قناعت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[قناعت]]، ملکه‌ای است که [[صاحب]] خود را | [[قناعت]]، ملکه‌ای است که [[صاحب]] خود را قادر می‌سازد تا در خواستنی‌ها، تنها به اندازه [[نیاز]] خود اکتفا کرده؛ از دست‌اندازی به بیشتر از آن، چشم پوشد. | ||
توضیح آنکه هر انسانی را تمایلاتی است، که به [[حکم عقل]] و [[شرع]] می‌باید آن را برآورده سازد. حال اگر [[انسان]] در برآورده ساختن آن [[خواسته‌ها]] و نیازها، به اندازه [[نیاز]] اکتفا ورزد، قانع خوانده می‌شود؛ امّا اگر در همین زمینه [[زیاده‌روی]] کرده به بیشتر از حدّ لازم دست اندازد، او را "حریص" می‌نامند؛ نیز اگر در این زمینه‌ها کندی ورزد و به نیازهای خود به اندازه کافی پاسخ نگوید، او را "[[سست]]" و "ضعیف" می‌نامند. | توضیح آنکه هر انسانی را تمایلاتی است، که به [[حکم عقل]] و [[شرع]] می‌باید آن را برآورده سازد. حال اگر [[انسان]] در برآورده ساختن آن [[خواسته‌ها]] و نیازها، به اندازه [[نیاز]] اکتفا ورزد، قانع خوانده می‌شود؛ امّا اگر در همین زمینه [[زیاده‌روی]] کرده به بیشتر از حدّ لازم دست اندازد، او را "حریص" می‌نامند؛ نیز اگر در این زمینه‌ها کندی ورزد و به نیازهای خود به اندازه کافی پاسخ نگوید، او را "[[سست]]" و "ضعیف" می‌نامند. | ||
بنابراین، [[انسان]] قانع کسی است که در برآورده ساختن | بنابراین، [[انسان]] قانع کسی است که در برآورده ساختن غرائز و خواسته‌های خود [[اعتدال]] ورزد، و از تندروی و کندروی دست کشد. | ||
این صفت در شمار اخلاق‌های [[برتر]] انسانی است، که [[سعادت]] دو دنیای [[صاحب]] خود را تضمین می‌نماید؛ از این رو قانعان در [[دنیا]] و [[آخرت]] در آسودگی بوده از بسیاری از پرتگاه‌ها [[نجات]] می‌یابند. هر چند [[قناعت]] عنوان عامی است که [[میانه‌روی]] در تمامی [[خواسته‌ها]] را شامل می‌شود، اما در [[دانش]] [[اخلاق]] معمولاً درباره [[ثروت]] و [[اعتدال]] در جمع‌آوری آن کاربرد می‌یابد؛ حال اگر [[آدمی]] به ملکه [[اعتدال]] دست یابد، به [[قناعت]] دست یافته است. از این سخن، دو نکته آشکار می‌شود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۲]]، ص۲۷۹ ـ ۲۸۰.</ref>. | این صفت در شمار اخلاق‌های [[برتر]] انسانی است، که [[سعادت]] دو دنیای [[صاحب]] خود را تضمین می‌نماید؛ از این رو قانعان در [[دنیا]] و [[آخرت]] در آسودگی بوده از بسیاری از پرتگاه‌ها [[نجات]] می‌یابند. هر چند [[قناعت]] عنوان عامی است که [[میانه‌روی]] در تمامی [[خواسته‌ها]] را شامل می‌شود، اما در [[دانش]] [[اخلاق]] معمولاً درباره [[ثروت]] و [[اعتدال]] در جمع‌آوری آن کاربرد می‌یابد؛ حال اگر [[آدمی]] به ملکه [[اعتدال]] دست یابد، به [[قناعت]] دست یافته است. از این سخن، دو نکته آشکار می‌شود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۲]]، ص۲۷۹ ـ ۲۸۰.</ref>. | ||