بیعت با امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها
←روی گردانندگان از بیعت با امام
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
[[ابن ابی الحدید معتزلی]] نیز همین نظر را پذیرفته و در شرح [[نهج البلاغة]]، آن را به [[معتزله]] نسبت داده است. با [[تأمل]] در [[اسناد]] این باب، روشن می‌شود که اکثر کسانی که به عنوان متخلف از بیعت با امام شناخته شده‌اند، با امام{{ع}} [[بیعت]] کرده بودند؛ اما بیعت شماری از آنان، مانند: عبدالله بن عمر و سعد بن ابی وقاص، به معنای [[وفاداری]] به [[رهبری امام]] نبود؛ چراکه آنها صریحاً اعلام می‌کردند که در [[جنگ‌ها]] با او همراهی نخواهند کرد، و بیعت شماری دیگر، مانند: [[مروان]]، سعید بن عاص و ولید، با انگیزه‌های [[سیاسی]] بود<ref>مروان پس از شکست در جنگ جمل، خواست تا با امام علی{{ع}} بیعت کند. امام، در رد بیعت اوفرمود: «مگر پس از کشته شدن عثمان، بیعت نکرد؟ مرا به بیعت وی نیازی نیست. آن، دستِ یهودی است» (نهج البلاغة، خطبه ۷۳، الخرائج والجرائح، ج ۱، ص۱۹۷، ح ۳۵).</ref>. از این رو، به یک معنا می‌توان این‌جماعت را جزو متخلفان از [[بیعت با امام]] شمرد؛ چون [[بیعت]] آنان، [[بیعت]] [[واقعی]] و کاملی نبود و می‌توان آنان را در صف [[بیعت‌کنندگان]] قرار داد؛ چون [[مراسم]] رسمی بیعت را انجام دادند و بدین ترتیب، جمع بین دو قول، امکان‌پذیر است. | [[ابن ابی الحدید معتزلی]] نیز همین نظر را پذیرفته و در شرح [[نهج البلاغة]]، آن را به [[معتزله]] نسبت داده است. با [[تأمل]] در [[اسناد]] این باب، روشن می‌شود که اکثر کسانی که به عنوان متخلف از بیعت با امام شناخته شده‌اند، با امام{{ع}} [[بیعت]] کرده بودند؛ اما بیعت شماری از آنان، مانند: عبدالله بن عمر و سعد بن ابی وقاص، به معنای [[وفاداری]] به [[رهبری امام]] نبود؛ چراکه آنها صریحاً اعلام می‌کردند که در [[جنگ‌ها]] با او همراهی نخواهند کرد، و بیعت شماری دیگر، مانند: [[مروان]]، سعید بن عاص و ولید، با انگیزه‌های [[سیاسی]] بود<ref>مروان پس از شکست در جنگ جمل، خواست تا با امام علی{{ع}} بیعت کند. امام، در رد بیعت اوفرمود: «مگر پس از کشته شدن عثمان، بیعت نکرد؟ مرا به بیعت وی نیازی نیست. آن، دستِ یهودی است» (نهج البلاغة، خطبه ۷۳، الخرائج والجرائح، ج ۱، ص۱۹۷، ح ۳۵).</ref>. از این رو، به یک معنا می‌توان این‌جماعت را جزو متخلفان از [[بیعت با امام]] شمرد؛ چون [[بیعت]] آنان، [[بیعت]] [[واقعی]] و کاملی نبود و می‌توان آنان را در صف [[بیعت‌کنندگان]] قرار داد؛ چون [[مراسم]] رسمی بیعت را انجام دادند و بدین ترتیب، جمع بین دو قول، امکان‌پذیر است. | ||
احتمال دیگر این است که اینان، در بیعت عام و فراگیری که در [[مسجد]] انجام شد، از [[بیعت کردن]]، خودداری کردند و بهانه‌هایی هم برای این عمل خود، تراشیدند؛ لکن پس از آنکه مراسم بیعت تمام شد و [[خلافت علی]]{{ع}} [[استوار]] گشت، آنان نیز به بیعت، [[رغبت]] نشان دادند. گزارش مراجعه [[مروان]] و ولید و [[سعید بن عاص]] که پس از پایان بیعت عام، به سراغ [[امام]] آمدند و پس از مباحثاتی، با ایشان بیعت کردند و همچنین متن دیگری که از اعتراف [[عبدالله بن عمر]]، [[اسامه]] و سعد بر | احتمال دیگر این است که اینان، در بیعت عام و فراگیری که در [[مسجد]] انجام شد، از [[بیعت کردن]]، خودداری کردند و بهانه‌هایی هم برای این عمل خود، تراشیدند؛ لکن پس از آنکه مراسم بیعت تمام شد و [[خلافت علی]]{{ع}} [[استوار]] گشت، آنان نیز به بیعت، [[رغبت]] نشان دادند. گزارش مراجعه [[مروان]] و ولید و [[سعید بن عاص]] که پس از پایان بیعت عام، به سراغ [[امام]] آمدند و پس از مباحثاتی، با ایشان بیعت کردند و همچنین متن دیگری که از اعتراف [[عبدالله بن عمر]]، [[اسامه]] و سعد بر بیعت با امام علی{{ع}} حکایت دارد، [[شاهد]] بر این ادعاست<ref>برای آگاهی بیشتر به دانشنامه امیر المؤمنین{{ع}}، ج ۳ (بخش پنجم/ فصل یکم/ روی‌گردانندگان از بیعت با امام) مراجعه فرمایید</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص۲۶۲-۲۶۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||