وصیت‌های امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[وصیت‌های امام حسین در حدیث]] - [[وصیت‌های امام حسین در تاریخ اسلامی]] - [[وصیت‌های امام حسین در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}

در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از حُمران نقل شده: از [[امام باقر]] {{ع}} درباره آنچه [[مردم]] می‌گفتند که: صحیفه‌ای ممهور به ام‌سلمه داده شده است، پرسیدم. فرمود: «هنگامی که [[پیامبر]] {{صل}} قبضِ [[روح]] شد، [[علی]] {{ع}} [[دانش]]، [[سلاح]] و آنچه را بود، به [[ارث]] برد. سپس به [[حسن]] {{ع}} رسید و آن گاه به [[حسین]] {{ع}}، و چون [[بیم]] داشتیم که [[[دشمنان]]] بر ما [[غلبه]] کنند، وی آن را نزد ام‌سلمه به [[امانت]] نهاد. سپس [[علی بن الحسین]] {{ع}} آن را از ام‌سلمه گرفت». گفتم: آری. سپس به پدرت و آن گاه به تو رسید و پس از این با توست؟ فرمود: «آری»<ref>{{متن حدیث|قَالَ: سَأَلْتُهُ عَمَّا يَتَحَدَّثُ‏ النَّاسُ‏ أَنَّهُ‏ دُفِعَتْ‏ إِلَى أُمِّ سَلَمَةَ صَحِيفَةٌ مَخْتُومَةٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} لَمَّا قُبِضَ وَرِثَ عَلِيٌّ {{ع}} عِلْمَهُ وَ سِلَاحَهُ وَ مَا هُنَاكَ ثُمَّ صَارَ إِلَى الْحَسَنِ ثُمَّ صَارَ إِلَى الْحُسَيْنِ {{ع}} فَلَمَّا خَشِينَا أَنْ نُغْشَى اسْتَوْدَعَهَا أُمَّ سَلَمَةَ ثُمَّ قَبَضَهَا بَعْدَ ذَلِكَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ {{ع}} قَالَ فَقُلْتُ نَعَمْ ثُمَّ صَارَ إِلَى أَبِيكَ ثُمَّ انْتَهَى إِلَيْكَ وَ صَارَ بَعْدَ ذَلِكَ إِلَيْكَ قَالَ نَعَمْ}} (الکافی، ج۱، ص۲۳۵، ح۷؛ بصائر الدرجات، ص۱۷۷، ح۱۰).</ref>.

از [[ابو جارود]] نقل است: امام باقر {{ع}} فرمود: «هنگامی که [[اجل]] حسین {{ع}} در رسید، وصیّتش را که مکتوب بود، در نوشته‌ای (نامه‌ای) در هم پیچیده، به دخترش [[فاطمه]] سپرد و چون [[شهادت حسین]] {{ع}} به وقوع پیوست، فاطمه، آن را به علی بن الحسین {{ع}} سپرد». به [[امام]] {{ع}} گفتم: خدایت [[رحمت]] کند! در آن، چه بود؟ فرمود: «آنچه آدمی‌زاده از آغاز تا نیست شدن [[دنیا]] به آن، نیاز دارد»<ref>{{متن حدیث|لَمَّا حَضَرَ الْحُسَيْنَ {{ع}} مَا حَضَرَهُ دَفَعَ‏ وَصِيَّتَهُ‏ إِلَى‏ ابْنَتِهِ‏ فَاطِمَةَ ظَاهِرَةً فِي كِتَابٍ مُدْرَجٍ فَلَمَّا أَنْ كَانَ مِنْ أَمْرِ الْحُسَيْنِ {{ع}} مَا كَانَ دَفَعَتْ ذَلِكَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}} قُلْتُ لَهُ فَمَا فِيهِ يَرْحَمُكَ اللَّهُ فَقَالَ مَا يَحْتَاجُ إِلَيْهِ وُلْدُ آدَمَ مُنْذُ كَانَتِ الدُّنْيَا إِلَى أَنْ تَفْنَى‏}} (الکافی، ج۱، ص۳۰۴، ح۲؛ بصائر الدرجات، ص۱۶۸، ح۲۴).</ref>.

[[احمد بن ابراهیم]] نقل می‌کند: در [[سال ۲۶۲ هجری]]<ref>در کمال الدین آمده است: سال هشتاد و دو.</ref> بر [[حکیمه]]، دختر [[امام جواد]] {{ع}} وارد شدم. از پشتِ پرده با او سخن گفتم و از دینش پرسیدم. او همه کسانی را که امامِ خود می‌دانست، نام برد و حتی نام [کوچکِ] [[حجة بن الحسن]] را نیز بر زبان آورد. به او گفتم: [[خدا]]، مرا فدای تو کند! آیا او را دیده‌ای یا خبر داری؟ گفت: این را از نامه‌ای (وصیتی) که [[ابو محمد]] ([[امام عسکری]]) به [[مادر]] خود نوشته، می‌دانم. به او گفتم: آن [[کودک]]، کجاست؟ گفت: پنهان است. گفتم: [[شیعه]]، به چه کسی [[پناه]] ببرد؟ گفت: به مادر بزرگش، مادر ابو محمد. به او گفتم: به کسی [[اقتدا]] کنم که وصیتش به زنی است؟! گفت: به [[حسین بن علی]] {{ع}} اقتدا کن که در ظاهر، به خواهرش [[زینب دختر علی]] {{ع}} [[وصیت]] کرد و هر دانشی از سوی [[علی بن الحسین]] {{ع}} بیرون می‌آمد، به [[زینب]] منسوب می‌شد؛ اما این برای پنهان داشتن علی بن الحسین {{ع}} بود. سپس گفت: شما [[محدّث]] هستید. آیا برایتان [[روایت]] نشده که نُهمین فرزند از [[نسل حسین]] {{ع}} میراثش تقسیم می‌شود، با آنکه هنوز زنده است؟<ref>{{متن حدیث|دَخَلْتُ عَلَى حَكِيمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الرِّضَا {{ع}} سَنَةَ اثْنَتَيْنِ وَ سِتِّينَ وَ مِائَتَيْنِ فَكَلَّمْتُهَا مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ وَ سَأَلْتُهَا عَنْ دِينِهَا فَسَمَّتْ‏ لِي‏ مَنْ‏ تَأْتَمُ‏ بِهِمْ‏ قَالَتْ فُلَانٌ ابْنُ الْحَسَنِ فَسَمَّتْهُ. فَقُلْتُ لَهَا جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكِ مُعَايَنَةً أَوْ خَبَراً فَقَالَتْ خَبَراً عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ {{ع}}كَتَبَ بِهِ إِلَى أُمِّهِ قُلْتُ لَهَا فَأَيْنَ الْوَلَدُ قَالَتْ مَسْتُورٌ فَقُلْتُ إِلَى مَنْ تَفْزَعُ الشِّيعَةُ قَالَتْ إِلَى الْجَدَّةِ أُمِّ أَبِي مُحَمَّدٍ {{ع}} فَقُلْتُ أَقْتَدِي‏ بِمَنْ وَصِيَّتُهُ إِلَى امْرَأَةٍ. فَقَالَتْ اقْتَدِ بِالْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ {{ع}} أَوْصَى إِلَى أُخْتِهِ زَيْنَبَ بِنْتِ عَلِيٍّ {{ع}}فِي الظَّاهِرِ وَ كَانَ‏ مَا يَخْرُجُ مِنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}} مِنْ عِلْمٍ يُنْسَبُ إِلَى زَيْنَبَ سَتْراً عَلَى عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}}. ثُمَّ قَالَتْ إِنَّكُمْ قَوْمٌ أَصْحَابُ أَخْبَارٍ أَ مَا رُوِّيتُمْ أَنَّ التَّاسِعَ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ {{ع}}يُقْسَمُ مِيرَاثُهُ وَ هُوَ فِي الْحَيَاةِ}} (الغیبة، طوسی، ص۲۳۰، ح۱۹۶؛ کمال الدین، ص۵۰۱، ح۲۷).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۷۴.</ref>

== سخنی درباره وصیت‌نامه‌های مختلف [[امام]] {{ع}} ==

احادیثی را که درباره وصیت‌نامه‌های [[امام حسین]] {{ع}}‌اند، به سه دسته می‌توان تقسیم کرد:

دسته اول. احادیثی که می‌گویند امام حسین {{ع}} قبل از خروج از [[مدینه]]، وصیت‌نامه و کتاب‌ها و [[سلاح]] ویژه‌ای را نزد [[ام‌سلمه]] به [[امانت]] گذاشت تا در [[آینده]]، به امامِ بعد از وی، امام [[زین العابدین]] {{ع}}، تحویل دهد.

دسته دوم. احادیثی که دلالت دارند امام حسین {{ع}} در آخرین ساعات [[زندگی]]، وصیت‌نامه خود را به دختر بزرگش [[فاطمه]] داد تا به امامِ پس از وی، منتقل نماید.

دسته سوم. [[حدیثی]] است که امام حسین {{ع}}، خواهرش [[زینب]] را [[وصیّ]] خود کرده بود.

با [[تأمّل]] در این [[احادیث]]، معلوم می‌شود که آنها با هم تعارضی ندارند و جمع میان آنها، بدین‌سان است که امام حسین {{ع}} قبل از خروج از مدینه، عمده آنچه را که [[میراث]] جدّ بزرگوار و [[پدر]] عزیزش بود، همراه با وصیت‌نامه ویژه‌ای به ام‌سلمه سپرد تا به واسطه او به امامانِ پس از وی منتقل شوند، و آخرین وصایای خود را در آخرین لحظات زندگی، به فاطمه کبرا دخترش داد که به امام زین العابدین {{ع}} تحویل بدهد. در مورد زینب {{س}} نیز ظاهر [[روایت]]، این است که امام حسین {{ع}} وصیت‌نامه خاصّی را تحویل او نداده؛ بلکه او را تا مدتی، وصیّ خود قرار داده که [[مردم]] به جای مراجعه به امام زین العابدین {{ع}} به او مراجعه کنند، و این، تدبیری حکیمانه برای [[حفظ]] امامِ بَعدی از [[شرّ]] [[زمامداران]] [[حاکم]] بود.

نکته دیگر، این که می‌توان احتمال داد که امام حسین {{ع}} برای رعایت [[احتیاط]]، چند نسخه از یک وصیت‌نامه را نزد چند نفر گذاشته تا وصیّتش به طور حتم، به امامانِ پس از وی انتقال یابد.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۷۷.</ref>

* [[پرونده:13681353.jpg|22px]]، [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']]

[[رده:وصیت‌های امام حسین]]