پرش به محتوا

مذهب مالکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
خط ۳: خط ۳:
== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[ابوعبدالله مالک‌ بن‌ انس]] در سال ۹۳ق در [[مدینه]] به دنیا آمد و در سال ۱۷۹ق درگذشت.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الأعیان و أبناء الزمان، ۴/۱۳۷.</ref> مالک از شاگردان [[امام‌ صادق]]{{ع}}، بود و بارها به عظمت و بزرگی آن حضرت اعتراف کرد و ایشان را برترینِ [[مردمان]] روی [[زمین]] می‌شمرد.<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار{{ع}}، ۴۷/۲۰.</ref> پیروان این مذهب بیشتر در [[حجاز]] و غرب عالم [[اسلام]] و [[آفریقا]] هستند. امویان اندلس از این مذهب حمایت رسمی می‌کردند<ref>جعفر پیشه‌فرد، درآمدی بر فقه مقارن، ۵۵؛ مدکور، مناهج الاجتهاد، ۶۱۶ و ۶۲۵.</ref>.<ref>[[مصیب ایرانی|ایرانی]] و [[باقر صاحبی|صاحبی]]، [[اهل سنت - ایرانی و صاحبی (مقاله)|مقاله «اهل سنت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۲]]، ص ۴۷۹ – ۴۸۸.</ref>
[[ابوعبدالله مالک‌ بن‌ انس]] در سال ۹۳ق در [[مدینه]] به دنیا آمد و در سال ۱۷۹ق درگذشت.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الأعیان و أبناء الزمان، ۴/۱۳۷.</ref> مالک از شاگردان [[امام‌ صادق]]{{ع}}، بود و بارها به عظمت و بزرگی آن حضرت اعتراف کرد و ایشان را برترینِ [[مردمان]] روی [[زمین]] می‌شمرد.<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار{{ع}}، ۴۷/۲۰.</ref> پیروان این مذهب بیشتر در [[حجاز]] و غرب عالم [[اسلام]] و [[آفریقا]] هستند. امویان اندلس از این مذهب حمایت رسمی می‌کردند<ref>جعفر پیشه‌فرد، درآمدی بر فقه مقارن، ۵۵؛ مدکور، مناهج الاجتهاد، ۶۱۶ و ۶۲۵.</ref>.<ref>[[مصیب ایرانی|ایرانی]] و [[باقر صاحبی|صاحبی]]، [[اهل سنت - ایرانی و صاحبی (مقاله)|مقاله «اهل سنت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۲]]، ص ۴۷۹ – ۴۸۸.</ref>
==مذهب مالکی==
این [[مذهب]]، دومین مذهب [[اهل سنت]] از نظر [[قدمت]] و سومین آن از نگاه قلمرو است.
مؤسس این مذهب، [[مالک بن انس اصبحی]] از طبقه سوم [[فقیهان]] [[تابعی]] [[مدینه]] است. او حدود سال‌های ۹۰ تا ۹۷ در آن [[شهر]] تولد یافت. مالک بیشتر زندگانی خود را در مدینه سپری کرد، [[فقه]] را نزد [[ربیعه بن فروخ]]، [[ابن شهاب زهری]]، نافع مولی عبدالله بن عمر ابن هرمز، [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} و ابوالزناد فرا گرفت.
مالک، در برابر [[خلفا]]، [[سیاست]] آرامی را دنبال می‌کرد، اما با [[سکوت]]. او در برابر [[قیام نفس زکیه]] سال ۱۴۵ه‍. ق [[والی مدینه]] را به او بدگمان ساخت. [[والی]] مالک را [[مجازات]] کرد.
منصور بابت این [[رفتار]] والی که بی‌اطلاع او صورت یافته بود؛ از مالک [[عذرخواهی]] نمود. همچنین [[هارون]] در [[سفر حج]] خود در سال ۱۷۹ ه ق در آخرین سال [[عمر]] مالک، از او دیدار به عمل آورد.
با این همه، می‌توان گفت که مالک از [[عباسیان]] ناخشنود بوده، چنان‌که همین [[ناخشنودی]] او سبب [[گرایش]] [[امویان اندلس]] به او گشت. مالک، در [[حدیث‌شناسی]] پیشگام بود. اثر مهم [[فقهی]] مالک کتاب «الموطا» است که به درخواست منصور به [[نگارش]] آن پرداخت.
دیگر اثر او «رسالة الی الرشید» است.
مالک علاوه بر کتاب، [[سنت]]، فتاوی [[صحابه]]، [[اجماع]]، [[قیاس]]، [[استحسان]]، [[مصالح مرسله]] و استصحاب، عمل [[اهل]] مدینه را در زمره [[منابع دینی]] یاد کرده است. مالک، [[ظاهر قرآن]] را بر سنت مقدم می‌داشت. مالک [[طعن]] بر [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} را [[زشت]] شمرده و آن را [[جرم]] بزرگ می‌دانست. مالک به [[درستی]] [[نظام]] «[[استخلاف]]» [[اذعان]] داشت. او همچنین [[قرآن]] را قدیم دانسته و به [[جبر]] [[باور]] داشت.
مذهب فقهی مالک، به مثابه یک [[مدرسه]] [[فکری]] نبوده و [[اجتهاد]] فقهای آن فراتر از [[رأی]] مالک نمی‌رود. [[مالکیان]] در [[باورهای اعتقادی]] خود پیرو [[مکتب]] اشعری‌اند.
مذهب مالک [[پیش از ظهور]] [[مذهب شافعی]]، بر [[حجاز]]، [[مصر]] و سرزمین‌های آفریقایی اطراف آن، [[اندلس]] و سودان [[غلبه]] داشت و در [[بغداد]] هم حضور چشمگیری داشت تا آنکه پس از سال ۴۰۰ ه ق رو به افول نهاده، با ظهور [[مذهب شافعی]] در [[مصر]]، [[مذهب مالکی]] در آن به جایگاه دوم تنزل یافت، اما موقعیت خود در شرق [[آفریقا]] را از دست نداد.
امروزه مذهب مالکی در قسمت‌های شمالی آفریقا، الجزایر، تونس، در قسمت‌های کوهستانی مصر، سودان، [[کویت]]، قطر، [[بحرین]] [[غلبه]] دارد و در [[فلسطین]] و [[عربستان]] هم به ویژه منطقه [[احساء]] به صورت محدودتر ادامه [[حیات]] می‌دهد<ref>ره توشه حج، جمعی از نویسندگان، ج۱، مشعر، مقاله حسین ایدرم لاهیجی، ص۱۵۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۸۷۱.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:IM009734.jpg|22px]] [[مصیب ایرانی|ایرانی]] و [[باقر صاحبی|صاحبی]]، [[اهل سنت - ایرانی و صاحبی (مقاله)|مقاله «اهل سنت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام خمینی ج۲''']]
# [[پرونده:IM009734.jpg|22px]] [[مصیب ایرانی|ایرانی]] و [[باقر صاحبی|صاحبی]]، [[اهل سنت - ایرانی و صاحبی (مقاله)|مقاله «اهل سنت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام خمینی ج۲''']]
# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۷۳٬۳۴۳

ویرایش