پرش به محتوا

نفی دروغ در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۸: خط ۳۸:
با وجود تمام سختگیری‌های [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[دروغ]] و سخن‌هایی که در مذمت آن فرموده؛ اما در مواردی، [[دروغ]] را ستوده است؛ مثلاً فرموده است: "[[خداوند]] دروغی را که در راه [[سازش]] بین [[مردم]] گفته شود، [[دوست]] و سخن [[راستی]] را که از آن مفسده برخیزد، [[دشمن]] می‌دارد"<ref>مکارم الاخلاق، ص ۴۳۳؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۵۲؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص ۱۷۹.</ref>. همچنین فرموده است: "[[دروغ]] در سه چیز نیکوست: برای مکر در [[جنگ]]، دادن [[وعده]] به [[همسر]] و برقراری [[سازش]] بین [[مردم]]"<ref>من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۵۹؛ مکارم الاخلاق، ص۴۳۷؛ السنن الکبری، ج ۵، ص ۳۵۱ و شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۸۷.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی |حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۲۲۲ ـ ۲۲۳.</ref>
با وجود تمام سختگیری‌های [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[دروغ]] و سخن‌هایی که در مذمت آن فرموده؛ اما در مواردی، [[دروغ]] را ستوده است؛ مثلاً فرموده است: "[[خداوند]] دروغی را که در راه [[سازش]] بین [[مردم]] گفته شود، [[دوست]] و سخن [[راستی]] را که از آن مفسده برخیزد، [[دشمن]] می‌دارد"<ref>مکارم الاخلاق، ص ۴۳۳؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۵۲؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص ۱۷۹.</ref>. همچنین فرموده است: "[[دروغ]] در سه چیز نیکوست: برای مکر در [[جنگ]]، دادن [[وعده]] به [[همسر]] و برقراری [[سازش]] بین [[مردم]]"<ref>من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۵۹؛ مکارم الاخلاق، ص۴۳۷؛ السنن الکبری، ج ۵، ص ۳۵۱ و شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۸۷.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی |حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۲۲۲ ـ ۲۲۳.</ref>


== [[دروغ]] در کلام نبوی {{صل}} ==
== [[زشتی]] [[دروغ]] در سخنان پیامبر اعظم{{صل}} ==
[[رسول خدا]] {{صل}} آفت سخن را [[دروغ]] دانسته<ref>الخصال، ج ۲، ص ۴۱۶؛ مکارم الاخلاق، ص ۴۴۴ و محمد بن ادریس حلی، مستطرفات السرائر، ص ۶۲۲.</ref>، آن را از ابواب [[نفاق]] برمی‌شمرد<ref>ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۱۳.</ref>. آن حضرت، ضمن برحذر داشتن [[مسلمانان]] از [[دروغ]]، می‌فرمود: "[[دروغ]]، [[انسان]] را به [[فجور]] و [[فجور]] [[انسان]] را به [[جهنم]] می‌کشاند"<ref>جامع الاخبار، ص ۱۴۸؛ شیخ صدوق، الامالی، ص ۴۱۹ و محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص۴۶۸.</ref>. [[امام رضا]] {{ع}} هم از قول [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده است که وقتی از آن حضرت پرسیدند: "ممکن است [[مؤمن]] ترسو باشد؟" فرمود: "آری"؛ گفتند: "ممکن است [[بخیل]] باشد؟" فرمود: "آری"؛ گفتند: "ممکن است [[دروغگو]] باشد؟" فرمود: "نه"<ref>احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۱۱۸؛ الامام مالک، کتاب الموطأ، ج ۲، ص ۹۹۰ و جامع الاخبار، ص ۱۴۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی |حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۲۲۳-۲۲۴.</ref>
# نشانه [[منافق]]: [[پیامبر اسلام]] می‌فرماید: نشان منافق سه چیز است: [[دروغ]]، [[خلف وعده]] و [[خیانت]] در [[امانت]]<ref>{{متن حدیث|آيَةُ الْمُنَافِقِ ثَلاثٌ، إِذَا حَدَّثَ كَذِبَ وَ إِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَ إِذَا ائْتُمِنَ خَانَ}}؛ نهج الفصاحه، ح۷.</ref>.
# مایه تشویش روانی: در حدیث نبوی آمده است: [[راستی]] مایه [[آرامش]] و دروغ موجب تشویش است<ref>{{متن حدیث|الصِّدْقُ طُمَأْنِينَةٌ وَ الْكَذِبُ رِيبَةٌ}}؛ نهج الفصاحه، ح۱۸۶۴.</ref>. [[انسانی]] که دروغ می‌گوید، همواره در [[اضطراب]] به سر می‌برد؛ زیرا میترسد روزی اگر محک [[تجربه]] به میان بیاید، [[دروغ‌گو]] سیه‌روی گردد.
# راهنمای [[جهنم]]: [[پیامبر گرامی]] فرمود: دروغ راهنمای بدی است و بدی راهنمای جهنم است، همانا مرد دروغ می‌گوید تا این که نزد [[خدا]] [[کذاب]] نوشته می‌شود<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ وَ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللَّهِ كَذَّاباً}}؛ نهج الفصاحه، ح۶۴۸.</ref>.
# دروغ محرومیت از بهشت: [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: مردی که بر من دروغ بندد و کسی که برخلاف آن چه دیده است سخن گوید، بوی [[بهشت]] به آنها نمی‌رسد<ref>{{متن حدیث|ثَلَاثَةٌ لَا يُرِيحُونَ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ... رَجُلٌ كَذِبَ عَلَىَّ وَ رَجُلٌ كَذِبَ عَلَى عَيْنِهِ}}؛ نهج الفصاحه، ح۱۲۳۱.</ref>.
# دری از درهای جهنم: در حدیث نبوی آمده است: از [[دروغ‌گویی]] بپرهیزید، که دری از درهای جهنم است: <ref>{{متن حدیث|إِيَّاكُمْ وَ الْكِذْبَ فَإِنَّهُ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ النَّارِ}}؛ نهج الفصاحه، ح۱۹۷۸.</ref>.
# مایه روسیاهی: پیامبر اسلام فرمود: دروغ موجب سیاهی روی [[انسان]] می‌شود: <ref>{{متن حدیث|الْكَذِبَ يُسَوِّدُ الْوَجْهَ}}؛ نهج الفصاحه، ح۲۱۹۳.</ref>.
# از بین رفتن نورانیت: در روایتی آمده است که حضرت فرمود: دروغ مگو که [[نور]] تو را از بین می‌برد: <ref>{{متن حدیث|وَ لَا تَكْذِبْ فَيَذْهَبُ نُورُكَ}}؛ نهج الفصاحه، ح۲۴۸۶.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۴۶-۱۴۷.</ref>
 
حضرت آفت سخن را [[دروغ]] دانسته<ref>الخصال، ج ۲، ص ۴۱۶؛ مکارم الاخلاق، ص ۴۴۴ و محمد بن ادریس حلی، مستطرفات السرائر، ص ۶۲۲.</ref>، آن را از ابواب [[نفاق]] برمی‌شمرد<ref>ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۱۳.</ref>. آن حضرت، ضمن برحذر داشتن [[مسلمانان]] از [[دروغ]]، می‌فرمود: "[[دروغ]]، [[انسان]] را به [[فجور]] و [[فجور]] [[انسان]] را به [[جهنم]] می‌کشاند"<ref>جامع الاخبار، ص ۱۴۸؛ شیخ صدوق، الامالی، ص ۴۱۹ و محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص۴۶۸.</ref>. [[امام رضا]] {{ع}} هم از قول [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده است که وقتی از آن حضرت پرسیدند: "ممکن است [[مؤمن]] ترسو باشد؟" فرمود: "آری"؛ گفتند: "ممکن است [[بخیل]] باشد؟" فرمود: "آری"؛ گفتند: "ممکن است [[دروغگو]] باشد؟" فرمود: "نه"<ref>احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۱۱۸؛ الامام مالک، کتاب الموطأ، ج ۲، ص ۹۹۰ و جامع الاخبار، ص ۱۴۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی |حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۲۲۳-۲۲۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۳٬۱۶۱

ویرایش