فداء و فداکاری: تفاوت میان نسخهها
←رابطه فدا با زیارت
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
خط ۶: | خط ۶: | ||
== رابطه [[فدا]] با [[زیارت]] == | == رابطه [[فدا]] با [[زیارت]] == | ||
از نکاتی که در [[زیارتنامهها]] زیاد دیده میشود، موضوع اظهار فدا شدن [[زائر]] در راه و در مسیر [[محبت اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} است. اینکه زائر، ابراز [[فداکاری]] و | از نکاتی که در [[زیارتنامهها]] زیاد دیده میشود، موضوع اظهار فدا شدن [[زائر]] در راه و در مسیر [[محبت اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} است. اینکه زائر، ابراز [[فداکاری]] و آمادگی برای فدا شدن در راه [[اولیای خدا]] داشته باشد، یا از [[خدا]] بخواهد که او را فدای [[ائمه]] و [[اهل بیت]]{{عم}} و راه آنان کند، نوعی [[فرهنگ]] [[شهادتطلبی]] در آن نهفته است. در فرهنگ شهادتطلبی هم، گذشتن از [[جان]] مطرح است، هم جان خود، هم عزیزان، عزیزترین افراد. | ||
همانگونه که [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[کربلا]] [[ایثار]] و فدا را به اوج رساند و هرچه داشت به صحنه آورد و به نمایش گذاشت و فدا کرد {{عربی|«بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ»}} هم خود [[شهید]] شد، هم [[فرزندان]] و [[برادران]] و عموزادگان و بستگان و دوستانش و هم خانوادهاش به [[اسارت]] رفتند و [[امام]] برای همه اینها آمادگی داشت، زائر هم همین آمادگیها را در متن [[زیارتنامه]] ابراز میدارد. | همانگونه که [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[کربلا]] [[ایثار]] و فدا را به اوج رساند و هرچه داشت به صحنه آورد و به نمایش گذاشت و فدا کرد {{عربی|«بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ»}} هم خود [[شهید]] شد، هم [[فرزندان]] و [[برادران]] و عموزادگان و بستگان و دوستانش و هم خانوادهاش به [[اسارت]] رفتند و [[امام]] برای همه اینها آمادگی داشت، زائر هم همین آمادگیها را در متن [[زیارتنامه]] ابراز میدارد. | ||
در زیارت | در زیارت حضرت صاحب الأمر{{ع}}، پس از بیان [[شوق]] زائر به اینکه هرچه عمرها بگذرد و [[زمان]] طول بکشد، یقینش به آن حضرت و محبتش نسبت به او و تکیه و اعتمادش افزونتر میشود وچشم به راهی نسبت به ظهورش بیشتر میشود {{متن حدیث|وَلِظُهُورِکَ الا مُتَوَقِّعاً وَمُنْتَظِرَاً، وَلِجِهادی بَیْنَ یَدَیْکَ مُتَرَقِّباً}} نتیجه آن آمادگی را چنین بیان میکند که: {{متن حدیث|فَابْذُلُ نَفْسی وَمالی وَوَلَدی وَاهْلی وَجَمیعَ ما خَوَّلَنی رَبّی بَیْنَ یَدَیْکَ وَالتَّصَرُّفَ بَیْنَ امْرِکَ وَنَهْیِکَ}}. | ||
آنچه در [[دعای ندبه]] مکرر با تعبیر {{ | آنچه در [[دعای ندبه]] مکرر با تعبیر {{متن حدیث|بِنَفسی أنتَ}} آمده، یعنی جانم فدایت ای [[امام غایب]] و پنهان از نظر، ای از تبار [[پاکی]] و عصمت و نجابت، به نوعی دیگر در زیارتنامهها آمده است. در زیارت [[سیدالشهدا]]{{ع}} در [[روز عرفه]] این تعبیر وجود دارد که: {{متن حدیث|بِأَبی أَنْتَ وَأُمّی یا ابا عَبْدِاللهِ، بِأَبی أَنْتَ وَأُمّی یابنَ رَسُولِ اللهِ}} اینگونه فقرات در زیارتنامهها میآموزد که زائر امام، [[انسان]] از جان گذشتهای است که آمادگی هرگونه فداکاری و بذل و نثار و ایثار را در راه [[مکتب]] و رهبرش دارد و خود را در امتداد راه [[نورانی]] آنان میبیند. | ||
[[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{ | [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لا یُؤْمِنُ احَدُکُمْ حَتّی اکُونَ احَبَّ إلَیْهِ مِنْ نَفسِهِ وَأهْلِی أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ أهْلِهِ وعِتْرَتِی أَحَبَّ الَیْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَذُرّیتی أَحَبَّ إلَیْهِ مِنْ ذُرّیَتِهِ}}<ref>میزان الحکمه، حدیث ۳۱۹۸ باب المحبّه، حب النبی.</ref> هیچ یک از شما ایمان واقعی ندارید مگر آنکه من در نظر او محبوبتر از خودش باشم و [[خانواده]] و [[اهل بیت]] و [[عترت]] مرا بیش از خانواده و عترت خویش [[دوست]] بدارد و ذریّه من را بیش از ذریّه خود دوست بدارد. عزیز بودن پدر و مادر و فرزند و بستگان نزد هرکس، [[فطری]] است و عشقی است که [[خداوند]] قرار داده است. اما باید [[عشق]] [[برتری]] باشد که [[انسان]] حاضر شود فرزند و پدر و مادر خود را فدای آن عشق و [[معشوق]] کند. تعبیر {{متن حدیث|بَأبِی أَنْتَ وَأُمّی}} در [[زیارتنامهها]] همین را میرساند، پدر و مادرم فدای تو، این مضمون در اغلب زیارتنامهها دیده میشود. | ||
در [[زیارت]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} چنین است: {{ | در [[زیارت]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} چنین است: {{متن حدیث|بِأَبی أَنْتَ وَأُمّی وَنَفْسی وَأَهْلی وَمالی وَوَلَدی}}. در [[زیارت جامعه]] که از معتبرترین زیارتهاست و از [[امام هادی]]{{ع}} نقل شده است، میگوییم: {{متن حدیث|بِأَبی أَنْتَ وَأُمّی وَنَفْسی وَأَهْلی وَمالی وأُسرَتِی}} و پس از آن چندین نوبت هم همین مضمون با اندک تفاوتی تکرار شده است و معنایش این است که ای [[امام کاظم]]{{ع}}، ای [[ائمه معصومین]]{{عم}}، شما در نظر من از همه اینها عزیزتری. این یک [[ارزش]] است و ابراز این همه قبول داشتن و [[دلدادگی]] و شیفتگی نسبت به [[پاکان]] و [[اولیای خدا]]، [[زائر]] را در همین مسیر قرار میدهد. | ||
این اظهار [[فدا]]، نسبت به [[شهدای کربلا]] هم هست، با آنکه [[امام]] و [[معصوم]] نبودند، در زیارت [[سیدالشهدا]]{{ع}} پس از پایان متن زیارت آن حضرت، خطاب به [[اصحاب]] [[عاشورا]] و ستودنِ ایشان به عنوانِ یاورانِ [[دین خدا]]، [[یاوران]] [[پیامبر]]{{صل}}، یاوران [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، یاوران [[حضرت زهرا]]{{س}} و [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}}، گفته میشود: {{ | این اظهار [[فدا]]، نسبت به [[شهدای کربلا]] هم هست، با آنکه [[امام]] و [[معصوم]] نبودند، در زیارت [[سیدالشهدا]]{{ع}} پس از پایان متن زیارت آن حضرت، خطاب به [[اصحاب]] [[عاشورا]] و ستودنِ ایشان به عنوانِ یاورانِ [[دین خدا]]، [[یاوران]] [[پیامبر]]{{صل}}، یاوران [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، یاوران [[حضرت زهرا]]{{س}} و [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}}، گفته میشود: {{متن حدیث|بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمّی، طِبْتُم وَطابَتِ الأَرْضُ الّتِی فِیها دُفِنْتُم}}. [[پاک]] شدید، هم شما و هم سرزمینی که در آن [[دفن]] شده اید و آرزوی اینکه کاش من هم با شما بودم و به [[فوز]] و [[رستگاری]] میرسیدم. این نقطه اوج [[روحی]] [[انسان]] در ارتباط با اهل بیت{{عم}}، [[شهدا]] و انسانهای [[وارسته]] و ارج نهادن به مقام و [[فضیلت]] آنان است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۳۲۶-۳۲۸.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |