آیه تبلیغ در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

رساندن روشن [[پیام]] [[دین]] از مناصب [[پیامبر خدا]] و از [[شئون]] [[رسالت]] است. [[خداوند]] در [[آیه]] فوق به [[پیامبر]] {{صل}} به طور اکید سفارش کرده پیام ویژه‌ای را به [[مردم]] برساند. خطاب {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ}} و نام نبردن از محتوای رسالت نشان از اهمیت پیام دارد<ref>المیزان، ج۶، ص۵۰.</ref>. در اهمیت پیغام افزوده شده، این پیام همتراز و کامل کننده رسالت است و در صورت نرساندن آن [[رسالت پیامبر]] {{صل}} ناتمام خواهد ماند.  

غدیر خم منطقه‌ای است میان [[مکه]] و [[مدینه]]؛ چهار راهی که [[مردم]] [[حجاز]] را از هم جدا می‌کند، راهی به سوی مدینه و راهی به [[عراق]] و گذرگاهی به [[مصر]] و جاده‌ای به [[یمن]] در بازگشت پیامبر {{صل}} از حجة‌الوداع در هجدهم ذی‌حجه [[جبرئیل]] آن [[حضرت]] نازل شد و پس از ابراز [[سلام]] [[خداوند]] به پیامبر {{صل}} آیه تبلیغ را بر آن حضرت خواند. پیامبر {{صل}} و همراهان در کنار آبگاهی فرود آمدند<ref>وفیات الأعیان، ج۵، ص۲۳۱.</ref>. هوا سخت گرم و سوزنده<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۵۶؛ الغدیر، ج۱، ص۳۴.</ref> بود. رفتگان بازگشتند و [[در راه ماندگان]] رسیدند<ref>روضة الواعظین، ج۱، ص۹۰.</ref>. زیر درخت‌ها را جارو و [[پاک]] کردند. [[نماز جماعت]] برگزار شد<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۷۴.</ref>. برای [[رسول الله]] {{صل}} منبری از سنگ برپا شد<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۱۳۳-۱۴۴.</ref>. [[حضرت]] بر فراز [[منبر]] رفت و [[خدا]] را [[سپاس]] گفت و پس از [[حمد]] و ثنای خدا و بیان شمه‌ای از رنج‌های خود در [[راه]] [[هدایت مردم]]، از به سر رسیدن [[عمر]] خود خبر داد و گفت: دو چیز در میان شما به [[امانت]] می‌گذارم: [[قرآن و عترت]]<ref>المسند، ابن حنبل، ج۳، ص۱۷، ۵۹؛ صحیح مسلم، ج۲، ص۳۸؛ التفسیر الکبیر، ج۳، ص۲۴.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} [[مردم]] را از [[اختلاف]] و درگیری با یکدیگر بر [[حذر]] داشت. سپس افزود: [[جبرئیل]] سه مرتبه نازل شد و به من [[فرمان]] داد تا همه را به [[برادری]] و [[وصایت]] و [[جانشینی]] و [[امام]] بعد از من، [[علی بن ابی طالب]] خبر دهم، او بعد از من ولی شما می‌باشد<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۵۸.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} دست [[علی]] {{ع}} را بالا برد و گفت: {{متن حدیث|مَنْ‏ كُنْتُ‏ مَوْلَاهُ‏ فَعَلِيٌّ‏ مَوْلَاهُ‏}}<ref>المناقب، ابن مغازلی، ص۱۸؛ التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۳۳۳؛ بشارة المصطفی {{صل}}، ج۲، ص۱۲۹.</ref>. در گزارش دیگر پیامبر {{صل}} در [[خطبه]] [[حجة‌الوداع]] [[فضائل]] (علی {{ع}}) را برشمرد و [[جانشین]] بودن وی را به عنوان [[امیر مؤمنان]] از طرف [[خدای سبحان]] به مردم اعلام کرد<ref>مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۷، ۱۸.</ref>. پس از آن دست علی را بالا برد و با نشان دادن آن حضرت به حاضران وی را به عنوان جانشین پس از خود برگزید و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ‏ كُنْتُ‏ مَوْلَاهُ‏ فَعَلِيٌّ‏ مَوْلَاهُ‏}}<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۳۳۳؛ بشارة المصطفی {{صل}}، ج۲، ص۱۲۹.</ref>. رسول خدا {{صل}} در پایان، رو به درگاه [[خداوند]] کرد و گفت: «خدایا، [[شاهد]] باش پیام‌های تو را به مردم [[ابلاغ]] کردم»<ref>بحار الأنوار، ج۲۱، ص۴۰۵.</ref>. آنگاه به مردم سفارش کرد حاضران [[پیام]] را به غائبان برسانند. همه [[صحابیان]] حاضر با علی {{ع}} [[بیعت]] کردند و وصایت را به وی تبریک گفتند<ref>الغدیر، ج۱، ص۱۱، ۴۷.</ref>. علی {{ع}} بارها به استناد [[آیه]] [[ابلاغ]] و [[ماجرای غدیر]] [[خم]] بر [[ولایت]] و [[امامت]] خود [[استدلال]] کرده است<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج۲، ص۳۷۱.</ref>.

امام رضا {{ع}} در سخنی دیگر به مردم یادآور شده خداوند در [[روز غدیر]] علی {{ع}} را به عنوان [[وصی]] و [[خلیفه]] خود [[نصب]] کرده و مردم باید آن [[روز]] را [[عید]] بگیرند و خدای را بر آن [[سپاس]] گویند<ref>إقبال الأعمال، ج۲، ص۲۶۰.</ref>. این سخن ناظر به [[آیه تبلیغ]] است. [[امام رضا]] {{ع}} در روایتی دیگر با یادکرد از روز [[نزول آیه]] و [[غدیر]] به عنوان روز [[اسلام]] به [[یاران]] سفارش کرده در این روز نزد [[قبر علی]] {{ع}} بروند که [[خداوند]] [[گناهان]] شصت ساله [[مؤمنان]] را خواهد آمرزید<ref>تهذیب الأحکام، ج۶، ص۲۴؛ المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۳، ص۴۱؛ بحار الأنوار، ج۹۴، ص۹-۱۸.</ref>. امام رضا {{ع}} در [[روایت]] دیگر غدیر را روز [[اعلان]] معرفی [[علی]] {{ع}} برای [[خلافت]] پس از [[پیامبر]] {{صل}} یاد کرده و فرموده است [[رسول خدا]] {{صل}} در این روز علی {{ع}} را به عنوان [[امیرالمؤمنین]] به [[مردم]] معرفی کرده و [[فضائل]] وی را برشمرده است و پیامبر {{صل}} به شکرانه این روز، [[روزه]] گرفته است<ref>مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۷- ۱۸.</ref>.