پرش به محتوا

محبت و عشق در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
| موضوع مرتبط = محبت و عشق
| موضوع مرتبط = محبت و عشق
| عنوان مدخل  = محبت و عشق
| عنوان مدخل  = محبت و عشق
| مداخل مرتبط = [[محبت و عشق در نهج البلاغه]] - [[محبت و عشق در فقه سیاسی]] - [[محبت و عشق در تربیت اسلامی]] - [[محبت و عشق در معارف و سیره نبوی]] - [[محبت و عشق در خانواده]] - [[محبت و عشق در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی‏]]
| مداخل مرتبط = [[محبت و عشق در نهج البلاغه]] - [[محبت و عشق در فقه سیاسی]] - [[محبت و عشق در تربیت اسلامی]] - [[محبت و عشق در معارف و سیره معصوم]] - [[محبت و عشق در معارف و سیره نبوی]] - [[محبت و عشق در خانواده]] - [[محبت و عشق در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی‏]]
| پرسش مرتبط  =
| پرسش مرتبط  =
}}
}}


== جایگاه و اهمیت [[مودّت]] و [[رحمت]] ==
== جایگاه و اهمیت [[مودّت]] و [[رحمت]] ==
[[مودت]] و رحمت در [[روابط]] و مناسبات [[خانوادگی]] نقشی اساسی دارد و هرچه مودت و رحمت عمیق‌تر و گسترده‌تر باشد [[زندگی]] خانوادگی از [[آرامش]] و [[لذت]] و [[توانایی]] و [[رشد]] بیش‌تر برخوردار خواهد بود؛ مودت و رحمتی [[معتدل]] و معقول، و لطیف و [[انسانی]]<ref>در روایات متعدد نسبت به دوست داشتن‌های برخاسته از تعلقات پست و محبت‌های افراطی هشدار داده‌شده و از آنها پرهیز داده شده است، چنان‌که در حدیث نبوی آمده است: {{متن حدیث|‏إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُ‏ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ}} «نخستین چیزهایی که بدان خداوند عصیان و نافرمانی شود شش چیز است: دوستی دنیا، دوستی ریاست، دوستی خوراک، دوستی زنان، دوستی خواب و دوستی راحتی». ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد البرقی، المحاسن، به اهتمام جلال‌الدین الحسینی المحدث، دارالکتب الاسلامیة، طهران، ۱۳۷۰ ق. ج۲، ص۲۹۵؛ الکافی، ج۲، ص۲۸۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۳۳۹؛ تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۳۲۰؛ بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۰۵، ۱۹۶، ج۷۳، ص۶۰؛ و با مختصر اختلاف در لفظ: الخصال، ج۱، ص۳۳۰؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۲-۱۳.</ref>.
[[مودت]] و رحمت در روابط و مناسبات [[خانوادگی]] نقشی اساسی دارد و هرچه مودت و رحمت عمیق‌تر و گسترده‌تر باشد [[زندگی]] خانوادگی از [[آرامش]] و [[لذت]] و [[توانایی]] و [[رشد]] بیش‌تر برخوردار خواهد بود؛ مودت و رحمتی [[معتدل]] و معقول، و لطیف و [[انسانی]]<ref>در روایات متعدد نسبت به دوست داشتن‌های برخاسته از تعلقات پست و محبت‌های افراطی هشدار داده‌شده و از آنها پرهیز داده شده است، چنان‌که در حدیث نبوی آمده است: {{متن حدیث|‏إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُ‏ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ}} «نخستین چیزهایی که بدان خداوند عصیان و نافرمانی شود شش چیز است: دوستی دنیا، دوستی ریاست، دوستی خوراک، دوستی زنان، دوستی خواب و دوستی راحتی». ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد البرقی، المحاسن، به اهتمام جلال‌الدین الحسینی المحدث، دارالکتب الاسلامیة، طهران، ۱۳۷۰ ق. ج۲، ص۲۹۵؛ الکافی، ج۲، ص۲۸۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۳۳۹؛ تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۳۲۰؛ بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۰۵، ۱۹۶، ج۷۳، ص۶۰؛ و با مختصر اختلاف در لفظ: الخصال، ج۱، ص۳۳۰؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۲-۱۳.</ref>.


“مودّت” از ماده “وُدّ” به معنای [[دوست داشتن]] چیزی و آرزوی بقای آن است<ref>المفردات، ص۵۱۶.</ref>؛ و تفاوت مودّت با [[محبت]] در این است که مودّت معلول و حاصل محبت و جلوه آن است؛ محبت علاقه و مودت اظهار آن علاقه است<ref>فدا حسین عابدی، تفسیر تطبیقی آیه مودت، چاپ اول، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، قم، ۱۳۸۴ ش. ص۳۵.</ref>؛ و چون “مودّت” مصدر بر وزن “مَفْعَلَة” است، بر [[ثبات]] و دوام، و قوت و شدت تأثیر فعل دلالت می‌کند. بنابراین “مودّت” عبارت است از محبت [[پایدار]] و ماندگار همراه با به‌کارگیری لوازم و وسایلی که به [[ظهور]] آن بیانجامد و علاقه‌های [[قلبی]] را آشکار سازد<ref>فدا حسین عابدی، تفسیر تطبیقی آیه مودت، ص۳۶.</ref>. و “رحمت” [[مهربانی]] و رقّتی است که مقتضی [[احسان]] و [[بخشش]] باشد<ref>المفردات، ص۱۹۱.</ref>.
“مودّت” از ماده “وُدّ” به معنای [[دوست داشتن]] چیزی و آرزوی بقای آن است<ref>المفردات، ص۵۱۶.</ref>؛ و تفاوت مودّت با [[محبت]] در این است که مودّت معلول و حاصل محبت و جلوه آن است؛ محبت علاقه و مودت اظهار آن علاقه است<ref>فدا حسین عابدی، تفسیر تطبیقی آیه مودت، چاپ اول، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، قم، ۱۳۸۴ ش. ص۳۵.</ref>؛ و چون “مودّت” مصدر بر وزن “مَفْعَلَة” است، بر [[ثبات]] و دوام، و قوت و شدت تأثیر فعل دلالت می‌کند. بنابراین “مودّت” عبارت است از محبت [[پایدار]] و ماندگار همراه با به‌کارگیری لوازم و وسایلی که به [[ظهور]] آن بیانجامد و علاقه‌های [[قلبی]] را آشکار سازد<ref>فدا حسین عابدی، تفسیر تطبیقی آیه مودت، ص۳۶.</ref>. و “رحمت” [[مهربانی]] و رقّتی است که مقتضی [[احسان]] و [[بخشش]] باشد<ref>المفردات، ص۱۹۱.</ref>.
هرچه [[مودت]] و [[رحمت]] عمیق‌تر باشد توان و [[تحمل]] افراد بیش‌تر می‌شود، و هرچه گسترده‌تر باشد رفتارها مناسب‌تر می‌گردد؛ و هرچه [[انسان‌ها]] در مراتب [[انسانی]] بالاتر روند و وجودشان لطیف‌تر شود، مودت و رحمتشان بیش‌تر می‌شود و گسترده‌تر جلوه می‌یابد، چنان‌که الگوهای [[کمال انسانی]] در این میدان نیز الگویی تام‌اند. [[اسحاق بن عمار]]<ref>از شخصیت‌های برجسته و گرانقدر شیعه و از راویان ثقه که از امامان باقر و صادق و کاظم {{عم}} روایت کرده است. ر. ک: رجال النجاشی، ص۷۱؛ رجال الطوسی، ص۱۶۲، ۳۳۱؛ رجال الکشی، ص۳۴۶، ۴۰۲، ۴۰۸، ۴۰۹، ۴۴۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۵۲-۶۳؛ محمد تقی التستری، قاموس الرجال، الطبعة الثانیة، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۰-۱۴۲۴ ق. ج۱، ص۷۵۷-۷۷۰.</ref> از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده است که فرمود: {{متن حدیث|مِنْ‏ أَخْلَاقِ‏ الْأَنْبِيَاءِ حُبُّ‏ النِّسَاءِ}}<ref>«دوست داشتن زن (همسر) از خلق و خوی پیامبران است». الکافی، ج۵، ص۳۲۰؛ تهذیب الاحکام، ج۷، ص۴۰۳؛ روضة الواعظین، ص۴۱۱؛ مکارم الاخلاق، ص۱۹۷؛ عوالی اللآلی، ج۳، ص۲۸۲؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۹؛ الحدائق الناضرة، ج۲۳، ص۲۰؛ جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۳؛ السید محسن الطباطبائی الحکیم، مستمسک العروة الوثقی، الطبعة الثالثة، مطبعة الآداب، النجف، افست دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۳۸۸ ق. ج۱۴، ص۴.</ref>.
هرچه [[مودت]] و [[رحمت]] عمیق‌تر باشد توان و تحمل افراد بیش‌تر می‌شود، و هرچه گسترده‌تر باشد رفتارها مناسب‌تر می‌گردد؛ و هرچه [[انسان‌ها]] در مراتب [[انسانی]] بالاتر روند و وجودشان لطیف‌تر شود، مودت و رحمتشان بیش‌تر می‌شود و گسترده‌تر جلوه می‌یابد، چنان‌که الگوهای [[کمال انسانی]] در این میدان نیز الگویی تام‌اند. [[اسحاق بن عمار]]<ref>از شخصیت‌های برجسته و گرانقدر شیعه و از راویان ثقه که از امامان باقر و صادق و کاظم {{عم}} روایت کرده است. ر. ک: رجال النجاشی، ص۷۱؛ رجال الطوسی، ص۱۶۲، ۳۳۱؛ رجال الکشی، ص۳۴۶، ۴۰۲، ۴۰۸، ۴۰۹، ۴۴۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۵۲-۶۳؛ محمد تقی التستری، قاموس الرجال، الطبعة الثانیة، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۰-۱۴۲۴ ق. ج۱، ص۷۵۷-۷۷۰.</ref> از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده است که فرمود: {{متن حدیث|مِنْ‏ أَخْلَاقِ‏ الْأَنْبِيَاءِ حُبُّ‏ النِّسَاءِ}}<ref>«دوست داشتن زن (همسر) از خلق و خوی پیامبران است». الکافی، ج۵، ص۳۲۰؛ تهذیب الاحکام، ج۷، ص۴۰۳؛ روضة الواعظین، ص۴۱۱؛ مکارم الاخلاق، ص۱۹۷؛ عوالی اللآلی، ج۳، ص۲۸۲؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۹؛ الحدائق الناضرة، ج۲۳، ص۲۰؛ جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۳؛ السید محسن الطباطبائی الحکیم، مستمسک العروة الوثقی، الطبعة الثالثة، مطبعة الآداب، النجف، افست دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۳۸۸ ق. ج۱۴، ص۴.</ref>.


هرچه انسان‌ها در مراتب کمال بالاتر روند و به مدارج والاتری از [[ایمان]] رسند، مودت و رحمتشان نسبت به [[همسر]] و [[خانواده]] بیش‌تر جلوه می‌کند، چنان‌که در [[حدیث نبوی]] آمده است: {{متن حدیث|كُلَّمَا ازْدَادَ الْعَبْدُ إِيمَاناً ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ}}<ref>«هرگاه ایمان بنده‌ای زیاد شود، محبتش نسبت به زن (همسر) زیاد می‌شود». الجعفریات، ص۹۰؛ دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۹۲؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۱۲؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۲۸؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۵۷. از امام صادق {{ع}} نیز روایت شده است که فرمود: {{متن حدیث|الْعَبْدُ كُلَّمَا ازْدَادَ لِلنِّسَاءِ حُبّاً ازْدَادَ فِي‏ الْإِيمَانِ‏ فَضْلًا}}. (هرگاه محبت بنده به زن (همسر) زیاد شود بر ایمان او افزوده می‌شود). کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۴؛ مکارم الاخلاق، ص۱۹۷؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۱.</ref>.
هرچه انسان‌ها در مراتب کمال بالاتر روند و به مدارج والاتری از [[ایمان]] رسند، مودت و رحمتشان نسبت به [[همسر]] و [[خانواده]] بیش‌تر جلوه می‌کند، چنان‌که در [[حدیث نبوی]] آمده است: {{متن حدیث|كُلَّمَا ازْدَادَ الْعَبْدُ إِيمَاناً ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ}}<ref>«هرگاه ایمان بنده‌ای زیاد شود، محبتش نسبت به زن (همسر) زیاد می‌شود». الجعفریات، ص۹۰؛ دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۹۲؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۱۲؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۲۸؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۵۷. از امام صادق {{ع}} نیز روایت شده است که فرمود: {{متن حدیث|الْعَبْدُ كُلَّمَا ازْدَادَ لِلنِّسَاءِ حُبّاً ازْدَادَ فِي‏ الْإِيمَانِ‏ فَضْلًا}}. (هرگاه محبت بنده به زن (همسر) زیاد شود بر ایمان او افزوده می‌شود). کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۴؛ مکارم الاخلاق، ص۱۹۷؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۱.</ref>.
خط ۳۹: خط ۳۹:
{{متن حدیث|نَظَرُ الْوَلَدِ إِلَى وَالِدَيْهِ حُبّاً لَهُمَا عِبَادَةٌ}}<ref>«نگاه فرزند به پدر و مادر از روی محبت بدیشان عبادت است». الجعفریات، ص۱۸۷؛ تحف العقول، ص۳۲ و ۴۶؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۵؛ أبوالحسن علی بن عیسی الاربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، مکتبة بنی‌هاشم، تبریز، ۱۳۸۱ ق. ج۲، ص۲۱۸؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۰، ۸۴، ج۷۷، ص۱۵۱؛ مستدرک الوسائل، ج۹، ص۱۵۲.</ref>؛
{{متن حدیث|نَظَرُ الْوَلَدِ إِلَى وَالِدَيْهِ حُبّاً لَهُمَا عِبَادَةٌ}}<ref>«نگاه فرزند به پدر و مادر از روی محبت بدیشان عبادت است». الجعفریات، ص۱۸۷؛ تحف العقول، ص۳۲ و ۴۶؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۵؛ أبوالحسن علی بن عیسی الاربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، مکتبة بنی‌هاشم، تبریز، ۱۳۸۱ ق. ج۲، ص۲۱۸؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۰، ۸۴، ج۷۷، ص۱۵۱؛ مستدرک الوسائل، ج۹، ص۱۵۲.</ref>؛


[[مودت]] و [[رحمت]] [[بهترین]] محرک زندگی سالم و شاداب است. این چیزی است که زن و مرد را به [[کار و تلاش]] وامی‌دارد. زن و مرد با مودت و رحمت یکدیگر را کامل می‌کنند و زمینه تأمین نیازهای یکدیگر و ادای درست [[حقوق]] همدیگر را فراهم می‌سازند. زندگی با مودت و رحمت به [[درستی]] پیش می‌رود و فشار زندگی و [[مشکلات]] جز با مودت و رحمت قابل [[تحمل]] نمی‌شود<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۶۳-۶۷.</ref>
[[مودت]] و [[رحمت]] [[بهترین]] محرک زندگی سالم و شاداب است. این چیزی است که زن و مرد را به [[کار و تلاش]] وامی‌دارد. زن و مرد با مودت و رحمت یکدیگر را کامل می‌کنند و زمینه تأمین نیازهای یکدیگر و ادای درست [[حقوق]] همدیگر را فراهم می‌سازند. زندگی با مودت و رحمت به [[درستی]] پیش می‌رود و فشار زندگی و [[مشکلات]] جز با مودت و رحمت قابل تحمل نمی‌شود<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۶۳-۶۷.</ref>.


== [[محبت به کودکان]] ==
== [[محبت به کودکان]] ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش