شبهه تعارض نصوص امامت: تفاوت میان نسخه‌ها
←دوم: آیه مخلفین
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
بنابراین، مقصود از خلافت در آیه، معنای خاص آن ([[رهبری]] و [[تدبیر امور]] مسلمانان) نیست، بلکه مقصود، [[تسلط]] و اقتدار و سیادت در زمین است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۶۱-۳۷۰.</ref>. | بنابراین، مقصود از خلافت در آیه، معنای خاص آن ([[رهبری]] و [[تدبیر امور]] مسلمانان) نیست، بلکه مقصود، [[تسلط]] و اقتدار و سیادت در زمین است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۶۱-۳۷۰.</ref>. | ||
=== دوم: [[آیه | === دوم: آیه مخلفین === | ||
{{اصلی|آیه مخلفین}} | |||
[[قرآن کریم]] در [[سوره فتح]] آیه ۱۶ می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ لِلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ فَإِنْ تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا وَإِنْ تَتَوَلَّوْا كَمَا تَوَلَّيْتُمْ مِنْ قَبْلُ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا}}<ref>«به جهادگریزان از تازی‌های بادیه‌نشین بگو: به زودی به سوی قومی سخت جنگجو فرا خوانده خواهید شد که با آنان کارزار کنید (تا کشته شوند) یا اسلام آورند آنگاه، اگر فرمان برید خداوند پاداشی نیکو به شما خواهد داد و اگر روی برتابید چنان که پیش‌تر روی برتافتید شما را عذابی دردناک خواهد کرد»</ref>. | |||
برخی از [[اهل حدیث]] و [[متکلمان معتزلی]] و [[اشعری]] با این آیه بر [[خلافت ابوبکر]] (و گاهی نیز [[خلافت عمر]]) [[استدلال]] کرده‌اند. استدلال در شرح مواقف چنین تقریر شده است: «کسی که متخلفان از جنگ را به [[مبارزه]] با گروهی نیرومند و مجهز فراخوانده، [[پیامبر]] {{صل}} نبوده است؛ زیرا در آیه قبل، آمده است که متخلفان، وقتی [[پیروزی]] [[مسلمانان]] و [[غنایم]] [[جنگی]] را [[مشاهده]] کنند، از پیامبر خواهند خواست که به آنان اجازه دهد با آنان همراه شوند، ولی خداوند به پیامبر {{صل}} فرموده است که به آنان بگوید: «خداوند، پیش‌تر به ما گفته است که شما هرگز پیرو ما نخواهید بود”<ref>{{متن قرآن|لَنْ تَتَّبِعُونَا كَذَلِكُمْ قَالَ اللَّهُ مِنْ قَبْلُ}} «بگو: هرگز دنبال ما نخواهید آمد، خداوند از پیش چنین فرموده است» سوره فتح، آیه ۱۵.</ref>. بنابراین پیامبر {{صل}} می‌دانست که آنان هرگز از او [[پیروی]] نخواهند کرد. در این صورت، چگونه آنان را به جنگ با [[سپاهیان]] نیرومند [[دعوت]] کرده است؟ از طرفی [[دعوت]] کننده متخلفان به [[جنگ]] با [[کافران]] و [[مشرکان]]، [[علی]] {{ع}} هم نبوده است، زیرا در دوران [[خلافت]] او با کافران و مشرکان [[جنگی]] رخ نداد، بلکه [[جنگ‌ها]] با [[مسلمانان]] و درباره [[امامت]] بود. این دعوت، پس از علی {{ع}} هم نبوده است؛ زیرا [[حکام]] پس از او (حکام [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]]) از نظر ما [[ستمکار]] و از نظر [[شیعه]] [[کافر]] بوده‌اند. در نتیجه عبارت {{متن قرآن|فَإِنْ تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا}}<ref>«آنگاه، اگر فرمان برید خداوند پاداشی نیکو به شما خواهد داد» سوره فتح، آیه ۱۶.</ref> با آنان [[سازگاری]] ندارد؛ بنابراین، دعوت کننده به چنین مبارزه‌ای یکی از خلفای سه‌گانه بوده است. در نتیجه، [[خلافت ابوبکر]] [[ثابت]] می‌شود، بلکه ظاهر، این است که مقصود [[ابوبکر]] است و مراد از [[قوم]] مذکور {{متن قرآن|أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ}}<ref>«به سوی قومی سخت جنگجو» سوره فتح، آیه ۱۶.</ref> [[بنی‌حنیفه]] [[اصحاب]] [[مسیلمه]] [[کذّاب]] است<ref>شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۴؛ نیز ر.ک: شرح المقاصد، ج۵، ص۲۶۶.</ref>. | |||
'''ارزیابی و نقد''' | |||
استدلال یاد شده بسیار [[سست]] و بی‌اساس است، زیرا تخلف‌کنندگان مورد بحث در این آیه، کسانی‌اند که در [[سال ششم هجری]] که [[صلح حدیبیه]] در آن واقع شد، از حرکت به سوی [[مکه]] [[تخلف]] کردند، چنان‌که می‌فرماید: {{متن قرآن|سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ}}<ref>«جهادگریزان از تازی‌های بادیه‌نشین به زودی به تو خواهند گفت که دارایی‌ها و خانواده‌های ما، ما را مشغول داشت (و همراه شما نیامدیم) پس برای ما (از خداوند) آمرزش بخواه! به زبان، چیزی را می‌گویند که در دل ندارند؛ بگو: اگر خداوند بر آن باشد که زیانی یا سودی» سوره فتح، آیه ۱۱.</ref>. [[خداوند]]، [[پیامبر]] {{صل}} را از [[آینده]] آنان با خبر ساخته و فرموده است: «در آینده که شما به پیروزی‌هایی دست یافته و غنایمی به دست می‌آورید، آنان، [[همراهی]] با شما را پیشنهاد خواهند داد”<ref> [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۷۰-۳۷۴.</ref>. | |||
=== سوم: [[حدیث اقتدا]] === | === سوم: [[حدیث اقتدا]] === | ||