قناعت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

قناعت در اخلاق اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۲

۱۲ بایت حذف‌شده ، ۲۹ ژوئن

←‏تحمل در مصیبت‌های زندگی

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۲٬۶۳۷

ویرایش

@@ خط ۹۱: / خط ۹۱: @@
 قانع از آن‌چه به دست می‌آورد، در حد نیاز بهره می‌گیرد و برای [[کمک به دیگران]] از مازاد آن استفاده می‌کند. قناعت، باعث کم مصرفی برای خود شخص است، نه آن‌که قانع در کسب [[ثروت]] از راه [[حلال]] و [[انفاق]] مازاد، [[کاهلی]] کند. حضرت فرمود: {{متن حدیث|مَا أَحْسَنَ الْإِنْسَانَ أَنْ يَقْنَعَ بِالْقَلِيلِ وَ يَجُودَ بِالْجَزِيلِ‌}}<ref>آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، شرح خوانساری، ج۶، ص۹۷.</ref>؛ «چه انسان نیکویی است آن‌که به کم قناعت می‌کند و زیادی را می‌بخشد». البته ممکن است [[روایت]] به گونه دیگری ترجمه شود: «چه [[انسان]] نیکویی است آن‌که هر گاه کم دارد، قانع است و هرگاه زیاد دارد، می‌بخشد»؛ ولی برداشت بالا نیز با متن روایت سازگاری دارد؛ به ویژه که این دو امر در کنار هم آمده، و گویا یکی زمینه دیگری است. بر این اساس، [[قناعت]] باعث بهبود وضع [[فقیران]] و [[نیازمندان]] می‌شود و ضمن [[پرهیز]] از [[مصرف]] بیش از حد لازم، به گسترش [[رفاه عمومی]] نیز کمک می‌کند. [[انفاق]] فقط با [[تمکن مالی]] تحقق نمی‌یابد؛ بلکه مهم، قطع علاقه از [[مال]] است که شخص قانع، [[عزت]] خود را از این [[قطع رابطه]] به دست می‌آورد<ref>[[مجید رضایی|رضایی، مجید]]، [[زهد و قناعت (مقاله)| مقاله «زهد و قناعت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۷]]، ص ۱۹۱.</ref>.
-=== [[تحمل]] در مصیبت‌های [[زندگی]] ===
+=== تحمل در مصیبت‌های [[زندگی]] ===
-قانع که در مقابل خواسته‌های خود [[مقاومت]] می‌کند و [[صبر]] خود را [[روز]] به روز افزایش می‌دهد، در مصیبت‌های زندگی تحمل بیش‌تری دارد؛ زیرا تن خود را به [[آسایش]] و [[رفاه]] زدگی [[عادت]] نداده است؛ بنابراین، احتمال [[شکست]] در زندگی جهت پیش‌برد مقاصد آن، او را از صحنه عمل خارج نمی‌سازد.
+قانع که در مقابل خواسته‌های خود [[مقاومت]] می‌کند و [[صبر]] خود را [[روز]] به روز افزایش می‌دهد، در مصیبت‌های زندگی تحمل بیش‌تری دارد؛ زیرا تن خود را به [[آسایش]] و [[رفاه]] زدگی عادت نداده است؛ بنابراین، احتمال [[شکست]] در زندگی جهت پیش‌برد مقاصد آن، او را از صحنه عمل خارج نمی‌سازد.
-چنین کسی هرگاه کاری را مثبت تشخیص داد، آن را انجام می‌دهد؛ چراکه به حداقل ثمردهی هم [[راضی]] است؛ بنابراین، برای عملکرد او محدودیتی وجود ندارد. انسان رفاه‌زده، از هر [[اقدام]]، عملی را می‌طلبد؛ وگرنه حاضر به خطر کردن نیست؛ ولی شخص قانع که برای تحمل [[مصیبت‌ها]] [[آمادگی]] دارد، هرگونه خطر را در زندگی می‌پذیرد. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّكُمْ إِنْ قَنِعْتُمْ حُزْتُمُ الْغَنَاءَ، وَ خَفَّتْ عَلَيْكُمْ مُؤَنُ الدُّنْيَا}}<ref>آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، شرح خوانساری، ج۳، ص۶۷.</ref>؛ «اگر قناعت پیشه سازید، به [[ثروتمندی]] می‌رسید و مخارج [[دنیا]] بر شما آسان می‌شود».
+چنین کسی هرگاه کاری را مثبت تشخیص داد، آن را انجام می‌دهد؛ چراکه به حداقل ثمردهی هم [[راضی]] است؛ بنابراین، برای عملکرد او محدودیتی وجود ندارد. انسان رفاه‌زده، از هر اقدام، عملی را می‌طلبد؛ وگرنه حاضر به خطر کردن نیست؛ ولی شخص قانع که برای تحمل [[مصیبت‌ها]] [[آمادگی]] دارد، هرگونه خطر را در زندگی می‌پذیرد. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّكُمْ إِنْ قَنِعْتُمْ حُزْتُمُ الْغَنَاءَ، وَ خَفَّتْ عَلَيْكُمْ مُؤَنُ الدُّنْيَا}}<ref>آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، شرح خوانساری، ج۳، ص۶۷.</ref>؛ «اگر قناعت پیشه سازید، به [[ثروتمندی]] می‌رسید و مخارج [[دنیا]] بر شما آسان می‌شود».
 شخص قانع برای بهره‌مندی از متاع دنیا، به خروج از رفتارهای [[انسانی]] راضی نمی‌شود و فقدان [[نعمت]] عزتمند را بر نعمت همراه با [[منت]] ترجیح می‌دهد. چه انسان‌هایی که به سبب بی‌صبری بر درآمد کم، به دریوزگی نزد [[اصحاب]] [[زر و زور]] رفتند و به انسان‌هایی [[ستم]] کردند تا خود نانی به [[حرام]] به کف آرند<ref>[[مجید رضایی|رضایی، مجید]]، [[زهد و قناعت (مقاله)| مقاله «زهد و قناعت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۷]]، ص ۱۹۱.</ref>.