشین نیز از [[دین اسلام]] [[آگاه]] خواهند شد. این حوادث هنگامی خواهد بود که [[ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} نزدیک شده باشد. [[خداوند]] این [[شهر]] و [[مردمان]] (عالم) آن را [[جانشینان]] [[حجت]] خود بر روی [[زمین]] قرار داده است و اگر چنین نبود، [[زمین]]، ساکنان خود را فرو می‌برد و حجتی باقی نمی‌ماند. [[علم]] از این [[شهر]] به سایر نقاط [[زمین]] گسترش می‌یابد و همگان به [[دین حق]] [[آگاهی]] پیدا خواهند نمود و حجتی [[الهی]] بر آنان تمام خواهد شد. آنگاه [[خداوند]] [[حضرت قائم]] {{ع}} را ظاهر خواهد کرد و [[مردم]] گرفتار [[خشم]] و [[عذاب الهی]] خواهند شد، زیرا اگر [[مردم]] [[حجت الهی]] را [[انکار]] کنند، قطعاً از سوی [[خدا]] مجازات می‌شوند. (از این عبارت می‌توان دریافت که علمای قم [[دین اسلام]] را در نقاط مختلف [[جهان]] به گوش [[مردم]] خواهند رساند، اما طبق شیوه همیشگی [[تاریخ]] مورد استقبال همگان قرار نمی‌گیرد و از این رو برخی آن را [[انکار]] می‌کنند و دچار عذاب‌های [[الهی]] خواهند شد)<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۷.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۴۶ ـ ۳۴۹.</ref>
# [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمود: به زودی مؤمنی در [[شهر]] [[کوفه]] یافت نخواهد شد و "[[علم]]" همانند ماری که در سوراخ بخزد، در این [[شهر]] فرو خواهد رفت، و سپس از [[شهر]] قم سر برخواهد آورد. [[شهر]] قم معدن [[علوم]] و [[فضایل]] خواهد شد و [[علم]] را چنان گسترش می‌دهند که هیچ فرد [[ناآگاهی]] در روی [[زمین]] باقی نخواهد ماند، حتی [[زنان]] و دختران پرده‌نشین نیز از [[دین اسلام]] [[آگاه]] خواهند شد. این حوادث هنگامی خواهد بود که [[ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} نزدیک شده باشد. [[خداوند]] این [[شهر]] و [[مردمان]] (عالم) آن را [[جانشینان]] [[حجت]] خود بر روی [[زمین]] قرار داده است و اگر چنین نبود، [[زمین]]، ساکنان خود را فرو می‌برد و حجتی باقی نمی‌ماند. [[علم]] از این [[شهر]] به سایر نقاط [[زمین]] گسترش می‌یابد و همگان به [[دین حق]] [[آگاهی]] پیدا خواهند نمود و حجتی [[الهی]] بر آنان تمام خواهد شد. آنگاه [[خداوند]] [[حضرت قائم]] {{ع}} را ظاهر خواهد کرد و [[مردم]] گرفتار [[خشم]] و [[عذاب الهی]] خواهند شد، زیرا اگر [[مردم]] [[حجت الهی]] را [[انکار]] کنند، قطعاً از سوی [[خدا]] مجازات می‌شوند. (از این عبارت می‌توان دریافت که علمای قم [[دین اسلام]] را در نقاط مختلف [[جهان]] به گوش [[مردم]] خواهند رساند، اما طبق شیوه همیشگی [[تاریخ]] مورد استقبال همگان قرار نمی‌گیرد و از این رو برخی آن را [[انکار]] می‌کنند و دچار عذاب‌های [[الهی]] خواهند شد)<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۷.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۴۶ ـ ۳۴۹.</ref>
# [[موسی بن جعفر]] {{ع}} فرمود: زمانی که [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] نماید، قمی‌ها جمع خواهند شد و به سوی [[حضرت قائم]] {{ع}} خواهند شتافت و او را [[یاری]] می‌کنند و در رکابش خواهند بود؛ از این رو نام این [[شهر]] "قم" می‌باشد. (زیرا قم و [[قیام]] و [[قائم]] از یک ریشه لغوی می‌باشد)<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۶.</ref>.
# [[موسی بن جعفر]] {{ع}} فرمود: زمانی که [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] نماید، قمی‌ها جمع خواهند شد و به سوی [[حضرت قائم]] {{ع}} خواهند شتافت و او را [[یاری]] می‌کنند و در رکابش خواهند بود؛ از این رو نام این [[شهر]] "قم" می‌باشد. (زیرا قم و [[قیام]] و [[قائم]] از یک ریشه لغوی می‌باشد)<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۶.</ref>.
# در [[حدیث]] دیگری [[امام]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} فرمودند: مردی از اهل قم [[قیام]] خواهد کرد و [[مردم]] را به سوی [[حق]] فرا می‌خواند. گروهی به [[یاری]] او برمی‌خیزند که چون [[پاره‌های آهن]] محکم و نیرومندند و با بادهای ([[فتنه]]) نلرزیده و از جای به در نروند، هرگز از [[نبرد]] [[سست]] نشوند و [[توکل]] آنان به پروردگارشان است و [[عاقبت]] [[نیک]]، فرجام [[پرهیزکاران]] خواهد بود<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۶.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص۵۰۳.</ref>
# در [[حدیث]] دیگری [[امام]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} فرمودند: مردی از اهل قم [[قیام]] خواهد کرد و [[مردم]] را به سوی [[حق]] فرا می‌خواند. گروهی به [[یاری]] او برمی‌خیزند که چون پاره‌های آهن محکم و نیرومندند و با بادهای ([[فتنه]]) نلرزیده و از جای به در نروند، هرگز از [[نبرد]] [[سست]] نشوند و [[توکل]] آنان به پروردگارشان است و عاقبت [[نیک]]، فرجام [[پرهیزکاران]] خواهد بود<ref>بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۶.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۵۰۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۰٬۴۱۹

ویرایش