پرش به محتوا

ابوطالب در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
ابوطالب، عموی [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و پدر [[امام علی]] {{ع}}، برادر تنی [[عبدالله]]، پدر [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بود. او پس از [[عبدالمطلب]] و بنا به [[وصیت]] او کفالت [[پیامبر]] را بر عهده گرفت و [[پیامبر]] از ۸ سالگی در خانه ابوطالب رشد کرد و پرورش یافت. ابوطالب همواره پشتیبان [[پیامبر]] بود و این [[حمایت]] را پس از [[بعثت]] نیز از او دریغ نکرد. پیشه او مانند بیشتر بزرگان [[قریش]] [[تجارت]] بود و در یکی از سفرهای تجاری به [[شام]]، بحیرای راهب سیمای [[پیامبر]] را [[شناخت]] و او را به [[پیامبری]] [[بشارت]] داد. ابوطالب انسانی سخاوت‌پیشه و [[عادل]] بود، به‌گونه‌ای که مکّیان در موارد [[اختلاف]] او را به [[حکمیّت]] و [[داوری]] برمی‌گزیدند. او نخستین کسی است که در دوران جاهلیّت [[آیین]] [[سوگند]] و [[شهادت]] اولیای دم را پایه گذاشت و بعدها این [[سنت]] جزو [[قوانین]] [[حقوق]] اسلامی قرار گرفت<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 85.</ref>.
[[ابوطالب]]، [[عموی پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} و [[پدر امام علی]]{{ع}}، [[برادر]] تنی عبدالله، پدر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بود. او پس از [[عبدالمطلب]] و بنا به [[وصیت]] او [[کفالت]] [[پیامبر]] را بر عهده گرفت و پیامبر از ۸ سالگی در [[خانه]] ابوطالب[[رشد]] کرد و پرورش یافت. ابوطالب همواره [[پشتیبان]] پیامبر بود و این [[حمایت]] را پس از [[بعثت]] نیز از او دریغ نکرد. پیشه او مانند بیشتر [[بزرگان قریش]] [[تجارت]] بود و در یکی از سفرهای [[تجاری]] به [[شام]]، [[بحیرای راهب]] سیمای پیامبر را [[شناخت]] و او را به [[پیامبری]] [[بشارت]] داد. ابوطالب [[انسانی]] سخاوت‌پیشه و [[عادل]] بود، به‌گونه‌ای که مکّیان در موارد [[اختلاف]] او را به [[حکمیّت]] و [[داوری]] برمی‌گزیدند. او نخستین کسی است که در [[دوران جاهلیّت]] [[آیین]] [[سوگند]] و [[شهادت]] اولیای دم را پایه گذاشت و بعدها این [[سنت]] جزو [[قوانین]] [[حقوق اسلامی]] قرار گرفت<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۸۵.</ref>.


ابوطالب پس از [[عبدالمطلب]]، [[صاحب منصب]] سقایت شد. او گرچه دارای [[منصب]] و [[مقام]] بود. اما فردی تنگ‌دست در عین حال منیع‌الطبع بود. از این‌رو [[سرپرستی]] دو تن از [[فرزندان]]، [[علی]] {{ع}} و [[جعفر]] را [[پیامبر]] {{صل}} و [[عباس]]، برادرش برادرش عهده‌دار شدند. ابوطالب پس از [[بعثت]] و گرویدن [[علی]] {{ع}} به [[اسلام]]، نه تنها مخالفتی با او نکرد، بلکه مشوق او در این امر بود و [[حمایت]] خود را از [[پیامبر]] و [[آیین]] نوین [[اسلام]] هرگز دریغ نکرد و در برابر [[دشمنان]] [[پیامبر]] [[ایستادگی]] می‌کرد. [[شیعیان]] معتقدند ابوطالب در [[باطن]] به [[اسلام]] گرویده بود، اما در زبان و ظاهر به‌دلیل حفظ موقعیت خویش در [[قریش]] و امکان [[حمایت]] از [[دین اسلام]]، که برای او در این موقعیت فراهم بود، [[تقیّه]] می‌کرد و [[ایمان]] خویش را مخفی می‌داشت، زیرا در صورت علنی کردن [[ایمان]] خویش، دیگر نمی‌توانست به‌عنوان [[سرپرست]] [[قبیله]] و [[حاکم]] بین [[مشرکان]] از نفوذ خود در [[حمایت]] از [[دین]] نوپای [[اسلام]] بهره ببرد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 85- 86.</ref>.
ابوطالب پس از عبدالمطلب، [[صاحب منصب]] سقایت شد. او گرچه دارای [[منصب]] و [[مقام]] بود. اما فردی [[تنگ‌دست]] در عین [[حال]] منیع‌الطبع بود. از این‌رو [[سرپرستی]] دو تن از [[فرزندان]]، علی{{ع}} و جعفر را پیامبر{{صل}} و عباس، برادرش برادرش عهده‌دار شدند. ابوطالب پس از بعثت و گرویدن علی{{ع}} به [[اسلام]]، نه تنها مخالفتی با او نکرد، بلکه مشوق او در این امر بود و حمایت خود را از پیامبر و آیین نوین اسلام هرگز دریغ نکرد و در برابر [[دشمنان پیامبر]] [[ایستادگی]] می‌کرد. [[شیعیان]] معتقدند ابوطالب در [[باطن]] به اسلام گرویده بود، اما در زبان و ظاهر به‌دلیل [[حفظ]] موقعیت خویش در [[قریش]] و امکان [[حمایت از دین]] اسلام، که برای او در این موقعیت فراهم بود، [[تقیّه]] می‌کرد و [[ایمان]] خویش را مخفی می‌داشت؛ زیرا در صورت علنی کردن ایمان خویش، دیگر نمی‌توانست به‌عنوان [[سرپرست]] [[قبیله]] و [[حاکم]] بین [[مشرکان]] از [[نفوذ]] خود در حمایت از دین نوپای اسلام بهره ببرد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۸۵- ۸۶.</ref>.


ابوطالب افزون بر [[مناصب]] و موقعیت والای [[اجتماعی]] که داشت، از قریحه شاعری نیز برخوردار بود. اشعار او به لحاظ تاریخی و [[اجتماعی]] مورد توجه ادبا و ادب‌پژوهان قرار گرفته است. بسیاری از اشعار [[منصوب]] به ابوطالب در [[مدح]] [[پیامبر]] و [[دین اسلام]] سروده شده است. از [[تاریخ]] ولادت ابوطالب اطلاع دقیقی در دست نیست، اما اقوال تاریخی سنّ او را در هنگام [[وفات]] هشتاد و اندی ذکر می‌کنند. [[پیامبر]] در سوگ از دست دادن عمو، کفیل و بزرگ‌ترین حامی خویش به‌شدت متأثر شد. [[روایت]] است که اندکی پس از ارتحال ابوطالب، وارد خانه ا شد. ابوطالب را در پارچه‌ای پیچیده بودند. [[پیامبر]] با عمویش این‌گونه سخن گفت: "ای عمو، مرا که [[یتیم]] بودم [[سرپرستی]] کردی، در کوچکی پرورشم دادی و در بزرگی یاری‌ام کردی. [[خداوند]] از جانب من به تو [[پاداش]] خیر دهد." آن‌گاه به [[امام علی]] {{ع}} [[فرمان]] داد که پدرش را [[غسل]] دهد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 86.</ref>.
[[ابوطالب]] افزون بر [[مناصب]] و موقعیت والای [[اجتماعی]] که داشت، از قریحه [[شاعری]] نیز برخوردار بود. اشعار او به لحاظ [[تاریخی]] و اجتماعی مورد توجه ادبا و ادب‌پژوهان قرار گرفته است. بسیاری از اشعار [[منصوب]] به ابوطالب در [[مدح]] [[پیامبر]] و [[دین اسلام]] سروده شده است. از [[تاریخ]] ولادت ابوطالب اطلاع دقیقی در دست نیست، اما اقوال تاریخی سنّ او را در هنگام [[وفات]] هشتاد و اندی ذکر می‌کنند. پیامبر در سوگ از دست دادن عمو، کفیل و بزرگ‌ترین حامی خویش به‌شدت متأثر شد. [[روایت]] است که اندکی پس از [[ارتحال]] ابوطالب، وارد [[خانه]] ا شد. ابوطالب را در پارچه‌ای پیچیده بودند. پیامبر با عمویش این‌گونه سخن گفت: "ای عمو، مرا که [[یتیم]] بودم [[سرپرستی]] کردی، در کوچکی پرورشم دادی و در بزرگی یاری‌ام کردی. [[خداوند]] از جانب من به تو [[پاداش]] [[خیر]] دهد." آن‌گاه به [[امام علی]]{{ع}} [[فرمان]] داد که پدرش را [[غسل]] دهد<ref>سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۸۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش